• Buradasın

    Türk Edebiyatında Nazım Şekilleri ve Kafiyeli Terkibler Dersi

    youtube.com/watch?v=2Sb0rihLAcs

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir öğretmenin tahtada notlar alarak Türk edebiyatındaki nazım şekilleri ve kafiyeli terkibleri anlattığı bir eğitim dersidir.
    • Videoda Türk edebiyatındaki çeşitli nazım şekilleri ve kafiyeli terkibler detaylı olarak incelenmektedir. İlk bölümde üçlü, dörtlü, beşli ve altılı musammatlar (müselles, müzdevic, mütekerrir müselles, murabba, terbiye, mutaraf) ele alınırken, ikinci bölümde murabba, şarkı, muhammed, tahmis, tam gazeli, tardiye ve müseddes gibi nazım şekilleri açıklanmaktadır. Son bölümde ise yedili, sekizli, dokuzlu ve onlu kafiyeli terkibler (müsebba, müsemme, mütessa, tedsi, muaşşer, taş) incelenmektedir.
    • Öğretmen, her bir nazım şekli ve terkib için kafiye şeması, vezin ve kullanım alanlarını örneklerle göstermekte, öğrencilerin sınavlarda bu konuları nasıl ayırt edebileceklerini öğretmeyi amaçlamaktadır. Video, terkib ben, tercüme ve divan'ların sıralanışı konusunun gelecek derslerde işleneceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
    00:03Türk Edebiyatında Musammatlar
    • Türk edebiyatında en çok kullanılan musammatlar dört, beş ve altı beyitli olup, önce üçlülerden sonra yedili, sekizli, dokuzlu ve onlu beyitli musammatlar ele alınacaktır.
    • Üçlü musammatlar müselles olarak adlandırılır ve sadece kafiyeleri aynı olan müsellesler müzdevic müselles, üçüncü mısraları birbirinin aynısı olan müsellesler ise mütekerrir müselles olarak adlandırılır.
    03:34Dörtlü Musammatlar
    • Dörtlü musammatlar Türk edebiyatında oldukça yaygındır ve murabba, terbi, muhtaraf ve şarkı şeklinde sınıflandırılır.
    • Sadece kafiyeleri aynı olan dörtlü musammatlar müzdevic murabba, üçüncü mısraları birbirinin aynısı olan dörtlü musammatlar ise mütekerrir murabba olarak adlandırılır.
    • Terbiye, orijinal bir gazelin üzerine aynı kafiye düzeninde iki beyit daha eklenerek dört beyitli hale getirilmesidir.
    09:01Terbiye ve Mutaraf
    • Mutaraf, terbiyenin özel bir biçimidir ve orijinal gazelin arasına iki beyit eklenerek oluşturulur.
    • Terbiye işleminde eklenen beyitlere zamime denir.
    • Terbiye işleminde araya ekleme yapma işleminin adı taştır.
    10:54Murabba Nazım Şekli
    • Murabba, bestelenmeye uygun bir milli nazım şeklidir.
    • Murabba'da dört mısradan oluşan her bendin dördüncüsü nakarat adını alır ve sürekli tekrar eden bir nakarat vardır.
    • Murabba'nın özel vezni "mef'ulu mefa'ilu mefa'ilu faulun" şeklindedir ve kahve şeması olarak "a a a büyük a b b b büyük a" şeklinde geçer.
    12:59Murabba'nın Şairleri ve Özellikleri
    • İlk şarkı şairi Naili Kadimdir, en çok yazan Enderunlu Vasıftır ve en güzel şarkılarının sahibi Nedimdir.
    • Murabba, dört mısradan oluşan bir nazım şeklidir ve "anne karnından dört'lü doğdu" şeklinde tanımlanır.
    • Murabba'da yapılan işlemin adı "terbiye"dir ve uygunsa aşağıdaki vezirle yazılıyorsa şarkı olarak adlandırılır.
    13:42Muhammed Nazım Şekli
    • Muhammed, beş mısradan oluşan bir nazım şeklidir ve "anne karnından beşli doğdu" şeklinde tanımlanır.
    • Muhammed'in kafiye birlikteliği vardır ve "seyran ya da hayra" gibi sadece kafiyeleri aynı olan nazım şekilleri de Muhammed'dir.
    • Muhammed'in özel vezni "mef'ulu mefa'ilun faulun" şeklindedir ve kahve şeması olarak "a a a a a b b b b a" şeklinde geçer.
    14:53Muhammed'in Özel Biçimleri
