• Buradasın

    Sümerler, Yazı ve Medeniyetin Gelişimi Üzerine Akademik Ders

    youtube.com/watch?v=7jQjaJUWSyc

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, TRT 2'nin kültür sanat kanalından bir felsefe söyleşisi ve akademik ders formatında sunulmaktadır. Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı, editör Beytullah Çakırdağ ve bir eğitimci tarafından Sümer medeniyeti, yazı ve medeniyetin gelişimi üzerine bilgiler verilmektedir.
    • Video, sümerlerin batı medeniyetlerinin ilk halkası olduğu vurgusuyla başlayıp, yazı'nın insanlık tarihindeki önemi, okul kurumunun ortaya çıkışı ve mülkiyet kavramının gelişimi gibi konuları ele almaktadır. Sümer medeniyetinde ticaretin önemi, devletin iklim şartlarına karşı çözüm bulması ve mülkiyet kavramının ortaya çıkmasıyla birlikte evlilik gibi ilişkilerin nasıl değiştiği gibi konular da işlenmektedir.
    • Videoda ayrıca yerliler (aborjinler) ile yapılan pazarlık örneği üzerinden yazı ve hesabın gelişimi, günlük yaşamda edindiğimiz bilgilerle okulda öğrendiğimiz bilgiler arasındaki fark ve medeniyet öncesi kültürlerde dinin kurumsallaşması gibi konular da tartışılmaktadır. Video, bir sonraki derste tekerlek, yelken ve diğer materyallerin konuşulacağı bilgisiyle sona ermektedir.
    00:14Sümerler ve Yazı
    • Türkiye'nin tek kültür sanat kanalı TRT iki'den felsefe söyleşileri devam ediyor.
    • Sümerler, batı medeniyetlerinin ilk halkası olarak tanıtılıyor.
    • Sümerlerde yazı hayatımıza girmekle birlikte insanoğluna nasıl bir yön kazandırdığı konuşuluyor.
    01:32Dil ve Akıl İlişkisi
    • Dil aklın dışavurumudur ve akıl ile dil arasında neredeyse birebir bir bağlantı vardır.
    • Yazı, dilin akli leşmesi ve yansıtması yönünü gösterir.
    • Yazıda teemmüllü düşünmeyi andıran, dili denetimli ifade etme yönü vardır.
    02:49Konuşma ve Yazı Arasındaki Farklar
    • Konuşmada dile yoğunlaşamıyoruz, vaktimiz kalmıyor.
    • Konuşma esnasında duygular işin içine girdiği için akıl geriye çekiliyor ve vakit olmuyor.
    • Konuşma hızı arttıkça akıl geriye çekiliyor ve "geyik muhabbeti" denilen olay baş gösteriyor.
    05:49Yazı ve Dil Bilgisi
    • Yazı düşünmeyi daha yoğunlaştırıyor, pekiştiriyor ve düşünme ile birlikte dil düzenleniyor.
    • Dilin düzenlenmesi, dil bilgisini (grameri) getiriyor.
    • Dil bilgisi ile dil bilimi karıştırılmamalı, dil bilimi linguistik olarak bilimsel incelenişidir.
    07:26Gramer ve Mantık İlişkisi
    • Gramer mantığın sahasında yer alır.
    • Mantık üç bölümde düşünülür: matematik, mantığın kendisi ve dil bilgisi.
    • Sümerlerde dil bilgisi karşımıza çıkıyor ve bu mantığa giden yolun başıdır.
    08:37Kayıt ve Matematik
    • Yazıyla birlikte kaydetme ihtiyacı ve alışkanlığı ortaya çıkıyor.
    • Üretim-tüketim bağıntıları, tarım hasatları kayıt altına alınıyor.
    • Sümerlerde aritmetik ve geometri gelişiyor, matematik üç daldan mürekkeptir: aritmetik, geometri ve cebir.
    11:50Devletin Rolü ve Hesaplama İhtiyacı
    • Tarımla uğraşmak tekdüze bir olaydır, mevsimler belirli ve atadan oğula aktarılan bilgilerdir.
    • Devletin işlerinden biri halkın beslenmesini kesintisizce temin etmektir.
    • Ekim, biçme ve tarım işlemleri hesaplanmak zorundadır.
    15:31Yerlilerle Karşılaşma
    • Konuşmacı, 60-70 bin yıl önce Afrika'dan göç eden ve bozulmamış olan aborjinlerle karşılaştığını anlatıyor.
    • Bu insanlar zenci, kıvırcık saçlı, yaklaşık bir metre boyunda ve dudakları gökte, gözleri ayrık olan kişiler.
