Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu podcast, "Alternatif Peron" programında Douglas ve Yalnız Kovboy'un Ian Woodward'ın "Maddi Kültürü Anlamak" kitabını ele aldıkları bir sohbet formatındadır.
- Video, maddi kültürün teorik yaklaşımlarını, Marx'ın meta kavramı, kullanım değeri-mübadele değeri ayrımı ve nesnelerin toplumsal kimliklerle ilişkisini inceliyor. Konuşmacılar, kapitalist toplumda nesnelerin insanları nasıl etkilediğini, tüketimin artışı ve insanların var olanla yetinmeme eğilimi gibi konuları tartışarak kitabın içeriğini derinlemesine ele alıyorlar.
- Sohbette ayrıca Douglas'ın Chicago'da 82 aileden 300'den fazla kişiyle yaptığı mülakat sonuçları, evdeki önemli nesnelerin sıralaması ve George Simmel'in süs eşyası hakkındaki görüşleri de inceleniyor. Konuşmacılar, nesnelerin kişisel ve toplumsal kimliklerimizi nasıl belirlediğini, kapitalizm, moda ve tüketim alışkanlıkları gibi konuları günlük hayattan örneklerle açıklıyorlar.
- 00:01Alternatif Peron Podcast'in Açılışı
- Alternatif Peron podcast programında Yalnız Kovboy ve Douglas sunucuları bulunuyor.
- Programın 25. bölümünde "Maddi Kültürü Anlamak" adlı kitabı ele alıyorlar.
- Kitabın yazarı Ian Woodward, çevirmeni Ferit Burak Aydar ve basım tarihi Şubat 2016.
- 01:03Kitabın İçeriği ve Eleştiriler
- Kitap, cep telefonları ve iPad'lerin moda aksesuarı haline gelmesi, mutfak döşemek için büyük miktarda para harcanması gibi soruları ele alıyor.
- Kitap dört bölümden oluşuyor: maddi kültürün konumunun belirlenmesi, maddi kültür çalışmalarına teorik yaklaşımlar, hareket halindeki nesneler ve sonuç.
- Sunucular, ikinci bölümün alt başlıklarından "Aldatıcı, şüpheli nesne", "Marksist ve eleştirel yaklaşımlar", "Kültürel dünyasını temsil eden malzemeler" ve "Tüketim kültüründe nesneler ve anlam" kısımlarını ele alıyorlar.
- 03:00Maddi Kültür ve İnsan Davranışları
- İnsanların var olanla yetinmeyip daha fazlasını istemesi kapitalist dünyada hızlı tüketimin bir sonucu olarak görülüyor.
- İnsanlar ihtiyaçları olmayan şeyleri bile alıyor ve bu aç gözlülük olarak değerlendiriliyor.
- Kapitalist toplumların zenginliği muazzam bir meta birikimi olarak sunuluyor ve araştırmalar meta analizinden başlamalı.
- 05:20Marx'ın Meta Görüşü
- Marx, kapitalin giriş kısmında meta'nın maddi kültürün teknik bir kategorisi olarak anlaşılabilir ve toplumsal analizde kalkış noktası olması gerektiğini söylüyor.
- Marx'ın meta kavramı, paralı mübadele sistemi içinde yaratılan ve kapitalist toplumsal ilişkiler içinde üretilen belli bir ilişkinin tanımladığı maddi kültürü kasteder.
- Marx, maddi kültürün ögeleri olarak nesnelerin doğasını, insanlar ve nesneler arasındaki ilişkileri ve nesnelerden kültürel olarak yararlanılması gibi konulara odaklanmıyor.
- 08:02Nesnelerin Kapitalizmdeki Rolü
- Nesneler kapitalizmde iki asli işlev görür: sömürücü-kapitalist emek ilişkilerini cisimleştirirler ve sömürülen toplumsal sınıflarda yanlış bilincin doğmasına yol açarlar.
- Sömürülen sınıflar meta zenginliğinin cazibesine kapılır ve bunu yapmakla kapitalist sistemden, sistemde sömürülen konumda olduklarını unuturlar.
- Nesneler kapitalizmin bir malzemesi olarak zayıf toplumların cazibesini çekiyor ve bu nesneleri almak için büyük miktarda para harcıyorlar.
- 10:58Değer Algısı ve Karantina
- İnsanlar belli başlı şeyleri sürekli kullandıkça onlara karşı değer yargısını kaybediyor, örneğin her gün kullandığımız kalem bize değerli gelmemeye başlıyor.
- Karantina sürecinde insanlar günlük yapabildikleri birçok şeyi yapamamaya başladı ve bu durum onların değerini anlamalarına neden oldu.
- Dışarı çıkıp oturmak, çay içmek gibi basit şeylerin değerini karantina sürecinde insanlar daha iyi anladı.
- 11:42Para Değerinin Belirlenmesi
- Bir ülkenin parasının değerinin artması, o ülkenin ürettiği özel ürünlerle belirlenir.
