Buradasın

Osmanlı Tarihi Dersi: Sultan Abdülaziz'den İttihat ve Terakki'ye

youtube.com/watch?v=XIrCSf2VDI8

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir öğretmen ve Nazım adlı öğrenci arasında geçen diyaloglarla sunulan kapsamlı bir Osmanlı tarihi dersidir. Öğretmen, KPSS sınavına hazırlık amacıyla önemli tarihsel bilgileri ve sınav sorularını paylaşmaktadır.
Video, Sultan Abdülaziz'in 1861-1876 yılları arasındaki padişahlığı ile başlayıp, II. Abdülhamid dönemindeki reformlar, 1876 ve 1908 Meşrutiyetleri, İttihat ve Terakki'nin yükselişi ve Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerine kadar uzanan bir zaman çizelgesi sunmaktadır. Ders, Osmanlı Devleti'nin siyasi, ekonomik ve sosyal gelişimini, önemli kurumları ve fikir akımlarını detaylı şekilde ele almaktadır.
Videoda ayrıca Tanzimat Fermanı, Kanuni Esasi, Çırağan Vakası, 31 Mart Vakası, Osmanlıcılık, Türkçülük, Batıcılık ve İslamcılık gibi önemli tarihsel konular ve fikir akımları açıklanmaktadır. Öğretmen, özellikle ıslahat konusunu öğrenmek için "fanus yöntemi" adını verdiği bir teknik sunmakta ve dersin sonunda öğrencilere soru çözümü yaparak konuyu pekiştirmektedir.

00:07Giriş ve Kişisel Kazadan Bahsediliyor: Sunucu, bir haftadan beri video çekememesinin sebebinin bir markette yaşadığı kazadan ibaret olduğunu belirtiyor.
Markette soda şişesi alırken parmağını kestiğini ve yaklaşık sekiz gün yaranın kapanmasını beklediklerini anlatıyor.
Sağ işaret parmağını tutamadığı için kalemi tutamadığını ve bu nedenle slayttan devam etmek yerine bir hafta beklediklerini söylüyor.
01:54Sultan Abdülaziz Hakkında Bilgiler: Sultan Abdülaziz 1861 senesinde gelip 1876'ya kadar tam on beş yıl Osmanlı Devleti'nde padişahlık yaptı.
Bu dönemin en önemli olayı dünyanın üçüncü en büyük deniz filosu olmasıydı.
Danıştay ve Yargıtay (o günkü isimleri Divan-ı Ahkama) Abdülaziz zamanında açıldı.
02:50Sultan Abdülaziz'in Fransa Seyahati: Abdülaziz, Fransa'da Napolyon'un kendisini davet etmesi üzerine bir resim sergisine gitti.
Seyahat amaçlı ilk defa yurt dışına çıkan Osmanlı padişahı oldu.
Seyahatinde Avusturya, Macaristan, Fransa, Londra ve Mısır'ı ziyaret etti.
04:36Seyahatin Amaçları: Seyahatin ilk amacı borç para bulabilmekti.
İkinci amaç Rusya'nın planlarını anlatmaktı.
Rusya'nın asıl amacı Doğu Akdeniz'e ve sömürgelerine ulaşmak olduğu için Osmanlı'ya destek vermesi için uyarıda bulundu.
05:28Sultan Abdülaziz'in Seyahatleri: Osmanlı padişahları Avusturya, Macaristan, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerde kırmızı halılar serilerek, balolar düzenlenerek ve özel aşçılar tarafından yemeklerle karşılanıyorlardı.
Bu seyahatlerin amacı, Osmanlı'nın içindeki gayrimüslim gruplara (Rum, Ermeni, Musevi) padişahın saygınlığını göstermekti.
Sultan Abdülaziz'in seyahatleri, Osmanlı'nın karışık zamanlarında yapıldığı için riskliydi; padişahın kafesten çıkması veya yeniçeri veya ulema gruplarının harekete geçmesi gibi durumlar yaşanabilirdi.
08:02Sultan Abdülaziz Dönemi Kurumları: Beylerbeyi ve Çırağan sarayları, Robert Koleji ve Galatasaray Sultanisi gibi kurumlar Sultan Abdülaziz döneminde kurulmuştur.
Meclis-i Ahkam-ı Adliye, 1868'de kurulmuş ve daha sonra Yargıtay olarak adlandırılmıştır.
Ahmet Cevdet Paşa tarafından hazırlanan ve İslam hukukuna göre düzenlenmiş Osmanlı Devleti'nin ilk medeni kanunu olan Meclis, ilk cildini Abdülaziz döneminde, sonrakilerini Hamit döneminde yayınlamış ve ilk defa Abdülaziz döneminde yürürlüğe girmiştir.
12:43Sultan Abdülaziz Dönemi Diğer Gelişmeler: Sultan Abdülaziz döneminde dünyanın üçüncü büyük deniz filosu oluşturulmuştur.
Yetim çocukların eğitimi için Darüşşafaka açılmıştır.
Osmanlı'dan miras kalan Hilal-i Ahmer (Kızılay) kuruluşu, Osmanlı Hasta ve Yaralılar Yardım Cemiyeti olarak kurulmuş, daha sonra Hilal-i Ahmer ve sonunda Kızılay olarak adlandırılmıştır.
Nizamiye mahkemeleri kurulmuş ve 1871'de Vilayet Nizamnamesi çıkarılmıştır.
16:17Osmanlı Padişahının Yurt Dışına Çıkışı: İlk defa bir padişah yurt dışına çıkmıştır.
Yurt dışına çıkmasındaki amaçlar: borç para bulabilmek, Rusya'nın planlarını anlatmak ve Osmanlı'nın içindeki gayrimüslimlere padişahın saygınlığını göstermek.
Padişahın saygınlığını göstermek ve devlete olan bağlılıkları arttırmak da amaçlanmıştır.
18:18Beylerbeyi ve Çırağan Sarayları: Beylerbeyi ve Çırağan sarayları yapımı başlamıştır.
Çırağan düğün sarayı Ankara'da bulunmaktadır.
18:37Ramazan Kararnamesi: Ramazan kararnamesi 1875 tarihinde yayınlanmıştır.
Kararnamede alacaklı devletlere "faizin faizini ödeyemeyecek hale geldik" denilerek kolaylıklar istenmiştir.
Ramazan kararnamesi ekonomik anlamda ilk uyarıdır, iflas edildiği 1881'de Muharrem kararnamesi ile açıkça belirtilmiştir.
20:54Maarif Nizamnamesi: Maarif nizamnamesi yayınlanmış, Osmanlı'da eğitim sistemi düzenlenmiştir.
Eğitim sistemi ibtidai (ilkokul), rüştiye (ortaokul), idadi veya sultani (lise) ve fünun (darülfünun) olmak üzere dört seviyeden oluşmaktadır.
Galatasaray Sultanisi ve Robert Kolej'e açılmış, Darülmuallimat (kadın öğretmen okulu) ve Darülmuallim (erkek öğretmen okulu) kurulmuştur.
22:14Meşrutiyet Hareketi: İkinci Mahmut zamanında Avrupa'ya gönderilen öğrenciler, Fransa'da yetişerek Osmanlı'nın kurtuluşunun meşrutiyet üzerine kurulmasını istemişlerdir.
Sultan Abdülaziz, meşrutiyeti ilan edeceğini söyleyen V. Murat'a baskı yaptıktan sonra tahttan indirilmiştir.
V. Murat da meşrutiyeti ilan etmemiş, akli dengesi yerinde olmadığı gerekçesiyle şeyhülislam fetvası ile görevden alınmıştır.
24:32İkinci Abdülhamid ve Meşrutiyet: Meşrutiyeti ilan edeceğine söz veren İkinci Abdülhamid başa geçmiştir.
İkinci Abdülhamid, meşrutiyet ilan etmiş ve kanun-i asliye ilan etmiş, otuz senede devleti yönetmiştir.
Osmanlı padişahlarında yenilik hareketleri sürekli olmamıştır çünkü devlet erkanı, asker, ulema ve yeniçeri yenilikleri engellemiştir.
26:09Tahttan İndirilen Osmanlı Padişahları: Sultan Abdülaziz, meşrutiyet ilan etmediği için tahttan indirilmiştir.
Tahttan indirilen ilk Osmanlı padişahı Sultan Abdülaziz'dir.
Tanzimat döneminin içinde bir padişah olarak Sultan Abdülaziz, genellikle yanlış şık olarak sınavlarda sorulmaktadır.
27:37II. Abdülhamid Hakkında Görüşler: Türkiye Cumhuriyeti'nde II. Abdülhamid hakkında hem sevenler hem de sevmeyenler okumuyor, bu durum ilginçtir.
II. Abdülhamid döneminde toprak kaybı yaşanmış olsa da, daha fazla kaybı engellemişti.
II. Abdülhamid, Osmanlı padişahları arasında en fazla okul yaptıran padişahlardan biriydi ve Türkiye Cumhuriyeti'nde il bazında bir isim varsa o okulun adı onunla başlıyorsa, II. Abdülhamid yaptırmıştır.
29:58II. Abdülhamid'in Eğitim ve Engellilere Yönelik Politikaları: II. Abdülhamid zamanında gerçekten bir eğitim devrimi olmuştur.
Engellilere yönelik ilk kurum ve kuruluşlar II. Abdülhamid zamanında açılmıştır, örneğin sağır ve kör mektepleri.
Osmanlı'da engellilere "özürlü" denilirken, II. Abdülhamid döneminde isim değişikliği yapılmıştır.
31:02Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti İlişkisi: Türkiye Cumhuriyeti sistem ve yapısal olarak değişiklik gösterse de Osmanlı Devleti'nin devamıdır.
II. Abdülhamid'in kurduğu okullarda Mustafa Kemal Atatürk de okumuş, bu nedenle iki padişah arasında kıyas yapmak yanlış olabilir.
II. Abdülhamid'i doğru anlamak için okumak gerekir, okumadan karar vermemek, sevmemek veya nefret etmemek önemlidir.
32:32Meşrutiyet ve Rejimler: Monarşide padişah var, anayasa yok ve halkın devlet yönetimine katılım yoktur.
Cumhuriyette padişah yok, anayasa var ve halk seçimler vasıtasıyla devlet yönetimine katılır.
Meşrutiyet, padişah, anayasa ve halkın devlet yönetimine kısmi de olsa katıldığı ara bir rejimdir.
34:26II. Abdülhamid'in Meşrutiyet Dönemi: II. Abdülhamid 1876 Kanuni Esaslı Osmanlı Devleti'nin ve Türkiye'nin ilk yazılı anayasasını ilan etmiştir.
1876 Kanuni Esaslı Meşrutiyet, dünyadaki meşrutiyet gibi uygulanmamıştır ve meşruti monarşidir.
Padişah sadece haklarını anayasal güvence altına almıştır, bu nedenle padişahın hakları çok azaltılmamıştır.
35:32II. Abdülhamid'in İslam ve Ortadoğu'daki Etkisi: II. Abdülhamid, Hicaz demiryolu'nun yapılması ve Medine'ye yardımlar gibi İslam'a yönelik faaliyetlerde bulunmuştur.
II. Abdülhamid, İslam'ı Orta Afrika'daki kabilelere öğretmek için kadı ve imam yollamıştır.
Türkiye'de en fazla konulan erkek isimleri arasında Peygamber ve dört halife döneminin isimleri yer alırken, özellikle Ortadoğu ve Orta Afrika'da II. Abdülhamid ismi çok fazla kullanılmaktadır.
36:57Çırağan Vakası ve Osmanlı Devleti'nin Meşrutiyeti: Abdülhamit tahta çıktıktan kısa bir süre sonra Ali Suavi adlı bir grup onu indirmeye kalkmış, bu olay tarihe Çırağan Vakası olarak geçmiştir.
Çırağan Sarayı'na basma girişiminde bulunan Ali Suavi, dönemin ünlü paşası Yedi Sekiz Hasan Paşa tarafından tek bir sopayla vurularak öldürülmüştür.
