Buradasın
Türk Modernliğinin Sonu ve Fransız Modernliğinin Bekçilerinin Düşüşü
youtube.com/watch?v=qlYBJDEVKyUYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ergün Yıldırım tarafından sunulan bir makale okumasıdır. Makale, Nihayet Dergi sponsorluğunda yayınlanmıştır.
- Video, Türk modernliğinin Fransız modernliğine dayandığını ve bu modernliğin "alafranga" olarak adlandırılan Fransız kültürüne dayalı olduğunu anlatmaktadır. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e kadar Türk modernliğinin Fransız pozitivizmi, laiklik ve cumhuriyet anlayışı üzerinden şekillendiği vurgulanmaktadır. Son bölümde ise Türkiye'nin Fransız modernliğinden özgürleşme süreci ve bu durumun Fransa'nın Türkiye'ye karşı tutumuna etkisi ele alınmaktadır.
- 00:09Türk Modernleşmesi ve Fransızlaşma
- Türk modernleşmesi bir Fransızlaşma modernleşmesidir çünkü Osmanlı'nın Avrupa'da en fazla beraber hareket ettiği ülke Fransa'ydı.
- Osmanlı Devleti modernleşmenin başlangıcında Fransız subaylar ve mühendislerden yararlandı, Napolyon bile Osmanlı subayı olmak için başvurmuştu.
- Fransız ihtilali sonrası Osmanlı, Kebir'in hükümetini dünyada tanıyan ilk devletlerin başında yer aldı.
- 00:57Alafranga Kavramı ve Modernleşme
- Alafranga kavramı, modernleşmenin Fransızlaşmakla eşit algılanmasının sembol kavramıdır ve gündelik hayatın Fransız kültürü üzerinden asrileşmesi anlamına gelir.
- Saray, paşaların konaklarındaki teşrifat, eğlenceler, giyimler ve sanat hayatı alafrangadır.
- Aydınlar Fransızca öğrenir, Galata Sultanisi Fransız kültürünün hakimiyeti ile bu aydınları yetiştirir ve aydınlar bu Fransız habitusuyla toplumuna karşı yaban hale gelirler.
- 01:34Cumhuriyet Modernliği ve Fransız Etkisi
- Cumhuriyet modernliği de Fransızdır, Paris'te Kont ve Renault'nın ürettiği pozitivizm ana ideolojidir.
- Laikçi siyaset buradan doğar, bilime tapınma, dini dışlayan ve dinle çatışan laikliktir.
- Cumhuriyet, kurucu tartışmalardaki İslam referanslarına rağmen ruhuyla Fransızdır ve Fransız Cumhuriyeti'nin sert laikliğini örnek alır.
- 02:02Fransız Bilincinin Türklerde Hakimiyeti
- Osmanlı'dan tevarüs eden ulema, kalemiye ve seyfiye bürokratik yapı ulemanın tasfiyesi ile yoluna devam eder.
- Cumhuriyet modernleşmesi Fransız siyasal pozitivizmi ile hareket eder ve Fransız eski rejiminin saray, kilise ve aristokrasi kaldırılarak cumhuriyet kurulmuştur.
- Türkiye'de de saray kaldırılarak ve ulema tasfiye edilerek bu gerçekleştirilir, Fransız bilincinin Türkler'e hakim olma sürecidir.
- 02:29Türkleşme Politikası ve Fransız Etkisi
- Türkleşme politikası da Fransa'dan taklittir, ulus devleti en yetkin ve en kanlı biçimde icat eden Fransa'dan ilham alınarak uygulanır.
- Fransızların sömürgeciliği uygarlaştırma adıyla uygulamaları gibi, bu defa da self-kolonyal bir tarzda kendi halkına uygarlaştırma adı altında kolonize eden programları uygulanır.
- Türkiye self-kolonizasyondan kurtulmaya çalışırken aslında Fransız bilincinin derin hakimiyetinden kurtuluyor, Fransız siyasal ruhunun, pozitivist aklının, laikçi din politikasının ve Jakoben cumhuriyet tarzından özgürleşiyor.
- 03:07Türkiye'nin Özgürleşme Süreci
- Türkiye'nin siyasal bedeni üzerinde Amerikan emperyalizmi varsa, tini, ruhu üzerinde de Fransız emperyalizmi vardır.
- Türkiye bedensel ve tinsel emperyalizmlerden kurtularak özgürleşme hamlelerine giriştikçe en fazla Amerika ve Fransa rahatsız oluyor.
- Türkiye, post-Osmanlı ile kendine biçilen efendilerine aşık olma bilincini sorguladıkça tehditlerle karşılaşıyor, eskiden bu tehditler yerli sözcüleri tarafından irtica hortluyor ve laiklik elden gidiyor diye ifade edilirdi.
- 03:39Fransa ve Türkiye İlişkileri
- Şimdi bunun yerine "İslamcılar hükmediyor" ifadeleri alıyor, Fransa İslamofobi tehdidi var derken, yerli sözcüleri de İslamcılar, diktatörler, laiklik düşmanları ifadeleri ile İslamofobik söylem üreterek buna eşlik ediyorlar.
- Fransa'ya tinsellik üzerinden bağlananlar, onun dilini kullandıklarının farkında bile değiller, iktidara muhalefet ettiklerini düşünüyorlar.
- Macron'u kızdıran en büyük mesele Türklerin artık Fransız dinini, ruhunu bırakma cesaretleridir, Fransız sert laikliğini, Fransız din karşıtı cumhuriyeti'ni, Fransız kolonyal ben bilincini terk ediyorlar.
- 04:30Türk Modernliğinin Sonu
- Türkler ikiyüz yıllık Fransız idesinde biçimlenen modernliği bırakarak kendi benlikleri ile var olmak istiyorlar, bu tutumlarıyla aynı zamanda İslam dünyasında Fransız modernlik bekçiliğini bırakmış oluyorlar.
- Tunus'ta, Mısır'da, Libya'da yapılanlar budur, Akdeniz'de var olma arayışı budur.
- Osmanlı ilk Kuzey Afrika'da Fransızlar tarafından sömürgeleştirildi, şimdi yine bu bölgede Fransız ruhundan özgürleşme arayışları Türkiye'yi örnek alıyor.
- 05:01Fransız Modernliğinin Krizi
- Artık Paris modernliği sona erdi, laikçilik büyük krizde, Fransa'da bu modernlik rüyasına direnenler gettolara kapatılıyor ve İslamofobi diye damgalanıyor.
- Fransız modernliğinin laiklik ve cumhuriyet krizi karşı düşman üreterek aşılmaya çalışılıyor.
- Türkiye'de de Paris modernliğinin bekçileri iktidarlarını kaybetti, politik iktidarlarını, medya iktidarlarını ve bürokratik iktidarlarını, Fransız vesayetçi modernlik egemenlikten düştü.