Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Akademisyeni Barış Çetin Eren ve Ekonomi Bölüm Akademisyeni Fikret Adam'ın yer aldığı, "Marksizm Öldü Mü?" konulu bir akademik söyleşi etkinliğidir. Söyleşi, bir panel formatında gerçekleşmiş olup, konuşmacılar arasında "Fikret Hoca" ve "Çetin Hoca" olarak hitap edilen akademisyenler bulunmaktadır.
- Söyleşi, Marksizm'in günümüzdeki geçerliliği ve Marx'ın ekonomik teorilerinin (özellikle emek-değer teorisi ve ekonomik determinizm) eleştirilere maruz kaldığı konularını ele almaktadır. Tartışma, Marksizm'in ölümü sorusu etrafında şekillenmekte, Fikret Adam'ın Marksizm'in ölmüş olduğu argümanları ve Barış Çetin Eren'in Marksizm'in hayatta kaldığı görüşleri karşı karşıya getirilmektedir. Söyleşi, bir yarım saatlik tartışma ve izleyici soruları olmak üzere planlanmıştır.
- Tartışmada ayrıca Gramsci'nin kuşatma teorisi, Sosyalist Avrupa Analizi (SRAF) modeli, sınıf meselesi, ideoloji ve devlet rolü gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, Marksizm'in sadece ekonomik değil, aynı zamanda demokratik hak ve özgürlükler mücadelesinin bir parçası olduğunu vurgularken, Marx'ın teorilerinin modifiye edilmesi gerektiği konusunda da görüşlerini paylaşmaktadırlar.
- 00:28Giriş ve Etkinlik Tanıtımı
- Konuşmacılar Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Akademisyenlerinden Barış Çetin Eren ve Ekonomi Bölüm Akademisyenlerinden Fikret Adam olacak.
- Etkinlikte önce Fikret Hoca "Marksizm Öldü" diyerek görüşlerini, ardından Çetin Hoca "Marksizm'in Ölmediği" argümanlarını sunacaklar.
- Son olarak bir yarım saatlik tartışma ve bir saatlik toplam sürenin sonunda soru-cevap bölümü olacak.
- 02:06Fikret Hoca'nın Marksizm Öldü Görüşü
- Fikret Hoca "Genç Marx yaşıyor ama Das Kapital öldü" diyerek konuşmasını başlatıyor.
- İlk argümanı olarak Marx'ın ekonomik determinizmi kullanmış ve büyüme fetişizmi üzerinden giden bir modernizm anlayışı olduğunu belirtiyor.
- İkinci argümanı olarak Das Kapital'de değerden fiyatlara geçişteki transformasyon probleminde sistem çöktüğünü ve kendi içerisinde tutarlılığı sağlayamadığını savunuyor.
- 08:41Marx'ın Ekonomik Determinizmi ve Emek Değeri Teorisi
- Marx'ın yola çıkış noktası sömürüydü ve 19. yüzyılın ortasında kapitalizm artık progresif özelliğini yitirmiş durumdaydı.
- 19. yüzyılın ikinci yarısında özellikle İngiltere'de kapitalizmin en vahşi dönemi yaşanmış, emeğe karşı alışılagelmiş bir pozisyon alınmıştı.
- Marx sömürüyü anlatabilmek için emek değer teorisinden yararlanmış, ancak sermayenin üretimde yer almadığını söylemesi ve bütün değer emeğin ürünü olduğunu iddia etmesi günümüzde geçerli değil.
- 12:29Sermaye ve Emek İlişkisi
- Üretim sürecinde sermaye, emek ve doğal kaynaklar bulunur ve üretimin paylaştırılması siyasi bir olaydır.
- Sermaye ve işçi sınıfı arasındaki bölünme, işçi sınıfının sömürülmüş olup olmayacağına bağlıdır.
- Marx'ın emek teorisi Das Kapital'de iç tutarlılık açısından çökmüş olup, sermayeyi dışlaması analitik modeli çerçevesinde sıkıntılıdır.
