Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir akademik bildiri formatında sunulmuş olup, konuşmacı felsefe uzmanı olmadığını belirterek pozitivizm felsefesini sosyoloji disiplini açısından ele almaktadır.
- Video, pozitivizmin tanımı ve temel prensipleriyle başlayıp, Auguste Comte'nin bu felsefeyi nasıl ortaya koyduğunu anlatmaktadır. İçerik, pozitivizmin Türkiye'deki yenileşme süreciyle ilişkisini, geleneksel düşünce çerçevesinin değişmesini ve 20. yüzyılda yaygınlaşan pozitivizm eleştiriciliğini ele almaktadır.
- Videoda ayrıca, ortaçağ çerçevesinin ve Hristiyanlığın temelindeki kavrayışın yeniden gündeme geldiği, ideolojilerin sonu ve Batı'nın dünya'ya biçim verme çabasının ortaçağ kimliğini bir kenara atarak gerçekleştiği vurgulanmaktadır. Günümüzde pozitivizmden vazgeçişin yeni bir tutum alışın ifadesi olduğu da belirtilmektedir.
- 00:01Pozitivizm Felsefesi Hakkında Giriş
- Pozitivizm, din ve ırk ayrımını önemsemeyen, insanlığın coğrafi konuma ve tarihi şartlara bağlı olarak ilerlemiş kolyan olarak gördüğünü ve her türlü iğfal edici etkiden arınmış olan bir topluluğun düşüncesidir.
- Konuşmacı, uzmanlık alanının felsefe olmadığı için pozitivizm felsefesinin gelişimini anlatmak yerine, sosyoloji disiplini açısından pozitivizm anlayışının ve eleştiriciliğinin sonuçlarını değerlendirecektir.
- Pozitivizm düşüncesinin doğuşu, gelişmeleri ve Türkiye'ye gelişi, toplumun yaşadığı olaylarla ve yenileşme süreciyle ilişkisi temel alınarak anlatılacaktır.
- 01:19Pozitivizmin Genel Özellikleri
- Yakın zamanlara değin bilimle uğraşanların bilim anlayışında pozitivizm temelini oluşturmuş, toplum ve doğanın bilimin yasaları içinde anlaşılacağı kabul edilmiştir.
- Endüstri devrimi sonrası gelişmelere bağlı olarak geleceğe olan güven ve inanç, pozitivizmin temelini oluşturmuştur.
- Pozitivizm, Auguste Comte tarafından ortaya konulmuş, dilimize "olguculuk" olarak çevrilmiş bir felsefedir ve olgulara, deneylere dayanan bir düşünce anlayışıdır.
- 03:28Auguste Comte'nin Pozitivizm Kuramı
- Comte, pozitivizm adını verdiği düşünce sistemi ile toplumun gelişmesini ve insan gelişmesini bir temele oturtmuştur.
- Comte kuramında toplumların son gelişim aşaması olarak pozitif toplum, mümkün son tarihsel aşamadır ve geçmişe dönük bir tutum içindedir.
- Comte, insan toplumlarının askeri ve dini aşamaları geçerek pozitif aşamaya ulaşacağını belirtmiştir.
- 04:29Pozitivizmin Batı Tarihindeki Yeri
- Pozitivizm öncesi dönemde Batı toplumunda ve düşüncesinde yaygın kabul Hıristiyanlık temelindeydi, ancak Hıristiyanlığın çeşitli girişimleri başarılı olmamıştır.
- Fransız İhtilali başarısızlığın sonucu gerçekleşmiş, Fransa İngiliz dünya egemenliğine karşı çeşitli girişimler içinde olmuştur.
- Comte, kurmak istediği din yeni Hıristiyanlıktan sonra kilit zamana hiçbir iz kalmadığı gibi, çeşitli kişisel girişimleri de başarıya dönüşmemiştir.
- 06:05Pozitivizmin Sosyoloji ve Türkiye'deki Yeri
- Comte sistematik hale getirdiği pozitif düşünce, sosyolojinin felsefi temelini oluşturmuştur ve sosyolojinin temelini pozitif felsefe oluşturmuştur.
- Türkiye'de yenileşme girişimleri başladığında, yakınlık kurulmak istenen ülke Fransa olmuştur ve geleneksel düşünce çerçevesinin değişmesi zorunluluğu beraberinde getirmiştir.
- Yenileşme hareketleri geleneksel çerçevede yapılamayacağı için, toplum kesitleri pozitivizm çerçevesi içinde tutumlarını temellendirmeye başlamışlardır.
- 08:45Pozitivizmin Eleştirileri ve Etkileri
- Pozitivizmin en önemli yönü, bütün insanlığı kapsar bir çerçeve ortaya koyarak Batının geldiği toplum aşamasının bütün insanlığı kapsayacak bir çerçeve olduğunu dile getirmesidir.
- Sosyoloji, ortaya çıkışından 20. yüzyılın sonuna değin de pozitivizme yönelik eleştiriler olsa da bu temeli korumuştur.
- Türkiye'de bu çerçeveye siyaset ve bilim temelinde karşı çıkmamış, sadece inanç temelindeki çevreler karşı çıkmıştır.
- 10:07Sosyolojide Pozitivizm Eleştiriciliği
- 20. yüzyılın sonunda felsefe eleştiriciliği yaygın kabul görmeye başladığı gibi, sosyolojide de pozitivizm eleştiriciliği yaygınlaşmıştır.
- Bazı yaklaşımlarda sosyolojiye gerek olmadığı savunulmaktadır.
- Ortaçağ çerçevesinin ve Hristiyanlık temelindeki kavrayışın yeniden gündeme geldiği görülüyor.
- 10:29Ortacağ ve Batı Kimliği
- İdeolojilerin sonu tarih, bulunduğumuz coğrafyaya yeni biçim verme tartışmaları ile birlikte ortaya çıkmıştır.
- Ortacağ'da Batı karşı taraf önünde başarılı olamadı, dünya'ya biçim verecek özgüveni hissettiğinde bunu sadece ortaçağ çerçevesini ve ortaçağdaki Batı kimliğini bir kenara atarak yapabildi.
- Günümüzde dünya tekellerindedir ve pozitivizmden vazgeçiş, tarih ve toplum karşısında yeni bir tutum alışının ifadesidir.