• Buradasın

    Türk Edebiyatında ve İnternet Çevresinde Gelişen Metinler Dersi

    youtube.com/watch?v=UhCTZwFILbw

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Enes Avcı tarafından sunulan bir eğitim dersidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek Türk edebiyatındaki ve internet çevresinde gelişen metin türlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.
    • Videoda makale, deneme, eleştiri, fıkra, sohbet, röportaj, mülakat ve haber yazısı gibi metin türleri sırasıyla incelenmektedir. Her bir türün tanımı, özellikleri, edebiyatımızdaki gelişimi ve önemli örnekleri ele alınmaktadır. Ayrıca haber yazısı için beş n bir k kuralı ve ters piramit tekniği gibi teknik detaylar da sunulmaktadır.
    • Ders içeriğinde Namık Kemal, Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Rasim, Falih Rıfkı Atay, Yaşar Kemal, Eşref Saat ve Şevket Rado gibi Türk edebiyatındaki önemli yazarların eserleri ve teknikleri de açıklanmaktadır. Ayrıca habercilikte kullanılan terimler (ajans, iktibas, muhabir, subaş, sütun, sansasyonel haber, asparagas, manşet, blok, e-posta) tanıtılmaktadır.
    Gazete ve İnternet Çevresinde Gelişen Metinler
    • Gazete ve internet çevresinde gelişen metinler makale, deneme, eleştiri, fıkra, sohbet, röportaj, mülakat, haber yazısı, blog ve e-postadan oluşmaktadır.
    00:30Makale Türü
    • Makale, herhangi bir konuda bilgi vermek, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak amacıyla yazılan bilimsel yazılardır.
    • Makalenin ilkeleri kanıtlama, nesnellik, bilimsellik ve öğreticilik olup, en can alıcı özelliği kanıtlama zorunluluğudur.
    • Makale ciddi, sade ve anlaşılır bir anlatımla yazılır, daha çok bilimsel, akademik ve kültürel konularda yazılır ve uzmanlık gerektirir.
    • Makale giriş, gelişme ve sonuç bölümlerine uyarak yazılır, dili göndergesel işlevde kullanılır ve söz sanatı, öznerlik, yorum ve devrik cümleler içermez.
    • Gazetelerin ilk sayfasındaki makalelere baş makale ve onu yazan yazara baş yazar denir.
    • Makaleler bilimsel makaleler ve gazete makaleleri olmak üzere ikiye ayrılır; bilimsel makalelerde kaynakça kullanmak zorunludur, gazete makalelerinde ise zorunlu değildir.
    • Makale türü Tanzimat döneminde gazete ile birlikte geldi ve ilk makaleyi Şinasi'nin Tercüman-ı Ahval mukaddimesi yazmıştır.
    • Edebiyatımızın önde gelen makaleleri arasında Ziya Paşa'nın "Şiir ve İnsa", Cenap Şahabettin'in "Evrak-ı Eyyam", Namık Kemal'in "Lisan-ı Osmaniye Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamilidir", Ziya Gökalp'in "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak", Hüseyin Cahit Yalçın'ın "Edebiyat ve Hukuk", Halit Ziya Uşaklıgil'in "Sanata Dair", Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Edebiyat Üzerine Makaleler", Ömer Seyfettin'in "Yeni Lisan", Süleyman Nazif'in "Çal, Çoban Çal" ve Yahya Kemal Beyatlı'nın "Aziz İstanbul ve Eğil Dağlar" bulunmaktadır.
    05:40Deneme Türü
    • Deneme, bir yazarın herhangi bir konuda kesin hükümlere varmadan kendi kendisiyle konuşuyormuş gibi yazdığı yazılardır.
    • Denemenin özellikleri: kendi kendisiyle konuşuyormuş gibi anlatım, konu sınırlaması yok, kanıtlama zorunluluğu yok, benli anlatım, samimi ve sıcak üslup, uzmanlık gerektirmiyor, kişisel görüşlere yer verilmiyor.
    • Denemeler formal ve informal olmak üzere ikiye ayrılır.
    • Denemenin babası dünyada Fransız yazarlardan Montaigne'dir, bizde ise Ahmet Haşim'in "Bize Göre" ve "Gurabahane-i Laklakan" adlı yapıtlarındaki bazı parçaları ilk deneme örnekleridir.
    • Edebiyatımızdaki deneme türünün babası "Deneme benim ülkesidir" diyen Nurullah Ataç'tır.
