Buradasın
Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi ve Milli Mücadele Kongreleri Dersi
youtube.com/watch?v=XKnsFY0KdTkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan tarih dersidir. Eğitimci, Kurtuluş Savaşı hazırlık dönemi ve Milli Mücadele dönemindeki önemli olayları kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, Mustafa Kemal'in 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışından başlayarak, Havza Genelgesi, Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongreleri, Misak-ı Milli gibi önemli tarihsel olayları detaylı şekilde ele almaktadır. Eğitimci, bu olayların tarihsel önemi, maddeleri ve Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcındaki rolünü açıklamaktadır.
- Videoda ayrıca sınavlarda çıkabilecek soru tipleri ve doğru cevapları örneklerle gösterilmekte, Mustafa Kemal'in İstanbul hükümeti ile görüş ayrılıkları, ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik kavramları arasındaki farklar vurgulanmaktadır. Erzurum Kongresi'nden sonra düzenlenen Balıkesir, Alaşehir, Nazilli, Afyon, Edirne, Lüleburgaz ve Pozantı Kongreleri hakkında bilgiler verilmekte ve Mustafa Kemal'in katıldığı kongreler "CAĞD" kodlamasıyla hatırlatılmaktadır.
- Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi
- Kurtuluş Savaşı hazırlık dönemi, Mustafa Kemal'in 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışından 23 Nisan 1920'de TBMM'nin açılışına kadar geçen süredir.
- İnkılap tarihinde kronolojik sıralama soruları çok çıkmakta ve bu kronolojiyi bilmek önemlidir.
- Kronolojik sıralama: Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, Samsun raporu, Havza genelgesi, Amasya genelgesi, Erzurum kongresi, Sivas kongresi, Amasya görüşmeleri, komutanlar toplantısı, Temsil Eti'nin Ankara'ya gelmesi, Osmanlı Mebusan Meclisi'nin açılması, Misak-ı Milli kararları, İstanbul'un resmen işgal edilmesi ve Büyük Millet Meclisi'nin açılışı.
- 01:47Mustafa Kemal'in Samsun'a Gönderilmesi
- Mayıs 1919'da İtilaf Devletleri Osmanlı Hükümeti'ne ultimatom vererek Doğu Karadeniz'deki Pontuscu Rumlarla Türkler arasındaki çatışmalara müdahale etmelerini istemiş, aksi takdirde Mondros'un 7. maddesi uyarınca orayı işgal edeceklerini belirtmiştir.
- İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal'i 9. Ordu Müfettişi sıfatıyla Samsun'a göndermiştir; bu müfettişliğin merkezi Erzurum'du.
- Mustafa Kemal'in gönderilmesinde, Vahdettin'in onu görev adamı olarak gördüğü, İttihat ve Terakki yanlısı olmadığı ve İstanbul hükümetinin işlerine karıştığı için uzaklaştırılmak istenmesi etkili olmuştur.
- 03:16Mustafa Kemal'in Yetkisi ve Görevi
- Mustafa Kemal, Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz çevresindeki tüm valiliklere, komutanlıklara, kaymakamlıklara ve belediyelere emretme yetkisine sahipti.
- İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal'e bölgedeki Türklerin elindeki silah ve cephaneyi toplamasını ve Mondros'un şartlarına uymasını sağlamasını istemiştir.
- Mustafa Kemal, bölgeye gider gitmez Samsun raporu hazırlamış ve bölgede Rumların çeteler kurup Türk köylerine basmakta, Türklerin ise kendini korumaktadır şeklinde bir durum olduğunu belirtmiştir.
- 04:16Samsun Raporu ve Havza Genelgesi
- Mustafa Kemal, İstanbul Hükümeti'ne İzmir'in işgalini protesto etmelerini önermiş, bu da görev ve yetkisinin dışına çıkmış ve İstanbul Hükümeti ile görüş ayrılığı yaşamıştır.
