Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan ve öğrencilere (Nazım Yaşar, Mahmut gibi) hitap eden Osmanlı tarihi dersidir. Eğitimci, KPSS sınavına hazırlık amacıyla Osmanlı İmparatorluğu'nun İkinci Mahmud dönemindeki reformları ve idari değişiklikleri anlatmaktadır.
- Video, İkinci Mahmud'un tahta çıkışından başlayarak, Nizam-ı Cedid'in kaldırılması, yeniçeri ocağının kaldırılması (Vaka-i Hayriye), Asakiri Mansure-i Muhammedi ordusunun kurulması, eğitim reformları, nüfus sayımı, seraskerlik sisteminin kurulması ve diplomatik gelişmeler gibi önemli ilahatları kronolojik olarak ele almaktadır. Ayrıca, Senedi İttifak'ın imzalanması, müsadere sisteminin kaldırılması, tımar sisteminin kaldırılması ve Osmanlıcılık politikasının başlangıcı gibi konular da detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- Videoda, İkinci Mahmud dönemindeki askeri, eğitim, kültür, ekonomi ve diplomatik alanlardaki reformların tarihsel önemi vurgulanmakta ve KPSS sınavlarında çıkabilecek soru tipleri hakkında bilgiler verilmektedir. Eğitimci, bir sonraki derste Sultan Abdülmecid, Tanzimat, Abdülaziz ve Abdülhamit dönemlerinin işleneceğini belirtmektedir.
- 00:0819. Yüzyıl İlahatları ve Video Hazırlığı
- Konuşmacı, 19. yüzyıl ilahatları konusunu ele alacağını ve kameraman Murat ile İsveç takımı Nazım Yaşar'la birlikte yolculuğa devam edeceğini belirtiyor.
- Video hazırlığının çok uzun sürdüğünü, özellikle slayt kullanarak ve yazarak video çekmenin zorluğunu vurguluyor.
- Video süresinin yarısı yazma işi olduğunu ve bu nedenle video süresinin uzun olduğunu açıklıyor.
- 01:15Osmanlı Devleti'ndeki Beş Padişah
- Konuşmacı, Türk siyasi tarihinin kendisine göre beş padişah saydığını ve bunlardan birinin II. Mahmud olduğunu belirtiyor.
- Osmanlı'da beş padişah olarak Osman Bey, Fatih Sultan Mehmet, Kanuni Sultan Süleyman, Yavuz Sultan Selim ve II. Mahmud'u sayıyor.
- İzleyicilerden Osmanlı'da ilk beş padişah olarak hangi padişahları sayacaklarını soruyor.
- 02:14II. Mahmud'un Tahta Çıkışı
- II. Mahmud'un birinci Abdülhamid'in oğlu olduğunu ve üçüncü Selim'in çocuğu olmadığı için yeğenlerini yetiştirdiğini anlatıyor.
- Üçüncü Selim'in Kabakçı Mustafa isyanıyla tahttan indirildiğini ve öldürülmeden Topkapı Sarayı'nda bir bölüme alındığını belirtiyor.
- Üçüncü Selim'in Nizam-ı Cedid adı verilen yeniliklerinin Kabakçı Mustafa isyanından sonra ortadan kalktığını açıklıyor.
- 03:50Dördüncü Mustafa'nın Tahta Çıkışı
- Dördüncü Mustafa'nın bir yıl tahtta kaldığını ve bu süre içinde yeniçeriler ve Kabakçı Mustafa'nın ağanın yanındakilerin devleti hüküm sürmeye başladığını anlatıyor.
- Dördüncü Mustafa'nın tahta çıktığında Nizam-ı Cedid kadrosu ve yeniliklerinin ortadan kalktığını belirtiyor.
- Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa'nın üçüncü Selim'i çok sevdiğini ve onun yanına giderek durumu anlattıklarını anlatıyor.
