Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dil bilgisi konularını anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek konuları örneklerle açıklamaktadır.
- Video, atasözlerinin tanımı ve özellikleriyle başlayıp, sözcükler arası anlam ilişkilerini ele almaktadır. Daha sonra benzetme kavramı detaylı şekilde incelenmekte, benzetme ögeleri ve dört farklı benzetme türü örneklerle açıklanmaktadır. Son olarak istiare ve intak kavramları anlatılmaktadır.
- Öğretmen, ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini de örneklerle göstermekte ve önceki derste deyimleri işlemiş olduğunu belirterek, bu derste atasözlerine odaklandığını ifade etmektedir.
- 00:18Atasözleri
- Atasözleri, uzun gözlem ve deneyimlere dayanan, yargıları bilge bir düşünce ya da öğüt olarak yansıtan, halkın ortak kullanımına giren özlü sözlerdir.
- Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir, hiçbir sözcük çıkartılamaz ve az sözle çok şey anlatan derin anlamlı sözlerdir.
- Atasözleri çoğu zaman geniş zamanlı eylemlerle kurulur, bazıları emir kipi ile kurulur ve genellikle mecaz anlamlıdır.
- 04:00Atasözlerinin Özellikleri
- Bazı atasözleri gerçek anlamlıdır, bazıları hem gerçek hem de mecaz anlamda kullanılabilir.
- Bazı atasözleri eksiltili biçimdedir, yani her atasözünün yükleme, öznesi ve dolaylı tümleci olmayabilir.
- Atasözleri her yerde duyulur ve kullanılır, ancak öğrencilerin anlamlarını araştırmaları ve peşlerine düşünmeleri önemlidir.
- 06:10Sözcükler Arası Anlam İlişkileri
- Somut anlamlı sözcükler duyu organlarıyla algılayabildiğimiz, soyut anlamlı sözcükler ise duyu organlarıyla algılayamadığımız kavramlardır.
- Somutlaştırma, soyut bir kavramı somut bir sözcükle anlatmaya çalışmaktır.
- Genel anlamlı sözcükler anlam kapsamı geniş olan, özel anlamlı sözcükler ise anlam kapsamı dar olan sözcüklerdir.
- 08:56Nicel ve Nitel Anlamlı Sözcükler
- Nicel anlamlı sözcükler sayılabilen, ölçülebilen veya azalıp çoğalabilen durumları karşılayan sözcüklerdir.
- Nitel anlamlı sözcükler sayılamayan, ölçülemeyen veya azalıp çoğalamayan durumları karşılayan sözcüklerdir.
- Mecaz anlam, sözcüğün bir bilgi veya benzetme sonucu gerçek anlamından uzak başka bir anlamda kullanılmasıdır.
- 11:47Mecaz Anlam Kazandırma Yolları
- Kişileştirme, teşhis, insan dışındaki varlıklara insan özellikleri aktarılmasıdır.
- Benzetme, anlama güçlük kazandırmak için çeşitli yönlerden ilgi ve uygunluk bulunan iki kavramı karşılaştırıp zayıf olanın güçlü olana eş göstermektir.
- Benzetmenin dört öğesi vardır ve bu konu edebiyatta da karşınıza çıkacaktır.
- 13:40Benzetme Kavramı ve Özellikleri
- Benzetme, niteliği zayıf olan öğenin kendisine benzetilen niteliği güçlü olan ögeye benzetilmesidir.
- Benzetme yönü, benzeyenle benzetilenin ortak özelliğidir.
- Benzetme edatı, sözcükler arasında benzetme ilgisi kurulan edattır.
- 14:01Benzetme Örnekleri
- "Her gölge bir insan kadar inceydi" cümlesinde benzeyen "her gölge", kendisine benzetilen "bir insan", benzetme yönü "ince", benzetme edatı "kadar"dır.
- "Bu ay gibi parlak yüzü vardı" cümlesinde benzeyen "yüz", kendisine benzetilen "ay", benzetme yönü "parla", benzetme edatı "gibi"dir.
- 15:41Benzetme Türleri
- Benzetme, kullanılan ögeler açısından dört grupta incelenir: ayrıntılı tam benzetme, kısaltılmış benzetme, pekiştirilmiş benzetme ve yalın benzetme.
- Ayrıntılı tam benzetmede dört öge (benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme yönü, benzetme edatı) birden mevcuttur.
- Kısaltılmış benzetmede benzetme yönü bulunmaz, pekiştirilmiş benzetmede benzetme edatı bulunmaz.
- 18:13Teşbih ve İstare
- Yalın benzetme, teşbih ve belih olarak da adlandırılır ve ÖSYM sınavlarında bu isimlerle sorulabilir.
- İstare (eğrett de denir), bir sözcüğün benzetme amacı güdülerek başka bir söz yerine kullanılmasıdır.
- İstare iki çeşit olur: açık istare (yalnızca kendisine benzetilen verilir) ve kapalı istare (yalnızca benzeyenin kullanıldığı).
- 20:48Konuşma İntak
- Konuşma intak, insan dışındaki varlıkların konuşturulmasıdır.
- "Martı uçsuz bucaksız gökyüzüne bakarak özgürlük ne güzel dedi" cümlesinde martı konuşamaz, bu insan dışındaki varlıkların insan özelliği konuşturulmasıdır.
- "Deniz ve mehtap sordular seni neredesin?" cümlesinde deniz ve mehtap konuşamaz, bu da konuşma intak örneğidir.