Buradasın
Tarihsel Akış, Değişim Hızı ve Gelecek Üzerine Akademik Sohbet
youtube.com/watch?v=_NaaTNKE_HEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin "SU Bu Konuşmalar" programının bir bölümüdür. Programda İstanbul İbn Haldun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Atilla Arkan konuk olarak yer almaktadır. Ayrıca Zafer Hoca adlı bir akademisyen de videoda yer almaktadır.
- Video, tarihsel akış, değişim hızı ve gelecek konularını ele almaktadır. İçerik, insanlık tarihindeki temel unsurların (güvenlik, konforlu yaşam arayışı, özgürlük, adalet ve anlam arayışı) incelenmesiyle başlayıp, tarım toplumundan sanayi toplumuna ve bilgi toplumuna geçiş sürecini, yapay zeka ve teknolojik gelişmelerin toplumsal etkilerini ve gelecekteki iş gücü için gerekli becerileri (analitik, iletişim, sosyal ve yaratıcı beceriler) ele almaktadır.
- Videoda ayrıca küreselleşmenin getirdiği hareketlilik, bilgi kapitalizminin önemi ve bilgi toplumunda eğitim sisteminin nasıl değişmesi gerektiği konuları da tartışılmaktadır. Program, mühendis adayları ve öğrenciler için hazırlanmış olup, soru-cevap bölümüyle devam etmektedir.
- 00:28Programın Tanıtımı ve Konunun Açıklanması
- Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin 2. sezon 16. programı kapsamında "Subu Konuşmaları" sunulmaktadır.
- Bu haftaki konuk, İstanbul İbn Haldun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Atilla Arkan'dır.
- Programın konusu "Tarihsel Akış, Değişimin Hızı ve Gelecek ve Bu Bağlamda Eğitim" olup, tarihsel akış, değişim hızı ve gelecek ile eğitim ilişkisi ele alınacaktır.
- 01:39Konunun Tanıtımı
- Prof. Dr. Atilla Arkan, Adapazarı İmam Hatip Lisesi ve Marmara İlahiyat Fakültesi 1991 mezunu olup, 1999 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Felsefesi alanında doktorasını tamamlamıştır.
- Malezya İslam Üniversitesi İslam Medeniyeti ve Düşünce Enstitüsü'nde 1996-1999 yılları arasında ikinci doktora çalışması için bulunmuştur.
- Din felsefesi, İslam düşüncesi ve çağdaş İslam düşüncesi alanlarında çalışan Arkan, 1990 yılında Sakarya Üniversitesi'nde akademisyen olarak başlamış, 2013 yılında profesör olmuş ve 2012-2014 yıllarında Kanada'da McGill Üniversitesi'nde misafir araştırmacı öğretim üyesi olarak bulunmuştur.
- 04:42Konunun Önemi ve Tarihsel Akış
- Tarihsel akış, değişim ve dönüşüm felsefe ve sosyal bilimler alanına girse de, değişimin teknoloji ile mutlaka bir ilişkisi vardır ve mühendisler değişime büyük katkı sunmaktadır.
- İnsanoğlunu çağlardan ayıran en önemli şey teknoloji devrimidir; sanayide atıfta bulunan ama altında büyük ölçüde bilim anlayışının değiştiği ve bilginin güç haline dönüştüğü bir dönemdir.
- 17. yüzyıldan sonra bilimdeki üretenlerin ana konularından biri değişimdir ve bilim ve teknolojinin çevreye, iktidara, siyasete, topluma, aileye ve şehre etkileri uzun uzun tartışılır.
- 07:19İnsanın Temel İhtiyaçları ve Değişim
- İnsan neticede aklı aracılığıyla bu dünyada farklılaşıyor ve en temel başından itibaren güvenliği teminat altına almaya ve varoluşunu devam ettirmeye çalışıyor.
- İnsanoglu hangi formda yaşarsa yaşasın, güvenliğini teminat altına almaya ve varoluşunu devam ettirmeye çalışıyor, bunu aile veya kabile formunda örgütlenerek yapıyor.