- 16:19Marksizm ve Komünizm Kavramları
- Komünizm ve marksizm birbirinden ayırt edilmelidir; komünizm Fransız Devrimi'nde kudurmuşların başlattığı bir siyasi hareketin adıdır.
- Marksizm komünist hareketin bir parçası olarak var olmuştur ve ona önemli katkılar yapmıştır.
- Marksizm adına hareket eden sosyalizm, sosyal demokrasi, Leninizm, ulusal devrimci hareketler gibi farklı akımlar vardır.
- 19:55Marksizmin Geçerliliği
- Marksizm'in sermaye ve proleterleşme konusundaki açıklamaları günümüzde de geçerlidir.
- Sermaye, her türlü hükümranlığı ve ayrımcılığı kendine tabi şekillendirmekte, işçi sınıfı ise sermayenin genel ürünü olarak tanımlanmaktadır.
- Sermayenin egemenliği cinsiyetçilik, milliyetçilik, ekolojik tahribata kadar birçok sosyal sorunu etkilemektedir.
- 22:43Sermayenin Etkileri
- Sermaye egemenliğinde insanların yaşam koşullarında manevi ve maddi alçalma yaşanmaktadır.
- Sermaye sisteminde insanın kendi hayatının denetimini kaybetmesi ve sosyal yaşamda yıkımların yaşanması öngörülmektedir.
- Sermaye sisteminin kendisi de dikensiz bir gül bahçesi olmayacak, kendi yarattığı üretici güçleri denetleyemeyecek bir sistemdir.
- 24:41Das Kapital'in Temel Öngörülerı
- Aşırı birikmiş sermayenin sosyal istikrarsızlıklar ve iktisadi krizlere yol açacağı, günümüzdeki borç-kredi bunalımı da bu açıklamanın bir örneği olarak görülüyor.
- Sermaye birikiminin giderek daha şiddetli işçi isyanlarına yol açacağı, tarihsel süreçte (Fransız Devrimi, Çinliler, Viet Cong) bu isyanların giderek daha kapsamlı ve etkili hale geldiği görülebiliyor.
- Marx'ın "Das Kapital"i, yerel sosyalizmlere karşı galip geldiğini, merkezi devlet iktidarına kooperatiflerle ve yerel yönetimlerle başka bir dünya mümkün diyen anlayışların çürüklüğünü ve yenilgiye mahkumluğunu gösteriyor.
- 26:55Sınıf Mücadelesi ve Proleterya Diktatörlüğü
- Marx'ın asıl katkısı, sınıf mücadelesinin üretim biçimine bağlı olduğunu ve toplumu değiştirecek sosyal güç olarak işçi sınıfının (proleterya) egemen hale gelmesi gerektiğini belirtmesiydi.
- Paris Komünü, Ekim Devrimi, Çin Halk Cumhuriyeti ve Kore gibi girişimlerin trajedisi, Marx'ın devlet aygıtına ilişkin öngörülerinin doğruluğunu gösteriyor.
- Sermayenin uluslararasılaşması ve merkezileşmesi sonucu, proleterlerin kendi atölyelerinin sınırlarının dışına çıkıp uluslararası çapta örgütlenme imkanları artıyor.
- 29:21Marksizm ve Siyasi Yenilgiler
- Marksizm'in çaresizliği ve yenilgisi, siyasi yenilgilere bağlı olarak konuşuluyor; komünist hareket yenilmemiş olsa bugün farklı bir şekilde tartışılacaktı.
- "Marksizm öldü" denilen şeyler aslında ulusal kalkınmacı sosyalizm, sosyal demokrasi veya refah devleti anlayışlarının ölümünden bahsediyor.
- Sermayenin krizi nedeniyle sosyal demokrasinin popülerliği artmakta ve marksizm'in yaşaması için önce kendi kuzeniyle olan ilişkisizliğini tarif etmesi, sonra da siyasi bağlarına daha sıkı sarılmaya çalışması gerekiyor.
