Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan nitel veri analizi tekniklerinden söylem çözümlemesi ve içerik analizi hakkında bir ders anlatımıdır.
- Video, söylem çözümlemesinin tanımı ve önemiyle başlayıp, tarihsel gelişimini ve farklı yaklaşımlarını (iletisim etiyografisi, etkileşimsel dilbilim, konuşma çözümlemesi, edimbilim, tür çözümlemesi, eleştirel söylem çözümlemesi, çoklu ortam çözümlemesi) açıklamaktadır. Ardından veri toplama yöntemleri ve kuralları anlatılmakta, son olarak Suriyeli göçmenler konusundaki medya metinleri üzerinden örnek bir çözümleme sunulmaktadır. Video, söylem çözümlemesinin temel kavramlarını ve uygulamalarını öğrenmek isteyenler için faydalı bir kaynaktır.
- 00:05Söylem Çözümlemesi ve İçerik Analizi
- Söylem çözümlemesi ve içerik analizi, nitel veri analizi tekniklerinden iki önemli yöntemdir.
- Söylem çözümlemesi, söylenenlerin sadece birer cümle veya söz dizisi olmadığını, içerikten ayrı kendilerine has ruhları olduğunu vurgular.
- Söylem, dilin gerçek bağlam içinde gerçek konuşucu ve alıcı tarafından kullanılması olarak tanımlanabilir.
- 01:13Söylem Çözümlemesinin Özellikleri
- Söylem, bir iletinin tüm boyutlarını kapsar: içeriği, dile getireni, otoritesini, dinleyiciyi ve amacını.
- Söylem çözümlemesi, dilsel öğelerin basit bir incelenmesi değil, sözdisimsel ve semantik sınırların ötesindeki anlam ve içeriği incelemeyi gerektirir.
- Söylem araştırmaları, kullanılan dili sosyo-kültürel bağlam çerçevesinde inceleyerek anlamı ortaya çıkar.
- 03:14Söylem Çözümlemesinin Tarihsel Gelişimi
- Söylem çözümlemesinin tarihsel gelişiminde en önemli yapı taşlarından biri 1960'lar ve 1970'lerdeki "dilbilimsel çağı" olarak adlandırılan dönüşümdür.
- Post-yapısalcılık ve sosyal yapılandırmacılık yaklaşımları etkisiyle, dilin insan hayatındaki önemi büyüktür.
- Bu yeni bakış açısıyla, toplumsal gerçeklik kişilerden ve bağlamdan bağımsız olarak var olan bir olgu değil, konuşanların bağlam içinde anbean inşa ettikleri bir olgudur.
- 04:27Söylem Çözümlemesinin Farklı Yaklaşımları
- İletişim etiyografisi, insanların ait oldukları kültürün bilgileri ile dil, kültür ve iletişim arasındaki bağlantıları araştırır.
- Etkileşimsel dilbilimde anlamın oluşturulmasının karşılıklı çıkarımlar yoluyla gerçekleştiği kabul edilir.
- Konuşma çözümlemesi çerçevesinde, karşılıklı konuşmanın yapısal düzeneklerinde ve detaylarında toplumsal ilişkilerin nasıl oluşturulduğu görülebilir.
- Edimbilim, sözcüklerin anlamının, sözcüğü oluşturan cümlelerin anlamlarının ötesinde olabileceği ve konuşmanın niyetinin belirleyici olduğu çözümlemedir.
- Tür çözümlemesinde kurumsal iletişimde kullanılan yazılı ve sözlü türleri ele alınarak, bu metinleri kullananların kurumsal bağlamda hangi toplumsal eylemi gerçekleştirdikleri incelenir.
- Eleştirel söylem çözümlemesinin en ayırt edici yönü, metinlerde farklı ideolojilerin toplumsal güç ilişkilerinin rolünü bulmaya yönelmesidir.
- Çoklu ortam çözümlemesi, anlam oluşturmada görsel simgelerin, müziğin farklı gösterge sistemlerinin birer anlam kurucu haline gelmesidir.
- 05:52Söylem Çözümlemesinde Veri Toplama
- Söylem çözümlemesi, doğal ortamda üretilen dili veri olarak kullanır ve sözlü, yazılı ve sözsüz içerikli metinleri analiz eder.
- Veri toplarken konuşanların bilgisi ve izni olmadan kayıt yapılamaz, araştırmacılar katılımcılardan onay formu hazırlayarak imzalatmalıdır.
- Veri toplarken sadece ses kaydı yerine ses ve görüntü kaydı tercih edilmelidir çünkü jest ve mimikler bağlamda anlamlı olabilir.
- Konuşma verisi ile çalışılacaksa, toplanan kayıtların üzerinde çalışabilmesi için çevir yazı gerekir ve verinin özgün haline mümkün olduğunca sadık kalınmalıdır.
- 07:40Örnek Söylem Çözümlemesi
- Türkiye'de göçmenliğe yaklaşım ve göçmen algısı konusunda, medyada çıkan Suriyeli göçmenlerle ilgili metinler örnek olarak incelenebilir.
- "Yayılmak" eylemi kullanıldığında, mültecilerin bir tehdit unsuru olarak belirtildiği ifade edilebilir.
- "Sığınan" ifadesiyle Suriyelilerin güçsüz ve muhtaç, Türkiye'nin ise sığınabilecek güçlü bir ülke konumunda olduğu ifade edilmektedir.