    • Anne karnından beşli doğan nazım şekillerine "muamme" denir.
    • Orijinal gazeli beşe çıkararak yapılan nazım şekillerine "tahmis" denir ve eklenen mısralara "zamime" denir.
    • Kendi gazeline tahmis yapılırsa bunun adı "tahmisi gazeli hot" olur.
    17:19Tardiye Nazım Şekli
    • Tardiye, mesnevilerde araz olarak kullanılır ve insanı sıkmamak, yetme saklı gidermek amacıyla araya atılır.
    • Tardiye, Şeyh Galip ile özdeşleşmiştir ve özel vezni "mef'ulu mefa'ilun faulun" şeklindedir.
    • Tardiye, mesnevilerde aralarda kullanılır ve "tardiye" olarak adlandırılır.
    19:06Müseddes Nazım Şekli
    • Müseddes, altı mısradan oluşan bir nazım şeklidir ve "anne karnından altı'lı doğdu" şeklinde tanımlanır.
    • Müseddes'in kafiye birlikteliği vardır ve sadece kafiye birliği olduğu için "müzdevic müseddes" veya "müseddesi müzdevicedir" olarak adlandırılır.
    • Müseddes'in özel vezni "mef'ulu mefa'ilun faulun" şeklindedir ve kahve şeması olarak "a a a a a b b b b b a" şeklinde geçer.
    20:24Müseddes'in Özel Biçimleri
    • Müseddes'in sonuncu mısraları birbirinin aynısı ise "müseddest" olarak adlandırılır.
    • Orijinal gazeli altıya çıkararak yapılan nazım şekillerine "ara tez" denir ve eklenen mısralara "zamime" denir.
    • En çok kullanılan müseddesler üçlü, dörtlü, beşli ve altılıdır, yedili, sekizli ve dokuzlu müseddeslerin kullanımı azdır.
    22:39Müsebba ve Tespih
    • Müsebba, yedili kafiyeli bir şiir türüdür ve sadece kafiyeleri aynı olduğu için müsebba olmayan müsebba olarak adlandırılır.
    • Tespih, yedili kafiyeli bir şiir türüdür ve tekrar ettiği için müsebba olan müsebba olarak adlandırılır.
    • Tespih, orijinal gazelin üzerine beş tane eklenerek oluşturulur ve kafiye şeması a a a a a b b b b b olur.
    25:40Müsemme ve Mütekerrir Müsemme
    • Müsemme, sekizli kafiyeli bir şiir türüdür ve sadece kafiyeleri aynı olduğu için müsebba olmayan müsebba olarak adlandırılır.
    • Mütekerrir müsemme, sekizli kafiyeli bir şiir türüdür ve tekrar ettiği için müsebba olan müsebba olarak adlandırılır.
    • Mütekerrir müsemme, orijinal gazelin üzerine altı tane eklenerek oluşturulur ve kafiye şeması a a a a a a a a a olur.
    28:26Mütessa ve Mütekerrir Mütessa
    • Mütessa, dokuzlu kafiyeli bir şiir türüdür ve sadece kafiyeleri aynı olduğu için müsebba olmayan müsebba olarak adlandırılır.
    • Mütekerrir mütessa, dokuzlu kafiyeli bir şiir türüdür ve tekrar ettiği için müsebba olan müsebba olarak adlandırılır.
    • Mütekerrir mütessa, orijinal gazelin üzerine yedi tane eklenerek oluşturulur ve kafiye şeması a a a a a a a a a olur.
    31:06Muaşşer ve Taşir
    • Muaşşer, onlu kafiyeli bir şiir türüdür ve sadece kafiyeleri aynı olduğu için müsebba olmayan müsebba olarak adlandırılır.
    • Mütekerrir muaşşer, onlu kafiyeli bir şiir türüdür ve tekrar ettiği için müsebba olan müsebba olarak adlandırılır.
    • Taşir, onlu kafiyeli bir şiir türüdür ve tekrar ettiği için müsebba olan müsebba olarak adlandırılır.
    33:12Nazım Şekilleri Özeti
    • Öğrencilerden üç-dört-beş-altı-ona kadar kafiyeli şiir türlerini içeren bir tablo çıkarmaları isteniyor.
    • Müsebba, müsemme, mütessa ve mütekerrir müsebba gibi kafiyeli şiir türlerinin yanı sıra başında "t" gelenlerden iki mahlası olduğu bilinmesi gerekiyor.
    • Nazım şekilleri konusu tamamlandıktan sonra terkibben, tercibben ve divanların sıralanışı konuları ele alınacak.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor