Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Kadir Gümüş tarafından sunulan bir eğitim dersidir. Öğretmen, milli edebiyat dönemini kapsayan önemli yazarları, eserlerini ve edebi türleri detaylı şekilde ele almaktadır.
- Video, milli edebiyat dönemi (1911-1922) hakkında kapsamlı bir inceleme sunmaktadır. İlk bölümde Mehmet Fuat Köprülü, Falih Rıfkı Atay, Hüseyin Avni (Aka Gündüz) Enis ve Memduh Şevket Esendal gibi yazarların çalışmaları anlatılırken, ikinci bölümde Sait Faik Abasıyanık, Müfide Ferit ve Ebubekir Hazım Tepeyran gibi yazarların eserleri ele alınmaktadır. Son bölümde ise dönemin tiyatrosu, Türkçülük hareketi ve milli edebiyat dönemi içindeki küçük atılımlar olan Nev-ünalilik, Nayilik ve Beşerciler anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca Akdeniz havzası edebiyatı, Yahya Kemal ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun çalışmaları da incelenmekte ve beşercilerin diğer videoda detaylı olarak inceleneceği belirtilmektedir.
- 00:03Milli Edebiyat Dönemi ve Mehmet Fuat Köprülü
- Milli edebiyat dönemine devam edilecek ve sonrasında beş hececilerle ilgili bilgiler paylaşılacak.
- Mehmet Fuat Köprülü, ordinardius prof. dr. unvanına sahip, milletvekili yapan devlet adamı ve edebiyat tarihçisidir.
- Köprülü, Yunus Emre, Mevlana ve diğerleri hakkında araştırmalar yaparak Türk edebiyatı hakkında bilgilerimizin zengin olmasını sağlamıştır.
- 00:45Mehmet Fuat Köprülü'nün Çalışmaları
- Köprülü, Türk edebiyatında ilk mutasavvıflar, halk edebiyatı, tasavvuf, Türk şairleri, aşık tarzı, halk edebiyatı, divan edebiyatı antolojisi ve Türk edebiyatı tarihi üzerine araştırmalar yapmıştır.
- Edebiyat tarihi, sanatçının ya da dönemin geçmişini, o dönemin özelliklerini ve sanatçının özelliklerini bize aktaran eserlerdir.
- Edebiyat tarihi üzerine ilk bilimsel araştırma ve inceleme Fuat Köprülü'ne aittir.
- 02:29Falih Rıfkı Atay
- Falih Rıfkı Atay, Atatürk'ün yanındaydı ve Atatürk'le birlikte yurt gezilerinde bulundu.
- En ünlü eserleri gezi yazılarıdır ve en bilinir eserleri "Zeytindağ", "Ateş ve Güneş" ve "Çankaya" anılarıdır.
- Gezi yazılarında Roma, Tirana, Makedonya, Rusya, Moskova, Tuna kıyıları, Times kıyıları, Hindistan ve yolcu defteri gibi eserlerini yazmıştır.
- 06:19Enis Behiç Kürçen
- Asıl ismi Hüseyin Avni olan yazar, daha sonra Enis Behiç takma adını kullanmıştır.
- Balkan savaşlarında milliyetçi şiirlerini "Bozgun" adlı kitapta toplamıştır.
- En ünlü romanı "Dikmen Yıldız" olup, yüzbaşı Murat'ın gizli göreve gittiği ve karısı Yıldız'ın akli dengesini kaybettiği hikayesini anlatır.
- 09:02Memduh Şevket Esendal
- Memduh Şevket Esendal, durum hikayesinin Türk edebiyatındaki önderidir.
- Durum hikayesi, olay hikayesi gibi serim-düğüm-çözüm yapısına sahip değil, kişilerin yaşadığı anlık duygulanmaları anlatır.
- İlk öyküsü "Veysel Çavuş" ile Türk edebiyatına girmiştir.
- 10:14Milli Edebiyat Döneminde Roman Yazarları
- Miras, Vassaf Bey gibi romanlarda evlilik konusu işlenirken, en ünlü romanı Ayaşlı ve Kiracılar'dır.
- Ayaşlı ve Kiracılar, Ankara'da yaşanan bir hikaye anlatır ve Ayaşlı İbrahim Efendi'nin evinde farklı kişilerin kiracı olduğu ve bu kişiler arasındaki ilişkileri konu alır.
- Miras, Vassaf Bey, Ayaşlı ve Kiracılar, Otlakçı ve Mendil Altında romanları ve Gönül Kaçanı Kovalar gibi hikayeleri olan yazarın ilk hikayesi Veysel Çavuş'dur.
- 12:00Durum Hikayesi ve Türk Edebiyatı
- Durum hikayesi, çözümü olmayan bir hikayedir; dünyadaki ustası Antonichov'dur ve Türk edebiyatında ilk örneği Memduh Şevki Sandal'dır.
- Türk edebiyatında en iyi durum hikayesi yazarı Sait Faik Kıbrısçıdır.
- Müfide Ferit'in tek romanı Çoklu Nehir'dir ve Rus esaretinde yaşayan Türkleri anlatır; bu roman ikinci yazılan Türkçe romandır.
- 14:12Türkçülük Hareketi
- Yusuf Akçura, Kazan Tatarı'dır ve "Siyasetin Üç Tarzı" adlı 33 sayfalık ünlü makalesinde Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük kavramlarını anlatır.
- İsmail Gaspıralı, Kırım Türkçülüğü'nden gelir ve "Dilde, fikirde birlik" sloganıyla Tercüman gazetesi çıkarır.
- Türkçülük hareketi sadece Ziya Gökalp ile sınırlı değil, Yusuf Akçura ve İsmail Gaspıralı gibi farklı bölgelerden gelen kişiler tarafından da geliştirilmiştir.
- 15:59Köy Romanı
- Ebubekir Hazım Tepeyran'ın ünlü romanı Küçükbaşa'dır ve ikinci köy romanıdır.
- Küçükbaşa, Niğde'nin bir köyünde keleş oğlu Ali'nin askerlikten döndüğünde yaşanan hikayeyi anlatır.
- Küçükbaşa'nın önemli özelliği köyden bahsetmesinin yanı sıra, köy ağzıyla konuşan karakterlerdir.
- 18:12Milli Edebiyat Döneminde Diğer Yazarlar
- Filibeli Ahmet Hilmi, mutasavvıf ve maddeciliğe karşıdır; felsefi roman A Makı Hayal'de Racı adlı bir karakteri anlatır.
- Neyzen Tevfik Kolaylı, taşlama ve hiciv ustasıdır; eserlerinden Kitch ve Azab-ı Mukaddes önemlidir.
- Milli Edebiyat döneminde tiyatro, 1914'te Darülbedayi Osmanıye olarak açılmıştır ve 1916 yılında Hüseyin Suat'ın Çürük Temel'i ilk sahnelenmiştir.
- 21:35Milli Edebiyat Dönemi Tiyatro Sanatçıları
- Celal, Osmanlı'nın bozulan kurumlarını temsil eden tiyatro eserleri yazmıştır.
- "Aynaros Kadısı", "Ferman Ferman Bir Kavuk Devrildi" ve "Köprülüler" gibi eserler Osmanlı kurumlarını eleştirmektedir.
- "İstanbul Efendisi" ve "Gençler" gibi eserler, "Misler" gibi birer tane tiyatrodur.
- 23:11İbn Refik ve Ahmet Nuri Sekizinci
- İbn Refik, Ahmet Nuri Sekizinci ve Reşat Nuri ile birlikte "Kelebek" adlı mizah dergisini çıkarmıştır.
- Ahmet Nuri Sekizinci'nin "Mavi Sakalın Sekizinci Karısı" (Sekizinci) adlı eseri vardır.
- 24:02Milli Edebiyat Dönemindeki Küçük Atılımlar
- Milli edebiyat döneminde Nev ünallik, Nayilik ve Beşerciler adı verilen küçük atılımlar vardır.
- Akdeniz havzası edebiyatı (Nev ünallik) Yahya Kemal ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi yazarlar tarafından geliştirilmiştir.
- Bu akım daha sonra Salih Zeki Altay, Azra Erhat, Haanın Balıkçısı ve Sabahattin Eyüpoğlu tarafından devam ettirilmiştir.
- 26:42Nayilik ve Beşerciler
- Nayilik, Fecriati'den sonra ortaya çıkan bir hareket olup, Türk edebiyatının köklerinin 13. yüzyılda aranması gerektiğini savunmuştur.
- Halit Fahri Özansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Orhan Seyfi Orhon ve Faruk Nafiz Çamlıbel "Beşerciler" olarak bilinirler.
- Milli edebiyat dönemi 1911-1922 aralığında olup, bazı kaynaklarda 1909-1922 olarak da gösterilir.