- 31:50Marx'ın Teorik Yapısı ve Eleştiriler
- Marx'ın teorik yapısında ekonomik determinizm, sınıf yapısı ve emek-değer kuramı eleştiriliyor; ekonomik boyut dışında toplumsal cinsiyet ve etnisite gibi başka boyutlar da önem taşıyor.
- Ekonomik determinizmin suçlaması külliyen yanlış; "Das Kapital"in ilkel birikim bölümünde sermayenin öyküsünü başlatan bir siyasi sürecin varlığını kanıtladığı belirtiliyor.
- Sermayenin el konulmuş emek zamanı olduğu ve giderek sosyal olarak emek gücünün gereksizleşmesiyle kapitalizmin sürdürülemez hale geldiği argümanı geliştirilmeli.
- 36:45Sosyalizm ve Mülkiyet Meselesi
- Konuşmacı, Marx'ın çizdiği yapıyı sıkıntılı buluyor ve meseleyi basitleştirerek özel mülkiyetin karşısına kamu mülkiyetini, piyasanın karşısına planlamayı koyuyor.
- Alternatif bir sosyalist ekonomik model öneriyor: özel mülkiyetin karşısına kamu mülkiyeti, piyasanın karşısına planlama koyarak ekonomik yapıda işleri paylaşmak.
- Sovyet Rusyası uygulamasını devlet mülkiyeti ve üst düzeyde yapıldığı teknokratik bir planlama olarak görüyor ve sosyalizmin çöküşünün bu hiyerarşik yapıdan kaynaklandığını savunuyor.
- 39:32Marx'ın Kapitalizm Kritiği ve Sosyalizm
- Marx'ın "Das Kapital"inde servis sektörü ve esnafın yer aldığı, kolektif emeğin tanımlandığı bölümde sosyo-üretici ile okuldaki öğretmen arasında benzerlik olduğu belirtiliyor.
- Marx'ın burjuva eşitliği kavramının bir komünist kavram olmadığını, sosyalizmin bir burjuva ideolojisi olduğunu ve eşitliğin olması için nesnel bir ölçütün (para veya devlet) olması gerektiğini vurguluyor.
- Marx'ın değer teorisinde sermayenin kendisini çalışarak yarattığı, girişimciliği ile kazandığı ödülleri ve ayrıcalıklara sahip olduğunu savunmasını eleştiriyor.
- 43:37Das Kapital'in Teorik Sorunları
- Konuşmacı, Marx'ın "Das Kapital"inde olayın sadece paylaşıma indirildiğini değil, üretim, dağılım ve sömürü gibi daha derin meseleleri ele aldığını belirtiyor.
- "Das Kapital"in matematiksel olarak çöktüğünü, fiyatları geçtiğinde ve farklı sektörlerde sermaye ve emek oranlarının değiştiğini kabul ettiğinde sistemin çökmesini iddia ediyor.
- Marx'ın iktisadi çıkarlar üzerinden giden kurgusunda iki sınıf olduğunu savunmasının yanlış olduğunu, giderek artan ekonomik olmayan faktörlerin insan davranışlarını belirlediğini ve Gramsci'nin daha kapsayıcı bir analiz sunduğunu savunuyor.
- 47:39Marx'ın Teorisi ve Eleştirileri
- Konuşmacı, Marx'ın teorisinin yıllarca uğraşıp başarısızlıkla sonuçlanan bir yapı olduğunu ve bu teorinin siyasi görüşleriyle tutarsız olduğunu belirtiyor.
- Marx'ın üçüncü cildini daha önce yazdığı ve notlarından derlenen, derlemesi engelli tarafından yapıldığı ifade ediliyor.
- Ekonomi merkezi, manifesto'daki saptamalar ve Kapital'deki para-meta-para geçişinin emek-değer teorisi olmadan açıklanamayacağı vurgulanıyor.
