Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TÜBİTAK tarafından düzenlenen çevrimiçi bir eğitim etkinliğidir. Sunum, Tuğçe Can Çeliker (TÜBİTAK Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik Araştırma Destek Grubu Bilimsel Programlar Uzmanı) tarafından başlatılmış ve Prof. Dr. Kadir Yeşilbağ tarafından proje hazırlama konusunda eğitim sunulmaktadır.
- Video, TÜBİTAK 1001 Bilimsel-Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İçerik, programın amacı, başvuru istatistikleri, destek oranları, değerlendirme süreci ve başarılı bir proje sunumunda dikkat edilmesi gereken hususları kapsamaktadır. Ayrıca, proje başvuru formunun nasıl doldurulacağı, gerekli belgeler, bütçe hazırlama kriterleri ve ek puan alma koşulları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Eğitim, proje hazırlama sürecinin tüm aşamalarını (fikir, analiz, planlama, finansman, uygulama, sonuçlandırma) ele almakta ve proje önerisi formunun her bölümünü (özgün değer, yöntem, proje yönetimi, yaygın etki) detaylı şekilde açıklamaktadır. Özellikle veteriner hekimliği alanındaki araştırmacılar için hazırlanmış bu eğitim, hayvan deneyleri yapan projeler için etik kurul belgelerinin önemi gibi teknik detayları da içermektedir.
- 00:09Etkinlik Tanıtımı
- Ardep Binbir programı çevrimiçi proje yazma eğitimi etkinliğine hoş geldiniz mesajı verilmiştir.
- Etkinlikte bilimsel programlar uzmanı Tuğçe Can Çeliker, araştırma destek programları başkanlığı ve Tarım, Ormancılık, Veterinerlik Araştırma Destek Grubu hakkında bilgi sunacağı belirtilmiştir.
- Prof. Dr. Kadir Yeşilbağ tarafından proje hazırlama konusunda eğitim sunumu gerçekleştirileceği açıklanmıştır.
- 00:45Etkinlik Detayları
- YouTube'da yayınlanan programda yaşanan aksaklıklardan dolayı katılımcılara özür diliyorlar.
- Kurumun KVKK kapsamında aydınlatma metni www.tubitak.gov.tr adresinden yayınlanmıştır.
- Sunum sırasında sorular chat kısmından yazılabilir ve sonunda cevaplanacaktır, ayrıca proje yazma veteriner.tubitak.gov.tr adresinden de sorular gönderilebilir.
- 02:22TÜBİTAK Araştırma Destek Programları
- TÜBİTAK adette güncel olarak on farklı program yürütülmektedir.
- Binbir programı, yıllık iki kez dönemli olarak açılan bilimsel-teknolojik araştırma projelerini destekleme programıdır.
- Diğer programlar arasında binüç öncelikli alanlar AR-GE projeleri destekleme programı, bindört mükemmeliyet merkezi destek programı ve biniki hızlı destek programı bulunmaktadır.
- 03:41Binbir Programı Detayları
- Binbir programının amacı yeni bilgilerin üretilmesi, bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözülmesi için bilimsel esaslara uygun olan projeleri desteklemektir.
- Binbir projelerin süreleri en fazla otuzaltı ay olabilir, bütçeleri ise en fazla yediyüzyirmibin TL olabilir.
- 2007-2020 yılları arasında 48.706 proje önerisi sunulmuş ve bunlardan 8.466 tanesi toplam 5,9 milyar TL ile desteklenmiştir.
- 04:42Binbir Programı İstatistikleri
- 2002 yılında 198 proje önerilmişken, 2020'de bu sayı 9.536'ya ulaşmıştır.
- 2002 yılında yürürlükteki projeler için 37 milyon TL destek sağlanmışken, 2020'de bu tutar 791 milyon TL'ye ulaşmıştır.
- ARDEP genelinde binbir destek oranı %18, genel destek oranı ise %17'dir.
- 06:11ARDEP İstatistikleri
- Son beş yılın TÜVAK binbir başvuru beyleri incelendiğinde dönem başına ortalama 290 proje sunulmuştur.
- Dönem başına ortalama 73 veteriner projesi sunulmuş, bu sayı toplam sunulan projelerin %25'ini oluşturmuştur.
- Projelerin ön değerlendirmeleri adet tarafından yapılır, eksik belge veya yanlış belge sunulmuşsa projenin ARDA piyadesi söz konusudur.
