Buradasın
Modern Felsefe Dersi: Alman Idealistleri Fichte, Schelling ve Schleiermacher
youtube.com/watch?v=zfLkSCMCsBAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir akademik ders formatında sunulan "Modern Felsefe I" dersinin bir bölümüdür. Konuşmacı, Alman idealist felsefesinin temel düşünürlerini ele almaktadır.
- Video, Alman idealist felsefesinin kurucularından Fichte'nin felsefesiyle başlayıp, Schelling'in felsefi gelişimini dört aşamada (öznel idealizm, doğa felsefesi, özdeşlik felsefesi ve pozitif felsefe) incelemektedir. Son olarak Schleiermacher'in düşünce sistemi, düşünce-varlık ilişkisi, metafizik, etik ve din kavramları üzerinden açıklanmaktadır. Her düşünürün temel felsefi ilkeleri, ben kavramı, özgürlük, doğa ve toplum ilişkileri gibi konular detaylı olarak ele alınmaktadır.
- 00:10Fichte'nin Felsefi Yaklaşımı
- Modern felsefe dersinde Alman idealistleri Fichte, Schelling ve Schlaer Maher'in düşünceleri ele alınacaktır.
- Fichte, Alman idealizmi olarak bilinen felsefi devinimin kurucularından olup, Kant'ın pratik felsefe ahlak felsefesine ilişkin görüşlerini çıkış noktası yaparak idealist felsefesini oluşturmuştur.
- Fichte'ye göre felsefenin tümel bir bilim olduğu ve tüm parçaları arasında sistematik bir bütünlük sağlanması gerektiği düşünülmektedir.
- 00:44Fichte'nin Benlik ve Doğa Anlayışı
- Fichte'ye göre felsefe için temel ilke bilinçli varlık, düşünen ben olmalıdır ve bu salt ya da aşkınsal bendir.
- Fichte, benlik üzerine üç temel önerme öne sürer: ben sadece kökensel bir yolda kendi varlığını koyar, ben'in karşısında genel olarak bir ben olmayan vardır ve ben'de bölünebilir bir ben'e karşıt olarak bölünebilir bir ben olmayan bulunur.
- Fichte'nin idealist sisteminde tüm etkinlik ben ya da mutlak benle ilişkilendirilir ve mutlak ben salt bir etkinlik, sonsuz bir çabadır.
- 02:26İnsan Doğası ve Özgürlük
- İnsan dürtülerden oluşur ve dürtüleri ile zorunluluğun hüküm sürdüğü doğanın anlama yetisi ya da kendi kendisi aracılığıyla belirleme eğilimi ile de özgürlüğün alanına aittir.
- Fichte'ye göre somut doyumu amaçlayan dürtü ile tam özgürlüğü amaçlayan tinsel itki, aşkınsal bakış açısından tek bir itkidirler.
- İnsan kendini öz-etkinlik adına etkinlik olarak düşünürken, aynı zamanda özgür olduğunun farkına varır ve bu özgürlük içinde öz etkinliğini gerçekleştirme çabasını bir yasaya uygun olarak yapması gerektiğini ayırt eder.
- 03:17Vicdan ve Özbilinç
- İnsanda bulunan vicdan, tikel bir yükümlülüğün dolaysız olarak farkında olmaktır ve belirli ödevimizin dolaysız bilincidir.
- Yanılmaz vicdan, eylemlerin doğruluğu ve eğriliği için bir ölçüttür ve böylece eylemin ölçütü insana dışsal değildir, insanın kendisindedir.
- Özbilincin doğması için bir benler topluluğunun olması gerekir ve kendimizi ussal varlıklar topluluğunun bir üyesi olarak görmediğimiz sürece özgürlüğümüzün bilincine varamayız.
- 04:11Schelling'in Felsefi Gelişimi
- Fichte'nin felsefesi Schelling'in düşüncelerinin başlangıcını oluşturur, ancak süreç içerisinde Schelling kendine özgün bir felsefe oluşturarak Fichte'den ayrılır.
- Schelling'in felsefi gelişimi dört aşamada ele alınır: öznel idealizm, doğa felsefesi, özdeşlik felsefesi ve negatif ve pozitifin karşıtlığında felsefedir.
- Schelling, ben kavramını insan bilgisinin en yüksek ve koşulsuz öğesi olarak postulalaştırır ve doğayı mutlak varlığın nesnel belirti olarak Fichte'den ayırır.
- 04:53Mutlak Kavramı ve Doğa
- Schelling, tin ve doğanın özdeşliğini mutlak kavramı ile ifade eder ve mutlak üç mantıksal evre sergiler: kendini ideal doğa olarak nesnelleştirir, nesnelleşmiş mutlak öznellik olarak mutlaklığa dönüşür ve mutlak nesnellik ile mutlak öznellik yine tek bir mutlak olarak belirir.
- Doğanın temelinde yatan ve kendini fenomenal dünyaya dönüştüren etkinlik sonsuzdur ve doğa, etkinlik ya da isteme olan sonsuz mutluluğun kendisini nesneleştirmesidir.
- Doğadaki her şey karşıt güçler arasındaki gerginlikten, bu güçlerin birbirine etkide bulunup bir dengeye ulaşmalarından oluşur ve bu süreç insan bilincinde doruğuna ulaşır.
- 05:48Bilinç ve Evreler
- Özne ve nesne özdeştir ve bilgi alanında bu özdeşlik özbilinçtir; özbilinç tek bir mutlak edimdir ve bu mutlak edim benin nesne olarak üretiliştir.
- Schelling, bilincin tarihinde üç evre olduğunu belirtir: ilk evre ilkel doyumdan üretken sezgiye dek yayılır ve doğa felsefesinde maddenin kuruluşu ile bağlantılıdır.
- Üçüncü evrede organizmanın oluşumu devreye girer ve bu evre, ben'in düşünme yoluyla kendisini ben olmayandan ayırt etmesini, bir zihin olarak tanımasını sağlayan mutlak soyutlama ediminde doruğa ulaşır.
- 07:06Pozitif Felsefe ve Tanrı
- Pozitif felsefe, Schelling'in düşüncesindeki son aşamadır ve varoluşsal anlamda bir salt edim ya da varlık olarak Tanrı'yla başlar.
- Tanrı kişisel olmayan bir kavram değil, yaratıcı bir varlıktır ve varlığın efendisidir; burada varlık dünyadır.
- Pozitif felsefe salt düşünme yoluyla değil, istenç yetkisiyle olur.
- 07:31Schlaer Maher'in Felsefi Yaklaşımı
- Schlaer Maher'e göre düşünce ve varlık birbiri ile ilişkilidir; bu iki yolla olur: ya düşünce kendisini doğaya uydurur ya da doğayı kendisine uydurur.
- Metafizik kendi içinde dünyanın olgusallığını ve yasalarını oluştururken, etik insanın doğasından ve evrenle ilişkisinden bir ödevler sistemi geliştirir.
- Din ise ne bilgi, ne ahlaktır, yalnızca duygudur; Schlaer Maher için din, sonsuza yönelen temel bağımlılık duygusunun kazanılmasından oluşur ve zihinden çok yüreğin, bilgiden çok inancın konusudur.
- 08:13İnsan Bireyi ve Toplum
- İnsan olma tümeli tüm sonlu bireylere içkindir ve her birey Tanrısalın tikel bir beliriştir.
- İnsan bireyi, düşünme-bilme etkinliklerinin ve isteme-eyleme etkinliklerinin konusu olarak tim ve doğayı birleştirir ve zihin ve bedenden oluşur.
- Bireysel yeteneklerin geliştirilmesi gerekir ve bireysellik ancak başkaları ile ilişki içinde gerçeklik kazanır; toplum da insan bireylerinin bir topluluğu olarak bireysel ayrımları gerektirir.