Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan kapsamlı bir tarih dersidir. Eğitimci, tahtacılık yaparken tarih dersini anlatmaktadır.
- Video, Birinci Dünya Savaşı'nın nedenleri ve Osmanlı Devleti'nin savaşa katılımıyla başlayıp, savaşın farklı cephelerindeki durumları kronolojik olarak ele almaktadır. Ardından Mondros Antlaşması, Kuvayı Milliye hareketi, Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, Kurtuluş Savaşı dönemindeki önemli kongreler ve belgeler, Misak-ı Milli ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kuruluşu anlatılmaktadır.
- Videoda Mustafa Kemal, Fahrettin Paşa, Damat Ferit Paşa ve Ali Rıza Paşa gibi önemli tarihi şahsiyetlerin rolleri, Osmanlı Devleti'nin savaş cephelerindeki durumu (Kafkas, Çanakkale, Hicaz-Yemen, Irak-Şam, İran, Suriye-Filistin) ve Kurtuluş Savaşı dönemindeki önemli olaylar (Samsun Raporu, Havza Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongreleri) detaylı şekilde açıklanmaktadır. Ayrıca Misak-ı Milli'nin maddeleri ve TBMM'nin kuruluşu gibi Türk Cumhuriyeti'nin temellerini oluşturan konular da ele alınmaktadır.
- Birinci Dünya Savaşı'nın Nedenleri
- Birinci Dünya Savaşı'nın nedenleri iki başlık altında incelenir: genel nedenler ve özel nedenler.
- Genel nedenler arasında Fransız İhtilali ile yayılan milliyetçilik akımı, sanayi devriminin getirdiği sömürgecilik ve devletlerin birbirleriyle gruplaşması ve silahlanma yarışı bulunmaktadır.
- Özel nedenler arasında Rusya ve Avusturya-Macaristan arasında Balkanlar'ı alma mücadelesi, Almanya ile Fransa arasındaki Alsas-Loren bölgesi anlaşmazlığı ve Rusya'nın panslavizm politikası bulunmaktadır.
- 03:47Birinci Dünya Savaşı'nın Başlangıcı
- Birinci Dünya Savaşı'nın adı, birçok dünya ülkesi ve sömürgelerinin katılımı ve dünyanın birçok bölümünün ilgilendiği için verilmiştir.
- Savaşı başlatan olay, 1914'te Avusturya-Macaristan veliahtı Franz Ferdinand'ın Saraybosna'da Gavrilo Princip tarafından öldürülmesidir.
- Franz Ferdinand'ın öldürülmesi sonrasında Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş açmış, Rusya Sırbistan'ın yanında yer alırken, Almanya Avusturya-Macaristan'ın yanında yer almıştır.
- 06:16Savaş Öncesi ve Savaş Sürecindeki Gruplar
- Savaş öncesi iki ana grup vardır: İtilaf Grubu (İngiltere, Fransa, Rusya) ve İttifak Grubu (Almanya, İtalya, Avusturya-Macaristan).
- Savaş başladığında İtalya, kendisine Anadolu'nun batısındaki topraklar vaat edilince İttifak Grubunu terk ederek İtilaf Grubuna katılmıştır.
- Savaş süresince ABD, Sırbistan, Japonya ve Yunanistan İtilaf Grubuna, Osmanlı ve Bulgaristan ise İttifak Grubuna katılmıştır.
- 08:30Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na Katılımı
- Osmanlı Devleti savaş başladığında tarafsızlığını ilan etmiş, kapitülasyonları kaldırarak ekonomik gücünü artırmış ve seferberlik ilan etmiştir.
- Osmanlı Devleti savaşa girmesinin nedeni, yalnızlıktan kurtulmak ve tarafsız kalmanın imkansızlığıdır.
- Osmanlı Devleti önce İngiltere ile yakınlaşmaya çalışmış ancak reddedildiğinde Almanya'nın yanına yaklaşmıştır.
- 10:33Almanya'nın Osmanlı'ya İlişkisi
- Almanya, Osmanlı'yı yanında görmek istiyor çünkü Osmanlı'nın jeopolitik konumu sayesinde yükünü hafifletebilir ve savaş alanını genişletebilir.
