Buradasın
Matematik Dersi: Sayma Yöntemleri, Permütasyon, Kombinasyon ve Olasılık
youtube.com/watch?v=nzE6MR0LX6QYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir matematik öğretmeninin öğrencilere yönelik hazırladığı kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, kasım ayında başlayan ara tatil sırasında kamp kapsamında sayma yöntemleri, permütasyon, kombinasyon ve olasılık konularını anlatmaktadır.
- Video, sayma yöntemlerinden başlayarak permütasyon, kombinasyon ve olasılık konularını adım adım ele almaktadır. İlk olarak toplam ve çarpım yoluyla sayma modelleri açıklanmakta, ardından faktöriyel kavramı, tekrarlı permütasyon, kombinasyon uygulamaları, binom açılımı ve olasılık hesaplamaları detaylı şekilde anlatılmaktadır. Son bölümde ayrık ve bağımsız olaylar konusu örneklerle pekiştirilmektedir.
- Öğretmen, konuları ezberlemek yerine mantığın önemini vurgulamakta ve ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini örneklerle göstermektedir. Video, fonksiyonlar konusuna geçileceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- Ara Tatil Kampı ve Sayma Yöntemleri
- Kasım ayında ara tatil başlamış ve kamp başlamıştır.
- Kamp kapsamında daha önce görülen konuların güçlü bir tekrarı yapılacaktır.
- İlk videoda sayma yöntemleri, permütasyon, kombinasyon, binom ve olasılık konuları ele alınacaktır.
- 00:51Sayma Yöntemlerinin Temel Kavramları
- Toplam yoluyla sayma, evdeki kişi sayısı veya oda sayısı gibi durumlarda kullanılır.
- Çarpım yoluyla sayma, kartezyen çarpımı gerektiren durumlarda kullanılır, örneğin fayansları saymak veya pantolon-gömlek eşleştirmek.
- Aynı türden seçenekler varsa toplam yoluyla sayma, farklı seçenekler varsa çarpım yoluyla sayma kullanılır.
- 01:43Sayma Yöntemlerinin Uygulamaları
- Toplam yoluyla sayma genellikle "veya" bağlacında, çarpım yoluyla saymak ise "ve" bağlacında karşımıza çıkar.
- Örnek olarak, beş şort, üç tişört, dört çift ayakkabı ve iki çift terlikten bir kombin oluşturmak isteyen Yusuf'un 90 farklı seçeneği vardır.
- A'dan C'ye gidilirken, B üzerinden gidilirse veya B üzerinden gitmezse farklı yollar hesaplanır ve toplam seçenek sayısı bulunur.
- 03:47Tekrar Kullanılmayan Yollar
- Gittiği yolları tekrar kullanmadan gidip dönebilirken, dönüşte gittiği yolu kullanmayacak şekilde farklı seçenekler hesaplanır.
- Örneğin, giderken 9 seçeneği varsa, dönüşte 8 seçeneği kalır çünkü gittiği yolu tekrar kullanmayacak.
- 04:21Permütasyon Problemleri
- Çarpım, toplam ve faktöriyel kavramları permütasyon problemlerinde önemli rol oynar.
- Aynı branştan kitaplar yan yana olmak koşuluyla, kitapları sıralarken her branş kendi içinde faktöriyel şekilde yer değiştirebilir.
- Dört kız ve dört erkekten oluşan sekiz kişilik bir grup, herhangi iki kız ya da iki erkek yan yana gelmeden oturabilirken, erkekler ve kızlar kendi aralarında faktöriyel şekilde yer değiştirebilir.
- 08:20Rakamları Farklı Sayılar
- Rakamları farklı üç basamaklı sayılar yazarken, ilk basamak için sıfır hariç beş seçenek, ikinci basamak için dört seçenek, üçüncü basamak için üç seçenek vardır.
- Tek sayılar için son basamak 1, 3 veya 5 olabilir, çift sayılar için son basamak 2 veya 4 olabilir.
- 300-500 aralığında sayılar için, 300 ile başlayan sayılar çıkarılmalıdır.
- 10:45Tekrarlı Permütasyon
- Tekrarlı permütasyonda, tekrar eden harfler sonucu değiştirmeyeceği için, tekrar eden harflerin faktöriyeline bölünür.
- "Galatasaray" kelimesinin harfleri yer değiştirdiğinde, 11 faktöriyel bölü 5 faktöriyel şeklinde hesaplanır.
- "Ara" sözcüğü geçen kelimeler için, "ara" sözcüğü bir eleman olarak düşünülür ve 9 faktöriyel bölü 3 faktöriyel şeklinde hesaplanır.
- 12:30Dikdörtgen Yol Problemi
- Dikdörtgenlerin kenarları üzerinden en kısa yoldan ulaşmak için, sağa ve aşağı gitmek gerekir.
- Sağda 4 hamle, aşağıda 6 hamle yapıldığında, 4S6A şeklinde ifade edilir.
- 4S ve 6A aynı olduğu için, 10 faktöriyel bölü 4 faktöriyel çarpı 6 faktöriyel şeklinde hesaplanır.
- 13:31Kombinasyon
- Permütasyon sıralama demektir ve formülü nP(r) = n! / (n-r)! şeklindedir.
- Kombinasyon seçme olayıdır ve formülü C(n,r) = n! / (n-r)!r! şeklindedir.
- Kombinasyonun özellikleri: C(n,0) = C(n,n) = 1, C(n,1) = C(n,n-1) = n, C(n,r) = C(n,n-r) ve C(n,r) = 2^n'dir.
- 15:32Kombinasyon Problemleri
- Dört doktor ve üç hemşire arasında üç kişilik bir sağlık ekibi oluşturulabilir, bu durumda 4C2 × 3C1 = 18 farklı kombinasyon vardır.
- En az bir hemşire olacak şekilde ekibin oluşturulması için, tüm durumlardan (7C3) hepsinin doktor olduğu durumlar (4C3) çıkarılır.
- 16:30Geometride Kombinasyon Uygulamaları
- Verilen noktalardan doğru çizmek için iki noktaya ihtiyaç vardır, ancak doğrusal olan noktalar aynı doğruyu verdiğinden, doğrusal noktaların kombinasyonları çıkarılır.
- Üçgen çizmek için iki dikey ve bir yatay kenara ihtiyaç vardır, bu durumda 5C2 × 4C1 = 40 farklı üçgen çizilebilir.
- Paralelkenar çizmek için iki dikey ve iki yatay kenara ihtiyaç vardır, bu durumda 6C2 × 5C2 = 150 farklı paralelkenar çizilebilir.
- 18:50Kombinasyon Problemi
- Üç basamaklı abc sayılarından kaç tanesi abc şartını sağlar sorusuna kombinasyonla kolaylıkla çözüm bulunabilir.
- Dokuz rakamdan herhangi üç tanesini seçtiğimizde üç basamaklı ve abc şartını sağlayan bir sayı oluştururuz.
- Cevap: 9'un 3'lüsü (9×8×7÷3×2×1) = 84'tür.
- 19:54Binom Açılımı
- Binom açılımında herhangi bir sayının (x+y)^n açılımının formülü n'in r'si × x^(n-r) × y^r'dir.
- Sabit terim bulmak için bilinmeyenler yerine sıfır verilir, katsayılar toplamı için bir verilir.
- Binom açılımında n+1 terim oluşur çünkü n'nin sıfırlısından n'ye kadar gideriz.
- 21:18Sabit Terim Örneği
- Sabit terim bulmak için x yerine sıfır yazmak yerine, x'lerin sadeleşeceği r değerini bulmak gerekir.
- Örneğin (9x^2 + 1/x)^5 açılımında sabit terim için r=6 verilir çünkü x^6 ve 1/x^6 bulunur.
- Sabit terim 9'un 6'lısı (9'un 3'lüsüne eşittir) = 84'tür.
- 24:06Olasılık Kavramı
- Olasılık, bir olayın gerçekleşme ihtimalidir ve temel formülü P(A) = n(A) / n(S) şeklindedir.
- Bir olayın gerçekleşme ihtimali ile gerçekleşmeme ihtimalinin toplamı daima 1'dir.
- Olasılık 0'dan 1'e kadar gider, 0'da imkansız olay, 1'de kesin olaydır.
- 25:19Durum Sayısı ve Olasılık Örnekleri
- Parayı attığınızda 2 durum, iki parayı attığınızda 4 durum, üç parayı attığınızda 8 durum söz konusudur.
- İki zar atıldığında toplam 36 durum varken, toplamlarının 8 olduğu durum 5'tir.
- Üç zar atıldığında çarpımının çift olma olasılığı, tüm durumlardan tek çarpım durumlarını çıkartarak 7/8 olarak bulunur.
- 28:03Bağımlı Olaylar
- Bağımlı olaylarda birinci olayın kaderi ikinci olayın kaderini etkiler.
- Bir kutuda 5 mavi, 4 kırmızı, 3 yeşil top var ve geri atılmamak koşuluyla peş peşe üç top çekiliyor.
- Üçünün de aynı renk olma olasılığı hesaplanacak.
- 28:20Olasılık Problemlerinin Çözüm Yöntemleri
- Olasılık problemlerinde, üç topun aynı renk olma olasılığı hesaplanırken, farklı yöntemlerle çözüm yapılabilir.
- Kombinasyon yöntemi kullanılarak, 12 toptan 3'ünü seçme olasılığı hesaplanabilir ve istenen durumlar (5 mavi, 4 kırmızı veya 3 yeşil) için toplama işlemi yapılabilir.
- Farklı renklerin yer değiştirme olasılıkları, kombinasyon yöntemiyle hesaplanırken otomatik olarak hesaba katılır, bu nedenle faktöriyel hesaplamasına gerek kalmaz.
- 30:27Ayrık ve Bağımsız Olaylar
- Ayrık olaylar aynı anda gerçekleşemez, kesişimleri sıfırdır ve birleşimleri P(A) + P(B) şeklinde bulunur.
- Bağımsız olaylar birbiriyle alakası olmayan olaylardır ve aynı evrensel kümede olmak zorundadır.
- Üç ayrık olayın toplamı, evrensel küme bu üç olaydan oluşuyorsa, P(A) + P(B) + P(C) = 1 olmak zorundadır.
- 32:59Bağımsız Olayların Örnekleri
- Bir zar ve bir para aynı anda atıldığında, zarın 3'ten büyük veya paranın yazı gelme olasılığı hesaplanırken P(3 veya yazı) = P(3) + P(yazı) - P(3 kesişim yazı) formülü kullanılır.
- Zarın 3'ten büyük gelme olasılığı 3/6, paranın yazı gelme olasılığı 1/2'dir ve kesişimleri 1/4'tür.
- Bu durumda toplam olasılık 3/6 + 1/2 - 1/4 = 3/4 olarak hesaplanır.
- 34:07Olasılık Konusunun Zorlukları
- Olasılık grubu biraz yorucu bir konudur ve mantığını anlamak için ısrarla çalışmak gerekir.
- Fonksiyonlar konusu daha bilimsel ve matematiksel olup, tekrarlar bitmeden devam edilecektir.