Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir öğretmen tarafından Tanzimat Dönemi Edebiyatı konusu anlatılmaktadır.
- Video, Batı uygarlığı çevresinde gelişen Türk edebiyatının Tanzimat Dönemi'ni ele almaktadır. Öncelikle Osmanlı Devleti'nin 17. yüzyıldan itibaren yaşadığı gerileme ve 1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı'nın önemi anlatılmaktadır. Ardından Tanzimat Edebiyatı'nın hazırlık dönemi (1839-1860) ve bu dönemde çıkarılan önemli gazeteler (Takvimi Vekayi, Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkar, Muhbir, Hürriyet, İbret, Tercüman-ı Hakikat, Sabah, Tercüman-ı Şark, Mizan) detaylı olarak incelenmektedir. Son olarak Tanzimat sanatçılarının genel özellikleri ve Divan şiirinin bu dönemdeki durumu açıklanmaktadır.
- 00:26Batı Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı
- Divan edebiyatını bitirdikten sonra batı uygarlığı çevresinde gelişen Türk edebiyatına başlanıyor.
- Batı uygarlığı çevresinde gelişen Türk edebiyatı Tanzimat dönemi, Serveti Edebiyatı, Fecriati Edebiyatı ve Milli Edebiyatı dönemlerini içermektedir.
- Tanzimat edebiyatının oluşum hazırlık evresinde Osmanlı Devleti'nin yenileşme çabası içerisinde olduğu görülür.
- 01:09Osmanlı Devleti'nin Yenileşme Çabaları
- 16. ve 17. yüzyılda Osmanlı Devleti dünyadaki en önemli güçlerden biri iken, 17. yüzyılın ortalarına geldiğinde devlet yapısı bozulmaya ve güç kaybetmeye başlamıştır.
- 18. yüzyılda Osmanlı Devleti, Batı toplumunun gösterdiği endüstriyel ve ekonomik gelişmelerin gerisinde kalmıştır.
- 1789'daki Fransız İhtilali ve milliyetçilik hareketi, çok uluslu yapıya sahip Osmanlı Devleti'ni kötü anlamda etkilemiştir.
- 02:16Tanzimat Fermanı ve Edebiyatın Gelişimi
- Osmanlı Devleti'nde zaman zaman reform çabaları görülürken, gerilemenin önüne geçilemez ve 3 Kasım 1839'da Tanzimat Fermanı ilan edilmiştir.
- Tanzimat Fermanı, Mustafa Reşit Paşa'nın yenileşme amaçlı oluşturduğu bir ferman olup, yönetim, adalet, maliye ve askerlik alanlarında Batılı anlamda değişiklikler geliştirilmiştir.
- Tanzimat edebiyatı 1860'da başlamış, 1839'dan 1860'a kadarki yıllar arası hazırlık dönemidir.
- 03:08Hazırlık Dönemi ve İlkler
- Hazırlık döneminde Ethem Pertev Paşa ve Şinasi Rosso, Victor Hugo ve La Martin'den şiir çevirileri yapmış, Yusuf Kamil Paşa ise Fenelondan "Tele" adlı romanı çevirmiştir.
- Tanzimat edebiyatı ile birlikte ilk defa Batı'dan etkilenmeye başlanmıştır.
- Bu dönemde ilk resmi Türkçe gazete Takvimi Vekayi, ilk yarı resmi gazete Ceride-i Havadis, ilk yerel tiyatro eseri Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" ve ilk gazetelerde de bu dönemde çıkarılmıştır.
- 04:29Tanzimat Dönemi Gazeteleri
- Takvimi Vekayi ilk resmi Türkçe gazete olup saray tarafından çıkarılmıştır, Ceride-i Havadis ise yarı resmi İngilizlerle ortak çıkarılmıştır.
- Tercüman-ı Ahval ilk özel gazete olup Agah Efendi ve Şinasi tarafından çıkarılmış, Şinasi bu gazetede ilk makale örneğini vermiştir.
- Muhbir 1866'da Ali Suavi tarafından çıkarılmış, Avrupa'da çıkarılan ilk Türk gazetesi olma özelliğine sahiptir.
- 05:36Diğer Önemli Gazeteler ve Dergiler
- Hürriyet Ziya Paşa ve Namık Kemal'in birlikte Londra'da çıkardıkları, daha sonra Ziya Paşa'nın Cenevre'de çıkarmaya devam ettiği bir gazetedir.
- İbret Namık Kemal tarafından çıkarılmış, Avrupa'dan döndüğü yıllarda kendi düşünce ve siyasetle ilgili önemli yazılarını bu gazetede yayımlamıştır.
- Tanzimat döneminde çıkarılan ilk mizah dergisi Teodor Kasap tarafından çıkarılan Diyojen, ilk meslek dergisi Münif Paşa tarafından çıkarılan Mecmuayefinin ilk aylık bilim dergisidir.
- 07:31Tanzimat Sanatçılarının Genel Özellikleri
- Tanzimat sanatçılarının ortak özellikleri yenilikçi olmaları, Batı hayranı olmaları ancak milli ve manevi değerlere bağlı olmalarıdır.
- Fransızcayı kendi imkanlarıyla öğrenen sanatçılar, Fransız kültürüyle yetişmiş ve vatan, milliyet, hak, hürriyet, adalet gibi kavramlarla halkı aydınlatma amacındaydılar.
- Divan edebiyatı yerine Batılı anlayışa uygun yeni bir edebiyat oluşturmak isteyen sanatçılar, tek türde değil şiir, roman, tiyatro gibi pek çok alanda eser vermişlerdir.
- 08:37Sanatçıların Bocalamaları ve Divan Şiiri
- Bazı sanatçılar eski-yeni, Doğu-Batı arasında bocalamalar yaşamışlardır, örneğin Ziya Paşa sürekli bu ikileminde kalmıştır.
- Tanzimat döneminde divan şiirinin biçimsel özelliklerini devam ettirirken, içeriği değiştirerek vatan, millet, hak, hürriyet gibi yeni fikirler işlerler.