- 07:44Proje İade Nedenleri
- Son beş yılın verilerine göre ARDA iade projelerin oranı %4 ile %2 arasında değişiklik göstermiştir.
- Son gün başvurusu yapılan proje oranı %73 ile %66 arasında değişmektedir, bu da hatalara sebep olabilir.
- 2016 yılında sunulan projenin %16'sında grup iade gerekçesi olmuş, bu oran zaman içinde %4,30'a kadar gerilemiştir.
- 09:50Önemli İade Gerekçeleri
- En çok rastlanan iade gerekçesi proje önerisi değişiklik bildirim formunun olmaması veya yeterli olarak doldurulmamasıdır.
- Bir projeyi tekrar sunarken veya daha önce benzer bir proje sunmuşsanız panel raporuna istinaden değişiklik yaptıysanız muhakkak değişiklik bildirim formunu doldurmanız gerekir.
- Projelerin ARDEP projesi kriterlerine uygun olmaması, yani durum tespitine veya veri toplamaya yönelik olması durumlarından dolayı projeler iade edilir.
- 11:16Binbir Proje Destek Oranları
- Son beş yılda Binbir projelerinin destek oranları, gıda, tarım, orman ve veteriner alanlarına göre incelenmiştir.
- Son yılda ortalama destek oranı %15,61 olarak belirlenmiştir.
- Son beş yılda ilk defa veteriner Tobac ortalamasının üzerinde bir destek oranı görülmüştür.
- 11:50Panelist Verileri ve Proje Değerlendirme Sistemi
- Ortalama dönem başına 418 panelist panellerimize katılmıştır.
- Binbir projelerinde dört ana başlık altında projeler değerlendirilmektedir.
- Başvuru sisteminde fikri mülkiyet hak sahipliği protokolü her durumda tamamlanmakta, diğer belgeler gerekli ise desteklenen projelerde tamamlanmaktadır.
- 13:36E-İmza Süreçleri
- E-İmza süreçlerine geçildiği için başvuru döneminde tüm belgeler e-ımmza ile imzalanmaktadır.
- Araştırmacıların ve başvuru yapanların e-ımmzalarının çalışır halde olması gerekmektedir.
- Proje revize olması durumunda feragat formu oluşturulur, yurtdışı araştırmacı bilgi formu ve katılım mektubu gibi belgeler e-ımmza ile imzalanmalıdır.
- 15:07Ek Puan Sistemi
- Panel değerlendirmesinin ardından Binbir kapsamında değerlendirilen projelerin panel puanlarına, kişilerin ARP programlarına ve daha önceki başvuru durumlarına göre ek puanlar eklenmektedir.
- İlk başvuru yapanlara +3, ikinci başvuru yapanlara +3, üçüncü başvuru yapanlara +2, dördüncü başvuru yapanlara +1 ek puan verilmektedir.
- Çıktı ve etki odaklı süreç yönetimi kapsamında proje değerlendirecek proje önerilerine belirlenen kriterlere göre toplam %25'ine kadar ek puan verilmektedir.
- 16:24Ek Puan Alma Kriterleri
- Proje yürütücüsünün daha önce desteklenen projeleri kapsamında elde ettiği çıktıların değerlendirilmesiyle ek puan alınabilir.
- TÜBİTAK çağrı planlamasında yer alan öncelikli konularla uyum ve teknoloji hazırlık seviyesindeki artış için ek puan verilmektedir.
- Çok disiplinli, disiplin arası projeler, üniversite-universite, üniversite-kamu veya üniversite-sanayi işbirlikleri için ek puanlar alınabilir.
- 18:11Yeşil Dönüşüm ve Ek Puan İmkanları
- 11 Aralık 2019 tarihinde yayınlanan Avrupa Yeşil Mutabakatı ile Avrupa Birliği sanayisinin 2050 yılına kadar dönüşümü öngörülüyor.
- İklim değişikliği, çevre ve biyoçeşitlilik, temiz ve döngüsel ekonomi gibi konularla ilişkili projeler öncelikli olarak desteklenecektir.
- 2021 yılı TÜBİTAK çağrı planlamasında yer alan öncelikli alan konumlarıyla uyumlu ve teknoloji hazırlık seviyesinde artış sağlayan projelere ek puan verilecektir.
