Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Söz ve Işık" adlı televizyon programında sunucu, Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk ile kapsamlı bir sohbet gerçekleştiriyor. Program 2016 yılının ilk pazar günü yayınlanan bölümdür.
- Sohbet, estetik ve güzellik konularıyla başlayıp, İslam dünyasındaki şiddet olayları, Atatürk'ün aklı devlet anlayışı, ilahi adalet, dilin gücü, Avrasya kavramı ve Türkiye'nin rolü gibi konuları ele alıyor. Ayrıca İslam tarihi, namaz, Hallac ve Hüseyin Atay'ın İslami literatür hakkındaki görüşleri de tartışılıyor.
- Programda Öztürk, kendisine yöneltilen eleştirilere yanıt veriyor ve "küçük boyda ama büyük akıllı" olarak tanımlanıyor. Konuşmada Atatürk'ün vuruş ettiği hedefler, Avrupa Birliği'ne üyelik konusundaki tutumları ve İslam dünyasındaki çeşitli sorunlar gibi güncel meseleler de tartışılmaktadır.
- 00:28Programın Başlangıcı ve Estetik Düşkünlüğü
- Program 2016 yılının ilk pazar günü "Söz ve Işık" adıyla başlıyor.
- Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk, estetik düşkünü olduğunu ve Kur'an'ın bu konuda onu eğittiğini belirtiyor.
- İslam dünyasında estetiğe karşı büyük bir cinayet işlendiği ve yüzlerce insanın hunharca katledildiği iddia ediliyor.
- 01:49Estetik ve Kur'an
- Kur'an'ın getirdiği medeniyetten habersiz, bedeliliğinde onu dinleştirdiği için estetik cinayeti devam ettirildiği söyleniyor.
- Konuşmacı, çiçek getirmeyen insanlara israf etmediğini, ancak hasta birine baklava veya profiterol getiren insanlara terbiyesizlik gösteriyor.
- Kur'an'ın Leyl suresinde "hüsna fesi ruhu" (güzelliği benimser, tasdikler, onaylar) ifadesiyle estetik ve güzellikle ilgili bir ayet olduğu belirtiliyor.
- 06:19Atatürk'ün Kıyafet Devrimi
- Atatürk'ün kıyafet devriminde rasyonalite olduğu, batıya teslim olunmadığı vurgulanıyor.
- Kıyafette rasyonalite yerine iklim, zevk, tahammül ve alışkanlık önemi olduğu belirtiliyor.
- Atatürk'ün kıyafet devriminde rasyonalite varken, günümüzdeki Müslüman ülkelerde insanların birbirini katlediyorlar.
- 08:03İslam Dünyasındaki Sorunlar
- İslam dünyasında öldürülenlerin ve öldürenlerin hepsinin Müslüman olduğu, birbirlerini katletmeleri eleştiriliyor.
- Amerika, Latin Amerika ülkeleri gibi ülkelerin birbirlerini katletmeden emperyalizme karşı mücadele veriyorları belirtiliyor.
- Suudi Arabistan'daki Şii din bilgini Şeyh Nimr'in idamı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı'nın orada bulunması eleştiriliyor.
- 11:31Türkiye'nin Geleceği ve Atatürk
- Konuşmacı, kötülük toplumunda iyi şeylerin olmayacağını ve emperyalizmin Türkiye'yi bölmeye veya harbe götüreceğini söylüyor.
- Türkiye'nin bu durumu aşmanın tek yolu büyük beyinli devlet adamı olması gerektiği belirtiliyor.
- Atatürk'ün yaptıklarının aklın işletilmesi olduğu, İslam dünyasının ve Türkiye'nin Atatürk'e yaptığı ihanetin cezasını ödeyeceği iddia ediliyor.
- 14:05Suudi Arabistan ve Bölgesel Tepkiler
- Suudi Arabistan'da Şii din adamı Şeyh Nimr'in idamının 40-47 kişinin idam edilmesine neden olduğu ve İran'dan ciddi tepki aldığı belirtiliyor.
- Tepki veren ülkelerin İran, Lübnan, Bahreyn, Irak ve Hindistan olduğu vurgulanıyor.