Çırağan Baskını, İkinci Abdülhamid'i indirip V. Murat'ı tahta geçirmek isteyen Ali Suavi ve adamlarının baskındır.
38:54Osmanlı Devleti'nin Meşrutiyeti Dönemi: Jön Türkler, Sultan Abdülaziz'i tahttan indirip V. Murat'ı tahta geçirmişlerdir, ancak V. Murat üç ay sonra meşruiyeti ilan etmeyince Şeyhülislam'ın fetvasıyla tahttan indirilmiştir.
İkinci Abdülhamid, meşrutiyeti ilan etmiş ve Kanuni Esasi'yi yayınlamış, bu Osmanlı'nın ilk anayasasıdır.
Ülke genelinde seçimler yapılmış, halkla devlet yönetimine katılım sağlanmış ve iki meclis açılmıştır: Ayan Meclisi ve Mebusan Meclisi.
40:42Ayan ve Mebusan Meclisleri: Ayan Meclisi, padişah tarafından atanan ve ömür boyu görevde kalabilen ayrıcalıklı adamlardan oluşur.
Mebusan Meclisi, halk tarafından seçilen her elli bin erkek vatandaşına bir milletvekili düşecek şekilde ayarlanmış, toplumun tüm unsurlarını temsil eder.
Mebusan Meclisi'nin amacı, toplumun isteklerini meclise dile getirmesi ve devlete olan bağlılıklarını artırmasıdır.
43:09Çift Parlamentolu Dönem: Meşrutiyet döneminde Osmanlı Devleti tarihinde çift parlamentolu dönem yaşanmıştır, bu tarihimizde ilk ve sondur.
Türkiye Cumhuriyeti'nde de çift parlamento dönem vardır: 1876 Anayasası'ndan sonra kurulan Mebusan Meclisi ve 1961 Anayasası'ndan sonra kurulan Senato Meclisi.
1876 Kanuni Esasi'nde Osmanlı Devleti'nin yönetimi Osmanoğulları sülalesinden gelen en büyük erkek evlat tarafından yapılacağı belirtilmiştir.
44:58Kanuni Esasi'nin Diğer Maddeleri: Kanuni Esasi'nde resmi dili Türkçe, resmi dini İslam olarak belirlenmiştir.
Hükümet kurmak zorunludur ve bu hükümet Heyet-i Vükela olarak adlandırılır.
Ayan ve Mebusan meclisleri ortaklaşa kanun yapabilir, kanun teklifi hükümete götürülür ve padişah kabul ederse onaylanıp yürürlüğe girer.
46:57Kanuni Esasi'nde Yasama Gücü ve Padişahın Yetkileri: Padişah veto ederse, kanun teklifi ikinci kez meclise gelmez ve kanun geçersiz kalır.
Kanuni Esasi'nde yasama gücünün üzerinde padişah bulunur, mebuslar tek başına kanun teklif veremez, padişahın onayı gerekir.
Padişah, kanunların geçerliliğini kontrol edebilir ve kabul etmezse, kanun tasarısı başarısız olur.
49:42Demokrasi ile İlişkisiz Özellikler: Hükümet yaptığı tüm işlerden padişaha karşı sorumludur, bu da demokrasi ile alakası olmayan bir uygulamadır.
Meclisi açma kapama yetkisi padişaha aittir, bu da yasama gücünün üzerinde padişahın etkili olduğunu gösterir.
Kanuni Esasi, padişahı koruyan ve padişah yetkilerini yazılı hale getiren bir belgedir.
51:29Kanuni Esasi'nin Değişiklikleri: 1876 Anayasası'nın 1909 değişiklikleri, Abdülhamid'in tahttan uzaklaştırılıp V. Mehmet Reşat'ın gelmesiyle gerçekleşmiştir.
1909 değişikliklerinde padişahın aleyhine, demokrasinin yükselmesine vesile olacak maddeler eklenmiştir.
Sürgün ve angarya cezası padişahın elinden alınıp, 1909 değişikliğiyle kaldırılmıştır.
53:38Kanuni Esasi'nin Özeti: Osmanlı Devleti, Osmanoğulları sülalesinden gelen en büyük erkek evlat tarafından yönetilir.
Devletin dili Türkçe, dini İslam'dır ve yasama yetkisi Ayan ve Mebusan Meclislerine aittir.
Yürütme yetkisi hükümete (Heyeti Vükela) aittir ve hükümet yaptığı tüm işlerden padişaha karşı sorumludur.
Padişah bir kanunu sınırsız şekilde veto edebilir, meclisi kapatabilir ve sürgün, angarya cezasını verebilir.
58:50Ali Suavi Olayı: 20 Mayıs 1878'de Ali Suavi önderliğinde İkinci Abdülhamit'in indirilmesi istenmiştir.
Ali Suavi, bu girişimi 7-8 Hasan Paşa tarafından öldürülerek engellenmiştir.
Bu olay tarihe "Çırağan Vakası" olarak geçmiştir.
1:00:24İkinci Abdülhamit Dönemi İslahatları: İkinci Abdülhamit 1878'den 1908'e kadar 30 yıl tahtta kalmış ve birçok okul açmıştır.
İkinci Abdülhamit'e "Maarifperver" (eğitim seven) ünvanı verilmiştir.
Lisan Mektebi, Maliye Mektebi, Dişçi Mektebi, Baytar Mektebi, Mimari Mektebi, Sanayi Nefise Mektebi gibi birçok okul açılmıştır.
1:02:23Sanayi Nefise Mektebi ve Osman Hamdi Bey: Sanayi Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Fakültesi) Mimar Sinan Üniversitesi'ne bağlı olarak çalışmaktadır.
Bu mektebin kurucusu Osmanlı Devleti'nin ilk müzecisi ve arkeoloğu olan Osman Hamdi Bey'dir.
Osman Hamdi Bey, müzeci ve arkeolog yönüyle, Sanayi Mektebi'nin kurucusu olarak ve tablolarıyla üç farklı yönden sorulabilir.
1:03:35Diğer Okullar ve Telgraf Mektebi: İkinci Abdülhamit döneminde Hendese (Mühendislik), Hamidiye Ticaret, Fen, Resim ve Mimari, Polis, Gümrük, Hukuk Mektebi, Ziraat ve Baytar Kız Sanayi, Maliye Mektebi, Deniz Ticareti, Orman ve Maden, Sağır ve Dilsizler Mektebi, Lisan Mektebi gibi birçok okul açılmıştır.
Telgraf Mektebi, dönemin en önemli iletişim aracı olan telgrafı öğrenmek için kurulmuştur.
Telgraf mektepini öğrenen öğrenciler Türkiye'ye geri döndükten sonra hem hocalık yapmış hem de telgrafı yaymışlardır.
1:05:353B Projesi ve Demiryolları: İkinci Abdülhamit döneminde "3B Projesi" (Berlin, Boğazlar, Bağdat'a kadar demiryolu) başlatılmıştır.
Alman İmparatoru II. William ile iyi ilişkileri olan Abdülhamit, demiryollarının Almanlar tarafından yapılmasını sağlamıştır.
Hicaz Demiryolu'nun son durağı Medine'de bulunmaktadır ve orada bir vagon müzede sergilenmektedir.
1:07:53İkinci Abdülhamit Dönemi ve Alman Mezarlığı: İkinci Abdülhamit döneminde susuzluk, açlık ve sıcaklık gibi zorluklar yaşanmıştır.
Adana'dan Mersin'e doğru geçerken Alman Mezarlığı ve Türk Şehitliği görülebilir.
Almanya ile yakınlaşma sürecinde Yıldız Sarayı yeni yönetim merkezi olmuştur.
1:08:22İstihbarat ve Eğitim Alanındaki Gelişmeler: İkinci Abdülhamit döneminde Jurna Teşkilatı ve Hafiye Teşkilatı kurulmuştur.
Batı toplumunda ispiyonculuk gelişmişken, Türk toplumunda bu özellik yoktur.
İkinci Abdülhamit döneminde büyük bir telgraf ağı kurulmuş ve Telgraf Mektebi açılmıştır.
1:10:05Eğitim Kurumlarının Açılması: İkinci Abdülhamit döneminde sanayi mektebi, telgraf mektebi ve kız meslek liseleri açılmıştır.
Hamidiye Etfal (bugünkü Şişli Etfal Hastanesi) ve Mesaidiye Etfal gibi kurumlar kurulmuştur.
Darül Hayrı Ali, yetim kalan çocukların ahlaken ve ilmen bozulmalarını engellemek amacıyla kurulmuştur.
1:12:24Diğer Önemli Gelişmeler: İkinci Abdülhamit döneminde futbol yasaklanmıştır, bazı kaynaklara göre bu yasak istihbarat amaçlı kullanılmıştır.
Memleket Sandıkları 1863'te kurulmuş, 1888'de Ziraat Bankası adını almıştır.
Tercüman-ı Hakikat gazetesi çıkarılmış ve Hamidiye Alayları kurulmuştur.
1:16:42Eğitim ve Kültür Alanındaki Diğer Gelişmeler: Sağır, kör ve dilsizler mektebi, çoban okulu, baytar, dişçi ve orman mektepleri açılmıştır.
İlk defa Asar-ı Atika adlı müze açılmış, bunu arkeolog Osman Hamdi Bey yapmıştır.
Sanayi Nefise Mektebi açılmış, bu mektebin ismi Türkiye Cumhuriyeti'nde Güzel Sanatlar Fakültesi'ne dönüştürülmüştür.
1:18:16Dış Politika ve Diğer Projeler: Dış politikada İslamcilik benimsenmiştir.
İkinci Wilhelm'in başlattığı Üç B projesi başlatılmıştır.
Haydarpaşa tren garı yapılmış ve Şükr'in dergisi yayın hayatına başlamıştır.
1:19:41Kadın Yayın ve Darül Hayrı Ali: Bazı kadın dergileri sahibi erkek olabilir, ancak "Çiçek Bahçesi" adlı derginin yayın kadrosu tamamen kadınlardan oluşmaktadır.
Darül Hayrı Ali, Ermeni saldırılarından sonra yetim kalan çocukları korumak için kurulmuştur.
Himaye-i Etfal, günümüzdeki Çocuk Esirgeme Kurumu'na benzer bir kurumdur.
1:20:46İttifaklar ve Osmanlı Devleti: 1878-1908 yılları arasında ittifakların son şeklini aldığı ve itiraf devletleri kurulduğu bir dönemdir.
İtilaf bloğunun başında İngiltere, Fransa ve Çarlık Rusya bulunmaktadır.
1908'de Reval görüşmeleri kapsamında İngiltere ve Rusya, Osmanlı Devleti'ni parçalamayı kararlaştırmıştır.
1:21:34Makedonya ve Birinci Meşrutiyet: Makedonya, Mustafa Kemal'in Manastır'da liseyi geçirdiği bir şehirdir ve İngiltere ile Rusya arasında paylaşılacağı haberleri yayılmıştır.
Birinci Meşrutiyet 1876'da ilan edilmiş, ancak 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Ermeniler mecliste bağımsızlık isteklerini dile getirince II. Abdülhamid meclisi feshetmiştir.
1878'den 1908'e kadar dönem, bazı tarihçiler tarafından baskı dönemi anlamına gelen "istibdat" olarak adlandırılmıştır.
1:22:41Abdülhamit Devri ve Baskı: Abdülhamit devrinde matbuat kanunnamesi ve sansür bulunmaktadır, baskı yoktur demek yalan olur.
İnsanlar şifre ile konuşmaya başlamış, "yüz numara" (tuvalet) gibi rakamlarla iletişim kurmuşlardır.
Baskı, mahalle baskısı gibi bir tabirdir ve o dönem insanları tarafından hissedilmiştir.
1:23:56İttihat ve Terakki'nin Kuruluşu: Abdülhamit devrinde baskı hissedenler genellikle İddaadi Osmaniye adıyla kurulan Makedonya'da, Selanik'te ve Avrupa'da etkili olan bir grup olmuştur.
İddaadi Osmaniye daha sonra ismini İttihat ve Terakki olarak değiştirmiştir; İttihat "ilerlemek", Terakki "birleşmek" anlamına gelmektedir.
İttihat ve Terakki, Reval görüşmelerinde II. Abdülhamid'in Makedonya'nın parçalanacağına göz yumacağını düşünen, ikinci kez meşrutiyet ilan etmesi için baskı yapmaya başlamıştır.
1:24:45İkinci Meşrutiyet ve 31 Mart Vakası: İttihat ve Terakki oluşturan genç subaylar dağlara çekilmeye başlamış, isyan başlamış ve II. Abdülhamid ikinci kez meşrutiyeti ilan etmiştir.
İkinci meşrutiyet ilan edildikten sonra ülke genelinde seçimler yapılmış, ayan ve mebusan tekrar oluşturulmuştur.
31 Mart Vakası, Rumi takvimine göre 31'ine denk geldiği için bu isimle anılmaktadır ve Avcı Taburlarının ayaklanmasıyla başlamıştır.
1:26:41Hareket Ordusu ve Mustafa Kemal: II. Abdülhamid'in isyana sessiz kaldığını düşünen İttihat ve Terakki mensupları, Selanik'te hazır bulunan bir orduyu Mahmut Şevket Paşa komutasında ayaklanmayı bastırmak için görevlendirmiştir.
Mahmut Şevket Paşa'nın Selanik'ten orduyu İstanbul'a yürütme meselesi yüzünden tarihe "Hareket Ordusu" adı verilmiştir.
Mustafa Kemal, Hareket Ordusu'nun içinde bir yüzbaşı olarak yer almış ve isyan bastıktan sonra halka yayınlanan beyannameyi de Mustafa Kemal'in kendisi vermiştir.
1:27:2431 Mart Vakası ve İttihat Terakki'nin Etkisi: 31 Mart vakası, İttihat ve Terakki tarafından bastırıldıktan sonra meclis kararıyla padişah görevinden alınacak ve yerine Beşinci Mehmet Reşat getirilecek.
İkinci Abdülhamid Selanik'e sürgüne gönderilecek, Balkan savaşları çıktığından bile haberi olmayacak ve Selanik'in düşme tehlikesiyle karşı karşıya kalması nedeniyle İstanbul'a nakledilecek.
31 Mart vakası, Osmanlı tarihinde rejimi değiştirmeye yönelik çıkan ilk ve son isyan olup, meşrutiyetten monarşiye tekrar geri dönme amaçlıydı.
1:28:36İttihat Terakki'nin Değerlendirilmesi: İttihat Terakki günümüzde de birçok seveni ve sevmeyenleri olan bir hareket olup, devleti batırdığı konusunda tartışmalar vardır.
İttihat Terakki, Teşki Sanayi Kanunu'nun 1914'te çıkartılmasını ve Latin alfabesine geçmenin ilk düşünenlerin arasında yer almıştır.
Mustafa Kemal Atatürk, 1909 İttihat Terakki Genel Kongresi'nde ordunun içine siyaset sokulmasından şikayet etmiş, ancak üç sene sonra Balkan savaşları kaybedilmiştir.
1:30:38İkinci Meşrutiyet ve İlhak Kavramı: İkinci Meşrutiyet, tarihimize Hürriyet Bayramı olarak geçer ve 1909 Kanuni Esasi değişiklikleri yapılmıştır.
İkinci Meşrutiyet döneminde Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiş, Girit Yunanistan'a bağlanmış ve Bosna-Hersek Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tarafından ilhak edilmiştir.
İlhak, sınır bağlantısı olan ülkelerin birbirini ilhak etmesi anlamına gelir, ancak kültürel bağlarla da ilhak edilme meselesi vardır.
1:35:05Osmanlı'nın İflas Süreci: İkinci Abdülhamit döneminde Osmanlı, 1881 Muharrem Kararnamesi ile borçlarını ödeyemeyeceğini açıklamış ve alacaklı devletlere borçlarını ödeyemediğini söylemiştir.
İflas, kasada var olan paranın mevcut borçları ödeyememe durumudur ve Osmanlı'nın gelirleri devam etse de olan para borcunu ödemeye yetmemiştir.
İngiltere ve Fransa, Osmanlı'nın alacaklarını tahsil edebilmek için Düğün Umumiye İdaresi (Genel Borçlar İdaresi) kurmuş ve Osmanlı'nın mali gelirlerine el koymuştur.
1:37:46Osmanlı Devleti'nin Ekonomik Durumu ve İkinci Meşrutiyet: İkinci Abdülhamit döneminde Almanya ile yakınlaşma yapılmış, Alman malları ve demiryolu inşa edilmiştir.
1881 yılında yayınlanan Muharrem Kararnamesi ile Osmanlı Devleti resmen iflas etmiştir.
Alacaklı devletler (İngiltere, Fransa) Umumiye İdaresi (genel borçlar idaresi) kurmuş, bu kurum "devlet içinde devlet" olarak nitelendirilmiştir.
1:39:09Reval Görüşmesi ve İttihat Terakki'nin Tepkisi: 1908'de İngiltere ve Rusya, Reval Görüşmesi yaparak Osmanlı Devleti'ni kağıt üzerinde parçalamışlardır.
İttihat Terakki mensupları tepki olarak dağlara çıkmış, Makedonya ve Selanik'te eylem yaparak meşrutiyetin ikinci kez ilanını istemişlerdir.
İkinci Abdülhamit, Balkanlar'ın tamamen gideceğini düşünerek ikinci kez meşrutiyeti ilan etmiştir.
1:40:41İkinci Meşrutiyet Dönemi ve 31 Mart Vakası: Tanzimat ve Islahat Fermanları Sultan Abdülmecid tarafından, birinci ve ikinci meşrutiyet ise II. Abdülhamid tarafından ilan edilmiştir.
İkinci meşrutiyet ilan edilmesiyle anayasal, parlamenter ve çift parlamento dönemine geçiş yapılmıştır.
13 Nisan 1909'da (Rumi takvimde 31 Mart) başlayan isyanı Selanik'ten gelen Hareket Ordusu bastırmıştır.
1:42:31Mustafa Kemal'in Tarih Sahnesine Çıkışı: Hareket Ordusu'nun başında Mahmut Şevket Paşa bulunmuş, Mustafa Kemal ise kurmay yüzbaşı olarak bu ordunun içinde yer almıştır.