- 50:08Gramsci ve Marx'ın Farklılıkları
- Gramsci'nin Marx'ın Kapital'deki eksiklikleri tamamlayacağını iddia etmediği ve tutarsızlık olmadığını belirtiyor.
- Gramsci'nin belediye sosyalizmin temsilcisi olduğu ve Marx'ın "işçi sınıfı ya devrimcidir ya da hiçbir şey" fikrinden farklı olarak kuşatma teorisini savunduğu belirtiliyor.
- Konuşmacı, belediye anlayıştan kurtulmadığımız sürece sermayenin "cici sosyalistleri" olmanın ötesine geçemeyeceğimizi düşünüyor.
- 52:01Marx'ın Paradigması ve Modelleri
- Konuşmacı, Marx'ın Kuhn'un kavramıyla bir paradigma içindeydiğini ve klasik politik ekonomi paradigması içinde kaldığını belirtiyor.
- Marx'ın derdinin kapitalizm, sömürü, adalet, toplumsal yapı ve ekonomik yapının örgütlenmesiyle ilgili olduğu vurgulanıyor.
- Marx'ın modelleme ve varsayımlarının o günkü dönemi anlatamadığını, bugünkü dönemi hiç anlatamadığını ve proletaryanın iktidarı almasından sonra planlı ve eşitlikçi bir yapıya geçileceğini düşündüğünü belirtiyor.
- 54:51Sosyalist Model ve Sermaye
- Konuşmacı, Sraffa'nın modelinde sermayenin ortadan kaldırılıp anlamsızlaştırıldığı bir sosyalizm anlayışı olduğunu belirtiyor.
- Konuşmacının yaklaşımında sermayenin mülkiyetinin burjuvazide değil, kamuda olduğu vurgulanıyor.
- Piyasa koordinasyonunun expost (sonrası) sağlandığı, planlama yaparak bu koordinasyonun önüne geçilebileceği ve planlama sayesinde hangi sektöre ne kadar ağırlık verileceği belirlenebileceği ifade ediliyor.
- 56:42Ekonomik Boyutun Yetersizliği
- Konuşmacı, ekonomik boyutun insanların politik davranışlarını yeterince açıklamadığını düşünüyor.
- Neoliberalizm'in hegemonik olması ve ekonomik olarak ezilen insanların neden yine neoliberal partilere oy verdiğini açıklamak için başka parametrelerin devreye girdiğini belirtiyor.
- Hayatın sadece ekonomik boyuttan oluşmadığını, toplumsal cinsiyet, inanç gibi diğer boyutların da var olduğunu vurguluyor.
- 58:32Sosyalizm ve Sermaye Kavramı
- TRAFANın bölüşcü anlayışının sermayenin terbiye edilip denetim altına alınmasını içerdiğini belirtiyor.
- Sermayenin Marx'taki kapitalin incelenmesindeki bir boyutuna odaklanıldığını, hem somut kullanım değeri hem de sosyal ve sınıfsal ilişki açısından incelendiğini açıklıyor.
- Sermayenin bir sosyal kategori olduğunu ve mülksüz emekçi kitlesini varsaydığını, sermayeyi savunmanın aslında mülksüz kitlelerin varlığını savunmak olduğunu vurguluyor.
- 1:00:52Erdoğan Sorunu ve Sınıfsal Analiz
- Solun en büyük açmazının gamici bir şekilde Erdoğan sorununa yaklaşması olduğunu düşünüyor.
- Erdoğan sorununun temelinde sınıf ilişkilerinin olduğunu, proleter kesimlerin Erdoğan'ın seçmenlerinin olduğunu belirtiyor.
- Erdoğan'ın arkasına işçi sınıfının en örgütsüz gücünü politik olarak aldığı ve bu kesimlere karşı yürüdüğü için kazandığını açıklıyor.