- Mustafa Kemal, Samsun'da İngiliz zabitlerinin kol gezdiğini görünce güvenlik olmadığını fark etmiş ve Havza'ya geçerek Havza Genelgesi'ni yayımlamıştır.
- Havza Genelgesi'nde işgallerin düzenlenecek mitinglerle protesto edilmesi, özellikle İzmir'in işgalinin protesto edilmesi ve mitingler düzenlenirken azınlıklara kötü davranılmaması gerektiği belirtilmiştir.
- 05:17Havza Genelgesi'nin Etkileri ve Amasya Genelgesi
- Havza Genelgesi yayımlandıktan sonra İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal'i İstanbul'a çağırmış, ancak Mustafa Kemal gitmemiştir.
- Havza Genelgesi'nin etkisi ülke genelinde görülmüş, ilk miting Havza'da düzenlenmiş, ardından İstanbul'da Sultanahmet, Fatih ve Kadıköy'de mitingler düzenlenmiştir.
- Mustafa Kemal, Amasya'ya geçerek Amasya Genelgesi'ni hazırlamış ve bu genelgenin etki alanını genişletmek için Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy ve Refet Bele'yi imzalamış, Kazım Karabekir ve Cemal Paşalar ise telgrafla onaylamıştır.
- 06:42Kurtuluş Savaşı'nın Gerekçesi ve Amacı
- Amasya Genelgesi'nde Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi, amacını ve yöntemini açıklamıştır.
- Mustafa Kemal'in amacı önce ulusal birliği sağlamak, sonra bağımsızlık mücadelesini başlatmak ve en son egemenlik mücadelesini başlatmaktır.
- Ulusal bağımsızlık, isgalci güçlere karşı verilen mücadeledir; ulusal egemenlik ise içteki mücadeledir, İstanbul Hükümeti ve padişaha karşı verilen mücadeledir, demokrasi isteğidir ve halkın kendi kendini yönetmesidir.
- 10:22Mitingler ve Genelgeler
- Havza Genelgesi'nin etkisiyle Havza, Sultanahmet ve Fatih'te mitingler düzenlenmiştir.
- İzmir'in işgal edileceği haberleri üzerine düzenlenen ilk miting Maşalık Mitingi'dir, ancak Havza Genelgesi'nin etkisiyle düzenlenen ilk miting Havza Mitingi'dir.
- Amasya Genelgesi'nin imzalanmasında Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Beli imzalama, Kazım Karabekir ve Cemal Paşa telgrafla onaylamıştır.
- 12:15Amasya Genelgesi'nin Maddeleri
- Amasya Genelgesi'nin ilk maddesi vatanın bütünlüğünün ve ulusun bağımsızlığının tehlikededir, bu da kurtuluş savaşı başlatılmasındaki asıl gerekçedir.
- Üçüncü maddede ulusun bağımsızlığını ulusun azim ve kararı kurtaracaktır, bu madde amaç ve yöntemin bir arada verildiği maddedir.
- Dördüncü maddede ulusun bağımsızlığını sağlamak için ulusal bir kurul oluşturulacaktır ve Sivas'ta ulusal bir kongre toplanacaktır.
- 15:02Sivas Kongresi ve Ulusal Egemenlik
- Sivas Kongresi'ne her ilden üç delege katılacak ve bu delegeleri Müdafaa-i Hukuk Reddi, İlhak Cemiyetleri ve Belediyeler seçecektir.
- Delegeler yol boyunca kimliklerini gizleyecek ve edindikleri bilgileri her türlü saklayacaklardır, bu ulusal bir sır olarak kabul edilmiştir.
- Mustafa Kemal, Türk halkına bir millet olma bilinci kazandırmak istemiştir.
- 16:10Erzurum Kongresi ve Mustafa Kemal'in İstifası
- Doğu illeri adına 10 Temmuz'da Erzurum'da bir kongre düzenlenecektir, ancak bu kongre Amasya Genelgesi'ne karar verilmemiştir.