- Konuşmacı, Suudi Arabistan'ı eleştirirken Türkiye'nin bu konuda demeç veren biri olmadığını söylüyor.
- 16:39Mustafa Kemal'in Mirası ve Yaratıcı İrade
- Emperyalizm ve Mustafa Kemal'in mirası, Arap'ın petrolünden daha kuvvetli bir mirastır.
- Batı, OPEC petrollerinin %67'sine sahip olan Arap dünyasının petrolünü parasıyla satın alabilmiştir, ancak Mustafa Kemal'in işini bitirememiştir.
- Mustafa Kemal, yaratıcı iradenin dediğini temsil eden bir vadede tüm zorlukları bitirecektir.
- 18:09Tarih ve Yaratıcı İrade
- Yaratıcı irade, kelimeler değil hakikat cevheridir ve felsefe açısından tarihin diyalektiği olarak da görülebilir.
- Cenab-ı Hak bir taşla yüz kuş vurur, insanlar ise en fazla iki kuş vurabilir.
- Mustafa Kemal hala yaratıcı iradenin mümessilidir ve yaratıcı irade onu asla bırakmayacaktır.
- 20:03Kur'an'daki Hikmetler
- Kur'an'da "zalimlere mühlet veririm" denilmiştir, yani Allah zalimlere bir süre tanır.
- 21. yüzyılda Atatürk güzeli olacaktır ve Mustafa Kemal kurtuluş savaşı günlerinden yirmi kat daha fazla ışıkla insanlığın önünde parlayacaktır.
- Konuşmacı, Mehmet Ali Öz'ün "Osmanlı Arşivi Belgelerine Göre Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Soykütüğü" adlı kitabını eleştiriyor.
- 22:42Allah'ın Rahmeti ve Hesap
- Allah merhametli ve müşfiktir, kredi tanımda cömert olsa da hesap sormaz demek değildir.
- Allah'ın rahmeti ve bonkörlüğü, insanın hesap vermesi için fırsat tanımak içindir.
- Türkiye hesap verme yönündedir, kredilerin hepsini heder etmiştir ve şimdi hesap vakti.
- 24:24Varoluşun Aydınlığı
- Sonunun aydınlık olması varoluşun bir gereğidir ve varoluş kanunlarının icabıdır.
- Allah belki çileli mücadeleler için biraz ferahlama nasip etmiştir.
- Konuşmacı, Allah'ın bir vücut ve aklın egemenliği için mücadele verenleri daha uzun süre perişan etmemesini umuyor.
- 25:56Konuşmacının Kişisel Deneyimi
- Konuşmacı, kendi hayatında bireyin hayatı bir kum tanesi olduğunu görmüştür.
- Rahmetli babası onun en büyük hocasıdır ve tüm ilim, fikir ve maneviyat mirasının kaynağıdır.
- Konuşmacının babası, ona eziyet ve kötülük edenlerin tek tek helaklerini görmeden Allah'ın onu bu dünyadan almayacağını söylemiştir.
- 29:48Sözlerin Gücü ve Özür Dilemek
- Konuşmacı, Gezi eylemleri sırasında Cumhurbaşkanı'nın Hitler'e benzetilmesi ve sonrasında yapılan açıklamaları ve düzeltmeleri eleştiriyor.
- Akıllı bir devlet adamının özür dilemek zorunda kalacağı işleri yapmayacağı, özür dilemeye başladığında tükenişin muhakkak olacağı vurgulanıyor.
- Atasözleriyle desteklenerek, dilin insanın esiri olduğunu ve sözlerin bir kez söylendikten sonra geri alınamayacağını vurguluyor.
- 33:46Unutmak ve Hafıza
- Konuşmacı, unutmak konusunda devletlerin hayatında mümkün olmadığını, kendi hafızasının güçlü olduğunu ve 85 kitabı yazmak için 85 bin kitap okuduğunu belirtiyor.
- Gazi Mustafa Kemal'in vuruş yaptığı hedefler arasında insan haklarına tasallut, despotizm, baskı, cehalet ve şirk gibi zulüm meseleleri sayılıyor.
- Mustafa Kemal'in bu vuruşları "Darbe-i Celal" olarak nitelendiriliyor ve okşayan adamların hayata hiçbir şey katamadığı vurgulanıyor.
- 37:38Sağlık ve Hayat Tutumu
- Konuşmacı, 2011 kışında ameliyat geçirdiğini ve karnının 40 santim yarandığını, organının gitmiş olduğunu anlatıyor.
- Soğuk duş etkisi için dik yokuşlu yerlerde yürüyüş yaptığını, bu sayede vücut pıhtılaşmamasını sağladığını belirtiyor.
- Gençlik yıllarında Trabzon'da bir hocanın "onlar bizim eşeğimizdir, onlar çalışacak, biz keyfini çatacağız" sözünü hatırlıyor ve bu tutumun milleti mahvetmiş olduğunu söylüyor.
- 42:02Birleşmiş Milletler ve Türkiye
- Konuşmacı, Avrupa Birliği'ne karşı çıktığını ve bunu ezelinden ebedine kadar yapacağını belirtiyor.
- Türkiye'nin Birleşmiş Milletlere üye olmak için başvurmadığını, sadece Birleşmiş Milletler'in Türkiye'ye üye olunmasını talep ettiğini anlatıyor.
- Mustafa Kemal'in kurduğu devleti yönetenlerin, onun çizmelerinin çamuru olma haysiyetini taşımadıklarını eleştiriyor.
- 47:34Avrasya Konusunun Önemi
- Konuşmacı, Avrupa Birliği'nden sonra Avrasya konusunu ele almayı planladığını belirtiyor.
- Putin'in Avrasya'nın baş mimarı olduğunu vurguluyor.
- Avrasya konusunu halkın net anlayabilmesi için defalarca konuşmanın yararlı olduğunu düşünüyor.
- 49:42Avrasya'nın Geleceğindeki Rolü
- İnsanlığın geleceği Avrasya'ya ait olacak çünkü emperyalizmin yıldızlı süper gücü Atlantik İmparatorluğu'nun elinden çıkacak.
- Atatürk, 1920'li-30'lu yıllarda Doğu Maneviyatı'nı vurgulamış ve Türkiye'nin Batıya değil Doğu Maneviyatı'na mensup olduğunu söylemiştir.
- Doğu Maneviyatı, bilim, fen, felsefe ve kültür değerlerini kasteder ve bu değerler doğudan gelmiştir.
- 52:18Atatürk'ün Avrasya Vizyonu
- Avrasya'nın pratikte Putin tarafından başı çekilmekle birlikte, bu fikrin hayati köklerini oluşturan ve insanlığın dikkatini bu noktaya çeken ilk kişi Mustafa Kemal'dir.
- Avrasya, Atlantik ötesi zulüm imparatorluğunun eşi görülmemiş zulümlerinin sona erdirilmesinde Allah'ın bir vasıtası olarak kullanılacaktır.
- Türkiye'nin Avrasya'da ikinci belirleyici güç olması Amerika'yı çıldırtıyor ve Türkiye'nin başına çeşitli belalar getiriyor.
- 55:56Avrasya'nın Geleceğine Bakış
- Avrasya kesinlikle vücut bulacaktır ve bunu yaratanın iradesi bu yöndedir.
- İran ve diğer Müslüman ülkeler Avrasya'da büyük rol oynayacak.
- Türkiye'nin Avrasya'da önemli bir unsur olarak yer alması, Türkiye'nin ve Türk çocukların esas geleceği olacaktır.
- 59:01Avrupa Birliği Hakkında Değerlendirme
- Konuşmacı, Avrupa Birliği'ne tam üye olmak yerine, Avrupa Birliği'nin çürümüş olduğu bir durumda olduğunu ve Türkiye'nin çarşamba turşusu gibi kalacağını belirtiyor.
- Avrupa Birliği içinde yalakalık yapmanın bir alemi olmadığını, artıçılık yapmamak ve adam olunması gerektiğini vurguluyor.
- 1:03:13Ortadoğu Teknik Üniversitesi Olayı
- Geçen günlerde Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde namaz kılan öğrencilere saldırılar yapıldığı iddia ediliyor.
- Konuşmacı, üniversitede mevcut mescitlerin neden kullanılmadığına şaşırıyor ve dışarıda namaz kılan öğrencilerin saldırıya uğradığını belirtiyor.
