Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Araştırma Yöntemleri Uygulama Merkezi tarafından sunulan online eğitim yoluyla verilen temel SPSS dersidir. Eğitmen, SPSS programının temel kullanımını adım adım anlatmaktadır.
- Video, SPSS programının tarihçesi ve güncel versiyonu hakkında bilgilerle başlayıp, programın arayüzünü (Data View ve Variable View) detaylı şekilde açıklamaktadır. Ardından değişken tanımlama süreci, değişken ölçek türleri (nominal, ordinal, scale), değişken rolleri (bağımsız, bağımlı, hedef) ve veri girişi işlemleri ele alınmaktadır. Son bölümde ise pratik kısayollar, değişken ekleme/silme işlemleri ve Excel'den SPSS'e veri aktarma süreci gösterilmektedir.
- Eğitim, "Okula Yönelik Tutum Ölçeği" çalışması üzerinden örnekler sunmakta ve nitel verilerin sayısal olarak nasıl dönüştürüleceği, değişkenlerin türleri, genişlik, ondalık sayılar, label kullanımı, değerlerin tanımlanması ve eksik veri yönetimi gibi konuları içermektedir. Video, temel SPSS kullanıcısı için kapsamlı bir rehber niteliğindedir.
- 00:10SPSS Programı Tanıtımı
- SPSS, Araştırma Yöntemleri Uygulama Merkezi tarafından online eğitim yoluyla verilen temel SPSS dersinde tanıtılacak bir istatistik programıdır.
- SPSS, Statistical Package for Social Sciences (Sosyal Bilimler için İstatistiksel Paket) kelimelerinin baş harflerinden oluşur ve dünya çapında yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Programın en güncel versiyonu 2017 Temmuz ayında çıkan 25. versiyon olup, IBM SPSS İstatistik adıyla bilinmektedir.
- 01:07SPSS Programının Tarihi
- Programın 19. versiyonundan itibaren IBM SPSS İstatistik adı kullanılmaktadır.
- Firma ilk kurulduğunda SPSS adını kullanırken, 2008-2010 yılları arasında ticari sebeplerden dolayı Predictive Analytic Software (PAS) ismini kullanmıştır.
- SPSS programı temel istatistik düzeyindeki analizleri yapmak için yeterli olup, herhangi bir versiyonu kurabildiğimizde ders kapsamında analizleri yapabiliriz.
- 01:59SPSS Arayüzü
- SPSS programını ilk kurduktan sonra açılış ekranı ile karşılaşırsınız, bu ekranı her seferinde görmek istemiyorsanız sol alt tarafta bulunan seçenekle gösterilmemesini sağlayabilirsiniz.
- SPSS dosyası Microsoft Excel dosyalarına benzeyen bir formatta yapılandırılmıştır ve iki arayüzü vardır: Data View ve Variable View.
- Data Editor dosyası, SPSS dosyasını açtığımızda karşımıza gelen ve işlemlerimizi yapacağımız dosyadır, uzantısı .sav şeklindedir.
- 03:13SPSS Dosyaları
- SPSS ile herhangi bir işlem yaptığımızda Data View ekranı karşımıza gelir ve burada verileri girebiliriz.
- Analizlerimizin sonuçlarının geldiği ekrana Output ekranı denir ve sol tarafta yaptığımız tüm işlemleri başlık olarak görebiliriz.
- Syntax Editörü, sözdizim editörü veya metin editörü gibi daha uzmanlık gerektiren dosyalar da vardır, ancak temel SPSS düzeyinde Data Editor dosyasında işlemler yapmak ve sonuçları Output ekranından görmek yeterlidir.
- 05:21Data View ve Variable View
- Data View ekranında bir kişiye ait verileri sadece o kişinin ait olduğu satıra girmemiz gerekir, yani birinci kişiye ait veriler birinci satıra, ikinci kişiye ait veriler ikinci satıra girilir.
- Sütunlar bir değişkene aittir, çalışma içinde farklı kişilerden topladığımız bir değişken için verileri aynı sütun altında veririz.
- Variable View ekranında değişkenlerimizi tanımlayabilir ve özelliklerini belirleyebiliriz, burada tanımladığımız değişken adı Data View ekranında sütunun adı olarak görünür.
- 07:22Veri Girişi Örneği
- Örnek bir veri girişi çalışması için "Okula Yönelik Tutum Ölçeği" adlı bir çalışma öğrencilerle paylaşılır ve iki öğrenciden örnek verilir.
- SPSS'e veri girmek için ölçme aracı üzerindeki değerleri nicel olarak girmemiz gerekir, nitel veri girilmesine izin verilse bile analiz yapılamadığı için işlevi yoktur.
