Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mercan adlı bir sosyal bilimci tarafından sunulan faktör analizi konulu bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, 1300 katılımcıdan oluşan bir anket çalışmasının sonuçlarını paylaşmaktadır.
- Video, faktör analizinin ne olduğunu açıklayarak başlıyor ve SPSS programında faktör analizi yapma adımlarını detaylı şekilde anlatıyor. KMO testi, rotasyon yöntemleri, iterasyon sayısı gibi gerekli ayarlar adım adım gösterilirken, faktör analizinin nasıl yorumlanacağı ve sorunlu faktörlerin nasıl tespit edileceği de açıklanıyor.
- Videoda ayrıca faktör analizinde karşılaşılan zorluklar ve bunların çözüm yolları da paylaşılıyor. Eğitmen, "çakallık" olarak adlandırdığı pratik çözümler sunarak, faktör analizinin faktöriyel değerine uygunluğunu ve anlamlılığını değerlendirmekte, dört farklı faktörün çıktığını belirtmektedir.
- 00:07Faktör Analizi Tanıtımı
- Faktör analizi, çok sayıdaki değişkeni az sayıda ve anlamlı bir şekilde bir bütün haline getirmek için kullanılan bir istatistiksel yöntemdir.
- Videoda faktör analizinin nasıl yapılacağı, nasıl yorumlanacağı ve oluşturulacak faktörlere nasıl isimler verileceği anlatılacaktır.
- Anket çalışması 1013 kişiyle tamamlanmıştır.
- 02:12Faktör Analizi Yapısı
- Faktör analizi için SPSS programında "Analyze" menüsünden "Dimension Reduction" altındaki "Factor" seçeneği seçilir.
- Ölçeğin içindeki sorular "Variables" kısmına atılır.
- Faktör analizi yaparken "Extraction" sekmesinde Kaiser-Mileir testi işaretlenir.
- 04:25Faktör Analizi Ayarları
- "Rotation" kısmında faktör sayısını azaltmak için Varimax, çoğaltmak için Quartimax seçeneği kullanılabilir.
- Sosyal bilimler alanında çalışırken ve sorular birbiriyle ilişkiliyse Direct Oblimin veya Promax kullanılabilir.
- "Scores" sekmesi, elde edilen değerleri veri dosyasına kaydetmeyi sağlar.
- 11:14Kayıp Veriler ve Sonuçlar
- "Options" kısmında kayıp verilerin nasıl kullanılacağı belirlenir.
- "KMO" değeri, ölçeğin içindeki soruların faktör analizine uygun olup olmadığını gösterir.
- 12:59Faktör Analizi Değerlendirme Kriterleri
- Faktör analizinde anlamlılık değeri %91 derecesine uygun bir ölçeğe sahip olmalı ve aşırı ekstrem bir ölçek olmadığında her zaman anlamlı çıkmalıdır.
- KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) değeri 0,60'nın üstünde olmalıdır; 0,60 kabul edilebilir, 0,67-0,70 arası iyi, 0,80-0,90 arası mükemmel olarak değerlendirilir.
- Anti-image kolerasyon değeri, soruların kendi arasında kolerasyonunu ölçer ve %50'nin altında olan değerlerin soruları anketten çıkarılmalıdır.
- 15:32Faktör Analizi Sonuçlarının Değerlendirilmesi
- Ana makalede 5 faktör bulunmasına rağmen, ölçülen veriler sadece %64'ünü açıklayabilmekte ve istenen sonuç elde edilememektedir.
- Faktörler birbirleri arasındaki korelasyon değerlerine göre oluşur ve belli faktörlerde sorular yoğunluk gösterir.
- Faktör analizinin nihai sonucu component matris tablosunda gösterilir ve bu tabloda soruların faktörlerdeki yükleri incelenir.
- 19:34Soru Değerlendirmesi ve Faktör İsimlendirme
- Soruların faktörlerdeki yüklerine bakarak, bir faktöre sıçrama gösteren sorular (örneğin 7. ve 16. soru) analizden çıkarılabilir.
- Soruları çıkararak tekrar yapılan faktör analizinde, anlamlılık değeri %90'ın üstünde kalır ve faktörler daha iyi dağılıma sahip olur.
- Faktörler, tablodaki soruların neyi çağrıştırdığına göre isimlendirilir; örneğin "fonksiyonel değer" veya "duygusal değer" gibi isimler verilebilir.
- 28:25Faktör Analizi Uygulaması
- Ana makalede 20 soru için 5 faktör çıkarmış.
- Faktör analizinde 1'in üzerinde değerleri bir faktör oluşturmaya yeterlidir.
- Rotation kısmında varimax işaretli kalmalı ve score kısmında kaydetme istenmiyor.
- 29:08Faktör Analizi Sonuçları
- Anketin %90 derecesinde faktör analizine uygun ve anlamlı sonuçlar elde edilmiştir.
- Related component matrix'e bakıldığında beş tane faktör çıkarmıştır.
- Soruların birbirine yakın değerleri %60'ın üzerinde olduğunda bir faktör olarak kabul edilebilir.
- 30:08İthalasyon Sayısını Yükseltme
- İthalasyon sayısını yükseltmek için dimension reduction factor kullanılır.
- Rotasyon kısmındaki sayıyı 25'den çıkıncaya kadar arttırılabilir.
- Extension kısmında 1'in üzerindeki değerleri kabul ediyorsanız, rotation kısmında 1000 kere hesaplatma yapılabilir.
- 31:24Sonuç ve Kapanış
- Faktör analizinin sorulara uygunluğu yine %90 civarında anlamlı çıkmıştır.
- Dört farklı faktör çıkmış, bu işe yaramıyorsa danışmanla görüşülmesi önerilir.
- Anlaşılmayan veya takılan noktalar için Instagram hesabı veya yorumlardan ulaşılabilir.