- Osmanlı'nın jeopolitik konumu, İstanbul ve Çanakkale boğazlarıyla Rusya'yı kapatabilme imkanı ve İngiltere'nin sömürgelerine giden yolun üzerinde bulunması gibi avantajları sunuyor.
- Almanya, Osmanlı'nın halifelik gücünden yararlanmak istiyor; halife Müslümanlara cihat ilan ederse, Müslümanlar halifenin etrafına toplanabilir.
- 13:00Osmanlı'nın Almanya'nın Yanına Savaşa Girmesi
- Osmanlı, Almanya'nın yanında savaşa girerek, Almanya kazanırsa kaybediği toprakları (Trablusgarp, Balkan bölgesi) geri alabileceğini düşünüyor.
- Osmanlı, "sürüden ayrılanı kurt kapar" prensibiyle yalnız kalmaktan kurtulmak için Almanya'nın yanına yaklaşıyor.
- İttihat ve Terakki Partisi, Almanya'nın savaşı kazanacağını düşünerek Osmanlı Devleti'nin savaşa girmesine karar veriyor.
- 13:52Osmanlı'nın Savaşa Girişi
- Akdeniz bölgesinde Almanya ve İngiltere arasında savaş haline geçtiğinde, Alman gemileri Goben ve Breslav İngiliz limanlarını bombalayıp kaçıyor ve Osmanlı'ya sığınıyor.
- Osmanlı, bu gemileri satın almadan sadece bayrağını çektirerek İngilizlerin sıkıntı çıkarmasını engelliyor.
- Bu iki gemi gizlice Rusya'ya gidiyor, Karadeniz'e açılıyor ve Rus limanlarını bombalıyor, böylece Osmanlı İtilaf Grubuna savaş açıyor ve İttifak Grubuna dahil oluyor.
- 15:31Osmanlı'nın Savaş Cepheleri
- Osmanlı'nın birinci dünya savaşı'nda üç farklı cephede savaştığı görülüyor: taarruz (saldırı) cepheleri, savunma cepheleri ve müttefiklere yardım cepheleri.
- Taarruz cepheleri Kafkas, Kanal ve Kaka cephesi olarak anılıyor; savunma cepheleri Çanakkale, Suriye, Filistin, Hicaz, Yemen ve Irak-Basra; yardım cepheleri ise sonları "yağ" ile biten Galiçya, Makedonya ve Romanya cepheleri.
- Kafkas cephesinde Osmanlı, Rusya ile savaşarak kaybettiği Kars, Ardahan ve Batum'u geri almak, Orta Doğu'daki Türklerle birleşmek ve Bakü'deki petrolleri ele geçirmek istiyor.
- 18:45Kafkas Cephesindeki Gelişmeler
- Kafkas cephesinde Osmanlı'nın başını belaya sokan Ermeniler, Ruslarla işbirliği yaparak kendi devletlerini kurmak istiyorlar.
- Osmanlı, Sarıkamış bölgesinde dondurucu soğuklar nedeniyle 90 bine yakın asker kaybediyor ve bu olay "Sarıkamış faciası" olarak anılıyor.
- Rusya'da bir ihtilal çıkıyor, kendi iç işlerine geri dönüyor ve Brest Litoks anlaşması imzalayarak savaştan çekiliyor; Berlin antlaşmasıyla Osmanlı, kaybettiği Kars, Ardahan ve Batum'u geri alıyor.
- 20:38Kanal Cephesi
- Kanal cephesi, Süveyş Kanalı'nı ele geçirmek için açılan bir cephe olup, Akdeniz ve Kızıldeniz'i birbirine bağlayan yapay bir su yoludur.
- Bu cepheyi açan devlet İngiltere'dir ve amacı Süveyş Kanalı'nı ele geçirerek Almanya'ya sömürgelerinden gelen yardımın kesilmesini sağlamaktır.
- Osmanlı Devleti, çöl şartlarından dolayı Kanal cephesinde başarılı olamayacak ve büyük kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kalacaktır.
- 22:10Çanakkale Cephesi
- Çanakkale cephesinde İtilaf devletleri (İngiltere ve Fransa öncülüğünde) Osmanlı Devleti'ne saldırırken, Osmanlı Devleti savunma yapmaktadır.
- İtilaf devletlerinin amacı İstanbul'u ele geçirmek, Osmanlı'ya son vermektir ve bu sayede Rusya'ya yardım götürecekler ve Almanya'yı tek başına bırakacaklardır.
- Osmanlı Devleti, Nusrat mayın gemisi ve Mustafa Kemal komutasındaki kahraman ordusu sayesinde Çanakkale'yi savunmayı başarmış ve Birinci Dünya Savaşı'nda kazandığı tek cephe olmuştur.
- 24:54Çanakkale Cephesi'nin Sonuçları
- Osmanlı'nın Çanakkale cephesindeki galibiyeti, Birinci Dünya Savaşı'nın süresini iki yıl uzatmıştır.
- İtilaf devletleri Rusya'ya yardım götürememiş ve Rusya'da iç karışıklıklar artarak Çarlık rejimi yıkılmıştır.
- Bulgaristan, Osmanlı'nın galibiyeti sonrası İttifak grubuna dahil olunca, Osmanlı ile Almanya arasında bir kara bağlantısı kurulmuştur.
- 26:36Hicaz-Yemen Cephesi
- Hicaz-Yemen cephesinde Osmanlı Devleti, Mekke ve Medine'yi düşmanlara vermemek için mücadele etmektedir.
- Osmanlı, sadece İngilizlerle değil, İngilizlerin yanına geçen Araplarla da savaşmak zorunda kalmıştır.
- Fahrettin Paşa, "Çöl Kaplanı" olarak bilinir ve aylarca erzaksız, susuz savaşarak kutsal toprakları korumaya çalışmıştır.
- 28:27Irak- Basra Cephesi
- Irak- Basra cephesinde de karşıdaki düşman İngiltere'dir.
- İngilizlerin amacı sömürge yollarını korumak, kuzeye doğru ilerleyerek Ruslara yardım götürmek ve Irak petrollerini ele geçirmektir.
- 29:10Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı Cepheleri
- Osmanlı Devleti, Kut'ül Amare'de büyük başarı elde ederek 14-15 bin İngiliz askerini esir alsa da, İngilizlere sürekli destek geldiği için Irak-Basra cephesini kaybediyor.
- Suriye-Filistin cephesinde Osmanlı Devleti, İngilizlerle ve onların kandırdığı Arap kabileleriyle mücadele ediyor, Mustafa Kemal Yıldırım Orduları'nın başında başarılı savunmalar yapıyor.
- Osmanlı Devleti Mondros Ateşkes Antlaşması'nı imzalayarak çekiliyor ve Suriye-Filistin cephesi Osmanlı Devleti'nin savunma yaptığı son cephe oluyor.
- 31:27Mustafa Kemal'in Birinci Dünya Savaşı Cepheleri
- Mustafa Kemal Birinci Dünya Savaşı'nda üç cephede savaştı: Çanakkale'de, Kafkas'ta ve Suriye-Filistin'de.
- Galiçya, Makedonya ve Romanya cephe Osmanlı sınırlarının dışında savaşılan yardım cepheleri olarak geçiyor.
- Osmanlı Devleti, müttefikleri olan Almanya, Avusturya, Macaristan ve Bulgaristan'a bu cephe üzerinden yardım ediyor.
- 32:51Birinci Dünya Savaşı'nın Sonu ve Sonuçları
- Amerika başlangıçta tarafsız bir devlet olarak silah satışı yaparken, Alman denizaltılarının ticaret gemilerini batırdığı için Almanya'ya savaş açıyor ve İtilaf grubuna katılıyor.
- Amerika Başkanı Wilson savaşa girmekle birlikte "Wilson İlkeleri" adı verilen şartlar öne sürüyor: yenen devletler yenilenlerden toprak ve tazminat almayacak, devletler arasında gizli anlaşmalar olmayacak, uluslararası barışı sağlamak için Milletler Cemiyeti kurulacak.
- Wilson'un "Her millet çoğunlukta olduğu yerde kendi devletini kuracak" ilkesi, Osmanlı Devleti'ndeki azınlıkları cesaretlendirerek ayrılıkçı hareketleri artırdı.
- 35:44Birinci Dünya Savaşı'nın Sonuçları
- Savaşın sonucunda imparatorluklar yıkılıyor ve yerine sadece bir milletin yoğunluklu olduğu milli devletler kuruluyor.
- Sömürgecilik isim değiştiriyor, "manda ve himaye" olarak devam ediyor.
- Yeni rejimler ortaya çıkıyor: faşizm, komünizm ve nazizm gibi yönetim şekilleri gelişiyor.
- Barış antlaşmalarının ağır şartları nedeniyle yenilen devletler bir süre sonra İkinci Dünya Savaşı'na sebep olacak.
- 37:50Mondros Ateşkes Antlaşması
- Mondros Ateşkes Antlaşması Limni Adası'nda (Mondros Limanı) imzalanıyor, Osmanlı Devleti'ni Rauf Orbay, İtilafı Amiral Calthorpe temsil ediyor.
- Antlaşmada "İç güvenliği sağlayacak kuvvetler dışında Osmanlı ordusu terhis edilecek" maddesi bulunuyor, bu da Osmanlı ordusunun dağıtılarak evlerine gönderileceği anlamına geliyor.
- Bu madde İtilafların amacı olarak Osmanlı'yı savunmasız bırakmak ve işgal etmek istemelerini gösteriyor.
- 39:17Mondros Antlaşmasının Tehlikeli Maddeleri
- Mondros Antlaşması'nda Boğazlar'ın ve Osmanlı'nın istihkamlarının İtilaf devletleri tarafından işgal edileceği belirtilmiştir.
- Mondros'un 7. maddesi, İtilaf devletlerinin güvenliklerini tehlikede gördükleri herhangi bir yeri işgal edebilme hakkı tanımış ve Anadolu'yu işgale açık hale getirmiştir.
- 24. maddesi ise Doğu Anadolu'da altı ilde karışıklık çıkarsa oraların işgal edilebileceğini ve asıl amacı Ermenilere o bölgede bir devlet kurmaktı belirtmiştir.
- 41:17İşgallerin Başlaması
- Mondros Antlaşması imzalanmasının hemen ardından işgal hareketleri başlamış, İngilizler 3 Kasım'da Musul bölgesini işgal etmiştir.
- İngilizler Antep, Urfa, Maraş, Samsun, Çanakkale, Batum, Kars ve Ardahan'ı, Fransızlar Adana ve Mert'in çevresini, İtalyanlar Antalya, Konya ve Muğla çevresini, Yunanlar ise Doğu Trakya çevresini işgal etmiştir.
- Bu işgallerle Osmanlı Devleti fiilen sona ermiş ve bu duruma "Mondros" denilmiştir.
- 42:17Farklı Tepkiler
- Mustafa Kemal, işgallerin haksız olduğunu, anlaşmanın ağır şartlar içerdiğini ve bağımsızlıkla bağdaşmadığını söyleyerek "geldikleri gibi giderler" diyerek kararlı bir tavır sergilemiştir.
- Türk milleti de düşmanların işgaline karşı protesto etmiş, hukuksal yola başvurmuş ve bir süre sonra silahlı direnişe geçmiştir.
- Osmanlı Hükümeti ise İtilaf devletlerinin isteklerinin kabul edilmesini istemiş, işgallerin geçici olacağını düşünmüş ve teslimiyetçi bir tavır sergilemiştir.
- 44:10Kuvayi Milliye
- Mondros ateşkes antlaşması imzalanıp Anadolu'da işgaller başlayınca Türk halkı vatansever bir tavırla topraklarını korumak için mücadele ruhuna başlamıştır.
- Mondros'un bir maddesi Osmanlı ordularının terhis edileceğini belirtmiş, bu da vatanı koruyacak bir ordu kalmamasına neden olmuştur.
- İşgaller başlayınca halk "iş başa düştü" diyerek evlerindeki silahları alıp direnişe geçerek Kuvayi Milliye'yi oluşturmuştur.
- 45:51Kuvayi Milliye'nin Özellikleri
- Kuvayi Milliye gönüllü bir birliktir ve zorunlu askerlerden oluşmaz.
- Kuvayi Milliye bölgesel bir harekettir, herkes kendi bölgesini kurtarmaya çalışır.
- Kuvayi Milliye düzenli bir askeri ordu değil, düzensiz birliklerdir ve ihtiyaçlarını halktan karşılar.
- 47:29Cemiyetlerin Türleri
- Direnişimiz sadece Kuvayi Milliye ile silahla mücadeleyle kalmaz, cemiyetler de devreye girer.
- Cemiyetler iki gruba ayrılır: yararlı cemiyetler (vatanın kurtulması için mücadele eden) ve zararlı cemiyetler (vatanı bölmeye çalışan).
- Cemiyetlerin adlarında "müdafaa-i hukuk" (hakları savunma) yazanlar yararlıdır.
- 48:17Yararlı Cemiyetler
- İlk kurulan yararlı cemiyet Trakya Paşaeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti'dir.
- İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Reddi İlhak Cemiyeti İzmir çevresini Rumlardan korumaya çalışmıştır.
- Doğu Anadolu Müdafaai Hukuk Cemiyeti Ermenilerle mücadele etmiş, Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti Trabzon bölgesinde Rumlarla mücadele etmiştir.
- Kilikyalılar Cemiyeti Adana ve çevresini korumaya çalışan yararlı bir cemiyettir.
- Milli Kongre Cemiyeti tüm vatanı kurtarmaya çalışan ulusal bir cemiyettir ve kurtuluş hedeflerini basın yayın yoluyla savunmuştur.
- Anadolu Kadınları Cemiyeti Sivas çevresinde kurulup o bölgeyi kurtarmaya çalışmıştır.
- 50:47Zararlı Cemiyetler
- Zararlı cemiyetler vatanın kurtuluşundan ziyade bölünmesi için çalışmıştır.
- İçimizdeki milli varlığa düşman olanlar tarafından kurulmuş cemiyetler vardır.
- Sulh ve Selameti, Teali, Kürt Teali, Hürriyet ve İtilaf gibi cemiyetler Osmanlı'nın canlandırılmasını veya İslam halifeliğinin etrafında toplanmayı savunmuştur.
- Wilson Prensipleri Cemiyeti ABD mandasına girilmesi gerektiğini, İngiliz Muhipleri Cemiyeti İngiltere'nin himayesine girilmesi gerektiğini savunmuştur.
- Azınlıklar tarafından kurulan zararlı cemiyetler vardır: Mavi Mira, Eterya, Pontus Rum gibi Rum cemiyetleri ve Hınçak, Taşnak gibi Ermeni cemiyetleri.
- 53:28Cemiyetlerin Haritası ve Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı
- Harita üzerinden cemiyetlerin bölgelerini görebilir, düşman cemiyetlerin karşısında yararlı cemiyetlerin bulunduğu görülür.
- 15 Mayıs'ta İzmir işgal edildikten sonra Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs'ta Samsun'a geçiş yapmıştır.
- Samsun ve çevresinde Pontus Rum cemiyeti üyesi kişiler Türkleri sindirmeye çalışan katliamlar yapmıştır.
- Osmanlı Devleti, Mustafa Kemal'i 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun'a görevlendirmiş ve bölgedeki olayları araştırması, düzeni sağlanması ve halkın elindeki silahları toplaması görevini vermiştir.
- Mustafa Kemal'in asıl amacı vatanın kurtuluşu için milli bilinci uyandırmak ve bağımsızlık savaşı başlatmaktı.
- 56:27Mustafa Kemal'in Havza Genelgesi
- Mustafa Kemal, İzmir'in işgali haksız olduğunu ve Türk milletinin bağımsızlık için harekete geçmesi gerektiğini belirtiyor.
- Havza genelgesinde, işgallerin protesto edilmesi ve İtilaf devletleri ile İstanbul hükümeti arasında olan telgrafların kesilmesi isteniyor.
- Mustafa Kemal, meetingler sırasında azınlıklara kötü davranılmamasını istiyor çünkü Mondros'un yedinci maddesi, azınlıklara zarar verilirse Itilafların herhangi bir yeri işgal edebilme hakkı veriyor.
- 57:42Milli Bilinçin Uyanışı
- Havza genelgesindeki cümleler halk tarafından büyük bir merakla izleniyor ve halkın vatanı kurtarma duyguları ortaya çıkıyor.
- Milli bilinç, Havza genelgesi ile uyanıyor çünkü Mondros'un ardından halkın doğru dürüst haber alacağı kaynak yoktu.
- Halk, Havza genelgesinden sonra vatanın işgal edildiğini fark ediyor ve vatanı kurtarmak ruhuyla yanıp tutuşmaya başlıyor.
- 58:29Amasya Genelgesi
- Mustafa Kemal, Amasya genelgesini hazırlarken sadece kendisi değil, Ali Fuat Paşa, Rauf Bey, Refet Bey, Kazım Karabekir ve Cemal Paşa da imzalıyor.
- Bu durum, Mustafa Kemal'in mücadeleyi kişisel yapmaktan çıkıp önemli komutanlarla birlikte yürüteceğini gösteriyor.
- Amasya genelgesinde "Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir" cümlesi, kurtuluş savaşı'nın gerekçesini belirtiyor.
- 59:38Amasya Genelgesinin Önemi
- Genelgede İstanbul hükümetinin sorumluluğunu yerine getirememesi ve milleti yokmuş gibi göstermesi, kurtuluş savaşı'nın ikinci gerekçesini oluşturuyor.
- "Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" cümlesi, kurtuluş savaşı'nın amacını ve yöntemini belirtiyor.
- Amasya genelgesinde milli egemenlikten ilk kez bahsedilir ve milletin içinde bulunduğu durumu dünyaya duyurmak için milli bir kurul oluşturulması fikri ortaya atılıyor.
- 1:01:19Mustafa Kemal'in Askerlikten İstifa Etmesi
- Amasya genelgesinden sonra İstanbul hükümeti Mustafa Kemal'i İstanbul'a çağırıyor ancak Mustafa Kemal geri dönmüyor ve askerlik görevinden istifa ediyor.
- Mustafa Kemal, çok sevdiği askerlik mesleğini vatanın kurtuluşu için bırakması, vatanseverliği ve kararlılığını gösteriyor.
- Mustafa Kemal artık sivil bir vatandaş olarak Erzurum Kongresi'ne katılacak.
- 1:02:19Erzurum Kongresi
- Erzurum Kongresi, Doğu Anadolu Müdafaai Hukuk Cemiyeti ve Trabzon Müdafaai Hukuk Cemiyeti tarafından toplanıyor ve doğu'da bir Ermeni devleti kurulmasını önlemek istiyor.
- Kongrenin toplanmasında Kazım Karabekir Paşa'nın önemli etkisi var ve kongre sadece doğu Anadolu'yu kurtarabilmek için toplanıyor.
- Alınan kararlara bakıldığında, kongrenin bölgesel değil ulusal bir kongre niteliği taşıdığını anlayabiliriz.
- 1:03:29Erzurum Kongresi'nin Önemli Kararları
- "Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz" kararı, vatan bütünlüğünü vurguluyor ve ilk defa milli sınırlarından bahsediliyor.
- "Her türlü yabancı işgaline karşı Osmanlı hükümetinin dağılması durumunda hep birlikte direniş ve savunma yapılacaktır" kararı, toplu bir mücadele edileceğini gösteriyor.
- "Osmanlı hükümeti vatanı koruyamaz ve istiklali sağlayamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır" kararıyla Temsil Heyeti kuruluyor ve başkanlığına Mustafa Kemal getiriliyor.
- 1:04:35Temsil Heyeti ve Erzurum Kongresi'nin Diğer Kararları
- Temsil Heyeti, vatanı kurtarmak isteyen düşüncede olanları temsil eden, İstanbul hükümetine karşı kurulmuş ve vatanı kurtarmak amacıyla çalışan kişilerden oluşuyor.