- 05:46Alemdar Mustafa Paşa'nın İstanbul'a Gelişi
- Alemdar Mustafa Paşa'nın fırsatı kullanarak İstanbul'a onbeş bin askeriyle geldiğini ve Kabakçı Mustafa'yı öldürdüğünü anlatıyor.
- Dördüncü Mustafa'nın bir hafta sonra Alemdar Mustafa Paşa'yı Rusya'ya gönderdiğini belirtiyor.
- Alemdar Mustafa Paşa'nın artık bir formülü bulamadığını ve Topkapı Sarayı'na girecek, dördüncü Mustafa'yı alaşağı edecek, üçüncü Selim'i tahta çıkaracağını açıklıyor.
- 07:24Topkapı Sarayı'ndaki İç Savaş
- Üçüncü Selim'in çok sevdiği ve yetiştirdiği Mahmut, dördüncü Mustafa'yı sevmezdi ve onun tahta çıkmasını istiyordu.
- Alemdar Mustafa, Topkapı Sarayı'na onbeşbin askerle gelerek dördüncü Mustafa'yı indirip üçüncü Selim'i tekrar tahta geçirmeyi planladı.
- Dördüncü Mustafa, Selim'i öldürerek kendisinden başka birinin kalmadığı anlaşılsın diye emir verdi.
- 08:34Üçüncü Selim'in Ölümü
- Üçüncü Selim'in odasında kılıcı elinden alınmış, sadece birkaç kalfa ve cariyeyle kalmıştı.
- Cariyeler Selim'i korumak için kılıcın üzerine atıldı, ancak Osmanlı'da kan dökmek kadınlara yasak olduğu için onları öldürmediler.
- Selim kendini savunmaya kalkınca bir asker sağ kaşağına kılıç darbesi vurdu ve Selim öldü.
- 09:42Alemdar Mustafa'nın Kararı
- Dördüncü Mustafa, Selim'in cesedini Alemdar'ın önüne atmasını emretti.
- Alemdar, Selim'i çıkarmak isterken öldüğünü görünce şoka girdi ve ağladı.
- Alemdar, Selim'i öldürmesine rağmen dördüncü Mustafa'yı indirmeyi reddetti çünkü "mertliğe sığmaz" dedi.
- 11:12Mahmut'un Kurtarılması
- Dördüncü Mustafa, üçüncü Selim'in en çok padişah olmasını istediği Mahmut'un da öldürülmesini emretti.
- Mahmut, Selim'i öldüren tayfa tarafından öldürülmeye çalışıldı, ancak yanında silah ve askerleri vardı.
- Cevrikalfa adlı bir kadın, Mahmut'u korumak için külleri suratlarına attı ve belirli bir zaman kazandı.
- 14:14Mahmut'un Tahta Çıkışı
- Mahmut çatıya çıktı ve oradan aşağı indi, Alemdar onu himayesi altına aldı.
- Alemdar, sadrazamdan mührü hümayun aldı ve dördüncü Mustafa'nın tahtına ikinci Mahmud'u oturtturdu.
- Mahmut tahta çıktıktan sonra, dördüncü Mustafa'ya yardım eden cariyeleri bağladı ve denize attı.
- 16:38Yeniçeri Ocağı ve Alemdar Mustafa Paşa
- Yeniçeri ocağı, Dördüncü Mustafa'nın indirilip Mahmud'un getirilmesinde rol oynadı çünkü onlar Dördüncü Mustafa'yı tahta çıkarmıştı.
- Dördüncü Mustafa tahtayı yedikten sonra yeniçeriler, Alemdar Mustafa Paşa'nın yeniçerilere tahakkümü artınca onu sarayında çevreleyip öldürmeyi planladılar.
- Alemdar Mustafa Paşa, yeniçerilerin konağını sardığını görünce çatıdan barut fıçısını aldı ve yeniçerileri ateşledi, kendisi öldü ve yanına 507 yeniçeri de götürdü.
