Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından öğretmen adaylarına yönelik hazırlanmış kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitmen, KPSS ve ÖSYM sınavlarına hazırlanan aday öğretmenlere yönelik bilgiler sunmaktadır.
- Video, Edgar Dale'nin yaşantı konusu, materyal tasarımı ve öğretim yöntemleri konularını ele almaktadır. İçerik, yaşantı konusunun detaylı açıklaması, materyal tasarım ilkeleri, görsel tasarım prensipleri, yazılım türleri ve öğretim materyallerinin etkili kullanımı gibi konuları kapsamaktadır. Eğitmen, teorik bilgileri örnek sorular ve çözümlerle destekleyerek, sınavlarda karşılaşabilecek soru tiplerini göstermektedir.
- Videoda ayrıca somuttan soyuta, basitten karmaşığa ilerleyen öğretim yöntemleri, farklı öğrenme stilleri, uzaktan eğitim ve bilgisayar destekli öğretim uygulamaları gibi konular da ele alınmaktadır. Materyal tasarımı konusunun sona ermesiyle video, bir sonraki derste sınıf yönetimi konusunun işleneceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- Materyal Tasarım Dersinin Özeti
- Bu son ders, materyal tasarımında kullanılan temel kavramlar, materyal hazırlama süreçleri, materyal kullanımının faydaları ve öğretim araçlarının etkili kullanımı konularını kapsıyor.
- Edgar Dale'nin Yaşantı Konusu, materyal tasarımında en kıymetli ve ÖSYM tarafından sıkça sorulan konulardan biridir.
- Edgar Dale'nin Yaşantı Konusu, öğretmenlere derslerinde kullanacakları öğrenme yaşantılarını seçmede yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiştir.
- 02:22Edgar Dale'nin Yaşantı Konusunun Temel İlkeleri
- Edgar Dale, etkin katılım arttıkça kalıcılık arttığını ve en kalıcı öğrenmenin kendi kendine (yaparak yaşayarak) öğrenme olduğunu belirtmiştir.
- Öğrenirken en çok kullanılan duyu görmedir, ancak en kalıcı öğrenmeyi görme duyusuyla değil, yaparak ve anlatarak öğrenme sağlar.
- Öğretim basitten karmaşa ve somuttan soyuta doğru yapılmalıdır.
- 03:44Yaşantı Konusunun Sonuçları
- Edgar Dale'ye göre okuduklar en az kalıcılığa sahip yaşantılardır, işittiklerinin %20'sini, gördüklerinin %30'unu, hem görüp hem işitirsek %50'ini hatırlayabiliriz.
- Söyleyerek öğrenirsek %70'ini, bir şeyi yaparak öğrenip nasıl yaptığını anlatırsak %90 oranında hatırlamaya sahip oluruz.
- En çok kullanılan duygu görmedir, ardından işitme, koklama, dokunma ve en az kullanılan duygu tatmadır.
- 05:28Yaşantı Konisinin Yapısı
- Yaşantı konisinin taban kısmında doğrudan doğruya maksatlı yaşantılar yer alır: deneyler, projeler, problem çözme yöntemleri ve stajlar.
- Koninin bir üst kısmında model ve numunelerle edinilen yaşantılar (benzetim, simülasyon), dramatizasyon, gösteriler, gezi, sergiler ve televizyon bulunur.
- Koninin en üst kısmında hareketli resimler (çizgi film), radyo, plak, şerit resimler ve görsel sembollerle edinilen yaşantılar yer alır.
- 07:39Öğrenme Yaşantıları ve Koninin Yapısı
- Görsel sembollerle yaşantılar, şekil, şema ve tablolarla öğrenmeyi içerirken, sözel sembolle edinilen yaşantılar düz metin okuma, anlatım yoluyla öğrenme ve görüşme tekniği gibi diyalog yoluyla bilgi edinme yöntemlerini kapsar.
- Edgar Dale, doğrudan yaşantı, model numunelerle edinilen yaşantılar, dramatizasyonlu dinler ve bireyin kendi kendine edindiği öğrenmeleri ayrı tutmuştur.
- Gösterilerden sözel sembollere kadar olan kısım başkalarının yardımıyla edinilen yaşantılar olarak sınıflandırılırken, sergilerden aşağısı bireyin bütün duyuları kullandığı yaşantılardır.
- 09:21Koninin Çalışma Prensibi
- Konide tepeden tabana indikçe etkin katılım, somutluk, öğrenmenin basitliği, açıklık ve yaşama transferi artarken, tek olumsuzluk etkinlik için harcanan süre artmasıdır.