    • Önemli denemeler ve yazarları arasında Sebahattin Eyüboğlu'nun "Mavi ve Kara Sanat Üzerine Denemeler" ve Salah Birsel Beyoğlu bulunmaktadır.
    08:08Edebiyat Türleri ve Eleştiri
    • Edebiyatta deneme türü, Nurullah Ataç'ın "Günlerin Getirdiği Karalama Defteri", Suud Kemal Yetkin'in "Günlerin Götürdüğü Düşün Payı" gibi eserlerle temsil edilir.
    • Eleştiri, yazarın bir sanatçı veya eserle ilgili olumlu ve olumsuz görüşlerini açıkladığı yazılardır ve yapıtın konusu, yazarıyla ilişkisi, kahramanları, dil ve anlatım özellikleri ele alınır.
    • Eleştirinin amacı, eleştirilen kişi ya da eserin gerçek değerini ortaya koyarak okuyucuya yol göstermektir ve okuyucuya seçiciliğe yöneltecektir.
    10:05Eleştiri Türleri ve Özellikleri
    • Eleştiride asıl olan eleştirinin yazarını değil özünü ortaya koymaktır ve Türk edebiyatında yergi, taşlama, hiciv gibi türler eleştirel niteliklerdir.
    • Eleştiriler öznel eleştiri (otokritik) ve nesnel eleştiri olmak üzere ikiye ayrılır, ayrıca konularına göre sanatçıya dönük, yapıda dönük, topluma dönük ve okura dönük eleştiri olarak dörde ayrılır.
    • Türk edebiyatında ilk eleştiri yazısını Namık Kemal yazmış, ilk eleştiri kitabı ise Namık Kemal'in "Tahrib-i Harabat" adlı eseridir.
    13:13Fıkra Türü
    • Fıkra, bir yazarın güncel olaylar hakkındaki görüşlerini ayrıntıya inmeden anlattığı yazılardır ve diğer adı köşe yazısıdır.
    • Fıkralar kalıcı değildir, etkisi yayınlandığı günle sınırlıdır ve güncel konularla ilgili okur bilgilendirmek, yönlendirmek amacıyla yazılır.
    • Fıkra yazarı makalede olduğu gibi düşüncelerini kanıtlama gereği duymaz, okuyucunun ilgisini çekmelidir ve açık, sade, akıcı bir dil kullanılır.
    15:14Fıkra Yazarlığı ve Önemli Örnekler
    • Türk edebiyatında fıkra yazarlığı Şinasi ile başlar ve ilk başarılı örnekleri Ahmet Rasim vermiştir.
    • Önemli fıkra örnekleri arasında Ahmet Rasim'in "Şehir Mektupları", Arif Nihat Asya'nın "Kanatlar ve Kargalar", Falih Rıfkı Atay'ın "Pazar Konuşmaları" ve Çetin Altan'ın "Şeytanın Dediği" bulunmaktadır.
    • Sohbet, yazarın güncel olaylar arasından seçtiği bir konuyla ilgili kendine özgü görüş ve düşüncelerini fazla derinleştirmeden karşısındakilerle konuşuyormuş gibi anlattığı yazılardır ve eskiden "musahabe" olarak adlandırılırdı.
    16:50Sohbet Türü
    • Sohbet türünde konu sınırlaması yoktur, istenilen konuda yazılabilir.
    • Senli benli bir konuşma üslubu vardır ve okuyucuyla dertleşiyormuş gibi içten bir anlatım kullanılır.
    • Soru-cevaplara sıkça başvurulur, devrik cümlelere bolca yer verilir ve konu öznel bir şekilde ele alınır.
    17:54Sohbet Türünün Tarihi ve Önemli Yazarları
    • Sohbet türü edebiyatımıza Tanzimat döneminde gelmiştir.
    • Edebiyatımızda en önemli sohbet yazarı Şevket Rado'dur.
    • Radyo sohbetleri önemlidir ve "Ramazan Sohbetleri" ve "Eşref Saat" gibi eserler vardır.
    18:34Röportaj Türü
    • Röportaj, yazarın bir yeri ziyaret ederek oradaki durumu kişisel düşünceleri ile birleştirip belgeleyerek anlattığı yazı türüdür.
    • Konusu soruşturma, araştırma olan yazılardır ve gazete haberlerinin genişletilmiş yorum katılmış biçimidir.
    • Gücünü ve inandırıcılığını belgelerden alır, anlatılanlar diyalog, tanık ifadesi, bilgi, belge, fotoğraf veya filmlerle desteklenir.