- "Kuvayi Milliye'yi tek kuvvet olarak tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak esastır" kararı, istanbul hükümeti ve padişahlığa açıkça karşı çıkıldığını gösteriyor.
- "Manda ve himaye kabul edilemez" kararıyla tam bağımsızlık isteniyor ve Erzurum Kongresi'nde hem bağımsızlıkla hem de egemenlikle ilgili kararlar alınmış.
- 1:06:06Sivas Kongresi
- Sivas Kongresi'nin toplanmasına Amasya'da karar verilmiş, ancak İstanbul hükümeti ve İtilaf devletleri bunu istemiyorlar.
- Ali Galip (Elazığ valisi) Sivas Kongresi'ni engellemek için görevlendirilse de başarılı olamıyor.
- Tüm engellemelere rağmen kongre toplanıyor ve tüm yurdu ilgilendiren kararlar alınıyor, bu da Sivas Kongresi'nin ulusal bir kongre olduğunu gösteriyor.
- 1:06:55Sivas Kongresi'nde Alınan Kararlar
- Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar küçük değişikliklerle Sivas'ta da kabul edilmiş, bu da Erzurum Kongresi'nin ulusal bir kongre olarak toplandığını göstermektedir.
- Ülkedeki bütün yararlı cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiş, bu da kurtuluş mücadelesinin tek bir merkezden yönetileceğini göstermektedir.
- Manda ve himaye kesin olarak reddedilmiş, bu da milli mücadele temsiliyetinin tam bağımsızlık istediğini göstermektedir.
- 1:08:21Sivas Kongresi'nden Sonraki Gelişmeler
- Batı cephesindeki komutanlıkların başına Ali Fırat Paşa'nın görevlendirilmesi, temsiliyetin hükümet gibi hareket ettiğini ve yürütme yetkisini kullandığını göstermektedir.
- Temsiliyet, halkı doğru bilgilendirebilmek için "İrade-i Milliye" gazetesi çıkarmıştır.
- Temsiliyet, Sivas Kongresi'nden sonra İstanbul hükümeti ile tüm iletişimini kesmiş ve artık Anadolu'yu kendisinin temsil edeceği konusunda kararlı olmuştur.
- 1:09:53Amasya Görüşmeleri
- Damat Ferit'in istifa etmesi, temsiliyetin ilk defa siyasi bir başarı elde etmesini sağlamıştır.
- Mustafa Kemal temsiliyeti adına, İstanbul hükümeti adına da Bahriye Nazırı Salih Paşa Amasya'da görüşme yapmışlardır.
- Amasya görüşmelerinde İstanbul hükümeti, ilk defa temsil heyetinin varlığını resmen tanımıştır.
- 1:11:11Amasya Görüşmelerinin Sonuçları
- Mebusan Meclisi açılması ve seçim yapılması kararlaştırılmış, ancak Mustafa Kemal'in isteği olan meclisin Anadolu'nun güvenli bir şehrinde toplanması kabul edilmemiştir.
- Barış görüşmelerine giderken temsiliyetin görüşü alınması isteği kabul edilmemiştir.
- Mustafa Kemal, bu görüşmelerin Ankara'da yapılmasının uygulanacağını düşünerek 18 Aralık'ta temsil ettiği üyeleriyle Ankara'ya doğru yola çıkmıştır.
- 1:12:42Ankara'nın Seçimi ve Misak-ı Milli
- Temsil heyeti, meclisin İstanbul'da toplanacağını düşünerek, meclisi daha yakından takip edebilmek için Ankara'yı merkez olarak seçmiştir.
- Ankara'nın demiryolu ulaşımı, batı cephesinde yapılacak savaşa yakın konumu ve milli mücadeleyi destekleyen halkı nedeniyle tercih edilmiştir.
- Mustafa Kemal, İstanbul'un resmi olarak işgal altında bulunması ve tutuklanma ihtimalinden dolayı mebusan meclisinin açılışına katılmamış, Ankara'da kalmıştır.
- 1:14:08Misak-ı Milli'nin Hazırlanması
- Mustafa Kemal, oraya gidecek olan milli mücadele yanlısı milletvekillerinden kendisinin meclis başkanı seçtirilmesini, birlik ve beraberlik içinde hareket etmek için Müdafaa-i Hukuk adında bir grup kurulmasını istemiştir.
- Mustafa Kemal'in ilk iki isteği yerine getirilmemiş, ancak oraya giden milletvekillerinin erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararları kabul ettirmesi istenmiştir.
- Osmanlı'nın son meclisinde toplanan milletvekillerinin aldığı Misak-ı Milli kararı, Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararların temelinde bulunmaktadır.
- 1:16:32Misak-ı Milli'nin İlk Maddesi
- Misak-ı Milli'nin ilk maddesinde Mondros imzalandığı sırada işgal edilmemiş Türk topraklarının tümünün ayrılmaz bir bütündür denilmiştir.
- Bu cümle, Erzurum Kongresi'nde alınan "milli sınırlar içinde vatan bölünmez bir bütündür, parçalanamaz" kararına benzerdir.
- Vurgulanan konu kesinlikle vatan bütünlüğüdür.
- 1:17:07Misak-ı Milli'nin Önemli Maddeleri
- Misak-ı Milli'ye göre işgal altındaki Arap halkları özgürce verecekleri oylarla kendi geleceklerine karar vereceklerdir.
- Kars, Ardahan ve Batum için gerekirse tekrar halk oylaması yapılabilir, bu oylamalar Türk nüfusunun fazla olduğunu kanıtlamak için yapılmaktadır.
- Tam bağımsızlığın sağlanabilmesi için ekonomik gelişmeyi engelleyen siyasi, adli ve mali sınırlamalar (kapitülasyonlar) kaldırılmalıdır.
- 1:18:35Misak-ı Milli'nin Diğer Maddeleri ve Sonuçları
- Azınlık hakları, yabancı devletlerdeki Müslümanların da aynı haklardan yararlanması şartı ile sağlanacaktır.
- İstanbul şehri ve Marmara'nın güvenliği her türlü tehlikeden uzak tutulmalıdır.
- Misak-ı Milli'nin ilan edilmesi, son Osmanlı Meclisi'nin kapatılmasına ve İstanbul'un işgal edilmesine sebep olmuştur.
- 1:20:00Misak-ı Milli'nin Önemi
- Erzurum ve Sivas Kongresi kararları Meclis tarafından onaylanmış, Misak-ı Milli ile bu kararlar pekiştirilmiştir.
- Milli mücadelemizin siyasi programı oluşturulmuş ve milli sınırlar (Mondros'tan hemen önceki sınırlar) çizilmiştir.
- Mustafa Kemal'in İstanbul'da toplantıya karşı çıkması doğru çıkmış, bu ileri görüşlülük olarak nitelendirilmiştir.
- 1:21:14TBMM'nin Açılışı
- Son Osmanlı Meclisinin kapatılması üzerine 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) açılmıştır.
- TBMM'ye Anadolu'dan seçilen ve İstanbul'dan Ankara'ya kaçabilen milletvekilleri katılmıştır.
- Mustafa Kemal, son Osmanlı Meclisi'nden kaçabilen milletvekillerinin Ankara'ya gelmesini istemiştir ve kendisi de milletvekili seçilerek meclisin başkanı olmuştur.
- 1:22:30TBMM'nin Özellikleri
- TBMM hem yasama gücünü hem de yürütme gücünü birlikte kullanmıştır (güçler birliği ilkesi).
- TBMM olağanüstü bir meclis olarak, savaş dönemi meclisi olarak kabul edilmiştir.
- Meclis toplumun her kesiminden (asker, sivil vatandaş, memur, iş insanı, öğretmen, din adamı) milletvekilleri içerdiği için demokratik bir meclis olarak nitelendirilmiştir.
- 1:24:49TBMM ve Milli Egemenlik
- TBMM'nin açılmasıyla milli egemenlik vurgulanmıştır.
- Misak-ı Milli ile tam bağımsızlık vurgulanmıştır.
- TBMM'nin açılışını herkesin desteklediği düşünülmemelidir.