Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Vav Televizyonunda yayınlanan "Kendini Bilmek" programında sunucu Nihan Yaşaroğlu, nöropsikolog Şehadet Ekmen Peynirci, disleksi ve dikkat uzmanı Betül Ersoy ile çeşitli uzmanlar öğrenme güçlüğü ve özellikle disleksi konusunu ele alıyor.
- Program, öğrenme güçlüğü tanımı ve alt kategorileriyle başlayıp, disleksinin tarihsel gelişimi, özellikleri ve değerlendirme yöntemlerini detaylı şekilde anlatıyor. Ardından disleksili çocukların okuma, yazma ve matematikteki zorlukları, sosyal ilişkilerdeki sorunları ve bu durumların psikolojik etkileri ele alınıyor. Video, erken müdahale öneminin vurgulanması, ailelerin ve öğretmenlerin rolü, pandemi sürecindeki zorluklar ve yetişkinlikteki etkiler gibi konuları da kapsamaktadır.
- Programda ayrıca disleksi ile karıştırılan dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DHB) ve dürtü kontrol bozukluğu gibi konular da ele alınmakta, çocuklara etiketleme yapmanın zararları ve çocuklara karşı hassas yaklaşmanın önemi vurgulanmaktadır. Konuşmacılar, disleksili çocukların eğitim hayatındaki zorlukları, Rama süreci ve ilerleyişini etkileyen faktörler hakkında pratik bilgiler ve tavsiyeler sunmaktadır.
- 00:15Program Tanıtımı ve Konuklar
- Nihan Yaşaroğlu, "Kendini Bilmek" programında kendini bilmeye ve bulmaya çalışacağımız bir programı sunuyor.
- Programda öğrenme güçlüğü konusu ele alınacak ve konu için nöropsikolog Şehadet Ekmen Peynirci ve disleksi ve dikkat uzmanı Betül Ersoy konuk olarak yer alıyor.
- 01:18Rehberlik Araştırma Merkezi Hakkında Bilgi
- Ümraniye Rehberlik Araştırma Merkezi ve Türkiye genelindeki diğer merkezler Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olup, okullardaki rehber öğretmenlerin bağlı olduğu bir yerdir.
- Merkezlerde zihinsel engelli, öğrenme güçlüğü veya fiziksel engelli kişiler için tanılama yapılıyor ve bu süreç yaşa bağlı değildir.
- Randevu günü kişiye zeka testi, Denver gelişim testi veya Ankara Gelişim Envanteri gibi testler uygulanıyor ve ebeveyne izleyeceği süreçle ilgili bilgi veriliyor.
- 03:45Rehberlik Araştırma Merkezi'nin Hizmetleri
- Rehberlik Araştırma Merkezi'ne başvurulduğunda herhangi bir ücret ödenmemekte, sadece Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak hizmet sunulmaktadır.
- Merkeze sadece okul çocukları değil, yetişkinler de başvurabilir ve hastaneden çözger raporu alıp başvurabilirler.
- Zeka testleri (Viscar, Ben, Dergisstat, Gezel figür çizimleri) yapılarak kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırmaları çıkarılıyor ve rehabilitasyon destekleri sağlanabilmektedir.
- 05:04Öğrenme Güçlüğü ve Alt Kategorileri
- Öğrenme güçlüğü bir şemsiye terim olarak kullanılmakta ve altında disleksi, disgraphy ve diskalkuli gibi alt kategoriler bulunmaktadır.
- Disleksi, okuma ile ilgili sıkıntıları ifade eder; çocuklar okumada akıcılık sorunu yaşar, harfleri karıştırır veya okuduğunu yanlış anlarlar.
- Disgraphy yazma ile ilgili sorunları, diskalkuli ise matematikteki temel zorlukları (özellikle çarpım tablosu ezberleme) ifade eder.
- 07:03Öğrenme Güçlüğüne Neden Olan Sorunlar
- Matematikteki zorluklar sadece sayı hissi eksikliğinden kaynaklanır; uzaklık, yakınlık, ağırlık gibi kavramları anlamada zorluk yaşanır.
- Öğrenme güçlüğü sadece okulda değil, günlük hayatta da sorunlara yol açar ve sosyal ilişkileri etkiler.
- Özellikle disleksi olan çocuklarda sözel ve sözel olmayan ipuçlarını anlamada zorluk yaşanır, bu nedenle arkadaşlarıyla iletişim kurmada sorunlar yaşayabilirler.
- 08:58Disleksi Hakkında Genel Bilgiler
- Disleksi olan çocukların beyninde hasar veya darbe olduğu düşünülmüş ancak sonuçlar bunu göstermemiştir.
- Disleksi olan çocukların görmede, duymada veya uzuvlarında bir sorunları yoktur ve otizmle alakalı değildir.
- Disleksi, öğrenme bozuklukları kapsamında bir okuma problemidir ve disleksili çocukların zeka normaldir.
- 10:30Disleksi Tanımlaması ve Değerlendirme Süreci
- Disleksinin tanılama süreci çok önemlidir ve WISC-4 gibi zeka testleri önerilmektedir.
- İlk adım medikal değerlendirme olup, bu değerlendirme içinde çocuk ve ergen psikiyatrisi, nöroloji, KBB uzmanı ve görme uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
- Çocuğun işitme ve görme sorunları olmamasına rağmen yaşıtlarından beklenen düzeyin altında okuma geriliği varsa bu durum önemlidir.
- 12:00Velilerin Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Veliler genellikle makinelerinde sorun olduğunda tamirci çağırırken, çocuklarında okuma, yazma veya matematik sorunu olduğunda uzmana götürmeyi tereddüt ederler.
- Erken müdahale önemlidir ve anaokuluna kadar disleksili çocuk belirlenebilir.
- Velilerin disleksi hakkında bilgi sahibi olmaları ve erken müdahale yapmaları önerilmektedir.
- 13:29Disleksi Belirtileri ve Özellikleri
- Disleksili çocukların harfleri, heceleri yanlış şekilde yazmaları ve okurken hatalı okumaları bir belirtidir.
- Çocuğun sınıf seviyesi ve sosyoekonomik şartları değerlendirilirken dikkate alınmalıdır.
- Disleksili çocukların kan değerindeki eksiklikler (demir, D vitamini) bazen yanıltıcı sonuçlar verebilir.
- 15:04Disleksili Çocukların Özellikleri
- Disleksili çocuklar genellikle m, n, s, ş, c, ç, u, k, l gibi harfleri karıştırır ve bu durum 2-3 yaş aralığında görülebilir.
- Disleksili çocukların kelime hafızası azalır, konuşmaya geç başlarlar ve okul öncesi dönemde kavramlarda sıkıntı yaşarlar.
- Disleksili çocukların ince motor becerilerinde gevşeklik olabilir ve laterizasyon (el tercihi) konusunda net bir tercihe sahip değillerdir.
- 18:31Disleksi ve Organizasyon Bozuklukları
- Okul öncesi dönemde disleksiye özgü motor becerilerde düğme ilikleme ve ayakkabı bağcıklarını bağlama gibi sorunlar görülür.
- Disleksi nörolojik bir durum olduğu için ömür boyu devam eder ve "disleksi biter" ifadesi yanlıştır.
- Organizasyon bozukluklarında çocuklar sabah uyanmakta, çantasını hazırlamakta zorlanır, eşyalarını dağınık bırakır ve sıralama becerilerinde sorun yaşar.
- 20:14Disleksi Semptomları ve Tedavi
- Okul öncesi dönemde ses-harf ilişkisini anlamlandırmada ve analiz etmede sorunlar yaşanabilir.
- Disleksi teşhisi için WISC-4 veya VISCAR gibi testler yapılması gerekir.
- Disleksiye eşlik eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için ilaç kullanımı önerilebilir, ancak bu bir çözüm değil, performansı kolaylaştıran bir etkendir.
- 22:07Disleksi ve Beyin Çalışmaları
- Beyin çalışmalarında disleksi için kesin bir bölge bulunmamış, ancak beyindeki merkezler arasındaki bağlantıların zayıf olduğu gözlemlenmiştir.
- Bağlantı zayıf olan çocuklarda okuma, yazma ve matematikte sıkıntılar yaşanır.
- İlaç kesin çözüm değildir, ancak eşlik eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna etki ederek performansı artırabilir.
- 25:51Eğitim ve Disleksi
- Eğitim disleksiye karşı çok etkili olabilir, ancak telefon kullanımı ve pandemi gibi faktörler çocukların mühakeme yeteneğini geliştirmesini engelleyebilir.
- Verilen komutları anlamayan çocuklar disleksi olmayabilir ancak bu bir örüntü gösterebilir ve hemen müdahale edilmesi gerekir.
- Disleksi teşhisi geç fark edilirse, zamanlama sorunları nedeniyle aylık kayıplar yıllık kayıplara dönüşebilir ve bu durum çocuğun geleceğine büyük zarar verebilir.
- 29:08Disleksi Hakkında Yanlış Bilgiler
- Dislekside sağı solu ayırt etme yeteneğiyle ilgili bir durum yoktur, bu bir yanlış inanıştır.
- Ev içinde her türlü imkana sahip olunduğundan, dışarıdan materyal almaya gerek yoktur, doğal ortamda öğretim yapılabilir.
- Prag'da yapılan çalışmalarda, disleksili ve dikkat eksikliği olan çocukların bir sene uzmanlarla eğitim aldıktan sonra tanı alıyorlar.
- 30:04Doğru Yönerge Verme ve İletişim
- Ev içerisinde yönerge vermek en önemli konulardan biridir, çocuğun dikkatini verip vermediği ona söylediklerin uygulanmasıyla anlaşılır.
- Bağlanmada göz kontağı önemlidir, çocuğun seviyesine inip onunla göz teması kurup, o anki işi bırakıp ona odaklanmak gerekir.
- Çocuğa karşılıklı konuşarak yönerge verildiğinde ve bunu anlamakta zorlandığında, disleksi değil, isisel dikkat problemleri olduğu düşünülmelidir.
- 31:22Yönerge Verme Teknikleri
- Disleksiler kulakta ve duymada problem olmamasına rağmen duymazlar, bu nedenle yönergeler basit ve anlaşılır olmalıdır.
- Yönergelerde rengi, konum gibi detaylar belirtilmeli, örneğin "mutfaktan kırmızı saplı kaşığı getir" gibi.
- Günlük yaşam becerilerinde doğru dil kullanmak önemlidir, çünkü çocukların beyinleri yetişkinlerinki kadar dolu olmadığı için doğru bilgiyi alırlar.
- 32:47Planlama ve Organizasyon
- Planlamada ve organizasyonda herkesde bir bozukluk var, bu çağın getirdiği zorluklar değil, ayarlanabilir bir durumdur.
- Aileler en önemli öğretmen olup, çocuklara doğru bilgileri öğretmeleri gerekir.
- Ev içindeki makarnalar, pirinçler, mandallar gibi eşyalar faydalanılarak daha sağlıklı öğrenme sağlanabilir.
- 34:30Özel Eğitim ve Destek
- Öğretmenlerin rehber öğretmenlerle birlikte sadece okuma hatalarını değil, matematikteki (diskalkuli) problemleri de fark etmeleri gerekir.
- Bir sınıfın ikinci dönemine kadar bekleyip, çocuk halen öğrenme, yazma, heceleme ve harf problemleri yaşıyorsa rehber öğretmene bildirilmeli.
- Disleksi, diskalkuli, disgrafisi gibi alanlardan hangisinde güçlük yaşıyorsa o alanlarda özel uzmanlardan destek alınması önemlidir.
- 36:35Disleksi ve Kaslarda Bozukluklar
- Disleksi, çocukların yazı yazarken yaşadığı sıkıntılar ve gecikmiş yürüme gibi kaba motor becerilerinde sorunlar içeren bir durumdur.
- Disleksi çocukların giyim tarzında kotta eşofman tercih etme gibi özelliklere sahiptir.
- Bu çocukların eğitiminde küçük hedeflerle büyük hedefleri yakalamak ve performans değerlendirilerek bireysel eğitim vermek önemlidir.
- 38:09Okul Öncesi Süreci ve Evdeki Eğitim
- Çocuklar okul öncesi süreçten önce çok fazla materyale maruz kalıyor ve ebeveynler çocuklarına fayda sağlamaya çalışıyor.
- Evde balon oyunu, top oyunu ve ayak oyunları gibi basit aktiviteler el-kol koordinasyonunu geliştirmek için faydalıdır.
- Çocukların evdeki kaynakları kullanarak kendi ile alakalı şeyler yapabilmesi önemlidir.
- 39:35Aile İlişkileri ve Disleksi Çocukları
- Çok kardeşli ailelerde, abla veya kardeşlerin sürekli övülmesi disleksi çocukların kendilerini geriye çekmesine neden olabilir.
- Bu çocukların sürekli bir motivasyona ihtiyaçları vardır ve ailelerin onları desteklemesi gerekir.
- Anne-babaların çocuklarının ödevlerini alıp kendilerinin yapması, çocuğun kendini geliştirmesini engelleyebilir.
- 41:16Disleksi Çocuklarının Psikolojik Durumu
- Disleksi çocukların duygusal ve sosyal yönlerinin desteklenmesi gerekmektedir.
- Bu çocuklar kurallara uyma noktasında sıkıntı yaşıyor ve arkadaş çevresinde dışlanan çocuk etiketini alıyor.
- Araştırmalarda disleksili çocuklarda içe kapanıklık, isteksizlik ve çökkünlük gibi ruhsal durumlar görülmektedir.
- 42:31Disleksi Çocuklarının Pozitif Özellikleri
- Disleksi, skolastik becerilerde bozukluk olarak tanımlanır ancak bu çocuklar normal zeka ve entellektüel zekaya sahiptir.
- Çoğu disleksili çocuk mimarlık ve iletişim alanındaki uzmanlar gibi meslekleri tercih ediyor.
- Bu çocukların yapabildiği alanlara eğilmek, sosyal aktivitelerde onlarla birlikte olmak ve onları desteklemek ailelere düşen önemli görevlerdir.
- 44:39Aile ve Çocuğun Bağlantısı
- Anne-babaların çocuklarının başarısını kendi başarısı gibi görmesi ve kaygıya kapılmaları sağlıklı bir bağlanma sürecini engelleyebilir.
- Disleksi çocukların zorlukları farklıdır ve onlarla empati kurmak önemlidir.
- Çocukların kendilerini keşfetmelerine izin vermek ve onları koşulsuz sevmek, okulda daha sakin olmasını sağlar.
- 49:25Disleksili Çocuklar ve Pandemi Süreci
- Disleksili çocuklara koşulsuz sevgiye çok ihtiyaçları var, başarısızlıklarında bile sevildiklerini hissetmeye ihtiyaç duyarlar.
- Pandemi sürecinde disleksili çocuklarla çalışırken hastalığa maruz kalanlarla görüşemedik ve çocuklar gerileme yaşadı.
- Pandemi sırasında çocuklar ekranlara alıştı, dışarı çıkamadıkları için internet bağımlılığı gibi sorunlarla karşılaşıldı.
- 52:03Pandemi Sonrası Sorunlar
- Disleksili çocuklarda medikal önlem, özel eğitim ve okul desteği bir bütün olduğunda çocuklar bir şeyler başarabiliyor.
- Amacımız mükemmel insan yetiştirmek değil, bir şeyleri başarabilen, kendine güveni olan ve mutlu olabilen insanlar yetiştirmek.
- Pandemi sırasında disleksili çocuklar uyum sağlayamadı, ciddi anlamda panik atak, öfke patlamaları ve kaygı bozuklukları yaşadılar.
- 53:44Pandemi Sonrası Tedavi Süreci
- Bazı disleksili çocuklara önce terapi uygulandı, kaygıları toparlandıktan sonra eğitimlerine devam ettirildi.
- Bazı çocuklara sadece özgün öğrenme çalışması değil, terapiyle birlikte gitme durumu da uygulandı.
- Pandemi süreci zor olsa da her şeyin geçeceğini düşünmek önemlidir ve bu sürecin yeni fırsatlar açabileceği düşünülmektedir.
- 1:00:25Disleksi ve Bilişsel Süreçler
- Duygusal veya psikolojik durumlarla disleksi arasında doğrudan bağlantı kurulamaz çünkü disleksi bilişsel bir süreçtir.
- Terapide komut almadan söylenen sözleri veya verilen komutları yanlış anlama gibi durumlar gözlemlenirse soru işareti konulabilir.
- Kes testi gibi testler disleksi belirtilerini daha net şekilde değerlendirebilir.
- 1:01:22Disleksiye Eşlik Eden Özellikler
- Disleksiye sahip çocuklar genellikle kendilerini çok ortaya çıkarmak istemeyen ve göz önünde bulunmak istemeyen karakterlere sahiptirler.
- Bu çocuklar evde zaman zaman öfke patlamaları yaşayabilir ve bazen dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile eşlik edebilir.
- Zihinsel tempo yavaşlığı, verilen mesajları daha yavaş algılaması ve tepki vermesi gibi özellikler de gözlemlenebilir.
- 1:02:32Sosyal ve İletişim Sorunları
- Disleksiye sahip çocuklar sosyal problemler ve iletişim sorunları yaşamaktadır ve bazen zorbalığa maruz kalabilirler.
- Bu çocuklar genellikle naif karakterli, kimseye zarar vermeyen ve üzüntülerini içine atan kişilerdir.
- Terapilerde bu sorunların aşılmasına yönelik çalışmalar yapılır.
- 1:03:46Ailelerin Rolü ve Duygusal Etkileşimler
- Aileler, çocuklarla duygusal etkileşimler kurmak için komik, üzücü veya öfkeli hikayeler paylaşarak duygularını ifade etmelerini teşvik edebilirler.
- Terapistler, ailelere disleksi semptomlarını yansıtmak ve onları sakinleştirmek için zamanlama sıkıntısı, harf karışıklığı gibi belirtileri vurgularlar.
- Ailelerin kaygıları çocuklara yansıyabilir ve çocukları daha da geriye çekilmeye teşvik edebilir.
- 1:05:24Zorlukların Olumlu Dönüşümü
- Bazı zorluklar rahmete dönüşebilir, örneğin Beethoven'un duyma sorunu olmasına rağmen dünyaca ünlü bir besteci olmuştur.
- Üstün zekalı veya normal görünen çocuklarda bile bazı sorunlar gözden kaçırılabilir ve yıllar sonra ortaya çıkabilir.
- Bu çocuklar farklı öğrenme ve algılama şekillerine sahiptir ve sanatsal yetenekleri olabilir.
- 1:07:37Duygusal Gelişim ve Ebeveynlerin Rolü
- Çocukların duygularını tanıma ve mimiklerle iletişim kurma becerileri önemlidir.
- Çocukların duygularını yaşamasını ve tamamlamasını sağlamak gerekir, işlenmeyen duygular yetişkinlikte sorunlara yol açabilir.
- Ebeveynler de gerekirse psikolojik yardım alabilir ve çocukları bağımsız insanlar olarak görmelidir.
- 1:10:06Okuma Zorlukları ve Psikolojik Destek
- Okuma yazma becerilerinde zorluk yaşayan çocuklara sürekli uyarı vermek yerine, psikolojik destek vermek ve rahatlatmak önemlidir.
- Disleksili çocuklarda okuma zorlukları, öfke kontrolsüzlükleri gibi davranışlar sıklıkla görülür.
- Öğrenme için beyindeki stres yaratan durumlar ortadan kaldırılmalı, önce çocuk rahatlatılmalı sonra akademik hazırlık yapılmalıdır.
- 1:12:16Dikkat Süresi ve Beklentiler
- Her çocuğun dikkat süresi farklıdır, bir saatlik çalışmayı beklemek doğru değildir.
- Okulda ders süresi kırk dakika olarak belirlenmiş olmasına rağmen, bu sürenin her çocuğun için uygun olup olmadığı değerlendirilmelidir.
- Ebeveynlerin çocuklardan beklentileri yüksek olabilir, bu beklentiler karşılanamadığında yetersizlik duygusu ortaya çıkabilir.
- 1:14:27Anne-Baba Etkisi ve Beklentiler
- Anne-babaların çocuklara yönelik olumsuz yorumları (örneğin "sen değişmezsin", "sen adam olmazsın") çocuklarda kendi kendine kehanet oluşturabilir.
- Çocuklarda "kim dedi bunu?" sorusu önemlidir, çünkü genellikle anne-babaların sesi kendilerine yansıtılmıştır.
- Anne-babaların çocuklardan vazgeçmesi, yetişkinlikte çocukların kendi kendilerinden vazgeçmesine yol açabilir.
- 1:17:35Yetişkinlikteki Etkiler
- Yetişkinlikte okuma yazma zorlukları devam edebilir, ancak mücadele ruhu varsa zorluklarla başa çıkılabilir.
- Yetişkinlerde okuma alışkanlıkları daha az olabilir, kitap seçerken sayfa sayısı ve kelime boyutuna bakabilirler.
- Yaşla birlikte okuma becerilerinde değişiklikler olabilir, bu durumda empatik yaklaşım önemlidir.
