Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Aker Hoca tarafından sunulan ve Furkan adlı bir öğrenciyle birlikte gerçekleştirilen Türkçe dilbilgisi dersidir. Öğretmen, tahtada notlar alarak konuyu anlatmaktadır.
- Videoda Türkçe dilbilgisindeki ekler detaylı şekilde ele alınmaktadır. İlk olarak iyelik ekleri, ardından çoğul ekleri, tamlama ekleri (ilgi ekleri), eşitlik ekleri, vasıta ekleri ve hal ekleri (yalın hali, belirtme hali, yönelme hali, bulunma hali ve ayrılma/çıkma hali) açıklanmaktadır. Her ek için örnekler verilmekte ve ÖSYM sınavlarında bu eklerin nasıl sorulduğu anlatılmaktadır.
- Öğretmen, ÖSYM sınavlarına hazırlık amacıyla detaylı bilgiler verirken, ÖSYM'nin genellikle daha basit anlattığını belirtmektedir. Video, çıkmış soruların analiziyle devam edecek ve son üç yılda eklerden soru gelmediği belirtilmektedir. Ayrıca, akıllı tahtada yapı, fiil çekim ekleri, isim çekim ekleri, sözcükte yapı (basit, türemiş, bileşik) ve kök yapı-ek konularını işleyeceğini, ÖSYM analizi ve soru çözümü yapacağını söylemektedir.
- 00:17İyelik Ekleri
- İyelik ekleri, aitlik ya da sahiplik anlamı barındıran eklerdir.
- İyelik ekleri ile şahıs ekleri birbirine en çok karıştırılan eklerdir.
- İyelik ekleri isme gelirken, şahıs ekleri ve zaman ekleri fiile gelir.
- 03:24İyelik Eklerini Tanıma Yöntemi
- İyelik eklerini tanımanın en kısa yolu, sözcüğün başına "benim, senin, onun" getirebiliyorsanız iyelik ekidir.
- İsim tamlamasında en sondaki ekler tamlanan eki yani iyelik eki olarak kabul edilir.
- İyelik ekleri şahıslara göre değişir: benim aşkım, senin aşkın, onun aşkı, bizim aşkımız, sizin aşkınız, onların aşkları.
- 09:46İyelik Ekleri
- İyelik ekleri şahıslara göre değişir ve aitlik, sahiplik bildirir.
- İyelik eki alan sözcüğün başında "benim, senin, onun" gibi ifadeler yoksa, tamlayanı düşmüş isim tamlamasıdır.
- İyelik eki alan her sözcük zamirdir.
- 13:32Çoğul Ekleri
- Çoğul ekleri "-ler/-lar" olup sadece çekim eki olarak kullanılır.
- Çoğul ekleri cümlede farklı anlamlar katabilir: aile, saygınlık, abartma veya benzetme.
- Gerçek sınavlarda çoğul ekleri sadece "çekim eki vardır" şeklinde sorulur.
- 16:59Tamlama Ekleri
- Tamlama ekleri iki türdür: tamlayan ekleri (ön, in, on, ün) ve tamlanan ekleri (i, i, u, ü).
- Tamlayan ekinin diğer adı ilgi ekidir ve isim tamlamasını gösterir.
- Tamlanan eki aynı zamanda iyelik eki kabul edilir.
- 20:27Diğer Ekler
- Eşitlik eki "-ce/-ça" olup karşılaştırma veya miktar olarak aynı anlamı katan çekim ekidir.
- Eşitlik eki bazı durumlarda yapım ekiyle karıştırılmamalıdır.
- Vasıta eki "-le/-la" olup araç anlamı kattığında kullanılır.
- 23:30ÖSYM Analizi
- ÖSYM, eklerden soru sorarken hal eklerini genellikle dahil etmez.
- Hal ekleri soru edebilecek en nadide yerdir.
- 2024 MSV, KPSS Lisans ve KPSS TYT'de en son üç yıldır eklerden soru gelmemiştir.
- 24:55Hal Ekleri ve Türleri
- Hal ekleri kendi içinde beş'e ayrılır: yalın hali, belirtme hali, yönelme hali, bulunma hali ve ayrılma/çıkma hali.
- Yalın hali, sözcüğün hiçbir ek almamış halidir ve diğer hal eklerinden birini almadığı sürece daima yalın haldedir.
- Belirtme hal eki, sözcüğün başına "i, i, u, ü" eklerinin gelmesiyle belirtme hareketi yapar.
- 31:59Belirtme Hal Eki ve İyelik Eki Arasındaki Fark
- Belirtme hal ekinin en çok karıştığı yer iyelik eki olup, ikisi de "i, i, u, ü" eklerini kullanabilir.
- Belirtme hal eki sorulduğunda sözcüğün başına "onun" sözcüğü getirilerek cümlenin tamamı okunur; getirebiliyorsak iyelik, getiremiyorsak şahıs ekidir.
- İsim tamlaması varsa direkt iyelik eki olarak kabul edilebilir.
- 36:15Yönelme, Bulunma ve Ayrılma Hal Ekleri
- Yönelme, bulunma ve ayrılma hal eklerinin görevleri aynıdır: yer bildirirler (dolaylı tümleç) ve zaman bildirirler (zarf tümleci).
- Yönelme hal ekinin üçüncü görevi edat öbeği yapmaktır, dördüncü görevi ise sayı öbeği yapmaktır.
- Ayrılma hal ekinin üçüncü görevi tamlayan ekinin görevini üstlenmesidir; "öğrencilerden bazıları, birkaçı, birçoğu" gibi ifadelerde kullanılır.
- 40:36Tamlama ve Ekler Hakkında Bilgiler
- Tamlayan eki olarak "da" kullanımı, "herkesi" kastediyorsa anlatım bozukluğu oluşturur.
- ÖSYM genellikle yer ve zaman bildirirken "der geçer" şeklinde basit ifadeler kullanır.
- "D" ve "den" ekleri sıfat yaptığı durumda çekim eki değil yapım eki kabul edilir.
- 42:57ÖSYM Soru Analizi Planı
- Akıllı tahtada yapı, fiil çekim ekleri ve isim çekim ekleri ÖSYM sorularında nasıl sorulduğu analiz edilecek.
- Sözcükte yapı, basit, türemiş ve bileşik sözcükler incelenecek.
- Kök, yapı ve eklerden ÖSYM soru sormuş olup, hangi bölümden geleceğini bilmediğimiz için her bölüm ayrı ayrı işlenecek.