Buradasın
Prof. Dr. Ali Ayten ile "Mutluluğun Peşinde" Kitap Röportajı
youtube.com/watch?v=daZuX1Q2WwAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bir Yazar Bir Kitap" programında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Ayten ile yapılan bir röportajdır. Prof. Dr. Ali Ayten, 1979 yılında Konya'da doğmuş, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden mezun olmuş ve 17 yıllık din psikolojisi araştırmacısıdır.
- Röportajda Prof. Dr. Ali Ayten'in "Mutluluğun Peşinde" adlı kitabının yazılma hikayesi ve içeriği ele alınmaktadır. Kitap, psikolojinin bakış açısıyla yazılmış olup, anlam arayışı, mutluluk, başa çıkma, affetme ve inanç gibi konuları içermektedir. Prof. Dr. Ali Ayten, mutluluğun sadece hazcı bir anlayış değil, erdemler temelli bir mutluluk anlayışı olduğunu vurgulamaktadır.
- Röportajda ayrıca mutluluğun insanın kontrol edebileceği bir kısmı olduğu, ötekiyle kurulan ilişkilerin mutluluğa katkı sağladığı ve erdemlerin (affetme, yardım etme, gülümsemek, sabır gösterme, şükretmek, alçakgönüllülük) mutluluğa yol açtığı anlatılmaktadır. Hayatın inişli çıkışlı bir yol olduğu, olumsuz deneyimlerin de mutluluğa katkıda bulunduğu ve bu deneyimlerle başa çıkabilme becerisinin mutluluğa ulaşmada önemli olduğu da vurgulanmaktadır.
- 00:18Prof. Dr. Ali Ayten'in Akademik Geçmişi
- Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Ayten, 1979 yılında Konya'da doğdu ve ilk ve orta öğrenimini Derbent'te tamamladı.
- 2002 yılında Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden mezun olan Ayten, 2003'te Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde Din Psikolojisi alanında araştırma görevlisi olarak göreve başladı.
- 2004'te "Kendini Gerçekleştirme ve Dindarlık İlişkisi" başlıklı çalışmasıyla yüksek lisansını, 2009'da "Prososyal Davranışlarda Dindarlık ve Empatinin Rolü" başlıklı doktora çalışmasını tamamladı.
- 01:21Akademik Kariyeri ve Kitapları
- 2008-2009 öğretim yılında Ürdün Yermük Üniversitesi'nde, 2010-2011 öğretim yılında Londra Üniversitesi'nde araştırmacı olarak bulundu.
- 2012 yılında "Dinin Başa Çıkma Süreçlerindeki Rolüne Odaklanan" teziyle doçent, 2017'de "Erdem'e Dönüş" çalışmasıyla profesör oldu.
- "Psikoloji ve Din", "Din Psikolojisi", "Empati ve Din", "Tanrı'ya Sığınmak", "Erdem'e Dönüş", "Popüler Dindarlık", "Sufi Psikolojisine Giriş", "Din ve Dağlık" kitaplarından bazılarıdır.
- 02:36"Mutluluğun Peşinde" Kitabının Yazılış Hikayesi
- Prof. Dr. Ali Ayten, 17 yıllık din psikolojisi araştırmacısı olarak üniversitede öyküler ve denemeler yazmıştır.
- Akademik alanı halka açmak ve geniş kitlelere ulaşmak arzusuyla yazdığı yazıları topladığında ortak bir tema olan "insanın anlam arayışı" ortaya çıktı.
- Psikologlar mutlulukla anlamı çok birbiriyle ilişkili olarak değerlendirdikleri için kitabın başlığı "Mutluluğun Peşinde" olarak belirlendi.
- 04:03İnsanın Anlam Arayışı
- İnsan anlam arayan bir varlıktır, hayatta yapıp etmelerini bir gayeye atfen yapar ve başına gelenleri bir referans sistemine göre anlamlandırır.
- Hayat inişli çıkışlı, hüzün ve sevinç içeren bir yolculuk gibidir ve ömür dediğimiz kısıtlı zaman dilimi, mutlulukta bir yönüyle bu anlam bulma çabalarında gizlidir.
- Kitap, psikolojinin bakış açısıyla yazılmış olup, değer yargısında bulunmadan anlama sürecini aktarmaya çalışmaktadır.
- 06:06Kitabın İçeriği ve Mutluluk Anlayışı
- Kitapta başa çıkma, anlam arayışı, mutluluk, affetme gibi erdemleri içeren konular ve büyüye inanç, batıl inançlar gibi inançla ilgili konular psikolojinin bakış açısıyla yorumlanmıştır.
- Mutluluk, anlamlı bir hayatı içerir; anlamlı bir hayat yaşadığımızı düşünüyorsak mutluluk hissine kapılabiliriz, anlamsız geliyorsa mutsuz oluruz.
- Kitapta bahsedilen mutluluk, sadece hazcı bir anlayış değil, hayatın tamamını kuşatan, anlamı içeren ve ötekine yararlı olmayı (erdemleri) içeren bir mutluluk anlayışıdır.