- Bir ülkenin parasının değeri, tüm ülkelerin o paraya kumpas katarak azalabilir.
- Ürün üretiminden bağımsız olarak, ekonomik ilişkiler ve politik durumlar da para değerini etkileyebilir.
- 13:23Marx'ın Kullanım Değeri ve Mübadele Değeri Teorisi
- Marx'ın teorisinde maddi nesnelerin çeşitli somut kullanım değerleri vardır: beslemek, giydirmek, eğlendirmek veya tatmin ve haz vermek.
- Tüketim nesneleri aynı zamanda işçilerin kan, ter ve çabalarını cisimleştiren donmuş emek sürenin nicelikleridir.
- İnsanlar bir telefon almak için bir ay veya daha fazla çalışır ve bu telefon, onların kan ve terinin bir cisimleşmiş halidir.
- 14:48Nesnelerin İşlevi ve Şov
- Nesnelerin işlevi tatmin ve haz vermesi olmalıdır, ancak bazı kişiler nesneleri sadece şov için alabilir.
- Bazı kişiler nesnelerin tüm özelliklerinden yüzde yüz yararlanmaz, sadece şov amaçlı kullanabilirler.
- Eskiden cep telefonları çıktığında insanlar sabit hatlara bağlı olmamak için seviniyordu, ancak zamanla durum değişti.
- 16:15Emek ve Yabancılaşma
- Emek iki yönlü ve katmerli bir yabancılaşmadır; insan hem emek faaliyetine yabancılaşır, hem de emeğinin ürünü olan nesnelere yabancılaşır.
- İşçi ne kadar üretirse, üretimin nesnelerine o kadar yabancılaşır.
- İşçi ürettikleri nesneleri genellikle satın alamaz veya gereksiz olduğunu düşündüğü için almak istemez.
- 18:17Üretim ve Değerlendirme
- Bazı ünlülerin firmaları doğu taraflarını açmak için ucuz iş gücü kullanıyor, işçiler çok düşük ücretlerle çalışıyor.
- İşçiler ürettikleri ürünlerin binlerce dolardan satıldığını ve bazen ürettikleri ürünün maliyetinin kendi maaşlarından fazla olduğunu fark ediyorlar.
- İşçiler ürettikleri ürünlerin değerini sorgulayarak ya maaşlarının yetersizliğini, ya da ürünlere değer vermediklerini düşünerek yabancılaşma yaşarlar.
- 22:20Nesneler ve İyi-Kötü Sınıflandırmaları
- İnsanlar beğeni kavramı yoluyla nesneler hakkında yargıda bulunmak için yararlandıkları dağarcığı ele alıyor.
- Günümüz yaşamdaki beğeni mefhumları, insanların sahip oldukları maddi mülklerin analizi ve tartışılması için sosyolojik bir bağlam sağlar.
- Beğeni kavramı bize maddi kültürü bireysel tercihlerle ve onu konumlandırıp ifade eden söylevlerle ilişkilendirme imkanı tanır.
- 24:16Kapitalizm ve Nesneler
- Kapital dünyada çok çeşit ürün üretiliyor ve herkesin tarzı farklı, bu da güzel bir şeydir.
- Kapitalizm için vintawin vardır, düşman bile olsa görünür ve satış kancası olur.
- Bazı insanlar büyük yerlere gitmek istemiyor, bungalow evlere veya dağın başında ufak tek katlı binalarda tatil yapmak isterler, ancak bu yeri açan da büyük yerin kendisi olabilir.
- 26:51İyi-Kötü Fikirleri
- İyi-kötü fikirleriyle başlamak en iyisidir, çünkü bu görüşteki iki vasıf kelime şeylere değer, affetme anlamında tabiatı gereği kültürel mefhumlardır.
- Neyin iyi neyin kötü olduğu mefhumları antik çağdan modern çağa kadar filozofların kafasını kurcalamıştır.
- Gündelik hayatta neyin iyi neyin kötü olduğuna dair değerlendirmeler, toplumsal varoluşun kaçınılmaz bir parçası gibidir.
- 28:43Nesnelerin Değerlendirilmesi
- İyi-kötü mefhumları hem tamamlanmamışlık durumuna vaadiyle söylersek, eksiklik durumuna atıflar içerir.
- Bir şeyin ya da kişinin tamamlama ya da tatmin etme becerisini değerlendirmek, kültürün asli bir öğesi gibi görünmektedir.
- Tüketim ediminin temelidir ve değeri ölçmek, olumlu ve olumsuz yanlarını tartmak ve lehte ya da aleyhte yargıda bulunmak için çeşitli seçeneklere göz gezdirmeyi de içeren bir zorunlu rutindir.
- 31:44Maddi Kültür ve Kimlik
- Bazı nesneler insanın kimliğini oluşturur ve insanla özdeşleşir.
- Süleyman Demirel'in şapkası, Acun Ilıcalı'nın tişörtü gibi nesneler bazen insanların kimliklerini oluşturabilir.
- Bu bölümde, bireysel düzlemde, kişinin kendisini kimliği bağlamında anlama çabasında nesnelerin nasıl kullanıldığını ele alan çeşitli malzemeler gözden geçirilecektir.
- 33:37Eksiklik Duygusu ve Tüketim
- Tüketim teorilerinde board'ın eksiklik kavramı etrafında dönen psikolojik bileşenlerin temelini oluşturduğu ve gençlik alt kültürlerinde kolektif kimliklerin belli nesneler aracılığıyla normların ve değerlerinin geliştirilmesiyle oluşturulduğu gösterilmiştir.
- Eksiklik duygusunu minimalist düşünerek yenebilir, çok fazla aynı üründen veya aynı etkiyi yaratabilecek ürünleri almanın gerekli olmadığı vurgulanmıştır.
- Kadınlar genellikle çok fazla ayakkabı sahibi olabilirler ve yeni bir elbise aldıklarında eşlik edecek ayakkabı da almak isteyebilirler, ancak dolabında çok sayıda ayakkabı olsa bile "giyecek ayakkabım yok" duygusuna kapılabilirler.
- 37:52Nesneler ve Kimlik
- Nesneler insanlara kimliklerini geliştirme, takdim etme ve yönetme konusunda yardımcı olur; kıyafetler, ayakkabılar, motorlu taşıtlar, kalem, bilgisayar ve cep telefonu gibi maddi şeyler kişisel ve toplumsal kimliklerin belirlenmesinde rol oynar.
- Nesnelerin insanlar adına veya yanlarında diğer şeylerin yerini tutma kabiliyeti, maddi kültür çalışmalarının temel ilkelerinden biridir.
- Goffman'ın nesneleri kategorik statü ve anımsal anlatımsallık olarak ikiye ayırması gibi, Harry'nin de nesnelerin işlevsel ve anlatımsal düzenleri arasında ayrım yapması önemlidir.
- 41:37Nesnelerin Kimlikle İlişkisi
- Nesneler ile kimlik arasındaki bağlara bakmak için önce kimliğin tanımı ve bileşenleri konusunda anlaşmaya varmak gerekir.
- Maserati gibi bir araç, pazardan alınan sebze-meyveleri eve getirmek için kullanılabileceği gibi, gözle görülür bir zenginlik ve tarz örneği de olabilir.
- Chicago'da 82 aileden 300'e yakın kişiyle yapılan mülakatlar, nesnelerin insanların kim olduklarını, geçmişte kim olduklarını ve gelecekte kim olmak istediklerini anlatabilecek semboller olduğu inancını desteklemiştir.
- 43:59Evdeki Önemli Nesneler
- Chicago'da 82 aileden 300'den fazla kişiye "evindeki en önemli eşya nedir ve neden?" sorusu sorulmuş.
- Anket sonucunda evdeki en önemli nesneler sırasıyla: mobilya, görsel sanat, fotoğraflar, kitaplar, müzik seti, müzik aletleri, televizyon, heykel, bitki ve tabaklar olarak belirlenmiş.
- Mobilya, evi dolduran, rahatlık sağlayan ve anıları canlandıran nesneler olarak tanımlanırken, fotoğraflar aile bağlarını ve merhum akrabaları hatırlamayı sağlıyor.
- 50:46Türkiye'de Evdeki Önemli Nesneler
- Türkiye'de evdeki önemli nesnelerin sıralaması farklı olabilir: Telefon birinci, bilgisayar ikinci, televizyon üçüncü olabilir.
- Türkiye'de görsel sanat (tablo) daha düşük bir sırada olabilir, fotoğraflar görsel sanatlarla birlikte değerlendirilebilir.
- Kitaplar Türkiye'de daha düşük bir sırada olabilir, mobilya ise önemli bir yer tutabilir.
- 53:22Tüketim Kültürü ve Nesneler
- George Simmel, süs eşyası hakkında yazarken insanların özel nesneleri kullanımı ve sergilemesiyle ilgili psikolojik-kültürel süreçleri incelemiş.
- Süs eşyası genel olarak çok değerlidir veya öyleymiş gibi gösterilir: inci küpe, elmas yüzük, altın kol saati, güzel ayakkabı veya parlak güneş gözlüğü gibi.
- Nesnelerin göstergesel özelliğinden bahsedilir; kol saati, inci küpe gibi eşyalar insanın güzel gösterdiği ve değer verdiği şeylerdir.
- 55:34Kitap Hakkında Değerlendirme
- Kitap maddi kültürü anlamak için, insanların nesnelere verdikleri değerleri anlamak için okunabilir.
- Kitap bulunması zor bir kitap olmasına rağmen, konuya meraklı herkesin okuyabileceği bir eserdir.
- Konuşmacılar kitabın okunması gereken bir eser olduğunu ve güzel bir podcast olduğunu belirtiyorlar.