- Mustafa Kemal, Erzurum'a gelenlerin tekrar memleketlerine dönmemesi için Sivas Kongresi'ne geçmelerini sağlamak amacıyla bu maddeyi koymuştur.
- Mustafa Kemal, Amasya Genelgesi'nden sonra İstanbul Hükümeti'nin emriyle İstanbul'a geri dönmemesi durumunda askerlik ve müfettişlik görevlerinden alınacağını öğrenince istifa etmiştir.
- 19:20Erzurum Kongresi'nin Özellikleri
- Erzurum Kongresi toplanma amacı ve biçimi bakımından bölgesel, ancak alınan kararlar açısından ulusal niteliktedir.
- Delege gönderen şehirler (Bitlis, Erzurum, Sivas, Trabzon, Van) ve vali engellemelerinden dolayı delege gönderemeyen şehirler (Diyarbakır, Elazığ, Madin) vardır.
- Mustafa Kemal, Kazım Karabekir'in davetine demokrasiye aykırı olmamak için kongreyi düzenledikten sonra katılmayı kabul etmiştir.
- 21:35Erzurum Kongresi'nin Maddeleri
- Ulusal sınırlar içerisinde vatan bir bütündür ve bölünemez, burada kastedilen Misak-ı Milli sınırlarıdır.
- İstanbul hükümeti görevini yapmazsa yerine geçici bir hükümet kurulacaktır, bu madde ilk kez yeni bir devletin kurulacağından bahsetmektedir.
- Kuvayi Milliye'yi etkin, ulusal iradeyi hakim kılmak esastır, bu madde cumhuriyet rejimi ve rejim değişikliği yaşanacağının göstergesidir.
- 23:25Erzurum Kongresi'nin Diğer Önemli Maddeleri
- Azınlıklara ayrıcalık tanınamaz, bu madde Osmanlı dönemindeki İslahat Fermanı'na tepki niteliğindedir.
- Manda ve himaye kabul edilemez, bu bağımsızlığın amaçlandığını göstermektedir.
- Ulusal Meclis derhal açılmalıdır, burada Osmanlı Mebusan Meclisi'nin açılması istenmektedir.
- 24:46Erzurum Kongresi'nin Önemi ve İlkleri
- Erzurum Kongresi'nde bölgesel nitelikli tek karar doğudaki cemiyetlerin birleştirilmesidir, diğer kararlar ulusal niteliktedir.
- Erzurum Kongresi'nde ulusal sınırlardan, azınlıklardan, mebusan meclisin açılması isteğinden, geçici bir hükümet tanımından, manda ve himayenin reddinden, temsil heyetinin kurulmasından, doğu'daki cemiyetlerin birleştirilmesinden ve yabancı bir devletin yardımından bahsedilmiştir.
- Erzurum Kongresi kararları Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin çıkardığı Albayrak gazetesinde yer almıştır.
- 26:19Erzurum ve Sivas Kongresi Arasında Düzenlenen Kongreler
- Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri'nin düzenlenmesinde Hacı Muhittin ve İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti etkili olmuştur, bu kongreler bölgesel amaçlı olup saltanat ve hilafete bağlılık bildirmesi dışında milli mücadele açısından yararlı olmuştur.
- Nazilli Kongresi'nin düzenleneceği zaman Nazilli işgale uğramış, kongre Muğla'da toplanmış ve Galip Hoca takma adıyla Celal Bayar katılmıştır.
- Afyon Kongresi Batı Anadolu'da düzenlenen kongreler içerisinde en son kongredir, Edirne ve Lüleburgaz Kongreleri'nin düzenlenmesinde Trakya Paşaeli Cemiyeti etkili olmuştur.
- Pozantı Kongresi tüm kongreler içerisinde düzenlenen en son kongredir ve Çukurova'da etkili olan Kilikyalılar Cemiyeti etkili olmuştur.
- Mustafa Kemal'in katıldığı kongreler Erzurum, Sivas, Afyon ve Pozantı Kongreleri'dir, bu kongreler "Hesap" kodlamasıyla hatırlanabilir.