- 1:03:39Marksizm Tartışması
- Konuşmacılar, Marksizm'in ölümü veya hayatta olup olmadığına değil, birlikte soru sorarak ufuklarını kaynaştırabilecekleri bir diyalog kurmaya odaklandıklarını belirtiyor.
- "İlim kavga içindir, kavgadan doğar" sözüyle tartışmanın önemini vurguluyor.
- Marksizm'in sadece Marx'ın yazdığı kitaplar olarak değil, çeşitli Marksist akımları içeren bir kavram olarak ele alındığını belirtiyor.
- 1:05:01Sınıf Kategorisi ve Marksizm
- Konuşmacı, Marks'ın sınıf kategorisini analitik olarak tanımlamasını ve bu kategorinin ekonomik olarak belirlendiğini, cebideki paraya göre şekillendiğini belirtiyor.
- 20. yüzyılda sınıf kategorisinin sadece ekonomik değil, golf oynamak, iyi şarap içmek, yaşlıları seyahat etmek gibi farklı rit ve cinsiyet üzerinden şekillenen bir kavram olarak eleştirildiği vurgulanıyor.
- Konuşmacı, Marks'ın yanlış bilinç kavramı ve ideoloji teorisine dair eleştirileri de dile getiriyor.
- 1:07:49Sınıf Kategorisinin Objektifliği
- Bir kavramın toplumsal olarak kurgulanmış olması onun gerçek ve objektif olduğu anlamına gelmez; kadın, cinsiyet ve ırk gibi kategoriler de sosyal olarak kurumlaşmış gerçekliklerdir.
- Sınıf kategorisi de tıpkı ulus gibi, insanların sosyal kabullerinden, burjuva ideolojisini ve birbirleriyle ilişkilere girmeyi kabul etmelerinden kaynaklanan bir objektif gerçeklik olarak tanımlanabilir.
- Marx, sermayenin ortadan kalkmasıyla genel bir köylülük sorunu, kadın sorunu gibi sorunların da ortadan kalkacağını, çünkü sermaye bu alanda da müdahale edip her şeyi böldüğünü belirtmiştir.
- 1:09:23İşçi Sınıfı ve Kurtuluş
- Marx, işçi sınıfının kurtuluşu hareketinin bir parçası olduğunu ve bu hareketin genel ve evrensel bir kurtuluşu içerdiğini vurgulamıştır.
- Komünizm insanlığın kurtuluşu olarak tanımlanmış, işçi sınıfının herkesi kurtarmayı kabul edebilecek ve bu kapasiteye sahip bir sınıf olarak görülmüştür.
- Bir hareket ne kadar toplumsal olursa, ne kadar proleter olursa, ne kadar yaygın olursa, o kadar geniş katmanlara seslenir ve toplumdaki bütün demokratik hak ve özgürlükler mücadelesi açık olur.
- 1:10:41Ideoloji ve Çelişki
- Konuşmacı, Fikret Hoca'nın Marks'ın iddialarını bilimsel bir şekilde eleştirmesinin meşru olduğunu, bu eleştiri ideolojinin rolünü küçümsemekten ziyade bilimsel bir tartışma olduğunu belirtiyor.
- İşçi sınıfı ve burjuvazi arasındaki ilişki bir karşıtlık değil, kapitalizmin çelişkisidir; bu ilişki ortadan kalkmadığı sürece insanlık kurtulamaz.
- İşçi sınıfının işçiliği yücelten dalkavuklukların reddedilmesi gerektiği, işçilerin aslında işçi olmaktan kurtulmak istediğini vurguluyor.
- 1:13:47Marx'ın Tarihsel Görüşü
- Marx'a göre tarihte her siyasal eyleme katılan milyonlarca insanın iradesi farklı amaçlarla (siyasal, kültürel, ekonomik) o eylemlere katılıyor ve bunların hepsinin iradesi çatışıyor.
- Marx, son kertede belirleyenin çok uzun yıllar boyunca ekonomi olduğunu vurguluyor.
- İnsanlar kendi tarihlerini kendileri yaparlar ancak kendi belirledikleri koşullarda değil, onlardan önceki kuşağın onlara hazır bıraktığı koşullarda.
- 1:15:07Emek-Değer Teorisi ve Sosyalist Devletler
- Emek-değer teorisinin yorumuna dayanarak dünyada çeşitli sosyalist devletler kurulmuş ve bu ülkelerin ekonomik gelişimlerini yıllarca nasıl sağladıkları sorusu gündeme geliyor.
- Konuşmacı, sosyalist uygulamaların ekonomik organizasyonuyla emek-değer teorisi arasında bir ilişki kurmadığını belirtiyor.
- Sovyetler Birliği'nin planlaması ilk başta basit bir modelleme üzerinden kurulmuş ve zamanla geliştirilmiş, ancak çok baskıcı ve teknokratik bir yapı olduğu için çökmeye mahkum olmuş.
- 1:19:20Marksizm ve Kritik
- Konuşmacı, Marx'ın felsefi yapıyı kabul edip modifiye etmenin ve zenginleştirmenin doğru yol olduğunu düşünüyor.
- Stalin'in büyük bir revizyon yaptığı, değer yasasının sosyalizmde geçerli olmadığına inandığı ve ücretli emeği koruduğu belirtiliyor.
- Değer yasası intikamını Sovyetler Birliği'nden almış, böyle yapılamayacağını göstermiş.
- 1:23:06Marx'ın Düşüncelerinin Değeri
- Marx'ın düşüncelerini diğer çağdaşı ahlaki kritiklerden ayıran şey sadece ekonomik model üretmesi değil.
- Marx'ın "dünyayı dönüştürmeliyiz" fikri önemli bir yola çıkış noktası olarak görülmeli.
- Konuşmacı, sadece proleterya (işçi sınıfı) üzerine yola çıkış noktasını yüklemesini yanlış buluyor.
- 1:24:33Ekonomik Model ve Marx İlişkisi
- Konuşmacı, ekonomik model olarak ne sunulduğunu sorguluyor ve Marx'ın Das Kapital'deki modelin sorunlu olduğunu belirtiyor.
- Marx ve Israfa'yı aynı felsefeden yola çıkmış insanlar olarak görüyor ve Israfa'nın 60 sayfalık kitabının tamamen teknik olduğunu, politik bir mesaj içermeyen bir çalışma olduğunu vurguluyor.
- Israfa'nın sosyalist biri olduğunu ve bu modelin sosyalist bir model içerisinde kurulabileceğini, hatta kapitalizmin kredi için de kullanılabilir olduğunu belirtiyor.
- 1:26:15Emek ve Teknoloji İlişkisi
- Emekliler teorisinin rafa kaldırılmasında ilkel birikim sürecinin masaya alındığı konusu ele alınıyor.
- Emek zaman toplamı olarak sermayenin meydana geldiği belirtilirken, teknolojinin ve makinenin emek yerine geçtiği örnekler veriliyor.
- Konuşmacı, emek değerinde bir sıkıntı olduğunu ancak teknoloji üretiminin bir kısmı kol emeği, bir kısmı kafa emeği olduğunu ve risk alan birinin olduğunu vurguluyor.
- 1:28:24Kapitalizmin Çelişkileri ve Devlet Rolü
- Makineleşmeyle birlikte emeğe ne olacağı konusunda bir çelişkinin kapitalizmin kendi iç çelişkilerinden olduğu belirtiliyor.
- Makinelerin işçilerin daha iyi yaşam koşullarını ellerinden alması doğrudan bir çelişki olarak görülüyor.
- Devletin işçilerin elinde olduğu bir dünyada daha az insan çalışması gerektiği, maksimumun da bunu söylediği belirtiliyor.
