Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 40 yıllık tecrübeye sahip bir uzman tarafından sunulan, imar ve mimari alanlarında çalışan profesyonellere yönelik kapsamlı bir eğitim dersidir. Videoda Ayşe Hanım adında bir katılımcı da bulunmaktadır.
- Video, 3 Temmuz 2017'den itibaren yürürlüğe giren ve 12 kez değiştirilen Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin (eski adıyla Tip İmar Yönetmeliği) temel kavramlarını, değişikliklerini ve uygulamalarını ele almaktadır. Eğitim, yönetmeliğin değiştirilemez hükümleri, genel ilkeleri, mekansal planlar, yapım yönetmeliği ve imar planları arasındaki ilişkileri detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Videoda ayrıca mimari estetik komisyonları, mevcut teşekkül kavramı, yapı yaklaşma mesafeleri, bitişik nizam parselleri, parselasyon planları, belediyelerin çıkarabileceği yönetmelikler ve bunların bakanlık onayları gibi teknik konular da ele alınmaktadır. Eğitmen, 2017 yılından önce ve sonrası yapılan yapıların yönetmelik uygulamalarını, geçici maddeleri ve pratik uygulamaları hakkında bilgiler vererek, izleyicilere imar ve yapı yönetmeliği ile ilgili teknik terimleri ve kavramları açıklamaktadır.
- 00:04Giriş ve Konunun Önemi
- Konuşmacı, geçmişte yaşanan olayları hatırlatmak ve uygulamaların zaman içinde değiştiğini belirtiyor.
- Çalıştıkları alan, sanat, tasarım, görsellik ve görecelilik gibi unsurları içeren, farklı bakış açılarına göre değişen bir alandır.
- Konuşmacı, bugün planlı alanlar imar yönetmeliğinin üzerinde duracağını belirtiyor.
- 01:57İmar Yönetmeliğinin Önemi
- İmar konusu, çevresel, planlama, mühendislik ve kamu yönetimi gibi farklı alanları içeren bir bütündür.
- Mevzuata uyum sağlamayan kararlar vermek, farklı konularda sıkıntı yaratabilir.
- Kamu düzeni içerisinde yer aldığımız için var olan kurallara uygun olarak iş ve işlemlerimizi sürdürmek zorundayız.
- 04:26Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
- Planlı alanlar imar yönetmeliği, daha önce tip imar yönetmeliği olarak yürürlükteydi ve 3 Temmuz 2017'den itibaren mevcut adını aldı.
- Yönetmeliğin 2020 ve 2021 yıllarında beş kez değişikliğe uğradığı ve özellikle toplam yapı inşaat alanına %30 bonus konusunda düzenlemeler yapıldığı belirtiliyor.
- Yapı kayıt belgeleri, geleneksel yapı, taban alanı, toplam inşaat alanı ve duvar kalınlıkları ile ilgili yeni hükümler geldi.
- 07:13Değiştirilemez Hükümler
- İmar planı yaparken, plan değişikliği yaparken ve yönetmelikler hazırlarken değiştirilemez hükümlere dikkat edilmelidir.
- Yönetmeliğin üçte ikisi değiştirilemez hükümlerden oluşmaktadır.
- Genel ilkeler, projeler ve yapı izin belgeleri, denetime dair hükümler, yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin esaslar, çeşitli ve son hükümler değiştirilemezdir.
- 10:33Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin Önemi
- Planlı alanlar imar yönetmeliği sadece yapı ruhsatı ve mimari proje ile ilgili hususları değil, aynı zamanda şehir planlarını hazırlarken de önemli bir mevzuat olarak kullanılmaktadır.
- Şehir planları hazırlarken planlı alanlar imar yönetmeliği, mekansal planlar yapım yönetmeliği kadar ağırlıklı bir yönetmelik olarak ele alınmalıdır.
- Planlama ekibinin planlı alanlar imar yönetmeliğini yakından izlemesi, bilmesi ve planlara aktarması gerekmektedir.
- 11:50İmar Yönetmeliği ve Planlama Sistemi
- Mekansal planlar, yapım yönetmeliği ve planlı alanlar imar yönetmeliği birbirine bağlı bir sistem olarak düşünülmelidir.
- Şehirlerde yaşanan birçok mimari ve imar sorunu, planlardaki eksikliklerden ve kademe hatlarının doğru gösterilmemesinden kaynaklanmaktadır.
- Türkiye'de imar mevzuatında sürekli değişiklikler olsa da, Amerika gibi ülkelerde olduğu gibi, mekansal planlama ve yönetmeliklerin doğru uygulanması önemlidir.
- 14:31İmar Yönetmeliğinin Uygulanması
- İmar yönetmeliğindeki hükümler ve kavramlar muhakeme sistemiyle iyi kurgulanmalı ve şekillendirilmelidir.