- 20:36TÜBİTAK Proje Değerlendirme Süreci
- Veterinerlik alanında öncelikli AR-GE konuları hayvancılıkta dijitalleşme, yerli hayvancılıkta verim, sürü sağlığı ve yönetimi, yerli hayvan yemleri, su ürün ıslahı ve yetiştiriciliği şeklinde belirlenmiştir.
- TÜBİTAK, panelist belirleme sürecini iyileştirmek için bir uygulama geliştirmiştir; bu uygulama araştırmacıların ORKID, Research ID, SCOPUS ID gibi verileri kullanarak projenin anahtar kelimeleri ve faaliyet alanlarına göre uygun panelistleri belirler.
- ARBYS kayıtlarının güncel olması ve proje için girdiğiniz anahtar kelimelerin ve faaliyet alanlarının doğru olması, projeniz için belirlenecek panelistlerin kalitesini artırır.
- 23:02Panel Değerlendirme Sistemindeki Yenilikler
- ARBYS ve YÖKSİS'in entegrasyonu tamamlanmıştır, bu sayede ARBYS'ten de ARB'e girerek YÖKSİS bilgilerinizi ARBYS'e kaydedebilirsiniz.
- Panel değerlendirmelerinde, ön değerlendirmeniz tamamlandıktan 24 saat sonra diğer panelistlerin görüşlerini görebilirsiniz.
- Başvuru aşamasında proje önerisiyle birlikte 5 dakikaya geçmeyen, 100 megabayt sınırında bir proje tanıtım videosu yüklenmesi mümkün hale getirilmiştir.
- 24:13Açık Bilim Politikası
- TÜBİTAK 2019 yılı itibariyle açık bilim politikasını benimsemiştir; açık bilim, açık veri, açık kaynaklar ve açık erişimin kesişimidir.
- Veri, projeler kapsamında üretilen, elde edilen ve kullanılan tüm girdi ve çıktıları (sayısal veriler, gen sekansları, modeller, algoritmalar, fotoğraflar) kapsar.
- Verilerin açık kaynaklarda paylaşılması, araştırmacılar için harcamaları düşürürken hız ve kaliteyi artıracaktır.
- 25:04Veri Yönetim Planı
- TÜBİTAK, yerli ve milli bir veri depo olarak APARTA'ı oluşturmuştur; detaylı bilgiye ulaqm.gov.tr adresinden ulaşılabilir.
- Kamuya açık ücretsiz veri paylaşımı, benzer konularda çalışan akademisyenlerin, özel sektör çalışanlarının, yatırımcıların ve kamu kurumlarının bir araya gelmesini kolaylaştırır.
- 2021 dönemi itibariyle 1001 proje başvurusunda veri yönetim planı alınmaya başlanmıştır; bu plan verilerin nasıl üretilip, elde edileceği, saklanacağı, paylaşılacağı ve uzun dönem saklama stratejileri hakkında bilgi içermektedir.
- 45:34Proje Hazırlama Eğitimine Giriş
- Profesör Dr. Kadir Yeşilbağ, proje hazırlama konusunda eğitim sunumu gerçekleştirecektir.
- Süre kısıtlı olsa da, projelerin kurgulanması, yaklaşımı, özgün değerin, amaç ve hedeflerin belirlenmesi ile ilgili ipuçları paylaşılacaktır.
- Sunumun içeriği: proje yazımındaki temel bileşenler, proje öneri formu ve diğer dokümanlar, araştırma projesinin kurgulanması, proje yazımı bölümleri (özgün değer, amaç, hedefler, yöntem, proje yönetimi, yaygın etki ve proje değerlendirme süreci) şeklinde olacak.
- 48:54Projenin Tanımı
- Proje, önceden belirlenmiş spesifik amaçlara belirli bir zaman diliminde optimum bir şekilde ulaşmak üzere kaynakların nasıl ve ne şekilde kullanılacağını gösteren bir planlamadır.
- Proje, belirli bir yerde, belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile net olarak tanımlanan amaçların gerçekleştirmesine yönelik faaliyetler bütünüdür.
- Proje, belirli bir hedefe ulaşmak amacıyla zaman ve kaynakların kullanımını planlayan faaliyetler olarak tanımlanabilir.
- 50:16Proje Bileşenleri ve Özellikleri
- Bir proje için hedef ve amaç, süre, bütçe, planlama, ekip ve çalışma ortamı gibi altı başlıkta toplanan bileşenlerin belirlenmesi gerekir.