    • Konuşmacı, yerlilerin ağaçların arasından çıkıp, ortak bir pazarlık yaparak yaprak, ot gibi doğal ürünlerle şehirlerden elde edilen mamulleri (soya yağı, tuz gibi) değiştirdiklerini gözlemliyor.
    17:39Pazarlık Süreci
    • Pazarlıkta ölçü ve hesap yapmadan, bir tarafın ihtiyaç duyduğu şey karşılığında diğer tarafın sunduğu şeyi alıyor.
    • Yerlilerin kadınları, yemek pişirecekleri yaprakları getiriyor ve hatta maymun ölüsü gibi hayvanları da pazarlık için sunuyorlar.
    • Pazarlık sırasında dil anlaşmazlığı yaşanıyor, sadece bir tercüman ana dil ve yerlilerin dilini biliyor.
    20:24Sayı Sistemi ve Yazı
    • Yeni Gine'de bazı toplulukların sadece dörde kadar sayı biliyor, dörtün üzerindeki sayıları "dört eksi bir" gibi ifadelerle belirtiyorlar.
    • Yazı sadece dili değil, hesabı da getiriyor; çünkü hesabın yapıldığı bağımsız rakamların ortaya çıkışı çok sonradır.
    • Ebced hesabı gibi, harflerin hem yazı hem de rakam görevi gördüğünü gösteren örnekler bulunmaktadır.
    23:15Yazı ve Okul
    • Yazı zor bir iş olup, doğal yaşayışın akışında öğrenilebilecek bir iş değildir.
    • Okul, yazıyla birlikte ortaya çıkan medeniyet kurumlarından biridir ve yazı öğrenmek için kurulmuştur.
    • Yazının olmadığı yerde kurumdan bahsedilemez, din kurumlaşması için de yazıya geçilmesi gerekir.
    27:24Okul ve Öğrenim
    • Okulda yazıyla birlikte hesap sanatı da öğrenilir, ilk hesap işlemleri toplama ve çıkarmadır.
    • Okul, mahalli belli bir yapıdır ve orada öğretmen hayati olmayan bilgileri çocuğa aktarır.
    • Hayati bilgilerin öğrenilmesinde akıl görünür bir yer almaz, ancak okul katlamalı düşünmeye başlar ve neden sorusunu getirir.
    34:30Mülkiyet ve Evlilik Kavramları
    • Mülkiyet kavramı, evlilik ve aile kurumunu şekillendiren temel bir unsurdur.
    • Devlet öncesi toplumlarda evlilik ve aile kurumu günümüzdeki kadar kesin ve keskin değildi, daha geniş anlamda kandaş topluluğu şeklindeydi.
    • Mülkiyet kavramı olmadan gayrimenkul ve miras gibi kavramlar da ortaya çıkmazdı.
    36:35Mülksüzlük ve Toplumsal Yapı
    • Mülksüzlük, mal miras bırakma gibi derdinin olmadığı bir yaşam tarzıdır.
    • Bazı toplumlarda görülen "görünenin ifradi" (Tahiti, Yeni Kaledonya gibi) dinden gelmiyor, mahalli kültürün bir icabıdır.
    • İnsanlar devletin ortaya çıkmasından yaklaşık beş bin yıldır mülksüzlüğü tasavvur edemiyor.
    40:00Kişilik ve Bilinç
    • Fark etme duyularla ilgili bir olaydır, örneğin kedinin kuyruğunu çektiğinde acı sesi vermesi.
    • İnsan, acıya maruz kaldığında tedbirler alır ve düşünür, bu düşünme süreciyle bireyliliğini inşa eder ve kişiliğe doğru ilerler.
    • Bilinç ikiye ayrılır: özbilinç (kendimi bilmek) ve dış bilinç (dışındaki varlıkları belirlemek), bu iki bilinç birbirini tamamlar.
    43:51Sümerlerde Eğitim ve Ticaret
    • Sümerlerde eğitim 14-15 yaşına kadar sürer, özellikle erkeklerde uzun, kızlarda kısa.
    • Varlıklı aileler oğullarına özel dersler aldırır, çünkü ticaret için hesap ve ikna yetenekleri gerekir.
    • Sümerlerde ticaret önemli bir yer tutar, tacirler sınıfı doğar ve bu adamlar ülkesinden dışarı çıkarak ticaret yaparlar.
    47:16Sümerlerde Tarım ve Teknoloji
    • Üretimin sürekli olması iklim şartlarından bağımsızdır, tarım ortaya çıktığında devletin çare bulması gerekir.
    • Doğaya galebe çalmak için ırmakların arasında su yolları açılır ve tarım arazisine su taksim edilir.
    • Bu teknik gelişimi sonucunda olağanüstü bir zanaat ve teknik gelişir, yelkeni ve tekerleği gibi diğer materyalleri sonraki konuşmada ele alınacaktır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor