Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen ve öğrenci arasında geçen eğitim formatında bir felsefe dersidir. Soru-cevap şeklinde ilerleyen ders, felsefe tarihi ve düşünce akımları hakkında bilgi vermektedir.
- Videoda modern düşünce ve skolastik dönem arasındaki farklar ele alınmakta, Kopernik, Bacon, George Berkeley ve Thomas Hobbes gibi önemli felsefe düşünürlerinin görüşleri incelenmektedir. Özellikle Hobbes'in devlet anlayışı ve Bacon'ın "Yeni Bir Organ" eseriyle geliştirdiği tüme varım yöntemi detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Video, felsefe sınavlarına hazırlık amacıyla hazırlanmış olup, modern düşünce ve skolastik dönem arasındaki süreklilik ve farklılıklar vurgulanarak, felsefe tarihi hakkında kapsamlı bir kaynak niteliğindedir.
- 00:02Modern Düşünce ve Skolastik Dönem Arasındaki Farklar
- Modern düşünce, skolastik dönemden farklı olarak edebi ifade biçimleri ve dil farklılaştı; ortaçağ düşünürleri Latince yazarken, modern dünyada 17. yüzyılda Latince eserler yazılmakla birlikte anadil kullanılmaya başladı ve 18. yüzyıldan itibaren tam olarak yaygınlaştı.
- Ortaçağ'da filozoflar özgün yapıtlar ve çalışmalar üretirken, modern dünyada belli birkaç filozofun ve dini metinlerin yorumları yapılırdı.
- Modern dönemde Descartes'ın "düşünüyorum, o halde varım" ile nesneden hareket etme yerine özneden yani insandan hareket eden bir düşünce yapısı başlamıştır.
- 01:12Felsefenin Gelişimi
- Ortaçağ filozofları aynı zamanda Hıristiyan teorisi öğreten üniversite hocalarıydılar, modern dönemde ise felsefe ruhban sınıfının tekelinden kurtulmuş, okullardan, manastırlardan, üniversitelerden dışarı çıkmıştır.
- 17. yüzyıldan itibaren eğitimli ve kültürlü insanlar arasında felsefe yaygınlık kazanmaya başlamış, kamunun ve halkın faydasına yönelik bir uğraş haline gelmiştir.
- Skolastik felsefe sadece Hıristiyanlık dogmalarına dayalı değil, 13. yüzyılda Thomas Aginos felsefenin dinden ayrı bağımsız bir çalışma alanı olduğunu söylüyordu ve 14. yüzyıl Nomalis düşüncesi teoloji ve felsefe arasında kesin bir sınır çizmiştir.
- 03:42Kopernik ve Mistik Dil
- Kopernik, kilisenin dogmalaştırdığı yer merkezli evren sistemi yerine merkezinde güneşin bulunduğu bir evren sistemi ortaya koyarak, kitabını yayınlamadan kilise çevrelerinden gelen alay ve tepkilerle karşılaşmıştır.
- Kopernik, ölümüne yakın yayınlanan eserinde mistik bir ifade ile güneşi "evrenin merkezinde güneş taht kurmuştur" şeklinde tasvir etmiştir.
- Kopernik, kilisenin tepkisini çekmeden güneş merkezi evren sistemini savunmaya çalışmıştır.
- 05:29Bacon'ın Bilimsel Araştırma Anlayışı
- Bacon, insanlığın mutlu ve aydınlık geleceğine yönelen aklı ve güvenilir bilgiyi yanlış bilgilerden, yerleşik tabulardan kurtarmak gerektiğini ifade etmiştir.
- Bacon'a göre bilim insanı anı içinden çekerek ören örümcek gibi ne de çevresinden topladığı ile yetinen karınca gibi davranmamalıdır.
- Bacon, bilim insanının topladığını işleyen, düzenleyen bal arısı gibi yapıcı bir etkinlik içerisinde olmalıdır.
- 06:58Bacon'ın Tanrı Anlayışı
- Bacon, zaman zaman tanrı tanımazlıkla suçlanmış olsa da tanrı tanımazlığa karşı olduğunu açık bir şekilde ifade etmiştir.
- Bacon, "az felsefe insan zihnini tanrı tanımazlığa götürür ama felsefede derinlik insanların zihnini dine götürür" diyerek kuramsal teolojiye değer vermediğini ancak felsefede derinleşmenin insanı Tanrı'ya ulaştıracağını belirtmiştir.
- 08:32Hobbes'in Devlet Anlayışı
- Hobbes'e göre insan doğasında rekabet, güvensizlik duygusu ve şerefi olmak üzere üç temel kavga nedeni vardır.
- Devlet olmadıkça herkes herkese karşı daima savaş halindedir ve bu savaş herkesin herkese karşı savaşıdır.
- Güvenlik doğal hukukla sağlanamaz çünkü adalet, hakkaniyet, tevazu ve merhamet gibi değerler doğa yasaları bunlara uyulmasını sağlayacak bir gücün korkusu olmadan etkili olamaz.
- 10:11Hobbes'in Devlet Anlayışının Özellikleri
- Hobbes, egemenliği elde etme ve kullanmanın iki yolunu ayırır: biri bir kimsenin diğer insanların kendi yönetimi boyun eğdirmesi, diğeri ise insanların gönüllü olarak kendi aralarında anlaşmalarıyla oluşması.
- Sözleşmeye dayalı devlet, siyasal bir sistem veya sözleşme ile kurulmuş bir devlet olarak adlandırılabilir.
- Hobbes'in devleti toplumsal sözleşmeye dayanan, eleştirilemeyen, uyruğundan çıkılamayan ve vazgeçilemeyen bir otokratik devlettir.
- 12:18Bacon'ın Felsefeye Katkıları
- Bacon'a göre insan, doğanın yöneticisi ve yorumcusu olarak doğa düzeni üzerindeki gözlemlerinin izin verdiği kadar eylemlerde bulunabilir ve nedenlerini anlayabilir.
- Bacon'ın "Novum Organum" eseri, Aristoteles'in "Organon" kitabından farklı bir kitap olup, Aristoteles ve eski yöntemlerine karşı bir durum söz konusudur.
- Bacon, yeni bir doğa ve insan anlayışı önererek felsefeye katkıda bulunmuş ve tüme varım yöntemini önermiştir.