Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, uçaklarda kullanılan pitot tüplerinin çalışma prensibini ve önemi hakkında bilgi veren eğitici bir içeriktir. 6 Şubat 1996'da Türk Charter Havayolu'nun Boeing 757 uçağının Atlas Okyanusu'na düşmesiyle başlayan olay, bir arının pitot tüpüne yuva yapmasıyla gerçekleşmiştir.
- Video, pitot tüplerinin uçağın hızını ölçen temel uçuş enstrümanlarından biri olduğunu açıklayarak başlıyor. Pitot tüplerinin çalışma prensibi, ölçüm yöntemleri ve modern uçaklarda nasıl kullanıldığı detaylı şekilde anlatılıyor. Ayrıca, pitot tüplerinin buzlanması gibi sorunlar ve bunların neden olduğu kazalar (Air France 2009, Austral Hava Yolları 1997) hakkında bilgiler veriliyor. Video, pandemi sürecinde yere indirilen uçakların arılar tarafından istila edilmesi gibi güncel bir olayla da ilgili bilgiler içeriyor.
- Türk Hava Yolları Kazası ve Pitot Tüpleri
- 6 Şubat 1996'da Türk Hava Yolları'nın Boeing 757 uçağı, Dominik Cumhuriyeti'nin Porto Plato havalimanından Frankfurt'a gitmek üzere kalkışından beş dakika sonra Atlas Okyanusu'na düştü.
- Kazada 176 yolcu ve 13 mürettebat hayatını kaybetti, nedeni ise bir arının uçağın pitot tüpünün içine yuva yapmasıydı.
- Pitot tüpleri, uçağın hızını gösteren sürat saatlerinin çalışması için gerekli olan dış ortamdaki basıncın hatasız ölçülebilmesine olanak sağlar.
- 01:02Pitot Tüplerinin Çalışma Prensibi
- Pitot tüpleri, uçaktaki farklı bölgelere yerleştirilen ince boru görünümündeki çıkıntılar olup, seyir yönüne doğru bakan şekilde konumlandırılarak dış ortamdaki toplam basıncı ölçer.
- Gövdenin farklı noktalarına dik şekilde konumlandırılan statik portlar ise seyir esnasında statik basınç değerini ölçer.
- Pitot tüpünün ölçtüğü toplam basınç değeri ile statik portlar aracılığıyla ölçülen statik basınç değeri arasındaki fark dinamik basınçtır ve bu değer, uçakların sürat saatlerinin doğru çalışabilmesi için gerekli olup, uçağın seyir hızını hesaplamak için kullanılır.
- 02:34Pitot Tüplerinin Önemi ve Özellikleri
- Mikron düzeyinde hassaslıkla üretilen pitot tüpleri, uçağın en önemli duyu organlarından biri olarak kabul edilir ve uçak yerdeyken mutlaka özel bir kılıfla kapatılır.
- Pitot tüpleri, basit, güvenilir ve ucuz olmaları nedeniyle tercih edilir, ayrıca çok geniş sıcaklık ve basınç değerleri aralığında çalışabilmeleri nedeniyle farklı çevresel koşullarda kullanılmaya uygun olurlar.
- Uçaklarda genellikle üç adet pitot tüpü bulunur; kaptan pilot ve yardımcı pilotun önlerindeki sürat saatinde okudukları hız değerleri, birbirinden bağımsız farklı pitot tüplerinden elde edilen ölçümler üzerinden ayrı ayrı hesaplanır.
- 03:48Pitot Tüpleriyle İlgili Sorunlar
- Pitot tüplerinin ucunda buzlanma yaşanması ihtimaline karşılık, pitot tüpünün içine yerleştirilen basit bir elektrik devresi sayesinde olası buzlanma sorunları çözülür.
- Buzun erimesi veya başka sebeplerle pitot tüpünün içinde su birikmesi durumları içinde tüpün köşesinde tahliye deliği yer alır.
- 2021'de Londra Heathrow Havalimanı'nda sekiz uçak, arıların pitot tüplerini istila etmesi nedeniyle kalkış yapamadı; bu uçaklar pandemi nedeniyle uzun süre yere indirilen uçaklardı.
- 04:41Pitot Tüpü Kaynaklı Diğer Kazalar
- 1 Haziran 2009'da Air France'ın Airbus A330'u Rio de Janeiro-Paris uçuşu sırasında Atlas Okyanusu'na düştü; pitot tüpünün buzlanması nedeniyle gerçekleşen bu kazada 228 kişi yaşamını yitirdi.
- 10 Ekim 1997'de Avustral Hava Yolları'na ait DC-9, Uruguay'da pitot tüpündeki buzlanma nedeniyle düştü; uçaktaki 74 yolcu ve mürettebatın tamamı hayatını kaybetti.