Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından KPSS sınavına hazırlanan öğrencilere yönelik Türkçe dilbilgisi konularını anlatan eğitim içeriğidir.
- Video, anlatım bozukluğunun iki ana kategorisini (anlamsal düzeyde ve dilbilgisi düzeyinde) ele alarak başlıyor ve özellikle anlamsal düzeyde anlatım bozukluğunun ilk maddesi olan "gereksiz sözcük kullanımı" konusunu detaylı şekilde inceliyor. Eğitmen, kısaltmalarla ilgili hatalar, eş anlamlı sözcüklerin arka arkaya kullanılması ve ikilemeler gibi yaygın hataları örneklerle açıklıyor.
- Videoda "GAP, KPSS gibi kısaltmaların aynı cümlede kullanılmaması", "ilgi-alaka, sıhhat-sağlık, günaşırı-iki günde bir gibi eş anlamlı sözcüklerin arka arkaya kullanılması" ve "suyu gereksiz yere israf etmemeliyiz" gibi örnekler üzerinden anlatım bozuklukları gösterilmektedir.
- Anlatım Bozukluğu Konusunun Önemi
- Anlatım bozukluğu KPSS'de uzun yıllar sorulmuş bir konudur ve 1999 ve 2012 yılları dahil olmak üzere her yıl 3-4 soru gelmiştir.
- 2013 yılında KPSS'de anlatım bozukluğu sorusu gelmemiş olsa da önümüzdeki yıllarda da bu konudan soru gelebilir.
- Anlatım bozukluğu iki ana gruba ayrılır: sözcük düzeyinde (anlamsal düzeyde) ve dilbilgisi düzeyinde anlatım bozukluğu.
- 01:20Gereksiz Sözcük Kullanımı
- Gereksiz sözcük kullanımı, bir düşünceyi daha az kelimeyle anlatabildiğimiz halde fazla kelime kullanmaktır ve dil biliminde "letarji" olarak adlandırılır.
- KPSS'de bu konuyla ilgili sorular "hangisinde anlatım bozukluğu vardır?" veya "hangisi atıldığında cümlenin anlamında daralma olmaz?" şeklinde sorulabilir.
- Gereksiz sözcük kullanımının ilk hatası kısaltmalarla ilgili hatalardır; örneğin "GAP projesi" ifadesinde hem GAP kısaltması hem de "proje" kelimesi aynı cümlede kullanılmamalıdır.
- 05:29Eş Anlamlı Sözcüklerin Arka Arkaya Kullanılması
- Eş anlamlı sözcüklerin (müteadi sözcükler) aynı cümlede arka arkaya tekrarı anlatım bozukluğuna yol açar.
- Günlük hayatta sıkça yapılan hatalar arasında "ilgi-alaka", "sağlık-sıhhat", "iki günde bir-günaşırı", "neşeli-şen", "saygı-hürmet" ve "istek-arzu" gibi eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması bulunmaktadır.
- Bu tür cümlelerde sadece bir eş anlamlı sözcük kullanılmalıdır, örneğin "benden bir isteğin var mı?" veya "benden bir arzun var mı?" şeklinde.
- 11:32Eş Anlamlı Sözcüklerle İkilemeler
- Dilimizde bazı istisnai ikilemeler vardır, bunlar atalarımızın yaptığı hatalardan kaynaklanan ve günümüze kadar gelen ifadelerdir.
- Normalde eş anlamlı sözcüklerle ikileme yapılmaz, ancak "ite kaka", "ses-seda" ve "güçlü-kuvvetli" gibi ikilemeler artık dilimize yerleşmiş ve anlatım bozukluğu sayılmamaktadır.
- Bu ikilemeler yüzyıllardır kullanılmış ve doğru kabul edilmiştir, ancak istisnalar dışında eş anlamlı sözcüklerin arka arkaya tekrar edilmesi anlatım bozukluğuna yol açar.
- 13:43Gereksiz Sözcük Kullanımı
- Anlatım bozukluğunda gereksiz sözcük kullanımının bir diğer maddesi, eş anlamlı sözcük olmamasına rağmen kullanılan bir sözcüğün anlamını içeren başka bir sözcük olduğu durumdur.
- "Suyu gereksiz yere israf etmemeliyiz" cümlesinde "gereksiz yere" ifadesi gereksizdir çünkü "israf etmek" zaten gereksiz yere harcamak anlamına gelir.
- "Yurt dışına ihraç edilen bu kaliteli havlular Bursa yöresinde üretiliyor" cümlesinde "yurt dışına" ifadesi gereksizdir çünkü "ihraç etmek" zaten yurtdışına satmak anlamına gelir.
- 17:44Diğer Gereksiz Sözcük Örnekleri
- "Kapalı spor salonunda antrenman yapan halterciler iyice yorulmuştu" cümlesinde "kapalı spor salonu" ifadesi gereksizdir çünkü salon zaten kapalıdır.
- "Bu sorununuzu yaşanmış deneyimlerden ve hazır formüllerden yola çıkarak çözmeye çalışacağız" cümlesinde "yaşanmış" ve "hazır" ifadeleri gereksizdir çünkü deneyim zaten yaşanmış olana, formül ise hazır olana denir.