- Türkiye'nin tek tip bir modele girebilen bir coğrafyası olmadığı için, her parselin farklı problemlerle karşı karşıya olduğu unutulmamalıdır.
- Her dosya yeni bir keşif alanıdır ve tasarım, sanat ve bakış açısı açısından heyecanla yaklaşılmalıdır.
- 16:41İmar Yönetmeliğinde Değiştirilemeyen Hususlar
- İmar yönetmeliğinde değiştirilemeyen hususlar, vatandaşa bilgi verirken, meclise müzekkere yazarken veya mahkemeye yazı yazarken dikkate alınmalıdır.
- Plan hükmünü değerlendirmek veya düzenlemek için öncelikle kanun, mekansal planlar, yapım yönetmeliği ve planlı alanlar imar yönetmeliği incelenmelidir.
- Bir plan hükmünü değerlendirmek için üst ölçek planların da incelenmesi gerekir.
- 18:13İmar Yönetmeliğinde İdare Kavramı
- İmar yönetmeliğinde geçen "idare" kavramı, yapı ruhsatı vermeye yetkili idareyi ifade eder.
- Büyükşehir belediyelerinin yapı ruhsatı verme yetkisi kısıtlıdır, sadece kendi hizmetlerini yapmak istediği parsellerde yetkilidir.
- Büyükşehir ilçe belediyeleri doğrudan yapı ruhsatı vermeye yetkili idaredir, bakanlık da belirli şartlar altında yapı ruhsatı verme yetkisine sahiptir.
- 21:26İmar Süreleri ve Mimari Estetik Komisyonu
- İmar planı, yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni taleplerinde kanunda ve mevzuatta geçen süreler içinde eksiklikler yazılı olarak bildirilmelidir.
- İmar kanununun 8/9 bendinde belirtildiği gibi mimari estetik komisyonlarının kurulması zorunludur.
- Mimari estetik komisyonlarının görevleri hem imar kanununda hem de planlı alanlar imar yönetmeliğinde belirtilmiştir ve kamu binaları ile ilgili konularda önemli bir rol oynamaktadır.
- 24:57Mimari Estetik Komisyonu
- Mimari estetik komisyonu, şehrin yöresel mimarisi ile ilgili incelemeleri yapan, meydan, yol, kaldırım, tabela ve kent mobilyası gibi kentsel tasarım öğelerinin görsellik, şekli, büyüklükleri ve tarzı konularında düzenlemeleri sunan bir komisyondur.
- Komisyon, umumi binalar, kamu binaları veya umumi hizmetlere açılan yapıların, alanların ve bulunduğu yerlerin fonksiyonları ve özellikleri gereği farklılık arz etip etmediğine göre karar verir.
- Farklılık varsa, iç yükseklikleri ve tasarımıyla ilgili olarak yönetmelikten bağımsız raporlar hazırlayarak projelerin onaylanmasına olanak sağlayan bir komisyondur.
- 26:26Geçici Maddeler ve Mecburi Tasarım
- Geçici maddelerin çoğu geçip gitmiş olsa da, mevcut teşekkül ve kat yükseklikleri ile ilgili maddeler hala önemlidir.
- 28. maddede, imar adasında dörtte üçü yapılaşmışsa, yeni iç yüksekliklere uygun inşaat yapılamaz ve imar durumuna uymak gerekir.
- Dörtte üçünden daha az yapılaşmışsa, çevresel olumsuzluk yaratmıyorsa ve silüette problem yaratmıyorsa, yeni kat yüksekliklerine göre yapı yüksekliği uygulanabilir.
- 29:22Mecburi Tasarım ve Mecburi Tasarım İle İlgili Uygulamalar
- Mecburi tasarım, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte olan mevzuata göre ve mevzuata uygun olarak kısmen veya tamamen yapılaşmış olan imar adalarını kapsar.
- İdare olarak, mevcut teşekküle göre uygulama yapmaya karar vermek için yapıları incelemek ve yapıların ekonomik ömrünü dikkate almak gerekir.
- Ekonomik ömrünü tamamlamış veya tamamlamaya yakın olan imar adalarında, yapı yaklaşma mesafeleri, kodlandırma, tesviyeler ve çıkmalar konularında yeni uygulamalar yapılmalıdır.
- 33:29Bitişik Nizam ve Mecburi Tasarım
- Mecburi tasarım konuları en çok bitişik nizam parsellerde karşımıza çıkar.
- Bazı belediyelerde yapılan uygulama, ruhsat eki projelerine uygun olmasına rağmen, verilen imar durumu ruhsat eki projelerle uyumlu olmayan yapıları mevcut teşekkül olarak kabul etmektedir.
- Bitişik nizam, yola sıfır ve arka bahçeye bırakılarak inşa edilmesi gereken, iki tarafından bitişik olan yapıları kasteden bir terimdir.
