Buradasın
Sıralı Şanzıman Nasıl Çalışır ve Manuel Şanzımandan Farkları
youtube.com/watch?v=YkxYVCq-jY4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının şanzıman türleri hakkında detaylı bilgi verdiği eğitim içeriğidir. Konuşmacı daha önce manuel şanzıman, çift kavrama (DSG) ve tam otomatik şanzımanların çalışma prensiplerini anlattığını belirtiyor.
- Video, sıralı şanzımanın en hızlı şanzıman olarak bilinen ve Formula 1'de kullanılan bir şanzıman olduğunu açıklayarak başlıyor. İlk bölümde sıralı şanzımanın çalışma prensibi, dişliler ve pembe parçalar sayesinde motordan tekerleklere güç aktarımı detaylı şekilde anlatılıyor. İkinci bölümde ise manuel şanzımanlardaki senkromaş parçasının işlevi açıklanarak, sıralı şanzımanların manuelden en büyük farkının vites değiştirme mekanizması olduğu vurgulanıyor.
- Sıralı şanzımanların manuelden daha kompakt, hızlı ve tepkili olduğu, ayrıca Formula 1, WRC ve MotoGP gibi spor dallarında kullanıldığı belirtiliyor.
- Sıralı Şanzıman Hakkında Genel Bilgi
- Sıralı şanzıman, günümüzde kullanılan en hızlı şanzıman olarak bilinir ve Formula 1'de ve motosikletlerde kullanılmaktadır.
- Günlük arabalarda sıralı şanzımanın kullanımı çok azdır, hatta neredeyse hiç kullanılmamaktadır.
- Motosikletlerin neredeyse hepsinde ve motor sporlarında sıralı şanzıman kullanılır.
- 01:01Manuel Şanzımanın Çalışma Prensibi
- Manuel şanzımanda H tipi vites kolu kullanılır ve vitesler eksi işaretleriyle (1, 2, 3, 4, 5) değiştirilir.
- Şanzımanda her bir çift şanzıman bir vitese denk gelir ve motorun tekerlere güç aktarımını sağlar.
- Şanzımandaki dişliler sayesinde vitese atıldığında güçün aktarılma yolu değişir ve farklı oranlarda güç tekerlere aktarılır.
- 01:56Şanzımanda Güç Aktarımı
- Yeşil parça motordan gelen gücü şanzıman aktarma organlarına getirirken, mavi parça bu gücü tekerlere götürür.
- Yeşil parça dönerken bütün dişliler döner olsa da, pembe parçalar sayesinde sadece seçilen viteste güç aktarımı gerçekleşir.
- Vites değiştirildiğinde güç aktarılma yolu değiştirilerek farklı oranlarda güç tekerlere aktarılır.
- 03:22Vites Oranları ve Tork Aktarımı
- Birinci viteste 4,25 oran farkı bulunur ve 100 Nm tork 412 Nm olarak tekerleklere aktarılır.
- İkinci viteste dişlilerin oranları değişir ve motor torkunun 2,10 katı tekerleklere iletilir.
- Üçüncü viteste oran 1,50'e, dördüncü viteste 1'e, beşinci viteste ise 0,75'e düşer.
- Geri vites kullanıldığında motor torkunun 4 katı tekerlere aktarılır.
- 05:22Senkromatch ve Manuel Şanzıman
- Farklı hızlarda vites geçişi yapmak dişlilere ve şanzımana hasar verebilir.
- Senkromatch, kayar bir bilezik olarak düşünülebilir ve farklı hızlarda olan iki dişliyi birbirine yakınlaştırarak ara geçiş sağlar.
- Bu parça sayesinde vites geçişleri konforlu bir şekilde yapılabilir, aksi takdirde her vites geçişi zor ve kritik olurdu.
- 06:15Sıralı Şanzıman ve Manuel Şanzıman Arasındaki Farklar
- Sıralı şanzımanda senkromatch bulunmaz çünkü vites atlayamazsınız.
- Sıralı şanzımanda H tipi kol yoktur, sadece ileri ve geri olan bir kol veya direksiyonun arkasındaki pedallar vardır.
- Sıralı şanzımanda vitesler sırayla değiştirilir: bir'den ikiye, iki'den üç'e, üç'ten dörde ve beşe; küçültme işlemi de aynı şekilde geriye doğru yapılır.
- 07:13Sıralı Şanzımanın Çalışma Prensibi
- Sıralı şanzımanın dişli bölümü manuel şanzımanla aynıdır, fark vites değiştirmek için kullanılan ara parçalar ve kol şeklidir.
- Sıralı şanzımanda, kol artı yönde itildiğinde silindir döner ve üzerindeki oyuklar sayesinde vites değiştirme çatalı dişliyi sabitler.
- Sıralı şanzımanda bir'den ikiye atıldığında, silindirin dönmesiyle bir dişli çıkarılır ve ikinci vites aktive edilir.
- 08:42Sıralı Şanzımanın Avantajları
- Sıralı şanzımanda birinci vites dışında debriyaja basmadan vites değiştirilebilir çünkü dişlilerin hızları birbirine yakın olur.
- Formula 1, WRC (Dünya Ralli Şampiyonası) ve Motogp gibi sporlarda sıralı şanzımanlar kullanılır.
- Sıralı şanzımanlar daha kompakt, daha küçük, daha hızlı ve tepkilidir; ayrıca vites geçişlerini daha hızlı yapabilir.