Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Zafer Şık kanalında yayınlanan bir eğitim dersidir. Eğitmen, Osmanlı Türkçesi'nin yazım ve okunuş kurallarını detaylı olarak anlatmaktadır.
- Videoda Osmanlı Türkçesi'nin temel kuralları, Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin yazımı, Türkçe kelimelerin yazımı, harflerin okunuşu ve eklerin nasıl ekleneceği örneklerle açıklanmaktadır. Eğitmen, "Bina-ı Şerif" ve "Nedir Bu" adlı şiirler üzerinden Osmanlıca'daki kelime yapısını ve yazım kurallarını göstermektedir.
- Ayrıca videoda kalın ve ince seslerin harflerle nasıl ifade edildiği, elif-vav gibi harflerin kullanımı, hecelerde okutucu kullanımı ve ettirgenlik bildiren kelimeler gibi konular da ele alınmaktadır. Video, eğitmenin kendi yazdığı "Siraç" adlı bir na-ı şerif ile sonlanmaktadır.
- 00:02Osmanlı Türkçesi Okuma ve Yazma Dersi
- Zafer Şık kanalında Osmanlı Türkçesi okuma ve yazma dersi sunuluyor.
- Ders, bir şiir üzerinden tahlil yaparak kelimelerin nasıl yazılmış ve okunması gerektiği gösterilecek.
- Bina-ı Şerif'ten bir bölüm paylaşılacak ve mısralar arasında çizgiler kullanılarak sığması sağlanacak.
- 01:00Arapça Kelimeler ve Okunuş Kuralları
- "Siracım" kelimesi Arapça kökenli olup "nur, ışık, lamba" anlamına gelir ve birinci tekil şahıs olarak kullanılır.
- Arapça kelimelerde ünlülerde okutucu katılmaz, sadece mim eklenir.
- İkinci tekil şahıs için "siracın" veya "ayağın" gibi kelimelerde "nazan" eklenir.
- 01:52Hecelerde Okunuş Kuralları
- Orta elif-vav-ra-twh hecelerinde "ü" veya "ürte" okunabilir, akışa göre belirlenir.
- S sinlerde okutucu katılmaz, ancak hece sonu ek alımı devam ederse okutucu kalkar.
- "Şey" kelimesi Arapça kökenli olup "her şeyi" şeklinde okunabilir.
- 03:23Arapça ve Türkçe Kelimeler
- "Ateş" kelimesi Arapça kökenli olup "ateşler" şeklinde çoğul kullanılır.
- "İlgi" ve tamlama eklerindeki "ne" sesleri nazal olarak gösterilir.
- "Büyü" kelimesi Türkçe'de müstakil bir kelime olarak kullanılır.
- 04:18Arapça Kelimelerin Özellikleri
- "İflah" kelimesi Arapça kökenli olup "ha" harfi Türkçe kelimelerde kullanılmaz.
- Arapça kelimelerde kalın ses ile başlayan kelimeler kalın sesle biter, ince sesli başlayan kelimeler ince sesle biter.
- Türkçe kelimelerde uzatılarak okunan bir "a" sesi yoktur.
- 05:27Kelime Yapısı ve Okunuş Kuralları
- "Mas" kelimesi kalın bir ek hali olup, son hece kalınsa başta kalın e üç çekilmesi olmaz.
- Kalın seslerde kalın harfler, ince seslere ince harfler kullanılır.
- İlk iki hecede a sesi varsa ve ilk hecesi kalın harf ve açık hece ise, ilk elif terk edilebilir.
- 08:21Arapça ve Farsça Kelimeler
- "Peltek-z" harfi Arapçaya münhasır harflerden biridir.
- "Hezeyan" kelimesi Arapça kökenli olup "istila" şeklinde okunur.
- "Baksam" kelimesi Farsça kökenli olup "hüzün" anlamına gelir.
- 10:52Türkçe Kelimeler ve Özel Durumlar
- "Nedir" kelimesi "nedir" kelimesinden üretilmiş olup, "d" ve "r" harfleri arasına "t" eklenir.
- "Kalp" kelimesi Arapça kökenli olup, Arapça'da "p" harfi olmadığı için "b" ile yazılır.
- "Kırmızı" kelimesi Türkçe'nin klişeleşmiş bir imlası olarak kullanılır.
- 13:44H Harfinin Okunuşu
- "Hıçkırık" kelimesi "kaf" ve "y" harflerinden oluşur.
- Kalın sesliler için genellikle "h" harfi tercih edilir, ince sesliler için "hı" harfi tercih edilir.
- Kalıplaşmış ve klişeleşmiş yazım şekilleri, ecdadımızın yüzyıllar boyunca kullandığı şekilde muhafaza edilmiştir.
- 15:22Osmanlıca'da Kelime Yazımı Kuralları
- Arapça kelimeler için "hıçkır" şeklinde yazılmasında mahsur yoktur.
- "Suret" kelimesi Arapça'dan gelmekte olup, "gül suretindeki" ifadesinde üçüncü tekil (gayb) için "n" sesi yazılır.
- Osmanlıca'da üçüncü tekillerde "n" sesleri, ikinci tekillerde ise "nazal n" sesleri yazılır.
- 16:36Bağlaç ve Kelime Yazımı
- "Ki" bağlaç olarak kullanıldığında "y" ile yazılır, aitlik bağlaç olarak kullanıldığında ise "h" ile yazılır.
- Bağlaçlar Türkçe'de ayrı yazılır ve kelime gibi davranır.
- Bazı kelimeler bitişik yazılabilir, ancak bunlar istisnadır.
- 17:52Kelime Kökenleri ve Yazımı
- "Eflatun" Türkçe değil, yabancı bir kelimedir ve muhtemelen Arapça kökenlidir.
- Türkçe köklerde maksimum seviyede okutucu kullanılır, ancak kalıplaşmış kelimeler için farklı yazım kuralları vardır.
- "Yangın" kelimesi Türkçe'dir ve "da" eki ile ayrı yazılır.
- 19:17Farsça ve Arapça Kelimeler
- "Kafka" Farsça bir kelimedir.
- "Rengi" kelimesi Farsça'dan gelmekte olup, "burun" veya "büründü" şeklinde okunabilir.
- "Asma" Farsça bir kelimedir ve "asuman" şeklinde de okunabilir.
- 20:50Gökyüzü ve Renkler
- "Gök" Türkçe bir kelimedir.
- "Gökkuşağı" kelimesi "kafa" harfinin harfine dönmüş halidir.
- "Yedi" Farsça bir renk kelimesidir.
- 21:41Arapça Kelimelerin Yazımı
- "Renk" Arapça bir kelimedir.
- "Mevsim" Arapça bir kelimedir ve çoğul eki ile "mevsimlerin" şeklinde yazılır.
- Arapça kelimelerin kökleri muhafaza edilir, Türkçe yumuşasa bile değiştirilmemelidir.
- 22:56Şimdiki Zaman ve Ettirgenlik
- "Sökül" şimdiki zaman fiilidir ve "sökülüyor" şeklinde yazılır.
- "İken" manasındaki "iken" ayrı olarak yazılabilir.
- Ettirgenlik bildiren kelimelerde "ir" ilerde "y" kullanılır (öldür, yaptır, koştur, ettir, uyandır).
- 25:51Merasim ve Şiir
- "Merasim" Arapça bir kelimedir ve "resim geçit" veya "resmi tören" manasında kullanılır.
- Şiirde "Siracığım" adlı bir na-ı şerif bulunmaktadır.
- Şiir 2011-2012 yıllarında yazılmış olup, ödüllü bir eserdir.