Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "İşte Hoca" olarak hitap edilen bir öğretmen ve Divan adlı bir kişi arasında geçen eğitim içeriğidir. Öğretmen, Tanzimat Edebiyatı hakkında 20 madde serisi sunmaktadır.
- Video, Tanzimat Dönemi'nin edebiyat üzerindeki etkilerini ve önemli yazarları ele almaktadır. Tanzimat Dönemi'nin batıya yönelme ve yeniliklerle dolu bir dönem olduğu, birinci dönemde halka yönelme ve toplumsallık, ikinci dönemde ise bireysellik ağır basması anlatılmaktadır. Ayrıca Servet-i Fünun dönemi, Tevfik Fikret'in derginin başına gelmesi, Abdülhamid Tarhan'ın metafizik kesintileri ve Recaizade Mahmut Ekrem'in yeni edebiyatı savunması gibi konular işlenmektedir.
- Videoda Şinasi, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi, Ziya Paşa, Şemseddin Sami, Sami Paşazade Sezai, Abdülhamit Tarhan, Ahmet Vefik Paşa ve Recaizade Mahmut Ekrem gibi önemli yazarların eserleri, katkıları ve dönemin edebi akımları hakkında bilgiler verilmektedir. Tanzimat dönemi 1860-1875 ve 1875-1896 yılları arasında iki farklı anlayışın yer aldığı, batıya açıldığı bir dönem olduğu vurgulanmaktadır.
- 00:13Tanzimat Dönemi Genel Özellikleri
- Tanzimat dönemi, batıya yönelen ve yeniliklerle dolu bir dönemdir.
- Tanzimat, düzenlemeler anlamına gelen bir kavramdır ve bu dönemde edebiyata yeni unsurlar eklendi.
- Tanzimat birinci döneminde halka yönelme ve toplumsallık ön plana çıkarken, ikinci dönemde bireysellik ağır basmıştır.
- 01:43Tanzimat Döneminde Önemli Yazarlar
- Şinasi, ilk atasözleri derlemesini yazmış, noktalama işaretlerinin ilk kullanıcısı ve ilk makaleyi yazan kişi olup, batılı anlamda ilk yerli tiyatro oyunu olan Şair Evlenmesi'nin yazarıdır.
- Namık Kemal, Vaveyla Murabba ve Vatan Şarkısı gibi eserlerle tanınmış ve Tahri-i Harabat ile Ziya Paşa'nın eserini eleştirmiştir.
- Ahmet Mithat Efendi, Tercüman-ı Hakikat gazetesiyle halkçı roman anlayışını oturtmuş, Şemseddin Sami ise Orhun Abideleri ve Kubrick üzerine önemli çalışmalar yapmıştır.
- 03:52Tanzimat Döneminde Diğer Önemli Yazarlar ve Eserler
- Ziya Paşa, Ali Paşa'yı eleştiren bir eleştirmen olarak bilinir ve Rüya adlı eserinde karşılıklı konuşmaya dayanan röportaj türünde önemli bir örnek sunmuştur.
- Direktör Ali Bey, batılı anlamda ilk günlük olan Seyahat Cümlenin yazarıdır ve mizahi dergi olan Diyojen'i de yazmıştır.
- Zehra Nabizade Nazım, ilk psikolojik roman denemesi olan "Zehra" adlı eseriyle tanınmıştır.
- 04:57Tanzimat Döneminde Diğer Önemli Eserler ve Yazarlar
- Sami Paşazade Sezai, romantizm ve deryalizm akımlarını yöneten kişi olup, Sergüzeşt adlı eseriyle romantizmi realizme doğru kaydırmıştır.
- Abdülhamit Tarhan, okunmak için yazılan tiyatrolarla tanınır ve eserleri sahne tekniğine müsait değildir.
- Ahmet Mithat Efendi, dekadanlar (soysuzlar) ifadesiyle Servet-i Fünun edebiyatçılarını yeren ilk polisiye roman olan Esra Cinayet'i yazmıştır.
- 06:58Tanzimat Döneminde Diğer Önemli Yazarlar
- Ahmet Vefik Paşa, Moliere'den çeviriler ve adaptelerle tanınır.
- Recaizade Mahmut Ekrem, "Talih ve Edebiyat" adlı ilk edebiyat bilgisi kitabını yazmış ve edebiyat öğretmenidir.
- Recaizade Mahmut Ekrem, tiyatrolarında klasisizmden, romanlarında realizmden ve şiirlerinde romantizmden etkilenmiş, Servetifünun döneminin başlatıcısı olmuştur.
- 07:49Tanzimat Dönemi ve Servet-i Fünun
- Tevfik'in derginin başına gelmesiyle birlikte biyoloji, kimya ve fizik yerine edebiyat dergisi olacak ve Servet-i Fünun dönemi başlayacak.
- Servet-i Fünun dönemini Halit Ziya, Tevfik, Cenap Şahabettin ve Mehmet Rauf gibi isimlerin gün yüzüne çıkmasıyla birlikte oluşturacak.
- Tanzimat döneminden farklı olarak, bu dönem uzun yıllar süremeyecek.
- 08:26Edebiyatta Önemli Yazarlar
- Şair-i Azam lakabıyla anılan Abdülhamit Tarhan, "Makber" adlı şiirle edebiyata metafizik kesintiler getirecek.
- İlk köy şiiri olan "Köylü Kızların Şarkısı"nun yazarı Muallim Naci, eski edebiyatın güçlü bir savunucusu olacak.
- Abdülhamit Tarhan'ın tiyatroları aruzla ve heceyle yazılanlar olarak sınıflandırılacak, bu yeteneği inanılmaz bulunacak.
- 10:09Edebiyatta Farklı Anlayışlar
- Recaizade Mahmut Ekrem yeni edebiyatı savunurken, Muallim Naci eski edebiyatı (divan edebiyatı, havas edebiyatı, saray edebiyatı) savunacak.
- Tanzimat dönemi genel olarak iki farklı anlayışın yer aldığı ve batıya açıldığı bir dönem olacak.
- Dönemler bıçakla keser gibi kesilerek değil, daha iyi araştırılabilmesi için ayrılıp anlatılacak.
- 11:27Servet-i Fünun Dönemi
- Servet-i Fünun döneminde divan edebiyatının etkisi kırılacak.
- Cenap Şahabettin ve Tevfik, divan edebiyatının müstezatını serbest müstezata dönüştürerek kurallarını değiştirecekler.