- 18:33Senedi İttifakı
- Mahmud, Alemdar Mustafa Paşa yüzünden Senedi İttifakı imzaladı, bu Osmanlı Devleti'nde ilk defa padişahın yetkilerini sınırlandırdığı bir belgedir.
- Senedi İttifakı, yeniçerilerin baskın düzenlerse tüm ayanların varlıklarını ve güçlerini İstanbul'a göndereceklerini, düzenli vergi alacaklarını ve devletin yanında olacaklarını öngörür.
- Senedi İttifakı, Osmanlı Devleti'nin ilk demokratikleşme hareketi olarak kabul edilir ve Magna Carta'ya benzetilir.
- 21:11Mahmud'un Merkezi Otoriteyi Tesis Etme Çalışmaları
- Mahmud, Alemdar'ın ölümünden güç alarak tüm ayanlıkları ortadan kaldırdı ve Senedi İttifakı tarihe karıştı.
- Mahmud, Senedi İttifaktan sonra yemin etti ve ayanlıkların olduğu bölgelere merkeze vali, köylere muhtar atadı.
- Mahmud, devlet ve merkezi otoriteyi tekrar tesis etmek zorunda kaldı, Nizam-ı Cedid kaldırıldı ve yerine Sekbanı Cedid kuruldu.
- 24:41Yönetim Alanındaki İslahatlar
- Yönetim alanında yapılan ıslahatlarda Darüş Şurayı Bavali kuruldu ve memurların yargı ve tevfi işlemleri düzenlendi.
- Çıkartılan kanunların halka ulaştırılabilmesi amacıyla Takvim-i Vekayi yayınlandı, bu Osmanlı Devleti'nin ilk resmi gazetesidir.
- Avrupa'ya öğrenciler gönderildi, bu öğrenciler Fransa'nın Cumhuriyeti'ni aldılar ve Türkiye'de meşrutiyet ve cumhuriyet akımlarını başlatan Genç Osmanlılar (Jön Türkler) oldu.
- 25:59İkinci Mahmut Döneminde Yönetim Alanındaki İlahatlar
- İstanbul'a gelen göçler nedeniyle işsizlik ve savaşlardan dolayı gelen insanlar nedeniyle İstanbul'a girişe memur boyalı ve geçiş belgesi (mürür) istenmeye başlandı.
- İstanbul nüfusunu dengede tutmak için yiyecek, içecek ve altyapı yetersizliği nedeniyle gelenlerden geçiş belgesi istenmeye başlandı.
- Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra iç savaş çıktı, diğer ocaklar (humbaracı, topçu, arabacı, lağımcı) yeniçeri ocağına savaş ilan etti.
- 28:03İkinci Mahmut'un Gayrimüslimlere Yönelik İlahatları
- İkinci Mahmut, gayrimüslimlerin İstanbul'u terk etmek istemesine karşı ferdin malına el koyma geleneğini kaldırdı.
- Müsadere ilk defa Çandarlı ailesine uygulanan, ikinci defa esnafın ve memurun üzerine, halkın tümünün üzerinden kaldırıldı.
- İkinci Mahmut, Osmanlı tarihinde "gavur padişah" olarak bilinse de, türbeleri, camileri ve Kabe'yi yeniledi, Mescid-i Nebevi'nin resmini devlet dairelerine asdı.
- 29:34İkinci Mahmut'un Yeniliği ve Tepkiler
- İkinci Mahmut'un siyasi tarihinde İbrahim Paşa'nın Kütahya'ya kadar gelmesi ve Konya'dan geçerken halkın "gavur" dediği için onu indirmesi gibi tepkiler yaşandı.
- İkinci Mahmut, memura ceket, pantolon ve setre giyme zorunluluğu getirdi, kılık kıyafet kanunu ile Yahudilerin ve Müslümanların ayrı renklerde giymelerini sağladı.
- İkinci Mahmut, "Ben Müslümanımı camide, Yahudi mi, Hıristiyanımı kilisede fark ederim" diyerek Osmanlıcılık denilen ilk politikayı başlattı.
- 31:35Tanzimat Fermanı ve Yeniliğe Karşı Tepki
- İkinci Mahmut, modernleşmenin en büyük adamı olarak Tanzimat Fermanı'nı Mustafa Reşit Paşa'ya yazdırdı, ancak ömrü vefa etmeyip oğlu Mecidi ilan etti.
- Yeniliğe karşı çıkma eğilimi her toplumda vardır, gelenekçi yapı her yerde bulunur ve yeni bir türlazmi kabul edersek de ona çok bağlı oluruz.
- 1925'te Mustafa Kemal'in şapka getirmesi ve 1829'da İkinci Mahmut'un fesi getirmesi gibi yeniliklere karşı çıkan her zaman bir halk zümresi olmuştur.
- 33:20İkinci Mahmut'un İdari İslahatları
- İkinci Mahmut, yönetim alanında çok şey yapmıştır; memurlukları hariciye ve dahiliye olarak ikiye ayırmış, tımar sistemini kaldırıp devlet memurlarına maaşa bağlamıştır.
- İkinci Mahmut, müsadereyi, yeniçeri ocağını ve divan-ı hümayunu kaldırmıştır; divan-ı hümayunu heyet-i vükela (bakanlar kurulu) olarak değiştirmiştir.
- İkinci Mahmut zamanında divan-ı hümayun kaldırılıp yerine nazırlıklar kurulmuştur; defterdar maliye bakanı, reisülküttab dışişleri bakanı olmuştur.
- 36:3019. Yüzyıl İslahatlarının Özellikleri
- 19. yüzyıl islahatları tamamen Avrupa örnek alınmıştır ve saray, ulema ve asker tarafından karşı çıkmıştır.
- 19. yüzyılda halk ilk defa yönetime katılmıştır; bu durum Abdülhamit döneminde Kanuni Esasi ile meşre ilan edilmiştir.
- Her alanda islahat yapılmıştır (maliye, ekonomi, askeri, eğitim) ancak dini alanda islahat yapılmamıştır.
- 38:14Sened-i İttifak
- İkinci Mahmut'u tahta çıkaran Alemdar Mustafa Paşa, Rusçuk ayanıdır; ayan, bir bölgedeki ekonomik ve askeri güce sahip olan kimse anlamına gelir.
- İkinci Mahmut tahta çıkar çıkmaz ayanları İstanbul'a davet etmiş ve 1808'de Sened-i İttifak imzalanmıştır.
- Sened-i İttifak'a göre ayanlar merkezi otoriteyi kabul edecek, asker ve vergi toplamaya yardım edecek, padişah eşit ve adaletli vergi alacak, ayanlık babadan oğula geçecek ve İstanbul'daki isyanlara karşı emir beklemeden müdahale edeceklerdir.
- 41:34Sened-i İttifak'ın Önemi
- Sened-i İttifak, Osmanlı padişahının mutlak otoritesinin ilk kez sarsıldığı ve ayanların varlığının resmileştiği bir belgedir.
- Osmanlı devleti tarihinde ilk demokratikleşme hareketidir ve 1215'te İngiltere'de yayınlanan Magna Carta'ya benzetilmiştir.
- İkinci Mahmut tarafından imzalanmasının temel sebebi merkezi otoriteyi sağlamaktır; ayanların vergi ve asker vermemesi ve yeniçeri isyanlarına destek vermesi nedeniyle onları dizginlemek istemiştir.
- 43:43İkinci Mahmut Dönemi İslahatları
- İkinci Mahmut, modern Osmanlı tarihinin en büyük padişahlarından biri olarak kabul edilir ve yaptığı ıslahatlar önemlidir.
- Mahmut, bir ayanlığı kaldırdı, köylere muhtar, eyaletlere müşir (vali) atadı, tımar ve müsadere sistemlerini kaldırdı.
- Devlet dairelerinin resmini astırarak merkezi otoriteyi sağlamaya yönelik "tasvir-i hümayun" (padişah portresi) uygulamasını hayata geçirdi.