- Namaz ibadetinin tarih boyunca pespayece istismar edildiği ve Hüseyin Atay'ın "namazı bu ümmetin başına bela ettiler" sözüyle özetlendiği ifade ediliyor.
- 1:06:14İslam ve Kur'an Hakkında Eleştiriler
- Konuşmacı, "Özgürlük ve İsyan" kitabında Mustafa Kemal'in "Arabizm tahrip melanetini" gerçekleştirdiği iddiasını eleştiriyor.
- İslam'ın bir Arap-Emevi saltanat ideolojisine dönüştürüldüğü ve Kur'an dışında yapılandırıldığı iddiası savunuluyor.
- Hadislerin uydurularak Kur'an dışında yeni bir din oluşturulduğu ve bu tezin İslam dünyasında yaygınlaştığı belirtiliyor.
- 1:08:46Hadisler ve İslam Tarihi
- Hadislerin uydurulması ve insanları teşvik sadedinde olursa caiz olduğu iddiası eleştiriliyor.
- Muaviye'nin devlet hazinesini, Müslümanların peygamberine yalan isnad etmek için harcadığı iddia ediliyor.
- Müslümanların hazinesinin, Müslümanların dinini mahvetmek için harcandığı belirtiliyor.
- 1:11:27İnsanlık ve İslam Dünyası
- İnsanların iradelerini kullanarak başarılı olmaları gerektiği, ancak sefilleşme, sürünme, böcekleşme ve köpekleşme yapmamaları gerektiği vurgulanıyor.
- İslam dünyasının Che Guevara gibi bir düşünürü çıkaramadığı belirtiliyor.
- Mahmut Muhammed Taha'nın irtidat suçlamasıyla idam edildiği ve Hazreti Ali'nin namaz kılmıyor diye itham edildiği iddia ediliyor.
- 1:15:36Kur'an'ın Tercümesi ve Atatürk
- İmam-ı Azam'ın Kur'an'ın tercümesiyle namaza cevap verdiği belirtiliyor.
- Luther'un 1546'da ölen ve insanlığa kutsal metinlerin tercümeleriyle namaz edileceğini söyleyen ilk adam olduğu iddia ediliyor.
- Atatürk'ün "enel hak haykırışı" olarak beş hayati noktada tez olduğu ifade ediliyor.
- 1:16:42Hallaç'ın "Ben Enel Hak" Haykırışı
- Hallaç'ın "Ben Enel Hak" haykırışı, İslam dünyasında Emevi ve Abbasi despotizmi altında ezilen kitlelerin "biz de varız, biz de bir gerçeği" ifade etmektedir.
- Hallaç'ın bu haykırışı, "ben yaratıcı gerçeğim, ben gerçeğim, ben de varım" anlamına gelmektedir ve "Ben Allah'ım" şeklinde yorumlanmamalıdır.
- Konuşmacı, İslam dünyasındaki yaratıcı devrimlerin hepsine "Ben Enel Hak" haykırışı diyerek, bu mirası ve kültürü bilen bir adam olduğunu belirtmektedir.
- 1:18:00Hallaçla Kişisel Deneyim
- Konuşmacı, Hallaç üzerine yazdığı ilk 160 sayfalık kitabın kendisini dünyada meşhur ettiğini ve İslam literatürünün en ileri örneklerinden biri haline getirdiğini belirtmektedir.
- Konuşmacı, Hallaç'la üç kez görüştüğünü ve onunla sohbet ettiğini, bu deneyimin hayatının en muhteşem miraslarından biri olduğunu ifade etmektedir.
- Konuşmacı, bu deneyimin halüsinasyon olabileceği konusunda itiraz etmediğini, ancak bu deneyimin hayatının en muhteşem hatırası olduğunu vurgulamaktadır.
- 1:20:21Mustafa Kemal ve Kur'an'ın Anlatımı
- Konuşmacı, Mustafa Kemal'in devrimci çıkışlarını da "Ben Enel Hak" haykırışı olarak tanımlamaktadır.
- Hz. Peygamber'in "Allah arşın anahtarını şairlerin diline verdi" sözünü aktaran konuşmacı, Kur'an'ı anlatmanın anahtarını belli insanların diline verdiğini ve kendisinin bunlardan biri olduğunu iftiharla söylüyormaktadır.