- ÖSYM'nin soru tarzı genellikle "hangisi daha etkili öğrenme sağlar" veya "hangisi daha kalıcı öğrenme sağlar" gibi sorularla ilgilidir.
- ÖSYM'nin soru kalıbı, bir öğretmenin dersinde iki yaşantıyı arka arkaya kullanırken önce basit ve daha somut yaşantıyı, sonra karmaşık ve daha soyut yaşantıyı kullanması gerektiğini belirtir.
- 15:00Edgar Dale'nin Yaşantı Konisi
- Öğretmenler derslerinde somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru ilerlemelidir.
- Örneğin, ders öncesi dramatizasyon kullanıp sonra hareketli resimlere geçmek, gösterilerden sonra televizyona geçmek veya modellerden sonra görsel sembollere geçmek uygundur.
- Öğretim soyuttan somuta ve karmaşıktan basite doğru gidemez; örneğin, önce anlatım yapıp sonra geziye gitmek uygun değildir.
- 16:22Kodlama Yöntemi
- Edgar Dale'nin yaşantı konisini hatırlamak için "Demode Gözde Galatasaraylı Tahir" şeklinde bir kodlama yöntemi kullanılır.
- Kodlamada her büyük harf bir basamağı temsil eder: Demode (Doğrudan Yaşantı, Model, Numune, Dramatizasyon), Gözde (Gösteri), Galatasaraylı (Geziler, Sergiler), Tahir (Televizyon, Hareketli Resim, RC, Radyo, Plak, Şerit, Resim, Görsel Sembol, Sözel Sembol).
- Olumlu şeyler (etkin katılım, açıklık, somutluk) koninin tabanına (Demode) gittikçe artar.
- 19:33Materyal Tasarımı Soruları
- Görsellerin anlamını açıklamak için metinlerle zenginleştirilmesi gerekir.
- Açıklık ilkesine en uygun öğretim materyali, çok sayıda duyu kullanabilen modellerdir.
- Somut ve kalıcı öğrenme ile genelleme becerisini geliştirmek için, abaküs kullanmak gibi çok sayıda duyuyla etkileşim sağlayan etkinlikler daha etkilidir.
- 23:38Yazılı Materyal Hazırlama İlkeleri
- Yazılı materyal hazırlarken paragraflar arası boşluklar satır arası boşluklardan geniş tutulmalıdır.
- Metnin uzun paragraflar içermesi durumunda tek sütun kullanılmalı.
- Görsellerde fazla ayrıntı veya gerçeğe yakınlıktan kaçınılmalı, daha çok basit çizimler tercih edilmelidir.
- Satır sonuna sığmayan kelimeler alt satıra alınmalı, kesme işareti kullanılmamalıdır.
- Vurgulamalar için tümü büyük harflerle yazılmış ifadeler kullanılmamalı, italik veya bold gibi daha sağlıklı vurgulama yöntemleri tercih edilmelidir.
- 25:08Görsel Sunum Hazırlama İlkeleri
- Görsel sunumlarda metnin tamamını büyük harflerle yazmak yanlıştır, sadece başlıklar büyük harflerle yazılabilir.
- Aynı yazı tipi kullanılmalıdır, farklı yazı karakterleri karıştırılmamalıdır.
- Görsel sunumlarda bir sayfada maksimum altı satır, bir satırda maksimum altı kelimeye yer verilmelidir.
- 26:28Etkili Öğrenme Materyalleri
- Daha etkili öğrenmeyi sağlamak için, materyalde daha çok duyuya hitap eden ve çocuk yaparak sürece dahil olan materyaller tercih edilmelidir.
- Güneş tutulması konusunu öğretmek için üç boyutlu modeller daha etkili öğrenmeyi sağlar.
- Materyal hazırlarken, ne kadar çok duyuya hitap ediliyorsa ve çocuk yaparak işin içine dahil olabiliyorsa, o kadar etkili öğrenmeler sağlanır.
- 27:39Materyal Geliştirme Süreci
- Bir öğretim materyalinin geliştirilmesinde yapılacak işlemlerin doğru sırası: önce hedef belirlenir, sonra uygulama yöntemi ve teknik belirlenir.
- Sonra materyalin hazırlanacağı teknoloji ve araç-gereç seçilir, en son materyal hazırlanır.
- 28:26Materyal-Araç Eşleştirmesi
- Soruda verilen etkinliklerden hangisi yanındaki araç-gereçle en üst düzeyde somutlaştırılabilir sorulmaktadır.