- 45:35Mahmut Dönemi Diğer İslahatları
- Vakıflar müdürünü (evkaf vekaleti) kurarak Osmanlı'daki vakıf eserlerini tamir etmek için bütçe aktardı.
- Belediye işlerini düzenlemek için ihtisap nezaretini kurdu ve pasaport uygulamasına geçildi.
- İstanbul'a gelenler için Arapça tezkeresi düzenlendi ve ıslahatları düzenlemek amacıyla Darüş Şurayı Babıali kuruldu.
- 49:23Mahmut Dönemi Yargı ve Eğitim İslahatları
- Terfi memurların yargı ve terfi işlemleri için Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye kuruldu.
- İlk resmi gazete olan Takvim-i Vekayi çıkarıldı ve memurlara maaş bağlandı.
- Memurlar dahiliye ve hariciye olarak ikiye ayrıldı, ceket, pantolon ve fes giymesi zorunlu hale getirildi.
- 51:49Mahmut Dönemi Eğitim ve Yönetim Değişiklikleri
- Devlet memuru yetiştirmek için Mekteb-i Maarif-i Adliye teşkilatı açıldı, Enderun'un önemi azaldı.
- Divan-ı Hümayun kaldırıldı, yerine Heyet-i Vükela (bakanlar kurulu) kuruldu ve tüm divan üyeleri nazırlığa çevrildi.
- Reisülküttaplık Hariciye Nazırlığı'na, Sadaret Kethüdalığı Dahiliye Nazırlığı'na, Vakıflar Bab-ı Meşihat Dairesi'ne dönüştürüldü.
- 54:01Mahmut Dönemi Hukuk İslahatları
- İkinci Mahmut, adalete önem verdiği için lakabı "Adli" olarak bilinir ve yeni kanun ve çürükler hazırladığı için bu ünvanı almıştır.
- Masumiyet karinesi ilkesi (suçlu olduğunun kesin kararlaştırılana kadar suçsuz ve masum olması) ilk defa İkinci Mahmut zamanında yazılı hale getirildi.
- 55:44İkinci Mahmud'un Askeri İslahatları
- İkinci Mahmud tahta çıktıktan sonra Nizam-ı Cedid yerine Sekbanı Cedid'i kurmuş, ancak yeniçeriler ayaklanıp bu ocakları kaldırmıştır.
- Mahmud, yeniçerilerin içinde devlet yanlısı olmadığını düşünerek yaklaşık 6-7 bin devlete bağlı yeniçeriden Eşkinci Ocağı kurmuştur.
- Eşkinci Ocağı da yeniçerilerin diğer kalanları tarafından ayaklanıp Bucak'ta kaldırılmıştır.
- 56:39Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılması
- Mahmud, yeniçerilerle ulemanın arasını bozmak için ulemadan destek aramıştır çünkü yeniçeriler her zaman ayaklandıklarında din kisvesi altında hareket etmişlerdir.
- Yeniçeriler ocağa aykırı alımlardan dolayı askerden kaçmış, İstanbul'da evlenip esnaflık yapmış ve ulufe maaşlarını bozdurmuşlardır.
- Mahmud, diğer ocakları bağlayıp ulemayı keserek, Topkapı Sarayı'ndan sancak çıkararak ulemayı ve halkı yeniçeri ocağına karşı birleştirmiştir.
- 58:31Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılması Süreci
- Levent ve Selimiye kışlalarında sabahleyin top atışıyla başlayan saldırıda, diğer tüm ocaklar birleşip Bucak'a karşı saldırıya geçmiştir.
- Sokak savaşı sonucunda sadece 6-7 bin yeniçeri öldürülmüş ve 20 bine yakın esir elde edilmiştir.
- Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasının ardından tüm Bektaşi tekkeleri kapatılmış ve Gülbank duası kaldırılmıştır.
