Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Benim Hocam" adlı YouTube kanalında bir eğitimci tarafından sunulan psikoloji dersinin bir bölümüdür. KPSS sınavlarına hazırlık amacıyla hazırlanmış olup, öğrenme kuramları konusunu ele almaktadır.
- Video, öğrenme kuramlarının genel tanıtımıyla başlayıp, davranışçı kuramlar, bilişsel davranışçı kuramlar, bilişsel kuramlar ve diğer kuramlar olmak üzere dört ana başlık altında yapılandırılmıştır. Özellikle klasik koşullanma kuramı detaylı olarak incelenmekte, koşulsuz uyarıcı, koşulsuz tepki, nötr uyarıcı ve koşullu uyarıcı kavramları örneklerle açıklanmaktadır.
- Videoda günlük hayattan örnekler (soğuk hava-titreme, Uludağ-titreme, elektrik şoku-kasılma, priz-kasılma) ve 6 Şubat depremi, Hatay'daki sarsıntı gibi acı deneyimler üzerinden klasik koşullanma süreci somutlaştırılmaktadır. Ayrıca, klasik koşullanmanın bitişiklik ilkesine dayandığı ve çocukların eğitiminde nasıl kullanıldığı da anlatılmaktadır.
- 00:09Öğrenme Kuramları Genel Bakış
- Öğrenme kuramları dört ana başlıkta toplanmaktadır: davranışçı kuramlar, bilişsel davranışçı kuramlar, bilişsel kuramlar ve diğer kuramlar.
- Davranışçı kuramlar arasında klasik koşullanma, bitişiklik kuramları, Turnike'ın bağlamcılık kuramı, Skinner'ın edimsel koşullanma kuramı ve Hul mekanik davranışçılık kuramı bulunmaktadır.
- Bilişsel davranışçı kuramlar arasında sosyal öğrenme, amaçlı davranışçılık ve Tolman'ın kuramı yer almaktadır.
- 02:17Bilişsel Kuramlar ve Diğer Kuramlar
- Bilişsel kuramlar arasında Geştalt kuramı ve bilgi işleme kuramı bulunmaktadır.
- İnsancıl öğrenme kuramları ve nörofizyolojik kuramlar da öğrenme kuramları kapsamında yer almaktadır.
- Öğrenme kuramlarında isimlerin önemli olduğu, çünkü ÖSYM isimleri de sormaktadır.
- 03:43Davranışçı Kuramların Özellikleri
- Davranışçı kuramların en temel özelliği uyarıcı-tepki (UT) ilişkisidir ve bu en basit davranış formudur.
- Davranışçılar tabula rasa (boş tahta) prensibini savunur, doğuştan hiçbir şey getirmediğimizi ve sadece yaşantı ve gözlenebilen süreçlere odaklandığımızı iddia ederler.
- Davranışçılar öğrenmeyi performansa eşitler ve organizmanın uyarıcılar karşısında pasif olduğunu düşünürler.
- 06:25Klasik Koşullanma
- Klasik koşullanma (tepkisel koşullanma) kuramının kurucusu Rus fizyolog Ivan Petroviç Pavlov'dur.
- Pavlov, mide öz sıvıları ile çalışırken tesadüfen şartlı refleks kavramını keşfetmiş ve bu kavram ona Nobel Bilim Ödülü'nü kazandırmıştır.
- Klasik koşullanma, otonom sinir sisteminin desteklediği davranışları (heyecan, korku, duygular) kapsar ve organizmanın daha önceden tepki vermediği bir uyarıcıya tepki verme sürecidir.
- 13:03Altı Şubat Depremi ve Deprem Bölgesi
- Altı Şubat'ta yaşanan deprem ülke olarak çok zor bir deneyim olmuş ve birçok insan kaybedilmiştir.
- Depremden sonra şehirler ciddi anlamda koşullanmış ve bu acıyı unutmamak önemlidir.
- Konuşmacı, Hatay'ı örnek alarak deprem bölgesindeki acı hikayeleri ve oradaki arkadaşlarıyla buluşmalarını anlatmaktadır.
- 15:12Klasik Koşullanma Kavramları
- Koşulsuz uyarıcı, doğal olarak organizmada tepki üreten uyarıcıdır (örneğin soğuk hava).
- Koşulsuz tepki, koşulsuz uyarıcıya verilen doğal ve öğrenilmemiş tepkidir.
- Nötr uyarıcı, organizma için hiçbir anlam ifade etmeyen uyarıcıdır ve başlangıçta tepki üretmez.
- 16:25Koşullu Uyarıcı ve Koşullu Tepki
- Klasik koşullanmanın en önemli ilkesi bitişikliktir.
- Nötr uyarıcı ile koşulsuz uyarıcının bitişikliği sayesinde koşullanma olur.
- Koşullu uyarıcıya verilen tepki öğrenilmiş tepkidir.
- 17:16Klasik Koşullanma Örnekleri
- Soğuk hava koşulsuz uyarıcıdır ve soğuk havadan dolayı titremek koşulsuz tepkidir.
- Uludağ nötr uyarıcıdır, ancak soğuk hava ile bitişiklikten sonra koşullu uyarıcı haline gelir ve titreme koşullu tepki olur.
- Klasik koşullanma sorularında tepkiye değil, uyarıcılara bakmak gerekir.
- 19:59Elektrik Şoku ve Priz Örneği
- Elektrik şoku koşulsuz uyarıcıdır ve elektrik şokundan dolayı kasılmak koşulsuz tepkidir.
- Priz daha önce nötr uyarıcıdır, ancak elektrik şoku ile bitişiklikten sonra koşullu uyarıcı haline gelir.
- Klasik koşullanma sayesinde doğuştan gelen refleksler koşullandırılır ve bitişiklik bu süreci sağlar.
- 22:03Klasik Koşullanma Örneği
- Konuşmacı, Hatay'da yaşanan deprem sonrası şehre gidemediğini ve Hatay'ı artık depremle ilişkilendirdiğini belirtiyor.
- Sarsıntı koşulsuz uyarıcı, sarsıntıdan dolayı korkmak ise koşulsuz tepkidir.
- Hatay başlangıçta nötr iken, sarsıntı ile yan yana geldiğinde korku oluştu ve sadece Hatay'ı gördüğünde bile korku duyma durumu klasik koşullanma örneğidir.
- 23:16Klasik Koşullanmanın Özellikleri
- Tüm duygularımızın büyük çoğunluğu klasik koşullanmadır ve aşk da klasik koşullanmadır.
- Klasik koşullanma doğuştan gelen reflekslerin koşullandırılması anlamına gelir.
- Klasik koşullanmanın en önemli ilkesi bitişikliktir ve oluşabilmesi için koşulsuz uyarıcıyla nötr uyarıcının yan yana gelmesi gerekir.
- 25:03Klasik Koşullanmanın Uygulamaları
- Deterjan reklamlarında veya mama önlüyor reklamlarında, anne sütü vermeden önce oyuncak gösterilerek çocuk oyuncağı görünce mutlu olma durumu klasik koşullanma örneğidir.
- Klasik koşullanma çocukların eğitiminde de çok fazla kullanılmaktadır.