Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir veya iki konuşmacının Türk edebiyatı ve modernlik konularında akademik bir sohbetini içermektedir.
- Video iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Yahya Kemal ve Tanpınar arasındaki "baba-oğul" ilişkisi ele alınmakta, Tanpınar'ın Yahya Kemal'den etkilendiği ancak onu "katlederek" daha nitelikli bir edebiyat ürettiği savunulmaktadır. İkinci bölümde ise Roma İmparatorluğu, Bizans kavramı ve modernlik üzerine bir sohbet gerçekleştirilmektedir.
- Konuşmacılar, Türk edebiyatındaki canon'un dönmesinin 20. yüzyıl meselesi olduğunu, klasiklerin geçmişe doğru inşa edildiğini ve "Bizans" kavramının 1800'lerde tarih biliminin inşası içinde Doğu Roma ile Batı Roma'yı ayırt etmek için üretilmiş bir kavram olduğunu tartışmaktadır. Ayrıca Yahya Kemal'in hayatı ve modernliğin ne olduğu konularına da değinilmektedir.
- Türk Edebiyatında Baba-Oğul İlişkisi
- Konuşmacı, Türk edebiyatında büyük yazarların hem klasik hem çağdaş olmak zorunda olduğunu, bu durumun Tanpınar'da bir ömür içinde gerçekleştiğini belirtiyor.
- Tanpınar'ın Yahya Kemal ile arasındaki ilişkiyi "baba katledilememe" meselesi olarak tanımlıyor.
- Yahya Kemal 1958'de öldü ve hiç kitap yayınlamadı, Tanpınar'ın ise şiirleri 1961'de, ölümünden bir yıl önce yayınlandı.
- 02:55Yahya Kemal ve Tanpınar'ın Şiirlerinin Karşılaştırılması
- Yahya Kemal şiiriyle Tanpınar şiiri arasında süreklilik yoktur, etkilenme kavramı taklit veya taklit üzerine inşa olma anlamına gelmez.
- Yahya Kemal'in şiirleri divan (aruz) yazılmıştır, Tanpınar'ın şiirleri ise Fransız Bergson gibi filozoflardan etkilenmiştir.
- Tanpınar'ın Yahya Kemal kitabının girişinde, 19-20 yaşlarında İstanbul Edebiyat Fakültesi'nde Yahya Kemal'in güçlü bir baba figürü olduğunu anlatıyor.
- 05:37Yahya Kemal'in Edebi Mirası
- Yahya Kemal şiiri hem etkilenmiş hem de orijinaldir, Osmanlıca tartışması olsa da 1958'de ölmüş bir adam olmasına rağmen günümüzde okunabilir.
- Yahya Kemal divan şiirinin formunu alıp yaşadığı günün Türkçesiyle ve dertleriyle inşa etmiştir, bu açıdan çağdaş ve modern bir şairdir.
- Modern şiirin mutlaka serbest vezinle yazılması gerektiği gibi bir zorunluluk yoktur, bu batılılaşmanın sonuçlarıdır.
- 07:00Tanpınar'ın Modernlik Anlayışı
- Tanpınar, Türk edebiyatındaki ilk "baba katli" zanlısı ve katilidir, kendine yakın geçmişten bir referans alıp onu katleder ve daha nitelikli bir edebiyat üretir.
- Orhan Pamuk, Tanpınar'ın bu katli devam ettirmiş, "İstanbul Kitabı"nda Yahya Kemal, Tanpınar ve diğer Türk edebiyatçılarından sıkça bahsediyor.
- Türkiye'deki canon'un dönmesi 20. yüzyıl meselesidir, klasik bugünden geçmişe doğru inşa edilir.
- 09:46Klasikin İnşası
- Klasik bugünden geçmişe doğru inşa edilir, Shakespeare Hamlet'i yazarken klasik olacağını düşünmemiştir.
- Rönesans ile birlikte Batı, Kadim Yunan'ı klasik yaptı ve kendine referans aldı.
- Kadim Yunan'ın resmi biranın Latince matbaadan ilk çıkması 1490'lar, Yunanca resmi biranın Platon'un temellerinin ulusal dillere çevrilmesi daha geç olmuştur.
- 11:44Bizans Kavramının Doğuşu
- Bizans'ta iki popüler dil vardı: üst sınıf devlet dini olarak Latince ve kamusal dil olarak Yunanca.
- Bizans kavramı 1800'lerde tarih biliminin inşası içinde Doğu Roma ile Batı Roma'yı ayırt etmek için üretilmiş, palyatif ve oryantalist bir kavramdır.
- Batı Roma Roma'dır, Doğu Roma İstanbul'dur ve İstanbul'da Roma'dır; ancak Batılılar buna Bizans diyor, biz de Bizans diyoruz.
- 12:56Bizans Kavramının Tarihsel Yeri
- Büyük Konstantine döneminde pagandan hristiyanlığa geçiş ve devletin tamamen değişmesi yaşanmıştır.
- Bizans İmparatorluğu'nda yaşayanlar kendilerine bu adı vermiyorlardı, böyle bir adı yoktu.
- Tarih biliminde pedagojik açıdan Doğu Roma, Batı Roma demek yerine Vatikan'a Roma'ya sadece Roma demek ve doğudakine de Bizans diyerek aynı şeyi iki kere tekrar etmemek için yapılan bir tercihtir.
- 14:29Yahya Kemal'in Hayatı
- Yahya Kemal'in arkasında güçlü babalar yoktu ve 1902'de Paris'e, Fransa'ya gidiyordu.
- Üsküp doğumlu, İstanbul'a gelen Yahya Kemal, babasını kaybetmişti ve bir yalıda akraba ileri gelenlerin bir yalısında akşam yemeğinde misafirlerden biri onun İstanbul'da müdür olacağını söylüyordu.
- Yahya Kemal Paris'te 10-11 yıl kaldı, Arapçayı ve Farsçayı öğrendi, Divan edebiyatını keşfetti ve eve döndüğünde "cezri bir garpçı" olarak nitelendirildi.