- Sınıflama türü değişkenler (cinsiyet, sınıf, aylık gelir seviyesi) sayıya dönüştürülür, örneğin cinsiyet için kızlara 1, erkeklere 2 şeklinde numaralandırma yapılır.
- 09:47SPSS'de Değişken Tanımlama
- SPSS'de değişkenlerin tanımlanması için Variable View ekranına geçilir.
- Değişken isimleri belirlerken SPSS'in kurallarına dikkat edilmelidir: değişken isimleri sayı ile başlayamaz, boşluk kullanılmasa da alt tire kullanılabilir.
- Değişkenlerin türleri numerik olarak belirlenir çünkü tüm veriler sayısal olarak işlenecektir.
- 11:55Değişken Özellikleri
- "Width" seçeneği, sayısal değerlerin uzunluğunu veya sözel ifadelerin harf sayısını belirler.
- "Decimals" seçeneği, ondalık sayıların görüntülenme hassaslığını ayarlar, ancak SPSS gerçek değerleri hesaplarken kullanır.
- "Label" seçeneği, değişkenlerin daha açıklayıcı isimlerini belirlemek için kullanılır, böylece çıktıda daha anlaşılır sonuçlar elde edilir.
- 14:15Değerlerin Tanımlanması
- "Values" seçeneği, kategorik değişkenlerin numaralandırılmış değerlerini SPSS'e tanıtmak için kullanılır.
- Cinsiyet değişkeninde "1" için "Kız", "2" için "Erkek" gibi eşleştirmeler yapılır.
- Maddeler için Likert ölçeği değerleri (1-4) "Kesinlikle Katılmıyorum" ile "Kesinlikle Katılıyorum" arasında tanımlanır.
- 17:35Veri Girişi ve Kısayollar
- Data View ekranında katılımcı verileri girilir, örneğin cinsiyet, yaş, sınıf, gelir ve anket maddelerinin cevapları.
- "Value Labels" kısayolu, sayısal değerlerin karşılık gelen kategorileri göstermek için kullanılır.
- Eksik veriler için SPSS varsayılan olarak boş hücreleri otomatik olarak eksik değer olarak kabul eder.
- 20:35SPSS'te Ölçek Türleri
- SPSS'te ileri düzey analizlerde ölçek türlerinin doğru tanımlanması önemlidir.
- Genel olarak dört ölçek türü kullanılır: nominal, ordinal, aralık ve oran ölçekleri.
- SPSS'te aralık ve oran ölçekleri için "scale" seçeneği kullanılır, ordinal için "ordinal", nominal için "nominal" seçilir.
- 22:01Değişkenlerin Rollerinin Tanımlanması
- Değişkenlerin rolleri SPSS'te tanımlanabilir, ancak bu sayısal hesaplamaları etkilemez.
- Bağımsız değişken, bağımlı değişken veya dosya bölmesinde kullanılacak değişkenler için tanımlamalar yapılabilir.
- 22:28SPSS'teki Kısayollar
- "Go to case" seçeneği, özellikle büyük veri dosyalarında belirli bir duruma hızlıca ulaşmak için kullanılır.
- "Go to variable" seçeneği, değişkenlere hızlıca ulaşmak için kullanılır ve değişkenler alfabetik olarak sıralanır.
- "Insert" seçeneği ile yeni durumlar veya değişkenler eklenebilir, "Clear" ile ise silinebilir.
- 24:34Veri Seçimi ve Filtreleme
- "Split file" özelliği, dosyayı bölüp farklı analizler yapmak için kullanılır.
- "Direct select" ile belirli şartlara uygun durumlar seçilip filtrelenebilir.
- Seçilen durumlar 1 ile, seçilmeyen durumlar 0 ile gösterilir ve sonraki işlemlerde sadece seçilen durumlar kullanılır.
- 27:49Genel Ayarlar
- Genel ayarlar "Edit" menüsünden "Options" komutu ile yapılabilir.
- "Display label" seçeneği etiketleri gösterirken, "Display names" sadece değişken isimlerini gösterir.
- Bilimsel notasyon kullanmak istemeyenler için "No scientific notation" seçeneği kullanılabilir.
- 30:08Excel'den SPSS'e Veri Aktarımı
- Excel'de hazırlanan veri dosyaları SPSS'e aktarılabilir.
- SPSS, Excel dosyalarını ve değişken adlarını doğrudan tanıyabilir.
- Excel'den aktarılan verilerde değişken değerleri manuel olarak girilmelidir.