- İnsanoglu daha iyi ve konforlu bir yaşam arayışı içinde olup, bu aynı zamanda değişimi analizinde ana merkezi yerlerden biridir.
- 10:08Modern Dönemde İnsanoglu'nun Öncelikleri
- 17. yüzyıldan sonra insan özgürlüğü sürekli olarak tartışılan bir konu olmuştur; özgürlük köle olmamak veya tercih imkanlarına sahip olmak anlamına gelmektedir.
- Adaletin temini de insanoglu'nun önemli önceliklerinden biridir; toplumsal yaşamda insanların toplu imkanlardan olabildiğince birbirine yakın bir şekilde istifade edebilmesi gerekmektedir.
- İnsanoglu'nun aradığı en son şey anlam arayışıdır; değer, din, felsefe, tasavvuf, sanat ve edebiyat bu anlam arayışının parçalarıdır.
- 12:11Tarım Toplumunda Değişim
- İnsanoglu tarım toplumuna geldiğinde, modern dünyanın temelleri olan kurumlar burada meydana gelmiştir.
- Tarım toplumunda yazılım bulunması, bürokrasinin ortaya çıkması, devletin ve devletin altındaki kurumların ortaya çıkması modern dönemin ilk temellerinin tarım toplumunda çıktığını göstermektedir.
- 12:52Güvenlik Sistemlerinin Evrimi
- Tarım toplumunda güvenlik herkes tarafından paylaşılırken, modern toplumlarda asker sınıfı gibi kurumsallaşmış güvenlik kurumları vardır.
- Modern toplumda asker sınıfının dışında polis ve zabıta teşkilatları da iç güvenliği temin etmek için kurulmuştur.
- Tarihsel süreçte insanlığın temel sorunları benzer olsa da öncelik sıraları değişmiştir.
- 14:30Sanayileşme ve Teknolojinin Gelişimi
- Sanayi toplumuna kadar üretimin ana merkezi canlılarda (öküz, at, deve) iken, sanayileşme ile organik olmayan enerji biçimleri (kömür, petrol, doğalgaz, rüzgar) ortaya çıkmıştır.
- Fizik anlayışı değişerek Aristo fiziğine dayalı nitel fizik yerine matematiksel bir fizik anlayışı geliştirilmiştir.
- Doğa bilimleri ve matematiğin uyumlu kullanımı ile teknoloji müthiş bir sıçrama yapmış, canlının kapasitesini aşan makineler ortaya çıkmıştır.
- 17:45Sanayileşmenin Etkileri
- Sanayileşme süreci etrafı değiştirmiş, sınırlı kaynakların tüketilmesi ve doğanın aleyhine bir durum ortaya çıkmıştır.
- İlk dönemlerde düşünürler doğayı üzerinde hakimiyet kurulacak bir varlık olarak tasvir ederken, günümüzde doğa ile ilişkimiz daha organik ve uyumlu hale gelmiştir.
- 17. yüzyıla kadar insanlığın teknoloji ile ilişkisi yatay bir seyir halindeyken, 17. yüzyıldan itibaren buhar makinesi ve sanayi devrimi ile dramatik bir şekilde hızlanmıştır.
- 19:49Bilgi Toplumunda Teknolojinin Gelişimi
- Değişimin hızının arttığı yer bilgi toplumuna geçtiğimiz yerdir.
- Yapay zeka, algoritmik düşünce ve nano teknolojiler teknolojinin hayatın akışına derinden etkisi olan alanlardır.
- Yapay zeka ile tasarımdan üretim sürecine kadar her şey yapılabilmekte, klasik sanayi toplumunda bir ürünün üretilmesi bir yıl alırken, günümüzde üçlü çalışma ile tamamlanabilmektedir.
- 23:23İnternet ve Küreselleşme
- İnternet ve teknoloji sayesinde dünyanın bir köye döndüğü bir durum oluşmuştur.
- Küreselleşme, bilgi düzeyinde ve haberdar olmak düzeyinde gerçekleşmiştir; dünyanın en uzak yerlerinden rahatlıkla bilgi edinilebilmektedir.