- Başarılı bir proje bir ihtiyaçtan doğmalı ve bu ihtiyaç ürün, bilgi, veri veya süreç olabilir.
- Proje sürecinde problemler tanımlanmalı, hedeflere dönüştürülmeli ve hedefler de projenin amacına dönüştürülmelidir.
- 52:07Proje Süreci
- Proje bir fikirle başlar, bu fikir analiz edilir, planlanır ve finansman bulunur.
- Proje destek kararı alındıktan sonra uygulama, izleme, sonuçlandırma ve patentleme süreçleri başlar.
- Her projenin bir ana amacı vardır ve bu amaca giderken hedefler (ara amaçlar) belirlenir.
- 54:29Proje Planlamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hedefler bir veya birden fazla iş paketinden oluşur ve iş paketleri hedefe ulaşmak için araçlardır.
- Proje planlamasında özellikle hedef ve amaç konusunda ciddi hatalar yapılabilmektedir.
- 54:49TÜBİTAK Proje Önerisi Formu ve Dokümanlar
- Proje başvurusunda elektronik başvuru çıktısı, hak sahipliği beyan formu ve başvuru formu gibi dokümanlar hazırlanır.
- Başvuru formunun ekleri olarak kaynaklar, bütçe ve gerekçesi, proje ekibinin diğer projeleri ve güncel yayınları bulunmaktadır.
- Değişiklik bildirim formu, feragat formu ve yurtdışı araştırmacılar için özel formlar koşullara bağlı olarak hazırlanır.
- 58:15Yeni Uygulamalar ve Sistemde Yüklenen Dokümanlar
- TÜBİTAK'da açık veri yönetim planı ve proje öneri videosu gibi iki yeni uygulama bulunmaktadır.
- Proje desteklenmeye layık görülürse, etik kurul onayı, yasal özel izin belgesi, destek mektupları gibi ek dokümanlar sisteme yüklenmelidir.
- Elektronik başvuru çıktısı sistem tarafından oluşturulur ve projeye ilişkin bilgiler, proje yürütücüsü ve ekibin bilgilerini içerir.
- 1:01:00Proje Başvuru Formunun Yapısı
- Proje başvurusunda yürütücü ve araştırmacılar koşulları kabul edip belgelerin doğruluğunu beyan eden imzalı bir sayfa bulunur.
- 2020 yılından itibaren proje başvurularında yürütücü ve araştırmacılar elektronik imza kullanmak zorundadır.
- Kurumun en yetkili amiri (üniversite rektörü veya kamu kurumlarında genel müdür) de elektronik olarak imzalayan hak sahipliği beyan formu vardır.
- 1:02:24Hak Sahipliği Beyan Formu
- Hak sahipliği beyan formunun amacı, proje metni üzerinde kimlerin ne kadar ve hangi bölümlerde hakkı, fikri hakkı olduğunu beyan etmektir.
- İki tür hak sahipliği seçeneği vardır: ortak hak sahipliği (herkesin eşit oranda hakkı var) ve paylı hak sahipliği (bölümler arasında hak paylaştırılması).
- Paylı hak sahipliği, ekip içinde sorunların oluşmasını önlemek için daha pratik bir yaklaşım olarak önerilmektedir.
- 1:04:32Başvuru Formunun Bölümleri
- Başvuru formu özgün değer, yöntem, proje yönetimi ve yaygın etki olmak üzere dört ana başlıktan oluşur.
- Özgün değer bölümü, eski dönemdeki konu, kapsam, literatür özeti, özgün değer, amaç ve hedefler bölümlerinin bir bütünleştirilmiş formatını içerir.
- Proje yönetimi bölümünde yönetim düzeni, başarı ölçütleri, risk yönetimi ve araştırma olanakları bölümleri yer alırken, yaygın etki bölümünde projeden doğacak verilerin toplumsal ve bilimsel etkileri belirtilir.
- 1:06:33Başvuru Formunu Doldurmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Formu doldurmadan önce güncelleme tarihini mutlaka kontrol etmek önemlidir çünkü TÜBİTAK düzenli olarak form güncellemeleri yapar.
- Form Arial 9 punto ile hazırlanmalıdır, çok büyük (14 punto) veya çok küçük (7-8 punto) yazılar değerlendirme açısından olumsuz değerlendirilir.
- Özet bölümünde önce Türkçe özet yazıp sonra çevirme yapmak yerine, her dilin anlatım karakterlerine uygun olarak ayrı ayrı hazırlanması gerekir.
- 1:10:15Başvuru Formunun Doldurulması
- Başvuru formunda bulunan açıklamaları mutlaka okuyup dikkate almak önemlidir.
- Bilimsel gerekçeler, girişler ve yazılar belirtilen kutucukların içine yazılmalıdır.
- Kutucuklar istenildiği kadar genişletilebilir veya küçültülebilir, ancak içeriğin kutucuk içinde kalması gerekir.
- 1:11:08Proje Yönetimi Bölümü
- Proje yönetimi bölümünde iş zaman çizelgesi, Gantt chart yaklaşımı ve iş paketleri tablolar şeklinde açıklanmaktadır.
- İş paketlerinde proje başarısındaki oran, görevli kişiler, görevler ve zaman tablosundaki dağılım vurgulanmalıdır.
- Her iş paketinin ayrıntılı içeriği ayrıntılı olarak belirtilmesi gerekmektedir.
- 1:11:59Risk Yönetimi ve Araştırma Olanakları
- Risk yönetimi tablosu ve araştırma olanakları tablosu da proje belgesinde yer almalıdır.
- Araştırma olanakları tablosunda laboratuvar donanımı, çiftlik ortamı gibi deney ortamları belirtilmelidir.
- Mevcut altyapıda ve talep edilen cihazlar arasında eksiklikler olması durumunda paneller bu konuya önem verir.
- 1:13:06Yaygın Etki Bölümü
- Yaygın etki bölümü çıktılar, girdi-çıkış paylaşımı ve etkilerle ilişkili alt tablolardan oluşur.
- Çıktılar bilimsel, ekonomik, ticari, sosyal ve araştırmacı yetiştirme (bursiyerler) olarak üç ayrı kategoride verilmelidir.
- Bir projenin toplumsal bir katkı sağlaması beklenir, girdi-çıkış paylaşımı ve etkilerle ilişkili tablolar da doldurulmalıdır.
- 1:15:03Proje Belgesi Hazırlama
- Proje belgesinde etkinin nasıl yaratacağını, hangi sorunu çözeceğini ve ne zaman devreye gireceğini belirtmek gerekiyor.
- Proje anlatımında video kullanımı önemlidir, panelistlere sunumda gayret gösterilmelidir.
- Proje belgesinde üç ek bulunmakta: kaynaklar listesi, literatür özeti ve materyal metodu.
- 1:16:41Bütçe ve Gerekçesi Bölümü
- Bütçe ve gerekçesi bölümü ayrı bir ek olarak dizayn edilmiş olup, sekiz-dokuz tane tablo doldurulması gerekiyor.
- Bütçe talebinin 720 bin TL'yi geçmemesi ve sıfır olmaması gerekiyor, çünkü sıfır bütçe talebi proje gerekçesini sorgulanır hale getiriyor.
- Projenin gerekçesi bir sorunu çözmektir, ancak bu sorunu çözmek için destek istenmeli.
- 1:18:39Etik Kurul Onay Belgesi
- Etik kurul onay belgesi, proje kabul edildikten sonra sunulması gereken bir belgedir.
- Onaylanmış etik kurumlardan alınması, aslı veya aslı gibidir onaylısı sunulması ve belgenin imzalı olması gerekiyor.
- Etik kurul belgesinin ön koşulsuz olması, proje yürütücüsünün veya ekibinin kurulda görevli olmaması ve proje başlığıyla birebir aynı olması gerekiyor.
- 1:22:15Yasal Özel İzni Belgeleri
- Doğal yaşam alanlarında veya koruma altında olan türlerle çalışan araştırmacılara özel izin belgeleri gerekebilir.
- Kamuya açık olmayan bilgiler üzerinden çalışma, kamuda çalışan personel üzerinde araştırma, doğadan örnek toplama gibi alanlarda özel izin almak gerekiyor.
- Fabrika, çiftlik, özel hastane gibi yerlerde çalışma izni belgesinin alınıp projeye eklenmesi, projenin yapılabilirlik kriterini güçlendirecek bir konudur.
- 1:25:00Feragat Formu ve Destek Mektupları
- Feragat formu, proje daha önce TÜBİTAK'a veya başka bir gruba sunulmuşsa kullanılması gerekiyor.