- 59:39Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılmasının Sonuçları
- Yeniçerilerin söylediği "Yaylalar" marşı yasaklanmıştır çünkü yeniçeriyi hatırlatan her şey iptal edilmiştir.
- Mehterhane kapatılıp yerine Donizetti kardeşlerin kurduğu Mızıka Yumain teşkilatı kurulmuştur.
- Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasına "Vaka-i Hayriye" (hayırlı olay) denilmiştir.
- 1:01:14Yeni Asker Ocağı'nın Kuruluşu
- Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasının ardından yerine "Asakiri Mansure-i Muhammedi" (Muhammed'in güzel askerleri) adlı yeni bir asker ocağı kurulmuştur.
- Bu ordu için memleketteki erkekleri saymak için nüfus sayımı yapılmıştır.
- Nüfus sayımında sadece erkekler değil, mülkler ve hayvanlar da sayılmıştır; erkekler askere uygun olanları belirlemek için, hayvanlar ise vergi alabilmek için sayılmıştır.
- 1:05:27İkinci Mahmut Dönemi İslahatları
- İkinci Mahmut dönemi ıslahatları arasında sekbanı cedit ocağı kurulması, yeniçeri ocağı kaldırılması ve eşkinci ocağı kurulması bulunmaktadır.
- İslahatlar konusunda, bir olayın kaldırılıp kaldırılmadığı önemli değildir; önemli olan o dönemde yapılan değişikliklerdir.
- 1826'da yeniçeri ocağı kaldırıldı ve bu olaya "Vaka-i Hayriye" (hayırlı olay) adı verildi.
- 1:07:32Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılması ve Sonuçları
- Yeniçeri ocağı kaldırıldıktan sonra yerine Asakiri Mansure-i Muhammediye kuruldu.
- Asakiri Mansure-i Muhammediye'ye asker yetiştirmek için Mekteb-i Fünun-u Harbiye (harp okulu) açıldı.
- Osmanlı yeniçeri ocağı'nın kaldırılması, Osmanlı Devleti'nden ve ordu ve devlet teşkilatlarındaki modernleşmenin başlangıcı olarak kabul edilir.
- 1:09:37Diğer İslahatlar
- Askerlik çağına gelmiş kişileri tespit etmek ve vergi almak amacıyla ilk kez nüfus sayımı yapılmıştır.
- Dar-ı Sura-yı Askeri (askerlik şubeleri) kurulmuştur.
- Köy ve kasabaların güvenliğinin sağlanması amacıyla redif birlikleri kurulmuştur.
- Seraskerlik (diğer adıyla genelkurmay başkanlığı) kurulmuştur.
- 1:11:55Eğitim Kültür Alanındaki İslahatlar
- Mehterhane kapatıldı ve yerine Mızıka Yumağı kuruldu.
- Bazı kaynaklar bu değişikliği askeri alanda, bazıları ise eğitim alanında alır.
- Tıbbiye okulu ve harbiye okulu da eğitim alanında önemli ıslahatlardır.
- 1:12:51Mahmut Dönemi Eğitim ve Sağlık Alanındaki İslahatlar
- Mahmut döneminde eğitim, kültür ve sağlık alanında önemli islahatlar yapılmıştır.
- Karantina uygulaması, bulaşıcı hastalıkların yayılımını engellemek amacıyla uygulanmıştır.
- İstanbul'da ilköğretimi zorunlu hale getirilmiştir.
- 1:13:32Mesleki Eğitim ve Eğitim Sistemi Hakkında Değerlendirmeler
- Türkiye'nin temel sorunlarından biri mesleki eğitimde alaylı mekteplerin yetersiz olmasıdır.
- Sıvacılık ve inşaat işlerinde genç işçilerin azalması, mesleki eğitim eksikliğinin bir sonucudur.
- Lise eğitiminin zorunlu olmaması gerektiği, ancak çocukların iyi yönlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
- 1:14:55Türkiye'nin Eğitim Sistemi Hakkında Eleştiriler
- Türkiye'nin eğitim sistemi yanlış olduğu, ileri ülkelerin eğitim sistemlerini aynen kopyalamak yerine kendi sistemini bulması gerektiği belirtilmektedir.
- Türkiye'de okuyana yol, yer ve burs verilmeli, okumayacağım diyen çocuğa da mesleki eğitimde zirveye ulaştırılmalıdır.
- Devlet memuru 50 bin lira alırken, bir inşaat ustası 150-200 bin lira kazanabilmektedir.
- 1:16:11Meslek Eğitimi ve Devlet Memurluğu Hakkında Düşünceler
- Çıraklığını yapmadığınız bir işin ustası olamazsınız, önce çıraklığını yapmalısınız.
- Devlet memurluğu garanti olduğu için insanlar bu mesleği tercih etmektedir.
- KPSS her şey demek değildir, bazen her şey olur bazen olmaz.
- 1:20:08Mahmut Dönemi Eğitim Sistemindeki Gelişmeler
- Mahmut döneminde ortaokullar (mekteb-i ulum-i edebiye) ve rüştiyeler (ortaokul) kurulmuştur.
- Avrupa'ya eğitim amaçlı ilk defa öğrenciler gönderilmiştir.
- Mahmut döneminde bulaşıcı hastalıkların yayılımının engellenmesi amacıyla karantina uygulamasına geçilmiştir.
- 1:22:38II. Mahmud'un Reformları
- II. Mahmud, Osmanlı'nın ömrünü uzatmış ve reformlarla devam etmiştir.
- İlkokul zorunlu hale gelmiş, ancak önce sadece İstanbul'da zorunlu olmuş, sonra tüm Türkiye'ye yayılmıştır.
- Mehterhane kapatılıp yerine Donizetti kardeşler tarafından Mızıka-ı Hümayun kurulmuştur.
- 1:23:39Diplomasi ve Osmanlıcılık
- Türkiye Cumhuriyeti diplomasiyi hala öğrenememiştir, duygularımızı kapatıp diplomasi işine karışıyoruz.
- II. Mahmud, kılık kıyafet devrimini getirdikten sonra "Ben tebaam'dan Müslümanımı camide, Yahudiyi havrada, Hristiyanı kilisede ancak ayırt ederim" sözünü söylemiştir.
- Bu söz, din, dil, ırk farkı gözetmek için herkes Osmanlı vatandaşı sayma anlayışına "Osmanlıcılık" denir ve bu politikanın ilk uygulayıcısı II. Mahmud'tur.
- 1:30:17Ekonomi Alanındaki Reformlar
- II. Mahmud döneminde ekonomi alanında "ıslahat" olamaz çünkü 1838'de Baltalimanı Antlaşması'nda yedi vat tekeli kırılmıştır.
- Yedi vat tekeli, tuz, balık, su gibi bazı hammaddelerin dışarıya satımının yasak olduğu sistemdir.
- Ekonomi alanında vergiler düşürülmüş, yerli malı kullanımı teşvik edilmiş, Bakırköy'de bez fabrikası açılmış ve Osmanlı tüccarlarına gümrük vergilerinde kolaylık sağlanmıştır.
- 1:33:27İkinci Mahmut Dönemi ve Önemi
- İkinci Mahmut döneminde memurun giyeceği kıyafetlerin yerli malı olma zorunluluğu getirilmiştir.
- İkinci Mahmut ıslahatları sınavlarda en yüksek dağılma dönemi olarak sorulmaktadır.
- Sınavlarda İkinci Mahmut ıslahatları üç şekilde sorulabilir: "Aşağıdakilerden hangisi İkinci Mahmut ıslahatlarından biri değildir?", "Bu ıslahatlardan tümünden tekli sorarlar" ve "Aşağıdakilerden hangisi Sultan Abdülmecid dönemi ıslahatlarından biridir?"