- Soğanların inceletilmesi için mikroskop, tarihi mekanların incelenmesi için alan gerişi gibi eşleştirmeler en üst düzeyde öğrenmeyi sağlar.
- 30:12Ses Kayıt Cihazının Kullanımı
- Öğretmenin öğrencilerden ses kayıt cihazına şiirlerini kaydetmelerini istemesinin temel amacı öğrencilerin öğrenme sürecini yönlendirmektir.
- Ses kaydı, öğrencilerin eksiklerini görebilmesi ve düzeltmeler yapabilmesi için bir rehberlik etme aracı olarak kullanılmaktadır.
- 31:27Ders Kitabı Seçimi
- Bir ders kitabının ders kitabı olarak kullanılabilmesi için dersin kazanımlarına uygun olması gerekir.
- Dersin kazanımları öğretim programında yer alır ve hedefler, kazanımlar, amaçlar, istenilen davranışlar ve öğretim programı gibi ifadelerle ifade edilir.
- 32:05Bütünlük İlkesi
- Bütünlük ilkesi, hazırlanan görselde bir anlam bütünlüğünün olması ve mesajın karşı tarafa anlamlı bir bütünlük içinde verilmesi anlamına gelir.
- Bütünlük ilkesini uygulamak için görseldeki ögeler arasındaki ilişkileri belirgin hale getirmek gerekir.
- Öğeleri birbirinden uzak görünmesini sağlamak yakınlık ilkesi ile, en önemli ögeyi ortaya koymak vurgu ile, ön ve arka alanları zıt renkli olarak hazırlamak ise farklı ilkelere aittir.
- 33:20Öğretim Materyallerinin Kullanımı
- Öğretmenler dikkat çekmek için örnek olay kullanabilir, düz anlatımda materyal kullanabilir ve anlatımı desteklemeye çalışabilir.
- Öğretmenler aynı anda birden fazla materyal kullanmamalıdır, çünkü öğrenciler tek bir materyale odaklanabilirken, birden fazla materyal aynı anda kullanıldığında dikkat dağılabilir.
- Örnek olaydan sonra tartışma yaptırmak, öğrencilerin fikirlerini paylaşmalarını sağladığı için uygundur.
- 34:43Materyal Etkinliği
- Üç boyutlu modeller, iki boyutlu çizimlere göre daha etkili öğrenme sağlar çünkü gerçeğe daha yakın ve daha anlamlı öğrenme imkanı sunar.
- Hayvan hücresini küresel yapılar yerine dairesel yapılar olarak düşünen öğrenciler, görsel-uzamsal zekalarını yeterli düzeyde kullanamamaktadır.
- İlköğretim düzeyinde somut öğrenme yaşantıları daha etkilidir.
- 36:16Ders Kitabı Değerlendirme Ölçütleri
- Ders kitapları öğretim programlarının içeriğine uygun olarak hazırlanır ve program içeriğini yansıtır.
- Öğretmenler ders kitaplarını incelemek için öncelikli olarak çeşitli görsellerle ve örneklerle zenginleştirilmiş olması ölçütünü dikkate almaları gerekir.
- 37:15Uzaktan Eğitim
- Uzaktan eğitim, fiziksel olarak ayrı mekanlarda bulunan kişilere zaman zaman etkileşimli ortam sağlamak için planlanır.
- Uzaktan eğitimde modüler bir sistem uygulanır ve eğitimler eş zamanlı (senkron) ve eş zamanlı olmayan (asenkron) şekillerde alınabilir.
- Uzaktan eğitimde her bireyin kendi ihtiyacı dikkate alınır ve kişiye özel içerikler oluşturulabilir.
- 38:20Bilgisayar Destekli Öğretimin Sınırlılıkları
- Bilgisayar destekli öğretimde öğrencilerin kişisel bilgisayarlar ve yazılımlar üzerinden çalışarak öğrenmeleri ve öğretmenlerin rehberlik yapması vardır.
- Bilgisayar destekli öğretimin sınırlılıkları arasında bilgisayar kullanıcılarına yardımcı olacak yeterli sayıda uzmanın olmaması, programların içerik bilgisinin yeterli kalitede olmaması, yazılımın sadece belirli bilgisayarlarda çalışabilmesi ve bilgisayarların pahalı olması bulunmaktadır.
- Öğrencilerin kendi öğrenme sürecini çeşitlendirebilmesi bir sınırlılık değil, bir faydadır.
- 39:34Öğretim Yöntemleri ve Etkinlikler
- Yaşantı konisine göre daha etkili öğrenmeyi sağlayan etkinlik, Edgar Dale'nin yaşantı konisinde tabana en yakın olanı olacaktır.
- Dokunsal öğrenme özelliğine sahip öğrencilere, dokunarak bilgi alabileceği materyaller (örneğin kabartma haritalar) tercih edilmelidir.
- Öğretmenler, yaşantı konisinde tabana gittikçe daha etkili öğrenmeyi sağlayacak etkinlikleri tercih etmelidir.
- 42:35Öğretim Materyalleri ve Sorun Çözümü
- Çalışma yaprağında değerlendirme sorularına ilişkin çözümler yer almamalıdır, çünkü bu öğrencilerin cevaba ulaşmasını engelleyecek düzen oluşturmalıdır.
- ÖSYM'nin sorduğu soruların cevapları, arşivde iptal edilmediği sürece geçerlidir ve hatalı olsa bile doğru kabul edilmelidir.
- Etkinliklerin seçilmesi hedefe göre olmalıdır; örneğin çevreyi tanıtmak için en etkili yöntem çevreye gitmektir.
- 45:09Bilgisayar Yazılımları ve Öğretim
- Laboratuvar yetersizliği nedeniyle deneyleri göstermek isteyen öğretmenler, benzetim/simülasyon yazılımlarını kullanmalıdır.
- Okula gidemeyen öğrenciler için özel öğretici yazılımlar kullanılmalıdır, bu yazılımlar konuyu sıfırdan öğrencinin hızına uygun şekilde öğretir.
- Öğrencilerin hücrenin yapısını daha iyi kavrayabilmesi için kullanılan modelin öncelikli amacı soyut kavramları somutlaştırmaktır.
- 47:35Öğretim Programı ve Yazılım Seçimi
- Öğretmenler, bilgisayar yazılımları seçerken öncelikle öğretim programına ve dersin hedeflerine bakmalıdır.
- Hızlı öğrenen öğrencilere bilgisayar destekli öğretimden yararlanarak daha karmaşık ve zor olan ek örnek uygulamalar yaptırılabilir.
- 48:10Bilgisayar Destekli Öğretim Yazılımları
- Öğretmenin başvurabileceği yazılım türü, öğrenilmiş konuyla ilgili karmaşık ve zor olan ek örnek uygulamalar sağlayan alıştırma tekrar yazılımıdır.
- Özel öğretici yazılımı her zaman yeni bir konuyu öğretmek için tercih edilir.
- İlk yardım eğitiminde gerçek durumlar en kalıcı öğrenmeyi sağlar, ancak tehlikeli durumlarda modeller kullanılmalıdır.
- 49:07Materyal Tasarım İlkesi
- Öğretmenin üçgen çeşitlerini işlerken bir üçgeni diğerlerine göre daha büyük çizmesi, informal denge tasarım ilkesini dikkate almıştır.
- Görselde formal denge, bütünlük, hizalama, dokuyu güçlendirme, devamlılık gibi tasarım ilkeleri gözlemlenmemiştir.
- 49:59Öğrenme Kuramları ve Uygulamalar
- Öğrenmede bitişiklik kuramına göre, öğrenilen bilgilerin transfer edilebilmesi için gerçek veya gerçeğe yakın öğrenme yaşantıları önemlidir.
- Dale'nin ilkelerine göre somut yaşantı kazanmak ve kalıcı öğrenme için en az yer verilmesi gereken öğretim tekniği görüşme tekniğidir.
- 51:10Bilgisayar Destekli Öğretim Uygulamaları
- Deprem konusunda yetersiz olan bir öğrenci için benzetim, problem çözme ve alıştırma-tekrar özellikleri olan yazılımlar daha etkilidir.
- Kalabalık ve akademik olarak başarılı öğrencilerin bulunduğu sınıfta başarısı düşük olan Şaban'ın bilgisayar destekli öğretimle başarısında artışın nedeni, kendi hızıyla öğrenmesi imkanı sağlamasıdır.
- 53:25Görsel Materyal Tasarımı
- Trafik kurallarına ilişkin görselde, kırmızı ışıkta çocuğun çapraz duruşu ve vücut hafif eğik duruşu hareket hissi uyandırır.
- Görselde kullanılan renk sayısı (10-11 renk) uygun değildir, tek sayfada 4-5 renk üzerine çıkılmamalıdır.
- 54:37Yayının Sonu
- Materyal tasarımı konusu bu bilgilerle noktalandırılmıştır.
- Haftaya veya en geç öteki hafta sınıf yönetimine giriş yapılacağı belirtilmiştir.
- Cuma günü deneme sınavında öğretim ilke yöntemleri, program geliştirme ve materyal tasarımı soruları incelenecektir.