    19:18Röportaj Türünün Özellikleri
    • İzlenim, görüş ve düşünceler birinci kişinin ağzından yansıtılır.
    • Tek bir yazı olabileceği gibi yazı dizisi de olabilir.
    • Röportajlar konusu bakımından bir yeri, bir eşyayı ve bir insanı konu alan üç gruba ayrılır.
    21:27Röportaj Türünün Türleri
    • Konuyu sunuş biçimine göre röportajlar Alman röportajı ve Amerikan röportajı olarak ikiye ayrılır.
    • Alman röportajında özelliklik ağır basarken, Amerikan röportajında en vurucu noktalar başta verilir.
    • Röportaj türü edebiyatımızda gerçek anlamda 1950'lerden sonra görülmeye başlanmıştır.
    23:00Röportaj Türünün Önemli Yazarları ve Eserleri
    • Yaşar Kemal'in röportajları oldukça önemlidir.
    • "Fırat Asi Fırat", "Gide Gide", "Kırk Yıl Önce, Kırk Yıl Sonra", "Fikret Oyam", "Baştan Başa Allah'ın Askerleri", "Çukurova Yana Yana", "Yaşar Kemal Geceleri Bizi Kimler Bekliyor?", "Cevat Fehmi Başkut Edebiyatçılarımız Konuşuyor", "Yaşar Nabi", "Hayır, Mahkeme Kapısı", "Sait Faik Abasıyanık" önemli röportaj örnekleridir.
    23:36Röportaj Türünün Diğer Yazı Türleriyle Farkları
    • Haber yazıları röportajdan daha nesnel ve daha yüzeysel bir anlatımla kaleme alınır, röportajda yorumlara ve kişisel görüşlere yer verilebilir.
    • Gezi yazısında yalnızca gezilen yerle ilgili izlenimler dile getirilirken, röportajda bir gerçeği ortaya çıkarma ve bir sorunu aydınlatma amacı vardır.
    • Röportajda gezi yazısından farklı olarak video ve görsellere yer verilir ve belgelerle desteklenir.
    • Röportajda makaledeki gibi bir düşünceye dayanılır, yazar ele aldığı konuyla ilgili bilgi verir ancak bu bilgi makalede olduğu gibi katı bir ciddiyet havası içinde değildir.
    25:25Mülakat Yazı Türü
    • Mülakat, bir alanda öne çıkmış bir kişiye sorular sorma ve cevaplarını alma biçiminde oluşturulan yazı türüdür.
    • Mülakatta sorulara verilen cevaplar hiç değiştirilmeden yayımlanır ve sözleşmeye bağlı anlatımdan yararlanılır.
    • Mülakat telefon, internet veya yüz yüze yapılabilir ve kuralları büyük ölçüde kendisiyle konuşulan kişinin mizacı belirler.
    27:31Mülakat ve Röportaj Farkları
    • Mülakatta uzman ve tanınmış kişilerle görüşülürken, röportajda istenilen kişiyle görüşülebilir.
    • Mülakatta sadece soru ve yanıtlar varken, röportajda görsel- işitsel nesneler de bulunabilir.
    • Mülakatta kişilerle görüşmek esastır, ancak röportajda kişilerle görüşmeden de yazılabilir.
    28:08Haber Yazıları
    • Haber yazıları, gazetelerde, dergi, radyo ve televizyon gibi iletişim araçlarında halka duyurulmak üzere yayınlanan yazılardır.
    • Haber yazıları güncel, ilginç, toplumu ilgilendirmeli, açık dille yazılmalı, doğru, tarafsız olmalı ve beş n bir k kuralına uymalıdır.
    • Haber yazıları genellikle ters piramit tekniğine uyulur, yani en vurucu ve önemli bilgiler en başta verilir.
    30:08Habercilik Terimleri
    • Ajans, haber toplama, yayma ve üyelerine dağıtma işi ile uğraşan kuruluştur.
    • İktibas, başka bir kaynaktan elde edilen yazının gazetede olduğu gibi yayınlanmasıdır.
    • Muhabir, basın ve yayın organlarına haber toplayan, bildiren veya yazan kişidir.
    • Manşet, gazetelerin ilk sayfasında verilen başlıktır.
    • Blok, günlükün internete taşınmış şeklidir.
    • E-posta, internet, bilgisayar veya telefon gibi cihazlar kullanılarak karşı tarafa dijital ortamda iletilen güncel mektuplardır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor