Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan akademik bir ders formatındadır. Eğitimci, slaytlar kullanarak nicel araştırma yöntemlerini ve desenlerini anlatmaktadır.
- Video, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin temel farklarını açıklayarak başlıyor ve ardından nicel araştırma yöntemlerinin dört temel desenini (tarama, ilişkisel/korelasyonel, nedensel karşılaştırma ve deneysel) detaylı şekilde inceliyor. Her bir araştırma deseninin anahtar kelimeleri, araştırma sorularının nasıl belirleneceği ve hangi durumlarda hangi desenin kullanılacağı örneklerle anlatılmaktadır.
- Eğitimci, Niyazi Karasar ve Frankl gibi akademisyenlerin kitaplarından da yararlanarak konuyu pekiştirmekte ve Türkiye'de yarı deneysel desenlerin daha çok kullanıldığı bilgisini paylaşmaktadır. Video, bir sonraki derste araştırma soruları ve örneklemleme konularının ele alınacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:04Nicel ve Nitel Araştırma Kavramları
- Nicel araştırma, sayılabilen ve ölçülebilen verileri toplayan, analiz eden ve yorumlayan bir araştırma yöntemidir.
- Nitel araştırma ise sayılamayan, ölçülemeyen verileri toplayan, insanların bakış açılarını, algılarını ve düşüncelerini ortaya koyan bir araştırma yöntemidir.
- Nicel araştırma nesnel verileri, nitel araştırma ise insanın bakış açısına dayalı verileri içerir.
- 03:33Nicel Araştırma Desenleri
- Nicel araştırma yöntemlerinin dört temel deseni vardır: tarama (survey), korelasyonel (correlational), nedensel karşılaştırma (coal comperative) ve deneysel (experimental) desenler.
- Nitel araştırma yöntemleri arasında etnografi, his tarihi araştırmaları, fenomenoloji çalışmaları ve durum çalışması gibi desenler bulunmaktadır.
- Karma araştırma desenleri ise nicel ve nitel yöntemlerin iç içe geçmiş (gömülü) veya sıralı (dönüşümsel) şekilde kullanılmasını içerir.
- 06:52Araştırma Yöntemi Seçimi
- Araştırma yöntemi, araştırma sorularına göre belirlenir; araştırma sorusu olmadan yöntem seçmek doğru değildir.
- Nicel araştırma pozitivizm felsefesini temel alır ve mutlak doğru bilgiler olmasa da doğruluk değerinin yüksek olduğunu savunur.
- Nicel araştırmada genellikle hipotezle başlanır ve hipotezler test edilerek çürütmeye çalışılır.
- 08:52Araştırmacı Rolü
- Nicel araştırmacı araştırma sürecinin dışında, objektif bir bakış açısıyla olaylara bakar.
- Nitel araştırmacı da araştırma sürecinin içinde olsa da, nicel araştırmacı kadar objektif olmak zorundadır.
- Her iki araştırma yönteminde de geçerlilik ve güvenilirlik kriterleri vardır, bilimsel yöntemler kullanılır.
- 11:14Değişkenler ve Nicel Araştırmalar
- Değişkenler kesin sınırlarla belirlenir ve ölçülebilir; bağımlı, bağımsız değişkenler ve korelasyon çalışmalarında tahmin edici-tahmin edilen değişkenler olarak adlandırılır.
- Nicel araştırmalarda genelleme yapabilmek için yeterli örneklem, normal dağılım ve power analizi gereklidir.
- Nicel araştırmaların amacı genelleme yapabilmektir, bu nedenle gerekli şartları sağlamamız gerekir.
- 13:17Tarama Çalışmaları
- Tarama çalışmalarında "ne düzeyde" sorusu cevaplanır ve değişkenler önceden belli olur.
- Tarama çalışmalarında "ne düzeyde" ifadesi kullanılırken, deneysel çalışmalarında "etki" ve korelasyon çalışmalarında "ilişki" ifadeleri kullanılır.
- Tarama çalışmalarında bağımsız değişken kategorik (kesikli) olabilirken, bağımlı değişken sürekli olabilir.
- 16:46Tarama Çeşitleri
- Tarama çalışmalarında kesitsel ve boylamsal tarama olmak üzere iki çeşit vardır.
- Kesitsel taramada veri toplama tek seferde yapılırken, boylamsal taramada veri toplama süreci zamana göre birkaç defa izlenir.
- Korelasyon çalışmalarında değişkenler arasındaki ilişkileri açıklamak veya tahmin etmek için regresyon analizi kullanılır.
- 18:54Korelasyon Çalışmaları
- Korelasyon çalışmalarında değişkenler arasındaki ilişkiyi açıklamak amacıyla çalışılır.
- Açıklama modelinde iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişki açıklanır.
- Korelasyon deseninde "ilişki" kelimesi anahtar kelimedir ve araştırma sorularında bağımlı-bağımsız değişkenlerin olması gerekir.
- 22:22Nedensel Karşılaştırma Araştırma Deseni
- Nedensel karşılaştırma araştırma deseni, olmuş bitmiş bir olgunun sonuçlarına etki eden nedenleri belirlemek için yapılır ve "neden" sorusunu yanıtlamaya çalışır.
- Bu desen, korelasyon çalışması ve deneysel desen arasında bir yer tutar ve deneysel desenlerin çalışması için gerekli olan değişkenleri belirler.
- Nedensel karşılaştırma deseni, etik, yasal ve pratik olarak gerçekleştiremeyeceği durumlarda da kullanılabilecek bir desendir.
- 24:02Nedensel Karşılaştırma Deseninin Uygulaması
- Örneğin, öğretmen adaylarının bazılarının başarılı olurken bazılarının başarısız olmasının sebeplerini araştırmak için bu desen kullanılabilir.
- Araştırmada ölçekler ve testler kullanılabilir, öğrencilerin bilişsel düzeyi, motivasyonu, öğretim yöntemi gibi faktörler değerlendirilebilir.
- Nedensel karşılaştırma deseninde iki grup karşılaştırılır; başarılı olan grup ve başarısız olan grup, her iki gruba da aynı şey verilir.
- 25:13Deneysel Araştırma Deseni
- Deneysel araştırma deseni, bir bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla yapılır.
- Örneğin, "yaratıcı dramanın öğrencilerin başarısı üzerine etkisi nedir?" sorusunda, yaratıcı drama bağımsız değişken, başarı ise bağımlı değişkendir.
- Deneysel araştırmalarda kontrol grubu ve deney grubu oluşturulur; deney grubunda araştırılan değişken uygulanırken, kontrol grubunda normal yöntem kullanılır.
- 26:11Deneysel Araştırmalarda Önemli Kavramlar
- Bağımlı değişken, araştırılan durum veya durumun üzerinde etki edilen değişkendir (örneğin bir hastalık).
- Bağımsız değişkenler, deney grubunda kullanılan yeni tedavi yöntemi ve kontrol grubunda kullanılan geleneksel yöntemdir.
- Araştırmada hipotezler kurularak, sıfır hipotezi (etkisi yoktur) çürütülme çalışılır.
- 27:26Kontrol Altına Alınan Değişkenler
- Bağımsız değişkenler kontrol altına alınabilir ve ön testlerin etkisi ortadan kaldırılabilir.
- Kovaryans analizi, ön testlerin son testleri üzerindeki etkisini ortadan kaldırarak sadece araştırılan bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini değerlendirmeye yardımcı olur.
- Bağımlı değişken sayısı tekse ANCOVA analizi, birden fazlaysa MANCOVA önerilir.
- 28:25Parametrik ve Non-Parametrik Testler
- Araştırmacının hedefi genelleme yapmaktır, bu nedenle parametrik testler kullanılmalıdır.
- Parametrik testler evrene genelleme şansı verirken, non-parametrik testler vermez.
- Deneysel araştırmalarda bağımsız değişkenin değiştirilmesi, desenin en önemli özelliği olarak belirtilir.
- 30:05Örnekleme Yöntemleri
- Deneysel araştırmalarda rastgele örneklemeler kullanılması gerekir (tüm örnekleme, tabakalı örnekleme, sistematik örnekleme).
- Rastgele örneklemeler, evrene genelleme şansını artırır.
- Bazı durumlarda rastgele örneklemeler zor olabildiği için yarı deneysel desenler kullanılabilir, ancak bu durumda evrene genelleme şansı azalır.
- 32:11Araştırma Türleri
- Nicel araştırmada dört temel türü vardır: tarama, korelasyon, nedensel karşılaştırma ve deneysel desenler.
- Türkiye'de özellikle deneysel desenler çok fazla kullanılmaktadır.
- Deneysel desenlerin ciddi hataları ve sıkıntıları vardır, bunlar sonraki videolarda ele alınacaktır.