- 1:35:16Senedi İttifak ve Yönetim Alanındaki İslahatlar
- Senedi İttifak, İkinci Mahmut ve ayanlar arasında imzalanmış, devletin merkezi otoriteyi sağlaması amacıyla yapılmıştır.
- Bu durum Osmanlı Devleti'ndeki ilk demokratikleşme faaliyeti olarak Avrupa'daki Magna Carta'ya benzetilmiştir.
- İkinci Mahmut döneminde müsadere sistemi ilk defa kaldırılmıştır, ancak bu sadece esnaf ve memur için uygulanmıştır.
- 1:38:56Diğer İslahatlar ve Sistem Değişiklikleri
- İşlevini yitiren tımar sistemi kaldırılmıştır.
- Pasaport uygulaması, İstanbul'a giriş yapacak kişilerin sorgulanması için getirilmiştir.
- Takvim-i Vekai, Osmanlı Devleti'nin ilk resmi gazetesi olarak defalarca sorulmuştur.
- 1:39:41Yönetim Kurumlarının Değişimi ve Adli Ünvan
- Divan-ı Maym kaldırılmış, yerine Heyet-i İkela kurulmuştur.
- Hariciye Nazırlığı, Şeyhülislamlık Bab-ı Meşihat Dairesi'ne çevrilmiştir.
- İkinci Mahmut'a "Adli" unvanı, çok fazla tüzük ve kanun çıkardığı için verilmiştir.
- Bu dönemde "Suç ve Ceza" ilkesi ortaya çıkmıştır.
- 1:41:12İkinci Mahmud'un İslahatları
- Nizam-ı Cedid'in yerine kurulan ordunun adı Sekban Cedid'dir.
- İkinci Mahmud'un en önemli ıslahatlarından biri Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasıdır, bu sayede diğer ıslahatların önü açılmıştır.
- Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan sonra kurulan ordunun adı Asakari Mansure-i Muhammediye'dir.
- 1:42:39Eğitim ve Kültür Alanındaki İslahatlar
- Bu dönemde Mektebi Harbiye, Harp Okulu ve Tıp Okulları açılmıştır.
- Reddet birlikleri kurulmuş, tımar sistemi aldıktan sonra köyleri ve eyaletleri korumak için seraskerlik kurulmuştur.
- İkinci Mahmud, Avrupa'ya eğitim amaçlı ilk defa öğrenci gönderen, ilk karantina sistemini uygulayan ve İstanbul'da ilkokulu zorunlu hale getiren padişahdır.
- 1:43:23Diğer Önemli İslahatlar ve Fikirler
- Mehterhane kapatılıp yerine Donizetti kardeşler tarafından kurulan yeni bir kurum kurulmuştur.
- Yabancı dil bilen Müslüman yetiştirmek için tercüme odaları kurulmuştur.
- Osmanlıcılık, İslamcilik, Türkçülük, Adem'i Merkeziyetçilik ve Batıcılık fikirlerinden ilk uygulamaya konulan Osmanlıcılık'tır.
- 1:44:05İkinci Mahmud'un Önemli Sözleri
- İkinci Mahmud'un "Ben teba'dan müslümana" sözü önemlidir.
- "Denize düşen yel hastalığı" sözü, Rusya'ya karşı Hünkar İskelesi Antlaşması imzalaması münasebetiyle söylenmiştir.
- "Ya devlet başa ya kuzgun leşedir" sözü, İkinci Mahmud'un en ünlü laflarından biridir.
- 1:44:44Diğer Önemli İslahatlar ve Gelecek Dersler
- İkinci Mahmud, yeniçeri ocağı kaldırdıktan sonra ferdin malına el koyma geleneğini (müsadere) kaldırmıştır.
- İkinci Mahmud'u iyi bilmek, Mecid, Aziz ve Hamid dönemlerini anlamak için önemlidir.
- Bir sonraki derslerde Sultan Abdülmecid, Tanzimat, İslahat ve Tanzimat dönemi yenilikleri, Abdülaziz ve Abdülhamit dönemleri işlenecektir.