- Genç nesiller, bölünmüş dünyalardan farklı olarak daha esnek ve birbirinin içine geçmiş bir şekilde hayata bakmaktadır.
- 24:28Hareketlilik ve Olumsuz Yönleri
- İletişim ve ulaşım teknolojileri sayesinde müthiş bir hareketlilik yaşanmaktadır; uçakla ses hızı kadar hızla seyahat edilebilmektedir.
- Tarım toplumundan sanayi toplumuna geçiş kolay olmamış, dünya savaşları ve sömürge faaliyetleri olumsuz sonuçlar doğurmuştur.
- Güney Amerika'da Kızılderili nüfusunun %90'ı, Amerika'daki Aztekler, Ankalar ve Mayaların nüfusu İspanyollar tarafından onda birine indirilmiştir.
- 26:35Bilgi Toplumu ve Bilgi Kapitalizmi
- Günümüzde yaşadığımız çağ bilgi toplumu veya süper akıllı toplum olarak adlandırılmaktadır çünkü bilginin hayatın ve tarihin akışını belirleme rolü artmıştır.
- Bilgi ve sermaye arasında anlamlı bir ilişki vardır; sermaye kari hesapladığı için bilgiyle üretilen ürünler üzerinden kar elde edebileceğini biliyor ve buna yatırım yapıyor.
- Dünya ekonomisinin en değerli varlıkları bilgi ile ilgili şirketlerdir, sosyal medya gibi alanlar bu kategoride yer almaktadır.
- 28:37Değişim Hızı ve Eğitim
- Bilgi toplumunda değişimin hızı çok yüksektir; insanlar hayatları boyunca 3-4 farklı iş yapacak veya mevcut işlerini anlamlı derecede evrim geçirecektir.
- Gençler için değişim heyecan verici bir meydan okuma haline gelmiştir, durağan bir hayat onları sıkıcı bulmaktadır.
- Tarım toplumunda en merkezi kavramlardan biri huzurdur, ancak gençlere bu kavram çok anlam ifade etmemektedir.
- 30:37Eğitim Sisteminin Değişimi
- Eğitim sistemi değişim hızını öngörmeli ve kuşaklar arasındaki ayrışmaları ve çatışmaları yönetebilmelidir.
- Eğitim sisteminde esneklik, uzlaşma, iletişim kurma, empati kurma, farklılıkları fark etme ve ortak nokta bulma becerileri önemlidir.
- Analiz ve eleştiri becerileri (kritik düşünce) çok önemlidir; bilgiyi işleyebilmek eskisi kadar önemli değil, bilgiyi analiz edebilmek daha önemli hale gelmiştir.
- 32:44Modern Eğitim Yaklaşımı
- Öğretmen ilişkisinde bilgiyi aktarmaktan ziyade, bilgiyle beraber problemleri nasıl çözebileceğimiz bir yaklaşım gereklidir.
- Ölçme değerlendirme sistemlerinde değişiklik yapılması gerekmektedir; proje yapmak, problem çözmek, grup ödevleri yapmak eğitimin zorunlu parçaları haline gelecektir.
- İçinde yaşayacağımız sofistike dünyada farklı kişilerle bir masa etrafında çalışacağımız için iletişim, grup çalışması ve sosyal beceriler eğitim sürecinde kademeli bir şekilde verilmelidir.
- 33:53Dünyanın Gerçekleri ve Sosyal Düzen
- Var olduğumuz dünya her şeyiyle iyi değil ve pozitivistlerin naifliklerini sağ olamayacak kadar tecrübeliyiz.
- İnsan aklı aracılığıyla her şeyi halledebilir durumda değil ve aklın kullanımının olumsuz zararlarını görüyoruz.
- Doğa, mutluluk, anlam ve adil dağılım gibi konular daha üst ölçekli analizlere ihtiyaç duyuyor.
- 34:44Gelir Dağılımı ve Sosyal Değişim
- Yüz- yüzelli yıllık gelir dağılımına bakıldığında sürekli olarak kötüye gidiyor ve sermaye az bir sınıfın elinde toplanıyor.