- 1:19:10Anne-Baba Etkinliği ve Mükemmel Olma
- Anne-babaların çocuklara ihmal etmemesi gerekiyor, mükemmel çocuk ve mükemmel ebeveynlik olmamaktadır.
- İnsanların mükemmel olmadığı için, anne-babaların mükemmel olmak zorunda değiller, yapabileceklerinin en iyisini yapmak yeterlidir.
- Çocuklarda öğrenme sorunları varsa erken müdahale yapılması önemlidir, ilkokul döneminde müdahale edildiğinde daha hızlı iyileşme görülür.
- 1:21:46Disleksi ve Erken Müdahale
- Ebeveynlerin çocuklarıyla okuma yapması, çocuğun okuma alışkanlığını geliştirmesinde önemlidir.
- Gecikmiş müdahalede, örneğin ortaokul beşinci sınıfta gelen disleksili çocuklarda, yaklaşık altı-yedi yıllık bilgi eksikliği bulunabilir.
- Ortaokulda ders müfredatının karmaşıklaşması ve branş derslerinin girişi, disleksili çocuklara zorluklar yaratabilir.
- 1:23:01Müdahale Süreci ve Zorluklar
- Erken müdahale daha sağlıklı ve etkilidir, ancak çok kişiye ihtiyaç duyulduğunda çocuklar isteksiz olabilirler.
- Çalışan kişilerin mükemmeliyetçi olmaya zorlama ve aile beklentilerine cevap verme zorunluluğu olmamalıdır.
- Müdahale sıklığı çocuğun performansına göre belirlenmelidir, ancak bazen ebeveynler bu kararları kendileri alabilirler.
- 1:25:03Disleksi Tanı Süreci ve Destekler
- RAM (Rehberlik ve Eşit Eğitim Merkezi) başvurusunda, zeka testleri sonucunda normal zeka düzeyine sahip ancak okuma-yazma ve matematikte gerilere sahip çocuklara hastaneden çözger raporu alınır.
- Çocuklara rehabilitasyon merkezinden faydalanmaları için bireysel eğitim raporu ve okulda kaynaştırmadan yararlanmaları için okul raporu verilir.
- Okulda sınıf içi destek, bireysel eğitim odaları, farklı sorular sorulması gibi önlemler alınır ve LGS gibi sınavlarda resmi tedbirler uygulanır.
- 1:27:18Disleksinin Hayat Üzerine Etkisi
- Disleksili çocuklarda erken dönemde alınan destekle üniversite sınavını kazanma ve istedikleri bölümleri kazanma olasılığı yüksektir.
- Yetişkin disleksili bireyler, planlama ve organizasyon sorunları yaşayabilir ve bu konularda destek alabilirler.
- Disleksili kişiler günlük hayatta belirli zorluklar yaşasa da, disleksi zihinsel gerilik durumundan farklıdır ve çoğu kişi bu sorunla başa çıkabilir.
- 1:30:06Yetişkinlerde Disleksi Sıkıntıları
- Yetişkinlerde disleksi, yer algılama ve haritaları okuma zorlukları gibi sorunlar doğuruyor.
- İş yerlerinde verilen komutları doğru anlamada ve ilişkileri yürütmekte sıkıntı yaşayabiliyorlar.
- Disleksi tek başına değil, altta yatan baba, anne veya aile travması gibi psikolojik sorunlarla birlikte ortaya çıkabiliyor.
- 1:30:58Matematiksel Zorluklar
- Matematikle ilgili zorluk yaşayan yetişkinlerde sıfır kavramı ve sayı doğrusu gibi temel matematiksel kavramlar eksik kalabiliyor.
- Paranın eksiye düşmesi gibi finansal kavramları anlamada zorlanabiliyorlar.
- Karı-koca ilişkileri ve iş ilişkilerinde sıkıntı yaşıyorlar.
- 1:31:32Organizasyon ve Koordinasyon Sıkıntıları
- Evi organize etme, işleri düzenli yapma ve işi yönetme konusunda zorlanabiliyorlar.
- Telefon gibi teknolojiyle uğraşırken ev işlerini organize edemiyorlar.
- Sabah kalkma gibi basit görevleri bile düzenleyemiyorlar ve koordinasyon sıkıntısı yaşıyorlar.
- 1:32:13Erken Müdahale Önemi
- Çocukken gözlemlenmeme ve müdahale edilmemesi nedeniyle yetişkinlikte kaygı ve özsaygı sorunları yaşanabiliyor.
- Çocuklarının da aynı sorunları yaşaması korkusu ortaya çıkabiliyor.
- Erken müdahale ve eğitimin, kişinin ileriki yaşlarda daha iyi organize olabilmesi ve parayı algılayabilmesi için çok önemli olduğu vurgulanıyor.
- 1:33:20Öğrenme Güçlüğünün Eşlik Eden Tanıları
- Öğrenme güçlüğünde genellikle eşlik eden tanılardan biri dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DHB) ve dürtüsellik bozukluklarıdır.
- DHB'de en büyük özelliklerden biri organize olamamaktır; çocuk masa başında ayak sallama, el sallama ve bir işe kendini verememe gibi davranışlar sergiler.
- DHB, öğrenme güçlüğüyle karıştırılabilir çünkü ilkokul ilk sınıflarında harflerde, hecelerde ve rakamların yazılış yönlerinde terslikler görülebilir, ancak ikinci sınıfın ikinci döneminden sonra düzelir.
- 1:35:03Dikkat Eksikliği Bozukluğunun Özellikleri
- Dikkat eksikliğinde en büyük göstergelerden biri okuduğunu yanlış okuma ve zor şeyleri yapabilme ama basitleri yapamama eğilimidir.
- DHB nörolojik bir sorundur ve medikal değerlendirme yapmak gerekir; sadece aktivitelerle müdahale edilemez.
- DHB'de yönerge takibi, sıralama becerileri, resim sıralamaları, öykü anlatmalar ve hikaye okumalar gibi etkinliklerle müdahale yapılabilir.
- 1:37:25Dikkat Eksikliği ve Ergenlik Dönemi
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu hayatın her alanında etkili olabilir, ancak ergenlik sonrası çocukların büyük oranda sakinleştiği gözlemlenir.
- Disleksi ile DHB bazen karıştırılabilir; disleksi olup DHB gibi görünme veya DHB olup disleksi gibi görünme durumları yaşanabilir.
- Çocukların potansiyelini en iyi şekilde kullanacak şekilde çalıştırabilmek önemlidir, ancak çocukları etiketlemek yerine sorunları nasıl iyileştirebileceklerini düşünmek gerekir.
- 1:41:33Çocuklara Tanı Verme ve Etiketleme
- Çocuklara "ben zaten disleksiyim" veya "ben zaten DHB var" gibi ifadelerle kolay yoldan kaçma eğilimi verilmemelidir.
- Çocukların etiketlendiğini bilmesi onların kendilerini değiştirmek için çaba sarf etmelerini engelleyebilir.
- Çocuklara "öğrenmeyle alakalı bir sıkıntımız var" veya "dikkatle alakalı bir çalışma yapmamız gerekiyor" gibi ifadelerle konuşmak daha sağlıklı olacaktır.
- 1:44:32Çocuklara Yönelik Umut Dolu Mesajlar
- Ebeveynlerin çocuklarına hassas davranmaları ve onları ihmal etmemeleri gerektiği vurgulanıyor.
- Her çocuk kendi ailesi için özel ve değerli olduğu düşünülüyor.
- Çocuklara kucak açıp her zaman yanında olunması öneriliyor.
- 1:45:04Çocukların Emaneti Olarak Bakımı
- Çocukların bize emanet olduğu için elimizden geleni yapmakla yükümlü olduğumuz belirtiliyor.
- Çocuğa toprağa atılan bir tohum gibi bakılması ve her zaman elma çıkmak zorunda olmadığı hatırlatılıyor.
- Bazı çocuklardan armut, bazılarından kiraz çıkabileceği için buna hazırlıklı olunması ve emeğin karşılığını görecekleri söyleniyor.
- 1:45:34Sohbetin Değerlendirilmesi
- Aydınlatıcı ve detaylı bir sohbet olduğu belirtiliyor.
- Pandemi döneminde birinci sınıf öğrencilerinde yaşanan sıkıntılar ve ebeveynlerin internetteki bilgi kalabalığında boğulduğu vurgulanıyor.
- Doğru bilginin ayrımını yapmanın zor olduğu ifade ediliyor.
- 1:46:07Programın Kapanışı
- Her yönüyle öğrenme güçlüğünden bahsedildiği belirtiliyor.
- İzleyiciler için faydalı olması umuluyor.
- Programın sonunda izleyicilere iyi bakmaları isteniyor.