Mustafa Kemal, bu olay sonucunda tarih sahnesine ilk çıkışı olmuştur.
Hareket Ordusu'nun planı, adı ve isyan bastırıldıktan sonra halka dağıtılan beyannameyi Mustafa Kemal kaleme almıştır.
1:44:1131 Mart Vakası'nın Sonuçları: 31 Mart Vakası, Osmanlı Devleti tarihinde rejimi değiştirmeye yönelik, monarşi yönelik çıkan ilk ve tek isyandır.
Bu isyan sonucunda II. Abdülhamid meclis kararıyla görevinden alınmış ve Selanik'e sürgüne gönderilmiştir.
Yerine V. Mehmet Reşat geçmiştir ve Birinci Dünya Savaşı'nda da yeni başımızda V. Mehmet Reşat olmuştur.
1:45:22İkinci Meşrutiyet Dönemindeki Gelişmeler: İkinci meşrutiyet ilan sırasında Girit Yunanistan'a bağlanmış, Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiştir.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Bosna-Hersek'i ilhak etmiştir.
İkinci meşrutiyet bir süre "Hürriyet Bayramı" olarak kutlanmıştır.
1:47:24Hürriyet Bayramı ve Kanuni Esasi Değişikliği: Hürriyet Bayramı'nın sloganı "Adalet, Hürriyet, Müsavat, Uhuviyet" olmuştur.
1909 Kanuni Esasi değişikliğinde ilk dört maddede herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
Demokratikleşme yönünde değişiklikler yapılmış, ancak Osmanlıoğulları sülalesinin devamı, resmi dilin Türkçe'den Arapçaya veya dinin İslam'dan Hıristiyanlığa dönüşmesi gibi değişiklikler yapılmamıştır.
1:51:171876 Anayasası ve Değişiklikleri: Meclis üyeleri yaptığı tüm işlerden meclise karşı sorumludur.
Kanun yapma teklifini sadece hükümet verir, ancak mebuslar da kanun yapmak için teklifte bulunabilir.
Padişah bir kanunu sınırsız şekilde veto edebilir, ancak bir kanunu bir kez veto edebilir ve ikincisini kabul etmek zorundadır.
1:52:57Meclis ve Ceza Sistemi: Meclisin açılıp kapanması için padişah isteği yeterli değildir, üçte iki çoğunluk aranır.
Sürgün ve angarya cezası 1909 değişikliklerinde kaldırılmıştır.
Herkes siyasi parti veya dernek kurabilir, bu madde 1876 anayasasında yoktu.
1:54:30Osmanlı'nın Son Dönemindeki Siyasi Partiler: Osmanlı'nın son dönemlerinde çok sayıda siyasi parti vardı: Osmanlı Sosyalist Fırkası, Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Ahrar Fırkası, İttihat ve Terakki Partisi, İttihadı Muhammediye Fırkası, Osmanlı Demokrat Fırka, Milli Meşrutiyet, Son Ahali Fırkası.
İttihat ve Terakki ile Hürriyet ve İtilaf arasında mücadele daha fazla olmuştur.
Osmanlı Devleti'nin dağılmaktan kurtarma fikirleri ortalama her beş yılda bir gelmiştir.
1:56:28Osmanlıcılık Fikri: Osmanlıcılık, II. Mahmut döneminde başlamış, Tanzimat ve Islahat Fermanları ile devam etmiştir.
Osmanlıcılık, din, dil ve ırk gözetmeksizin herkesi Osmanlı vatandaşı sayma anlayışıdır.
Osmanlıcılık, toplumun içindeki herkesi bir meclis çatısı altında temsil edilmesini sağlamayı amaçlamıştır.
1:57:32Osmanlıcılık'ın Sonu ve Türkçülük: Osmanlıcılık, azınlıkların tek tek dağılmasıyla iflas etmiştir; özellikle Balkan Savaşları ve Arnavutluk'un elden çıkmasıyla önemini yitirmiştir.
Osmanlıcılık'ın savunucuları arasında Ziya Paşa, Mithat Paşa, Namık Kemal ve Ali Suavi bulunmaktadır.
Türkçülük, Mustafa Kemal Atatürk'e göre Anadolu içindeki Türkleri bir bayrak altında toplamaktır ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesidir.
1:01:07Türkçülük'ün Savunucuları ve Batıcılık: Türkçülük'ün savunucuları arasında Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, İsmail Hakkı Gaspıralı, Fuat Köprülü ve Zeki Velidi Togan bulunmaktadır.
Türkçülük, Rusya'nın panslavizm politikasına karşılık çıkmıştır.
Batıcılık, Lale Devri'nden itibaren var olan bir fikirdir, ancak fikrin uygulaması II. Meşrutiyet dönemlerine gelmiştir.
2:04:11İslamcilik Politikası: Tevfik Fikret, İslamcilik'in önemli savunucularından biridir ve İslamcilik diğer adıyla ümmetçilik ve panislamizm olarak da bilinir.
Ümmet birliği politikasını resmi dış politika haline getiren İkinci Abdülhamit'tir ve halifenin etrafında tüm dünya müslümanları birleştirmeyi amaçlar.
İslamcilik politikası, Birinci Balkan Savaşı'nda Arnavutluk'un bağımsız yanmasıyla ilk darbeyi almış, Birinci Dünya Savaşı'nda bazı Arapların Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmesiyle önemini yitirmiştir.
2:06:08İslamcilik Politikasının Sonu: 3 Mart 1924'te halifeliğin kaldırılmasıyla İslamcilik politikası tamamen sona ermiştir.
İslamcilik'in savunucuları arasında Sait Halim Paşa, Mehmet Akif Ersoy, Hamdi Akseki ve Cemalettin Afgani bulunmaktadır.
2:08:02Adem Merkeziyetçilik ve Federalizm: Adem merkeziyetçilik, merkezin yetkilerinin eyaletlere veya yerel yönetimlere devredilmesidir.
Federalizm savunucusu Prens Sebahattin'dir.