- Konuşmacı, kalem ve kelamla başa çıkılmaz olduğunu, bu nedenle birine teşebbüs etmemesini tavsiye etmektedir.
- 1:21:16Arabizmin Baskısı ve İslam'ın Şirke Bulaşması
- Konuşmacı, Kur'an'ın indiği dönemdeki Arap örf ve adetlerini yaşamayı, İslam'ı yaşamak diye lanse ederek kitleleri Müslümanlaştırmak adı altında bedevileştirmeyi eleştiriyor.
- Bedevileştirilmiş toplumu, ecdat kabullerini taptırarak, dolaylı yoldan cahiliye şeklini kitlenin hayat şekli haline getirmeyi eleştiriyor.
- Konuşmacı, Kur'an'ın şirke bulaşmadan hiçbir dinin azade kalamayacağını, Kur'an'ın ısrarla vurgu yaptığı gerçeklerden birinin Arap kavmiyetçiliğinin Kur'an'ı şirke bulaştırdığı olduğunu belirtmektedir.
- 1:23:02Kur'an'ın Anlaşılmaması ve Kişisel Deneyimler
- Konuşmacı, Kur'an'ı anlamamakta olanların kendisini eleştirmesine karşılık, kendisini "Hüseyin Atay" olarak tanımlıyor.
- Bir hoca tarafından "dünyaya en az iki defa daha gelmen lazım" denildiğini anlatan konuşmacı, bu tür eleştirilere karşı durmaktadır.
- Konuşmacı, kendisine karşı çıkanların çoğu helak olduğunu, zulüm etmeyip sadece karşı olanların yaşıyor olduğunu, ancak onların itibarının kendi itibarının onda biri bile olmadığını belirtmektedir.
- 1:26:13Nuri'nin Etkisi ve Yetenekleri
- Bazı aileler çocuklarına Nuri'yi dinlemelerini yasaklamış, ancak Nuri'nin konuşmaları dinleyicileri büyüleyici bir şekilde etkiliyor.
- Alman tiyatro sanatçıları Nuri'nin konferanslarını etüt etmiş ve onu bir fenomen olarak tanımlamışlar.
- Nuri'nin konuşmaları ve mimikolojisi (mimik bilimi) konusunda çok başarılı, Alman bir mimikoloji uzmanı onun konuşmalarını tiyatro eğitimi için kullanmak istemiş.
- 1:28:22Nuri'nin Savunması
- Nuri, kendisinin insanları hipnotize ettiğini iddia edenleri reddediyor ve bunun iftira olduğunu söylüyor.
- Konferansları sırasında gösterdiği saygılı davranışları anlatıyor, örneğin Hasankale'de konferans verdiğinde çamurlu yoldan geçmeden ayakkabılarını çıkarıp inşaat çizmesi giydiğini belirtiyor.
- Kendisini iftira atanları yarı cahil olarak nitelendiriyor.
- 1:30:19İkbal ve Nuri'nin Cevabı
- Nuri, İkbal'in ölümünden önce terennüm ettiği bir şiir okuyor ve ona bir rubai ile cevap veriyor.
- Cevap rubaiinde "Günler geçer de ey İkbal, yeni bir devran görünür" diyerek İkbal'in sorusuna yanıt veriyor.
- Rubaiinde "İklim-i Hüda'dan toprağa ferman görünür" ve "Bakidir aşkın kadehinde o iksiri Hu" ifadelerini kullanıyor, "Hu" kelimesinin Allah'ın isim-sıfatı ve yaratıcılığın sembolü olduğunu açıklıyor.
- 1:33:31Programın Sonu
- Programın bitmesi için işaret veriliyor ve izleyicilerin programın devam etmesini istemesi belirtiliyor.
- Nuri kendisini "küçük adamım" olarak nitelendiriyor ve bir öğretim üyesinin ona "küçük dev adam" olarak yazdığı bir yazıdan bahsediyor.
- Program sonunda yeni yılda sağlık ve arzuların gerçekleşmesi dileğiyle izleyicilere teşekkür ediliyor.