- 09:49Sufilerin Manevi Gelişimi
- İnsanların başlarına gelen olumsuzlukları manevi gelişimlerine vesile kılmalarının en güzel örneklerini şüphesiz sufilerin hayatlarında buluruz.
- Cüneyd-i Bağdadi'nin ifade ettiği üzere bela, arifler için meşale, müritler için uyarı, gafiller için ise mahvedicidir.
- Manevi gelişim sürecinde kişi belli bir aşamadan sonra başına ne gelirse gelsin onunla rahatlıkla başa çıkabilir, sıkıntıları hoşnutlukla gözleyebilir.
- 11:16Mutluluğun Kontrol Edilebilir Kısmı
- Mutluluğun bir kısmı kontrol edilebilir ve bu, insanın ötekiyle kurduğu ilişkilerle ilgilidir.
- İnsanların hayatına katkıda bulunabildikçe daha mutlu olabiliriz.
- Son 20-25 yılda psikoloji, mutluluğun kontrol edilebilir kısmına ve erdemlerle ilgili konulara önem vermeye başlamıştır.
- 11:53Psikolojinin Gelişimi ve Mutluluk Arayışı
- Birinci ve İkinci Dünya Savaşı'nda psikoloji, insanın saldırganlığı, öfkesi ve depresyonu gibi olumsuz yönlerine odaklanmıştır.
- 1950'ler ve 1960'larda Batı toplumları daha müreffeh bir topluma ulaştıktan sonra, yeterince mutlu bir hayat olmadığı sorgulanmaya başlanmıştır.
- 2000'li yıllardan sonra "ahlaki koşu" adı verilen bir yaklaşım başlamış, mutluluğun artırılması için ötekilerle olan ilişkilerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
- 13:33Mutluluğu Artıran Erdemler
- Mutluluğu artırmak için insanların hayatına katkıda bulunacak şeyler yapmak önemlidir.
- Psikolojide "prososyal" (öteki yanlısı) davranışların sayısını artırabilmek gerekir.
- Affetmek, muhtaçlara yardım etmek, gülümsemek, sabırlı davranmak, şükretmek, tevazu göstermek ve erdemleri yaşamak ve yaşatmak mutluluğa katkı sağlar.
- 14:34İnsanın Toplumsal Varlığı
- İnsan kendi başına var olabilecek bir yapı değildir, öteki ile var olan bir varlıktır.
- İnsan tek başına mutluluk ifade edemez, bulunduğu çevre içinde hak eder mutlu olmayı.
- İnsan zaman zaman bireyleşme ve içsel muhasebe yapması gerekir, ancak bu da topluma daha faydalı bir birey olması için gerekli bir süreçtir.
- 15:27Filozoflar ve İlahiyatçıların Mutluluk Anlayışı
- Erdemli hayat ve bunun insan sağlığına ve mutluluğuna ilişkin yansımaları filozoflar ve ilahiyatçılar tarafından dile getirilmiştir.
- İbn-i Sina, insanın engellenmediği takdirde kendini geliştirme eğiliminde olduğunu ifade etmiştir.
- Farabi, insanın kendini geliştirme sürecinde toplumsal ilişkilerin ve yardımlaşma gibi toplum yanlısı davranışların önemine işaret etmiştir.
- 16:35Mutluluğun Gerçek Anlamı
- Mutluluk bir amaçsa, acıların ve ızdırapların anlamı ne olabilir?
- Neşe ve sevinçle ilgili olumlu duygular doğrudan mutluluğa katkıda bulunurken, olumsuz tecrübeler başa çıkma sürecini gerektirir.
- İnsanların olayları algılama, yorumlama ve atfettikleri manalar, olumlu duyguları yaşayabilmelerine katkıda bulunur.
- 18:23Olumsuzluklarla Başa Çıkma ve Mutluluk
- Olumsuz bir süreç yaşadıktan sonra "bu sorunu halledebildim ve kişiliğimi geliştirdi" duygusunu yaşayabilen insanlar çok olumlu bir durumdadır.
- Acısız, kedersiz, üzüntüsüz bir hayat bu dünyada yoktur, ancak bunlarla baş edebilen insanlar vardır.
- Hayatın bereketi sadece neşede değil, acılar, kederler, inişler ve çıkışlarla bir bütün olarak algılayabilmektir.
- 20:23İnanç ve Mutluluk
- İnanmak özü itibariyle güvenmektir ve birey hayata başladığı ilk andan itibaren güven duygusunu öğrenirken inanmayı keşfeder.
- Önce annesine ya da bakım verenine güvenen birey, bilişsel yetenekleri geliştikçe dünyanın ve hayatın gerçek yaratıcısını bilir ve idrak eder.
- İnsan, mutlak kudret sahibi, hayatı ve ölümü yaratan, her şeyi belirli bir ölçüye göre tasarlayan yüce yaratıcıya inanır ve güvenir.