Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının tarih araştırma ve yazımında dijital dönüşümün nasıl uygulandığını anlattığı eğitim içeriğidir.
- Video, tarih araştırma ve yazımında dijital dönüşümün ne olduğunu açıklayarak başlıyor ve sayısallaştırma, büyük veri, veri analizi gibi kavramları ele alıyor. İçerikte dijital kaynakların türleri, dijital tarih çalışmalarının aşamaları ve dijital araçların (tablo, grafik, diagram, harita) araştırma bulgularını nasıl daha etkili hale getirdiği anlatılıyor.
- Videoda ayrıca tarih araştırmalarının artık fiziksel ortamdan dijital ortama geçtiği, sonuçların bilimsel dergi, toplantı, rapor veya genel ağ sitelerinde paylaşıldığı ve bu sayede dünyanın her yerinden kolayca erişilebileceği vurgulanıyor. Dijital tarih çalışmalarının tarih araştırmacılarına sağladığı avantajlar ve geleneksel tarih yazımıyla birlikte nasıl kullanılabileceği de açıklanıyor.
- Tarih Araştırma ve Yazımında Dijitalleşme
- Tarih araştırma ve yazımında dijitalleşme konusu ele alınacaktır.
- Dijitalleşme ile ilgili anahtar kelimeler: büyük veri, doğuştan dijital veri, sayısallaştırma, uzaktan okuma, veri analizi, veri madenciliği, yakın okuma, yapılandırılmış veri ve yoğun veri.
- Tarihin dijitalleşme ile yararını analiz etmek temel kabullerden biridir.
- 00:46Dijitalleşme Kavramları
- Sayısallaştırma, fiziksel materyalleri (kitap, belge, fotoğraf) dijital ortama aktararak okunabilir ve işlenebilir hale getirme işlemidir.
- Doğuştan dijital veri, başlangıçta dijital ortamda üretilen fiziksel karşılığı olmayan veri türüdür (sosyal medya paylaşımları, e-postalar, web siteleri).
- Büyük veri, çok büyük hacimli, çeşitlilik gösteren ve yüksek hızda üretilen veri kümesidir (sosyal medya verileri, internet trafiği verileri, sensör verileri).
- 01:38Veri Türleri ve Analiz Yöntemleri
- Yoğun veri, belirli bir konu veya olay hakkında çok detaylı ve kapsamlı bilgi içeren veri türüdür (bir tarihsel olayın tüm belgelerin dijitalleşmesi).
- Yapılandırılmış veri, tablo, veri tabanı ve elektronik tablo gibi düzenli bir formatta saklanan veri türüdür (nüfus sayımı verileri, kütüphane katalogları).
- Veri analizi, toplanan verilerin anlamlandırılması, ilişkilerin belirlenmesi ve sonuçların çıkmasıyla işlemlidir.
- Veri madenciliği, büyük veri kümelerinden gizli kalmış bilgi ve örüntüleri keşfetme işlemidir.
- 02:42Okuma Yöntemleri ve Dijital Kaynaklar
- Yakın okuma, bir metnin her kelimesi, cümlesi ve paragrafı üzerinde detaylı inceleme yapmaktır.
- Uzak okuma, birçok metni genel olarak tarayarak ana fikirlerini ve konularını belirleme işlemidir.
- Hiper metin, birbirleriyle bağlantılı yazı, görüntü, video gibi verileri içeren bir metin organizasyonudur (genel ağ, web sitesi).
- Dijital kaynaklar dijital doğmuş (orijinal) ve sonradan dijitalleştirilmiş kaynaklar olarak ikiye ayrılır.
- 04:52Dijital Tarih Çalışmalarının Süreci
- Dijital tarih çalışmalarının ilk adım veriyi veya arşiv belgelerini sayısallaştırmak (digitasyon), kodlama diliyle etiketlemek ve dijital yayın haline getirmektir.
- Verilerin bilgisayarda okunabilir hale getirilmesi ve yapılandırılması aşamasında, belgelerden elde edilen büyük verinin uluslararası standartlara uygun olarak tasnif edilmesi ve ilişkilendirilmesi gerekir.
- Elde edilen yapılandırılmış veriler istatistik programları, coğrafi bilgi sistemleri ve içerik analiz araçları ile haritalanır, görselleştirilir ve yorumlanır.
- 06:03Dijital Tarih Çalışmalarının Avantajları ve Zorlukları
- Tarihsel kaynakların dijitalleştirmesi sonrasında ortaya çıkacak olan büyük veriyi analiz etmek ve yorumlamak tarih araştırmacılarının iş yükünü büyük oranda arttıracaktır.
- İş yükünü azaltmak için uluslararası işbirlikleri kurularak ortak çalışmalar yapılabilir veya yapay zeka uygulamaları yoluyla araştırmacıların farklı yorumlara ulaşması sağlanabilir.
- Dijital yöntemler sayesinde tarihsel bilginin görsel ve tematik olarak işlenmesi, veriler arasındaki gözle görülmeyen ilişki ağlarının ortaya çıkarılması gibi pek çok avantaj sağlanmıştır.
- 07:22Dijital Tarih Çalışmalarında İzlenen Süreç
- Dijital tarih çalışmalarında ilk adım araştırma ve veri toplama yapmaktır.
- Tarih araştırmacısının bilimsel ilgi ve merakı doğrultusunda bir konu belirlenir, bu konu seçiminde daha önce yapılan çalışmalar, teoriler, inanç ve değerler etkili olabilir.
- Konu belirlendikten sonra doğru ve güvenilir kaynaklar üzerinden veri toplanır, fiziksel veriler dijitalleştirilir ve ömür boyu kayıt altında tutulur.
- Dijitalleştirilen verilerdeki yanlış, eksik, tutarsız ya da hatalı bilgiler ayıklandıktan sonra meta verilere dönüştürülür, sınıflandırılarak kataloglanır ve etiketlenir.
- Veriler derinlemesine inceledikten sonra anlamlandırılır ve yorumlanır, elde edilen sonucun güvenilir veya geçerli olması için bu aşamada dikkatli olunması gerekir.
- Elde edilen verilerin görsel hale dönüştürülmesi ve paylaşılması süreci son aşamadır.
- 09:47Araştırma Sonuçlarının Paylaşılması
- Araştırma bulgularının daha kolay anlaşılması ve yorumlanması için tablo, grafik, diagram, harita ve görsel araçlardan yararlanılabilir.
- Sonuçlar, araştırmanın etkisini ve değerini arttırmak için bilimsel dergi, toplantı, rapor ya da genel ağ sitelerinin diğer araştırmacılar tarafından yeniden analiz edilmesi için veri setleri aracılığıyla paylaşılabilir.
- 10:20Tarih Araştırma ve Yazımında Dijital Dönüşüm
- Tarih araştırma ve yazımında dijital dönüşüm, fiziksel ortamda bulunan verileri PDF, JPEG gibi dosyalara dönüştürerek daha kalıcı hale getirmeyi sağlar.
- Günümüzde tarih araştırması artık kitaplar halinde değil, dünyanın her yerinde dijital ortamda kolayca bulunabilen ve analiz edilebilen kaynaklarla gerçekleştirilmektedir.