Buradasın
Tarih Felsefesi Dersi: Tarih Felsefesinin Anlamı ve Ortaya Çıkışı
youtube.com/watch?v=Rlcf2xOXxFAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında tarih felsefesi konusunu ele almaktadır. Konuşmacı, tarih felsefesinin temel kavramlarını ve tarihsel gelişimini anlatmaktadır.
- Video, tarih kavramının farklı anlamlarını açıklayarak başlıyor ve ardından farklı düşünürlerin (Viko, Aaron, Duralı, Jaspers, Popper, Ortega Geset, Bradle) tarihe bakışlarını inceliyor. Daha sonra tarih felsefesinin ne olduğu, tarih felsefesinin ortaya çıkış süreci ve tarih felsefesinin iki temel yaklaşımı (tarihin varlık bilimine göre yorumlanması ve tarihi bir bilimsel bilgi sorunu olarak görme) detaylı şekilde ele alınıyor. Video, bir sonraki derste antik çağ Yunan dünyasında tarih anlayışına değinileceğini belirterek sona eriyor.
- 00:13Tarih Felsefesinin Tanımı ve Tarihin Anlamları
- Tarih felsefesi, tarihin anlamını ve ortaya çıkışını ele alan bir çalışma alanıdır.
- Tarih kavramı farklı dillerde zamanla ilgili anlamlarla kullanılmış, İslam tarihçiliğinde ise tanı konulan olayları kayıt altına almak için yıllıklar yazma anlamında kullanılmıştır.
- Günümüzde tarihin üç farklı anlamı vardır: zamanla ilişkili anlam, geçmişin tümü olarak anlam ve geçmişe ilişkin araştırmalar yapan bir çalışma alanı olarak anlam.
- 01:19Farklı Düşünürlerin Tarihe Bakışları
- Gambatista Viko'ya göre tarih, insan topluluklarının ve kurumlarının tarihidir, tarih salt insan zihninin bir ürünü değildir ve insan doğası tarih aracılığıyla anlaşılabilir.
- Raymond Aaron tarihe dar anlamıyla insan geçmişinin bilimi, geniş anlamıyla kültürün, türlerin, gökyüzünün ve yeryüzünün araştırılması tanımını getirmiş ve doğa-insan ilişkisini göz önünde bulundurmuştur.
- Karl Jaspers'a göre tarih insana kendini görmeyi ve değerlendirmeyi öğrettiği için onu kendi çağına bağlanmaktan kurtarır, insan kendini bir tarih varlığı olarak kılma ayrıcalığına sahiptir.
- 03:37Tarih Felsefesinin Ortaya Çıkışı ve Temel Yaklaşımları
- Tarih düşüncesi felsefi düşünceyle karşılaştırıldığında ortaya çıkış bakımından öncedir ve felsefi düşüncenin ortaya çıkışıyla birlikte tarih yeni bir kullanım alanı bulmuştur.
- Tarih felsefesi, felsefenin disiplinleri arasında başlı başına tarihi inceleyen, sorgulayan ve bütünlüklü bir şekilde ortaya koymayı amaçlayan bir çalışma alanıdır.
- Tarih felsefesinin iki temel yanıtı vardır: tarihin varlık bilimine göre yorumlanışı ve tarihi bir bilimsel bilgi sorunu olarak görmesi.
- 06:38Tarihselcilik ve Tarih Felsefesinin Gelişim Süreci
- Alman tarih okulu'nun çalışmaları ile büyük bir gelişme gösteren tarih bilimi, 19. yüzyılın sonlarına doğru Wilhelm Deltay'ın tin bilimlerini temellendirme çabasında sorgulama ve eleştiri süzgecinden geçirilmiştir.
- Tarihselcilik, insanın düşünce ve emeğinden çıkmış her şeyin tarih içerisinde bir birliktelik toplumsallık ortamında oluştuğunu ve bu şeylerin tarihin her döneminde değişikliğe uğradığını savunan bir görüştür.
- Robin George Collingwood tarihin tanımına, nesnesine, yöntemine ve ereğne ilişkin dört temel soru sorarak tarihin bilgi bilimi yüklü olduğunu ortaya çıkarmaktadır.
- 08:09Tarih Felsefesinin Ortaya Çıkışı ve Yapısı
- Bir çalışma alanı olarak tarih felsefesi adı ilk defa 18. yüzyılda Voltaire tarafından ortaya atılmıştır ve eleştirel ya da bilimsel tarih anlamında kullanılmıştır.
- Tarih felsefesi hem geleneksel tarih anlayışına hem de geleneksel felsefeye belirli açılardan karşı çıkmaktadır.
- Voss'a göre tarih felsefesi ikiye ayrılır: tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen tarih metafiziği ve tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, araştırma yöntemlerini konu edinen analitik tarih felsefesidir.