- Değişim hızı arttığı için robotların ve robotumsu makinaların kullanılmasıyla insanlar işsiz kalıyor.
- Yeni düzende birey, toplum, kurum ve devlet ilişkilerini yeniden tasarlamaya doğru gitmek durumundayız.
- 36:08Yapay Zeka ve İnsan İlişkisi
- Yapay zeka insan olabilecek mi sorusu tartışılmakta, konuşmacı bunun olamayacağını düşünüyor.
- Yapay zeka hesaplama tarafında insanlardan daha iyi olabilir, ancak üst ölçekli tercihleri oluşturabilir mi konusunda olumsuz.
- Robot hizmetçiler yaygınlaşacak ve insani olan tarafı daha değerli hale getirecek, insan dediğimiz şey farklılaşacak.
- 39:07Doğa ve Kapitalizm
- Posttivizmin doğayı hükmedecek bir alan olarak görmemiz iddiası yıkıcı ve çevre sorunlarının altındaki en önemli şeylerden biri.
- Kapitalizm hayatın anlamına dair sadece maddi ve dünyevi sahip olduğumuz şeylerin dışındaki alanları yeniden keşfetmemiz gerekiyor.
- Yeni kuşak ev sahibi olmaya, araba sahibi olmaya çalışmıyor, sırtlarına bir şey alıp geziyorlar.
- 40:08Değişim Hızı ve Şehirleşme
- Son yirmi yıldaki değişmeler kümülatif şekilde hızla ilerliyor ve bu ivmelenmeler devam edecek.
- İnsanoglu bilgisini üst üste ekleyerek kendisine yeni bir evren yaratıyor, 17. yüzyıldan önce yaklaşık %95'i köylerde yaşıyordu.
- Şehirleşme olumlu yönleri (elektrik, güvenlik, ısıtma, su) ve olumsuz yönleri (salgın hastalıklar) taşıyor.
- 42:12Pandemi ve Doğa İlişkisi
- Pandemi insanlara doğayla buluşmayı öğretti ve insanlar sanki bir köye dönüş yaşadılar.
- İnsanlar tarıma dönerse de yeni bir forma dönecek, eski aynısıyla gelmeyecek.
- İnsanoglu tarih diye bir olguyla mukayese yapıyor, ibret alıyor ve yeni bir şey seçebiliyor.
- 43:53Yapay Zeka ve Küresel Rekabet
- Yapay zekanın küresel rekabetle alakası var ve en çok destekleyen ülkeler insan kaynağının azaldığı, yaşlı nüfusun arttığı ama bilgi kapasitesinin yüksek olduğu devletler.
- Almanya, Amerika gibi ülkeler yapay zekaya bakıyor çünkü yaşlı nüfus nedeniyle genç insan yok ve Çin'de rekabet edemiyor.
- Türkiye gibi ülkeler kendine uygun modelleri geliştirmek zorunda, ekonomik ekosistemin içerisinde stratejik kararlar belirlemeli.
- 46:55Önemli Beceriler ve Etkinlikler
- Beceri ve etkinlikler son derece önemlidir.
- Analitik beceriler (anlama, algılama, sorun çözme, eleştiri yapabilme ve öğrenmeye açık olabilme) önemlidir.
- İletişim becerileri (karşısındakine saygı duymak, farklılığı fark edebilmek, anlamaya çalışmak) ekip ve grup çalışmasında temeldir.
- 47:45Sosyal ve Diğer Beceriler
- Sosyal beceriler (ekip olarak çalışabilmek, ait olabilmek, fedakarlık duygusu) önemlidir.
- Sanat, müzik, tasarım, yaratıcılık ve hesabın dışında olabilmek insani değerlerdir ve gelecekte daha da önem kazanacaktır.
- Dijital beceriler doğuştan gelir, ancak yetkin bir şekilde kullanılmaları önemlidir.
- 48:50Programın Sonu
- Konuşmacıya ufuk açıcı tavsiyeleri için teşekkür edilir.
- Programın sonuna gelindiği belirtilir.
- Önümüzdeki hafta yeni bir konu ve konukla karşılaşılacağı duyurulur.