2:09:10Osmanlı Tarihi Genel Tekrarı: Sultan Abdülaziz döneminde Yargıtay ve Danıştay kurulmuş, Ahmet Cevdet Paşa tarafından hazırlanan Medeni Kanun hazırlanmıştır.
Abdülaziz, Osmanlı tarihinde yenilik yapmadığı için tahttan indirilen ilk Osmanlı padişahıdır.
Kanuni Esasi 1876 senesinde Osmanlı Devleti ve Türk tarihi yazan anayasasıdır.
2:11:02İkinci Abdülhamit Dönemi: Çırağan Vakası, İkinci Abdülhamit'i tahttan indirip V. Murat'ı tekrar tahta geçirmek amacıyla Ali Suavi ve adamlarının başlattığı ayaklanmadır.
İkinci Abdülhamit'in ünvanı Maarifperver (eğitim seven) olup, memleket sandıkları adını Ziraat Bankası olarak değiştirmiştir.
Abdülhamit döneminin en ünlü gazetesi Tercüman'dır.
2:12:32Osmanlı'nın Son Dönemleri: Üç B Projesi, Osmanlı'nın Almanya ile ortaklaşa yaptığı bir projedir.
Darül Hayri Ali, 1903'te sadece Beşiktaş'ın kuruluşunu değil, Ermeni saldırıları sonucu yetim kalan çocuklardan ahlaken ve ilmen korumak ve yetiştirmek maksadıyla açılmıştır.
Muharrem Kararnamesi ile Osmanlı Devleti iflas ettiğini açıklamış, alacak devletler Düğünumu Umumi İdaresi kurmuş ve Osmanlı Devleti'nin ekonomik sistemine müdahale etmiştir.
2:14:14İttihat Terakki ve Meşrutiyet: İttihat Terakki, Osmanlı Devleti'nin parçalanmasına ve bölgeden açılmasını engellemek amacıyla Meşrutiyet'in ikinci kez ilanı için İkinci Abdülhamit'e baskı yapmıştır.
Birinci ve İkinci Meşrutiyet Abdülhamid'e aittir.
İlk basın şehidi Hasan Fehmidir.
31 Mart Vakasını bastıran ordunun adı Hareket Ordusu'dur ve bu ordunun içindeki kurmay yüzbaşı olması Mustafa Kemal'in tarih sahnesine çıktığı ilk olaydır.
2:15:11Osmanlı Padişahları ve Savaşlar: Abdülhamit görevinden alındıktan sonra yerine Mehmet Reşat gelmiştir.
Mehmet Reşat, Trablusgarp Savaşı'nda (1911) ve Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin padişahıydı.
Mehmet Reşat 1898'de geldi, 1918'de öldü ve bu on sene içinde Trablusgarp, Birinci ve İkinci Balkan Savaşları yaşandı.
2:16:12Meşrutiyet Dönemi ve Hürriyet: Meşrutiyet döneminde Girit Yunanistan'a bağlandı, Avusturya-Macaristan Bosna-İrak etti ve Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.
Hürriyet Bayramı olarak kutlanan bu dönemde dört temel değer vardı: Hürriyet, Musavat (eşitlik), Adalet ve Uhuviyet (kardeşlik).
1876 anayasası 1909 değişikliğinde sürgün ve angarya cezası kaldırıldı ve herkesin siyasi parti kurulması maddesi eklendi.
2:18:30Osmanlıcılık ve Türkçülük: Osmanlıcılığın diğer adı İttihat ve Anasır'dır ve II. Mahmut tarafından başlatılmıştır.
Osmanlıcılık akımının temsilcileri arasında Ziya Paşa, Mithat Paşa ve diğer paşalar bulunmaktadır.
Türkçülük akımının temsilcileri arasında Yusuf Akçura, İsmail Gaspıralı, Ziya Gökalp, Fuat Köprülü ve Zeki Velidi Togan bulunmaktadır.
2:20:00Batıcılık ve İslamcılık: Batıcılık akımının savunucusu Dr. Abdullah Cevdet'tir.
İslamcılık akımının temsilcileri arasında Sait Ali, Mehmet Akif Ersoy, Ahmet Hamdi Akseki ve Cemalettin Hakkı bulunmaktadır.
Prens Sebahattin, Adem Merkezi (federalizm) akımının temsilcisidir.
2:21:21Osmanlı Tarihi Soruları: 1878 Berlin Antlaşması öncesinde İngiltere, Ayastefanos Antlaşması'nı yumuşatarak Kıbrıs'ın yönetimini istemiştir.
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Plevne'de büyük bir başarı gösteren Osman Paşa, Plevne Marşı'nın konusu olmuştur.
1853-1856 Kırım Savaşı sırasında İstanbul'a gelen Florence Nightingale, yaralı İngiliz ve Osmanlı askerlerini tedavi etmiş ve "Lambalı Kadın" olarak anılmıştır.
2:23:06Osmanlı'nın Dış İlişkileri: Sultan Abdülaziz yurt dışına çıkarak borç para bulabilmek, Rusya'nın planlarını anlatabilmek ve Osmanlı padişahının gördüğü saygıyı göstermek için seyahat etmiştir.
II. Nikola, İngiliz elçisine "hasta adam" olarak tanımlanan Osmanlı'yı parçalamaktan bahsetmiştir.
1833 yılında Rusya ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan anlaşma, Osmanlı Devleti'ni son kez Boğazlar üzerinde egemenlik hakkını kullanmıştır.
2:24:47Hünkar İskelesi Anlaşması ve Ekonomik Etkileri: Hünkar İskelesi Anlaşması 1841'de sona ermiş ve Osmanlı Devleti artık Boğazlar üzerine tek başına karar veremeyecek duruma gelmiştir.
Baltalimanı'ndan önce iç gümrük vergisi vardı, ancak anlaşmanın imzalanmasıyla bu vergi kaldırılmış, İngiliz malları ucuz yollarla Türkiye'ye gelmeye başlamıştır.
İthalat kolaylaşırken ihracat zorlaştı, Osmanlı Lonca Teşkilatı ve tüccarlar iflas etmeye başladı, Osmanlı Devleti Avrupa'nın ekonomik pazarı haline geldi ve ekonomisi dışa bağımlı hale geldi.