- 36:51Mecburi Tasarım Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar
- Mecburi tasarım uygulamalarında, bir tarafında yapı varsa yan bahçeden iki metre çekilmiş yapıya uyum sağlamak için diğer tarafın da iki metre çekmesi istenebilir.
- Bu tür hesaplar, zemin kattaki bina cephesini daha fazla elde etmek isteyenlerde veya taban alanı katsayısı verilmeyen yerlerde görülebilir.
- İdare olarak, mevcut duruma göre karar verme yetkisi bulunmaktadır ve bu yetki kullanılarak tutarlılık sağlanmalıdır.
- 38:40Sokaklar ve Mimarlık Yönetmeliği
- Meslek insanları, heyet halinde birlikte çalışırken, on veya yirmi yıl sonra çocukları ve torunları o sokaktan geçerken neler hissedeceğini düşünmek gerekiyor.
- Sokaklar insan psikolojisini etkileyen önemli bir faktördür.
- İzmir Mimarlar Odası'na verilen görüşler ve değerli bakanlığın görüşleri, tartışılan konuları ortaya çıkarmaktadır.
- 39:50Geçici Madde 3 ve Yönetmeliğin Uygulanması
- Geçici Madde 3'ün son cümlesi, birden çok yönetmeliği bir araya getirerek karma kullanım şekline dönüştürmemeyi ve bu amaçla yapı ruhsatı düzenlememeyi gerektirir.
- 2007'den önce yapı ruhsatı alanlar, 2007'den sonra gelen yönetmeliğin lehlerine getirdiği hakları alamazlar.
- Binaların yeni yönetmeliğe göre değerlendirilmesi için öncelikle deprem ve yangınla ilgili mevzuata uygun olması gerekmektedir.
- 43:00Haberleşme İstasyonları Yönetmeliği
- Geçici Madde 4'te, 2020'11 ayından önce kurulmuş bulunan haberleşme istasyonları için yeni özellikler getirilmektedir.
- Yatırımcı operatörler (işletmeciler) bir yıl içerisinde müracaat dilekçesi yapmalı ve üç yıl içerisinde gerekli belgeleri tamamlamalıdır.
- 2004-2009 yılları arasında kurulmuş elektronik haberleşme istasyonları, belgelerini getirip sertifikalarını zamanında almışlarsa, yeniden belge veya ruhsat almak zorunda değillerdir.
- 45:33Yönetmeliğin Yorumlanması
- Yönetmeliğin maddelerinde apostrof şeklinde işaretlenmiş dipnotlar, artık en altında değil, yönetmeliğin en sonuna yerleştirilmektedir.
- Bu dipnotlar, mahkeme kararlarıyla iptal edilen, değişiklikle ilgili olan veya tereddütlü durumları anlatmaktadır.
- Maddelerin üzerinde görülen üstsel rakamlara dikkat edilmeli, aksi takdirde iptal edilmiş maddelerin yürürlükte olduğu sanılabilecektir.
- 49:25Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
- Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, uygulama imar planı bulunan alanlarda kullanılmaktadır.
- Bu yönetmeliği kullanabilmek için parselasyon planının yapılmış ve tapuya tescil edilmiş olması gerekmektedir.
- İfras tevhid işlemlerinde (15-16 maddesi) özel durumlar bulunmaktadır ve bunlar Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Yönetmeliği ve 3094 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinde detaylandırılmıştır.
- 51:42İmar Planları ve Yapı Yapma Koşulları
- Uygulama imar planı bulunan bir yerde parselasyon planı yapılmış ve tapuya tescil edilmiş bir imar parselinin mevzuata uygun olması, yapı yapmak isteyen kişinin parselin sahibi olması veya yetkili olması gerekiyor.
- Uygulama imar planı olmayan yere yapı yapmak için plansız alanlar imar yönetmeliğine göre veya büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde ise imar kanununun 8. ve 27. maddelerine göre yapı yapılabilir.
- İmar kanununun 18. maddesine göre parselasyon planları, uygulama imar planı bulunan alanları kapsar ve bu planlar beş yıl içerisinde tamamlanmalıdır.
- 55:43İmar Yönetmeliği ve Uygulama Esasları
- Uygulama esasları, yönetmeliğin ve imar külliyatının nasıl değerlendirileceğini bütün ilkeleriyle birlikte belirtiyor.
- Büyükşehir ve il belediyeleri kendi imar yönetmeliklerini çıkarabilirler ancak değiştirilemeyen kısımların dışında kalan konularda ve bakanlık onayını almaları gerekiyor.
- Bakanlık tarafından onaylanmayan yönetmelikler, planlı alanlar imar yönetmeliğini uygulamak zorunda kalıyorlar.
- 58:19İmar Yönetmeliğine Aykırı Planlar
- İmar durumunda planlı alanlar imar yönetmeliğine aykırı hususlar görüldüğünde, planlar ve yönetmeliklerle değiştirilemez hükümlere aykırı olarak getirilecek hükümler uygulanamaz.
- Bakanlık 2018 yılında Marmara Ereğli'ne verdiği görüşte, mevzuata aykırı hükümlerin düzeltilmesi gerektiğini belirtiyor.
- İmar planları ve plan hükümlerinin yerine yönetmelikle belirlenen istisna durumlar hariç yürürlükteki yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiği vurgulanıyor.
- 1:04:15İmar Yönetmeliğinde Görüş Süreci
- Büyükşehir belediyelerinde ilçe belediyeleri, görüşlerini öncelikle büyükşehir belediyesine sormalıdır.
- Büyükşehir belediyesi tereddüt ediyorsa valiliğe, valilik uygun görürse bakanlığa göndermelidir.
- Çevre şehircilik il müdürlüğü de tereddüt ediyorsa bakanlığa başvurulmalıdır.
- 1:05:00İmar Yönetmeliğinin Uygulanması
- Değiştirilen uygulama esasları değiştirilemez hükümlerdir ve 69. maddenin 4. kısmında yer alan görüşlerle ilgili sürece uyulmalıdır.
- İmar planlarında tanımlar bölümü hariç, öncelikle imar planlarına, imar planlarında hüküm bulunmadığı hallerde bu yönetmelik hükümlerine uyulmalıdır.
- Kamu yatırımlarında genellikle bakanlık tarafından ruhsatlar verilmektedir.
- 1:07:59Yönetmeliğin Kullanım Alanları
- Bu yönetmeliği proje hazırlanmasında, yapı ruhsatı ve arazi düzenlemesine ilişkin uygulamalarda kullanıyoruz.
- Yönetmeliği kullanırken bakanlıkça çıkarılan diğer imara ilişkin yönetmelikler de göz önünde bulundurulmalıdır.
- Mekansal planlar yapım yönetmeliğinde, mekansal planların hazırlanması aşamasında planlı alanlar imar yönetmeliğinde belirtilen tanımlara uyulması gerektiği açıkça belirtilmiştir.
- 1:09:15Tanımların Kullanımı
- Planlı alanlar imar yönetmeliğinde tanımlanan kullanım kararları imar planlarında daraltılabilir ancak genişletilemez.
- 69. maddenin çeşitli koşulları oluşturduğu ve geleneksel dokunun korunması için yeni tanımlar getirilebileceği belirtilmiştir.
- "Gibi" ile biten tanımlar daha genişletici olabilir, ancak bunları neredeyse etle tırnak gibi birbirine benzer şekilde kullanmak gerekir.
- 1:14:40Altyapı ve Alan Türleri
- Aplikasyon krokisi, yerleşik alan, yerleşme alanı ve gelişme alanı kavramları son derece önemlidir.
- Bu alanlara altyapı götürülmemesi halinde yapı ruhsatı verme şansı yoktur.
- Yerleşik alanda siyah kot kullanılırken, yerleşme ve gelişme alanlarında daha dikkatli yaklaşım gereklidir.
- 1:17:04İmar Terimleri ve Önemi
- İmar alanında sıklıkla karşılaşılan terimler (fen adamı, fenni, mesul, sicil, durum taahhütnamesi, zemin ve temel etüt raporu) öğrenmek önemlidir.
- Rapor hazırlarken, mahkemeye savunma yazarken veya resmi nitelikte yazı yazarken sokak dili yerine yazı dilindeki ifadeler kullanılmalıdır.
- Konuşma dili ve yazım dili birbirinden ayrılması gerekir, örneğin "iskan belgesi" yerine "yapı kullanma izin belgesi", "yapı ruhsatı" yerine inşaat ruhsatı ifadesi kullanılmalıdır.
- 1:19:28Yapı Yaklaşma Mesafesi
- Yapı yaklaşma mesafesi, imar parselinde yola ve komşu parsellere en fazla yaklaşabileceği mesafedir.
- Yapı yaklaşma mesafesi uygulama imar planının üzerinde veya plan hükümlerinde tanımlanabilir.
- Uygulama imar planında yapı yaklaşma mesafesi belirtilmemişse, planlı alanlar imar yönetmeliğinin ilgili bölümünde minimum mesafeler bulunur.
- 1:23:23Bahçe Mesafeleri
- Birden fazla yola cephesi olan parsellerde, bütün yol cepheleri ön bahçe olarak değerlendirilir.
- Parselin birden fazla yola cephesi varsa, her yola mesafe aynı şekilde uygulanır; örneğin yola mesafe 7 metre verilmişse, bütün yola cephelerinden 7 metre çekilmesi gerekir.
- Plan üzerinde açıkça belirtilmediği sürece, farklı yollara farklı mesafeler uygulanamaz.