- 1:31:22Marksizm ve Toplumsal Cinsiyet
- Ekonomi ve toplumsal cinsiyet ilişkisi ele alınıyor, kadınların ezilmesinin sadece kültürel bir sorun değil, sermayeyle iç içe geçtiği belirtiliyor.
- Ekonomik meselelerin türevleri olarak görülen toplumsal cinsiyet sorunlarının ayrı bir boyut olduğu vurgulanıyor.
- Marksist yaklaşımla cinsiyet tartışmasında çok fazla ilerleme sağlanamadığı, bu konuda sosyolojik ve kültürel açıklamaların daha fazla olduğu belirtiliyor.
- 1:34:08Marksizm'in Felsefi ve Teknik Boyutları
- Marksizm'i hem teknik açıdan hem de sınıf çatışması açısından iki farklı yönden incelenmesi gerektiği belirtiliyor.
- Komünizm ve marksizm'in ayrılması, neoliberalizmle ilişkisinin kesilmesi gerektiği vurgulanıyor.
- Marksizm'in felsefi bakımdan bir akım ve düşünce şekli olarak devam ettiği, ancak teknik açıdan bakıldığında modelinin kendi içinde çöktüğü ve reformist bir kapitalizm değil, demokratik sosyalizm olduğu belirtiliyor.
- 1:35:48Marksizmin Komünist Harekete Katkısı
- Marksizm, komünist harekete yapılmış bir programatik katkıdır ve Komünist Manifesto'da somutlanmıştır.
- Marksizm, Karl Marx'ın auto-didakt olan Viking ile yaşadığı kavgadan sonra ortaya çıkmıştır; Marx, cehaletin kimseye faydası olmadığını savunarak Viking'i reddetmiştir.
- Marx, komünist mücadelede önce iktidarı almanın ve ardından Komünist Manifesto'nun ikinci bölümündeki temel teknik önlemleri uygulamanın gerektiğini stratejik olarak tarif etmiştir.
- 1:37:00Marksizmin Temel İlkeleri
- Marx, tipik bir işçi-köylü ittifakı savunucusu olup, Kapital'i yazamamasının sebebi iktisadi bir tıkanmışlık değil, köylü sorunu üzerine yeni bir keşif yapmasıdır.
- Marksizm, sermayenin dinamiklerini kabul ederek "sermayeyi yok etmeden terbiye edemezsiniz" diyen ve işçi hareketinin çoğalmasını hesaba katan bir strateji kurmayı savunmuştur.
- Marksizm, temsil eden-temsil edilen ayrımının kalktığı, yasama-yürütmeyi birleştiren şuralar temelli, komünler temelli bir halk hakimiyetini savunmuştur.
- 1:38:31Sosyalist Ekonomi Modelleri
- AR-GE, pazarda malların fiyatlarını bölüşüm belirleyecek şekilde düzenleyerek endüstriler arasında teknolojik bağımlılığı esas alan bir model sunmaktadır.
- Sosyalist ekonomi modelleri, toplumsal gerçeklikleri sabit ve statik olarak değerlendirmekte, endüstrinin liyakatli çalışanları ve niteliksiz işçiler arasındaki ilişki bağlamında fiyatla ücreti eşit olarak belirlemektedir.
- Bu modeller, burjuva toplumun yarattığı patron-sörfeli yapıyı değiştirmeden, daha eşitlikçi bir sistem yaratmaya çalışmaktadır.
- 1:41:07Sosyalist Ekonomi Modellerinin Eleştirisi
- Sosyalist ekonomi modellerinde teknoloji sabit alınmış ve girdi-çıktı modeli kullanılmıştır.
- Bu modeller, kapitalizmi anlatmak için kullanılabilecek basit bir planlama aracı olarak görülmektedir.
- Konuşmacı, Marx'ın modifiye edilmesinin kaçınılmaz olduğunu ve bu modifikasyonun farklı yaklaşımlarla yapılabilir olduğunu savunmaktadır.