2:26:21Berlin Antlaşması ve Meşrutiyet: 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması'nda Osmanlı Devleti ve Rusya'nın Karadeniz'e gemi ve tersane bulunduramayacağı belirtilmiştir.
İkinci Abdülhamid 1876'da Meşrutiyeti ilan etmiş, bu ilan Osmanlı Devleti'nin dağılmasını engellemek, ulusçuluk akımının etkilerini hafifletmek ve Balkan sorunu'nun görüşülmesi amacıyla yapılmıştır.
Birinci Meşrutiyet'te tüm unsurlar Mebusan Meclisi içine konmasına rağmen dağılma engellenememiştir.
2:28:13Osmanlı Devleti'nin Son Dönemleri: Osmanlı Devleti son dönemlerde aldığı borçların faizlerini ödeyemeyince 1881'de iflas ettiğini Muharrem Kararnamesi ile duyurmuştur.
İslahat Fermanı'nın gayrimüslimlere hak vermesi üzerine Müslüman gruplar kendi içinde organize olmuş ve Sultan Abdülmecid'i ortadan kaldırmak istemişlerdir.
1890'larda başlayan Ermeni meselesi yüzünden yetim kalan çocukların ahlaki ve eğitimlerini doğru düzgün alabilmesi için 1903'te Darül Hayrı Ali kurulmuştur.
2:29:32Osmanlı Devleti'nde İlk Resmi ve Özel Gazeteler: Osmanlı Devleti'nde çıkarılan ilk resmi gazete Takvim-i Vekai'dir.
İlk özel gazete Tercüman-ı Hava'dır, Tercüman-ı Hakikat İkinci Abdülhamit dönemine aittir.
İrade-i Milliye Milli Mücadele'de ilk çıkarılan yararlı gazetedir.
2:30:12İkinci Mahmut Dönemi ve Önemli Olaylar: İkinci Mahmut, memurlara fes ceket, setre, pantolon giyme zorunluluğunu getirmiştir.
Anadolu'dan İstanbul'a gelenlere "niçin geldin, nereye gidiyorsun, nereden geliyorsun" sorularını sorarak uygun olanların İstanbul'a geçiş yapmasını sağlamıştır.
1893 Harbi'nde Erzurum'a kadar gelen Rusları, genç bir kadın olan Nene Hatun ayaklandırmıştır.
2:32:20Tanzimat Dönemi ve Önemli Olaylar: Senedi İttifak, devletle ayanlar arasında imzalanan tek sözleşmedir.
Tanzimat Fermanı Sultan Abdülmecid'in oğlu tarafından ilan edilmiştir.
İkinci Mahmut 1826 yılında halkın ilmiye sınıfı ve devlete bağlı diğer ocakların desteğiyle Yeniçeri Ocağı'nın bulunduğu kışlaları topa tutmuş, bu olay Vaka-i Hayriye olarak anılmıştır.
2:34:20Osmanlıcılık ve Müzecilik: İkinci Mahmut, toplumun bir bütündür anlayışını savunarak Osmanlıcılık politikasını başlatmıştır.
Osmanlı Devleti II. Abdülhamid zamanında küresel mirası korumak için saray halıları, kumaşlar, çinliler, eski silahlar müzeye konulmuştur.
1883'te Osman Hamdi Bey, öğrenci yetiştirmek amacıyla Sanayi-i Nefis adlı bir kurum açmıştır.
2:35:22Osmanlı Devleti Tarihi Soruları: Bir öğretmen 19. yüzyıl Osmanlı Devleti sanatlarını anlatırken Gülhane Hat, Mustafa Reşit Paşa ve Londra Konferansı gibi kelimeleri kullanıyor.
Tanzimat Fermanı, Londra Konferansı ve Londra Boğazlar Sözleşmesi gibi konular 1868 yılında ilan edilmiştir.
Divan-ı Ahkami Adliye, Danıştay ve Yargıtay gibi kurumlar aynı yıl ilan edilmiştir.
2:37:07Osmanlı Devleti Siyasi Partileri: Osmanlı Devleti İkinci Meşrutiyet döneminde Osmanlı Demokrat Fırkası, Osmanlı İhtilal Fırkası, Hürriyet ve İtilaf gibi siyasi partiler kurulmuştur.
Cumhuriyet Halk Partisi'ne karşı kurulmuş olan ilk muhalefet partisi 1924'te Kazım Karabekir Paşa'nın önderliğinde kurulmuştur.
2:38:02Tarih Sınavında Başarı İçin Tavsiyeler: Tarih sınavında 27 sorudan 20'yi doğru cevaplamak için ders notundan, haritadan veya konu anlatım kitabından bir kere okumak yeterlidir.
Sadece İkinci Mahmut veya İkinci Abdülhamit ile ilgili soruları yanlış yapanlar ders notlarını tekrar etmelidir.
Tarih sınavında 3 yanlış yaparsanız 24 sorudan, 5 yanlış yaparsanız 16 sorudan, 10 sorudan 5 yanlış yaparsanız 14,75 sorudan girersiniz.
2:39:17Osmanlı İlahatları Öğrenme Yöntemi: Osmanlı İlahatları konusunu öğrenmek için "fanus yöntemi" önerilmektedir.
Bu yöntemde İlahatları ve onları yapan padişahları (Mahmut, Mecid, Aziz, Hamid) bir araya getirip doğru yerleştirmek gerekir.
Bu yöntemi bir kere doğru olarak uygulayan kişiye ömür boyu unutmama garantisi verilmektedir.
2:43:18Öğrenme Stratejileri: Bilgi ezber yerine öğrenildiği yerde kalır, bu nedenle doğru yerleştirme yöntemi tercih edilmelidir.
Videoların uzun olmasının iki temel sebebi vardır: olayı detaylandırarak anlatmak ve kelime köklerini yazmak.
Öğrenme sürecinde olayı anlatırken, yazarken ve genel tekrar yaparken üç kere öğrenmek önemlidir.

Osmanlı Tarihi Dersi: Sultan Abdülaziz'den İttihat ve Terakki'ye

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir