Buradasın
Sosyal Medyada Fake News ve Dezenformasyon Üzerine Bir Sohbet
youtube.com/watch?v=wmx2oCk0iyAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İstanbul Gelişim Üniversitesi'nden Prof. Dr. Aykut Arıkan ile yapılan bir röportajdır. Konuşmacı, sosyal medyada yayılan fake news (çakma haber) ve dezenformasyon konusunda uzman görüşlerini paylaşmaktadır.
- Videoda, sosyal medyada yayılan yanlış bilgilerin nedenleri detaylı olarak ele alınmaktadır. Prof. Dr. Arıkan, teknolojinin herkesin elinde haber yapabilme imkanı sunması, sosyal psikolojide kendi fikrine yakın olan haberleri benimseme eğilimi ve siber vandalizm gibi faktörleri açıklamaktadır. Ayrıca, bireylerin teyit mekanizmalarını öğrenmesi ve kamu otoritelerinin kamu diplomasisi yoluyla bu konudaki tedbirlerini alması gerektiği vurgulanmaktadır. Video, bilgi okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı çerçevesinde bireylerin nasıl davranması gerektiği konusunda öneriler sunmaktadır.
- 00:15Sosyal Medyada Fake News Sorunu
- Dün sosyal medyada nükleer sızıntıdan Trump'ın öldüğüne kadar çeşitli iddialar dolaşmış, bunlar çoğunlukla Türk kullanıcılar tarafından paylaşılmıştı.
- Bu tür fake news (çakma haber) sosyal medyanın etkisiyle artmış, eskiden de vardı ancak bu kadar yoğun değildi.
- Fake news'lerin yayılmasında teknolojinin etkisi büyük; akıllı telefonu olan herkes artık bir medya kuruluşu gibi çalışabiliyor.
- 02:08Fake News'lerin Yayılma Nedenleri
- Sosyal psikolojide insanlar kendi fikrine yakın olan haberleri benimsemeyi seviyor, özellikle Facebook'ta yaşlı kullanıcılar önünü arkasını düşünmeden inanıp yayıyorlar.
- Teyit almadan, doğrulamadan haberler yaymak ciddi sorunlara yol açabiliyor, örneğin cumhurbaşkanlığı seçimlerinde "işadamı adaya ikiyüz deniz otobüsü kiraladı" gibi yanlış iddialar dolaşmıştı.
- Siber vandalizm boyutu da önemli; bireyler hedef alındığında, özellikle okul çocuklarına kadar inen arttırılmış kampanyalar ciddi sıkıntıya yol açabiliyor.
- 04:32Türkiye'nin Sosyal Medya Kültürü
- Türkiye cep telefonuyla konuşma zamanı Arap ülkelerinden sonra ikinci sıradadır, berbay bir kültürü benimsemiş durumdayız.
- Sosyal medyada homofil (kendi fikrine yakın olanı benimseyen) ve heterofil (farklı fikirlerle etkileşime girebilen) networkler oluşuyor.
- Şirketlerde heterofil networklere sahip olan şirketlerin daha üretken ve inovatif olduğu ortaya çıkıyor.
- 06:21Kamu Yöneticilerinin Rolü
- Devletlerin ciddi kamu diplomasisi gütmesi gerekiyor, hem kendileri hakkında çıkan hem de alakalı konulardaki fake haberlere karşı tedbir alması önemli.
- Sosyal medya "şeytanların bir araya toplandığı şeytani mahşer yeri" olarak tanımlanabilir, temel güvenlik tedbirlerini almazsanız size musallat oluyor.
- Türkiye'nin kendi tezlerini aktarmak ve kendisine karşı oluşturulmuş algı kampanyaları ile baş edebilmek için bir kamu diplomasisi kuruluşuna ihtiyacı var.
- 08:14Kullanıcıların Alabileceği Önlemler
- Kullanıcılar fake haberleri gördüklerinde önce durup, derin nefes alıp birkaç dakika düşünmeleri ve araştırmaları gerekiyor.
- Haberlerin doğruluğunu farklı kaynaklardan (büyük haber ajansları, gazeteler) doğrulamaları önemli.
- Bireylere bilgi okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı çerçevesinde teyit mekanizmalarını öğretmek gerekiyor.