Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu eğitim videosunda, Çankırı Karatekin Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü yüksek lisans öğrencisi Turan Kambu, literatür taraması veya kaynak taraması ile ilgili stratejileri anlatıyor.
- Video, bilgi erişim kuralını açıklayarak başlıyor ve ardından gelişmiş arama fonksiyonlarının nasıl kullanılacağını detaylı şekilde gösteriyor. "AND" ve "OR" mantığı, çift tırnak kullanımı, başlık filtreleme ve yazar filtreleme gibi teknikler örneklerle açıklanıyor. Turan Kambu, bilgi okuryazarlığı konusuyla ilgili senaryo üzerinden Dergipark ve DOAJ gibi veritabanlarında pratik filtreleme uygulamaları yapıyor ve izleyicilere nasıl etkili bir tarama yapabileceklerini gösteriyor.
- Bilgi Erişim Kuralı ve Tarama Stratejileri
- Konuşmacı, Çankırı Karatekin Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü yüksek lisans öğrencisi Turan Kambu olarak kendini tanıtıyor.
- Video içeriğinde literatür taraması veya kaynak taraması ile ilgili tarama stratejilerine değinilecek.
- Tarama stratejilerine geçmeden önce bilgi erişim kuralının nasıl çalıştığı ve sistemlerin kullanıcıları nasıl algıladığı anlatılacak.
- 00:30Bilgi Erişim Kuralı
- Bireyler sorgu cümlesini arama alanına (search box) yazarak veritabanına gönderirler.
- Veritabanındaki bilgi kaynaklarına tanımlı metadatalarla çakışan sonuçlar kullanıcıya yansıtılır, çakışmayanlar ise gösterilmez.
- Örneğin, bilgi okuryazarlığı konusuyla ilgili Türkçe kaynaklar için son beş yıl, İngilizce kaynaklar için son on yıl, anahtar kelimeler "bilgi okuryazarlığı" ve "information literasi", kaynak türü sadece makale şeklinde bir senaryo geliştirilmiştir.
- 01:34Gelişmiş Arama Fonksiyonu
- Zaman kaybının yaşanmaması için detaylı arama veya gelişmiş arama fonksiyonu geliştirilmiştir.
- "AND" (ve) kelimelerin kesişim noktasını, "OR" (veya) ise kelimelerin birleşim noktasını verir.
- Tarama stratejilerinde iki farklı yöntem vardır: konuyu genişletme ve konuyu daraltma.
- 03:04Gelişmiş Tarama Kullanımı
- "Kelimelerin tümünü içeren" seçeneği, belirtilen kelimelerin kesişim noktasını getirir.
- "Kelime grubunu aynen içeren" (çift tırnak) seçeneği, yazılan sorgu cümlesini aynı metadatalarla çakışan sonuçları gösterir.
- "Kelimelerden herhangi birini içeren" kutucuğu, "OR" mantığını uygular ve daha fazla sonuç getirir.
- 04:37Filtreleme Yöntemleri
- "Bu kelimeleri içermeyen" seçeneği, belirtilen kelimeleri içeren kaynakları filtreler.
- "Title" seçeneği, sadece makale başlığında belirtilen kelimeleri içeren sonuçları gösterir.
- Başlıkta geçen sonuçlar üç bölümden oluşur: başlık, yazar, yıl ve yayıncı bilgileri, ve yayınla ilgili açıklama bölümü.
- 06:21Örnek Filtreleme Uygulamaları
- Yazarların isminin ilk harfi ve soy isminin ilk harfi büyük olacak şekilde yazılması önerilir.
- Büyük-küçük harf duyarlılığı çok önemli değildir, sonuçta arama yapılabilir.
- Gelişmiş filtreleme ile 2000 kaynaktan sadece 6 sonuca erişilebilir.
- 08:18Veritabanlarında Filtreleme
- Dergipark'ta gelişmiş filtre özelliği olmadığı için filtreleme manuel olarak yapılmalıdır.
- Google Scholar'da "bilgi okuryazarlığı" araması 32.910 sonuca ulaşılırken, çift tırnak içinde yazıldığında 76 sonuca ulaşılır.
- Dergipark'ta filtreleme araçları kullanılarak araştırma makalesi, son beş yıl ve konu sınırlaması yapılarak sonuçlar azaltılabilmektedir.
- 10:44Açık Erişim Veritabanında Filtreleme
- Dergi ve makaleler arasında seçim yapılarak arama yapılabilir.
- Başlıklarda arama yapıldığında her sayfada 10 sonuç olduğu için toplamda 20 sonuç bulunabilir.
- Konu filtresi, dergi sınırlaması ve yıl filtresi kullanılarak sonuçlar sınırlanabilir.