Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, köprü mühendisliğinin tarihini ve gelişimini anlatan bir belgeseldir. Profesör Alan Burden, Thomas Telford, Dr. Vojic ve Peter Suluska gibi mühendislerin açıklamaları içermektedir.
- Video, köprü tasarımlarının tarihsel gelişimini küçükten büyüğe doğru incelemektedir. 1800'ler İngiltere'sindeki 30 metrelik dökme demirden köprüden başlayarak, Thomas Telford'un tasarladığı Menay Boğazı köprüsüne, Niagara Şelalesi köprüsü, Brooklyn Köprüsü ve son olarak Japonya'daki Akashi Kaiko Köprüsü'ne kadar uzanan bir tarihçeye sahiptir. Köprü inşaatında kullanılan teknolojiler, doğal afetlere karşı geliştirilen çözümler ve asma köprülerin mühendislik zorlukları detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca, köprülerin deprem ve rüzgar gibi doğal afetlere karşı nasıl dayanıklı hale getirildiği, keson teknolojisi, kule temellerinin inşaatı ve modern bakım teknikleri gibi önemli konular da incelenmektedir. Tacoma Narrows köprüsünün yıkılışı, Golden Gate Köprüsü'nün aerodinamik tasarımı ve Akashi Köprüsü'nün deprem savunma sistemleri gibi önemli örnekler sunulmaktadır.
- 00:11Dünyanın En Uzun Asma Köprüsü
- Japonya'daki Akashi Kaiko Köprüsü, dünyanın en uzun asma köprüsüdür ve dört kilometre genişliğindeki su yolu boyunca uzanmaktadır.
- Köprü, güçlü kasırgalara, tsunami ve depremlere dayanacak şekilde tasarlanmıştır.
- Akashi'nin başarısı yedi önemli icatla gerçekleşmiş olup, bu icatlar yedi farklı köprüde de kullanılmıştır.
- 01:32Köprü Tasarımının Tarihsel Gelişimi
- Japonya'daki Akashi Boğazı, dünyanın en kalabalık su geçitlerinden biridir ve Kobe'i Japonya'nın nüfusu en yoğun olan adalarına bağlar.
- Akashi Köprüsünün nasıl bu kadar uzun olabildiğini anlamak için köprü tasarımlarının tarih boyunca gösterdiği gelişime bakmak gerekir.
- Köprü tasarımlarının gelişimi 18. yüzyıl İngiltere'sinde sadece otuz metre uzunluğundaki bir köprüden başlamıştır.
- 03:06Dökme Demirden Köprü
- 1779'da sanayi devrimi İngiltere'yi değiştirmeye başlamıştı, ancak Shropsher'daki nehir engeli gelişmelerin önüne geçiyordu.
- Nehrin genişliği sadece otuz metreydi, ancak bu o zamanki köprü mühendisleri için kritik bir mesafeydi.
- Köprü yapımında yeni bir madde olarak dökme demir kullanıldı; demir cevheri sıvılaşıncaya kadar ısıtılarak kalıplara dökülür ve soğudukça kalıbın şeklini alır.
- 06:37Demirköprü'nün Yapımı
- 1779'da dünyanın ilk dökme demirden yapılma köprüsünün yapımına başlandı ve köprü 700 parça demirden oluşuyordu.
- Yapının taş yerine demir kafes şeklinde inşa edilmesinden dolayı ağırlığı sadece 380 tondu ve "Demirköprü" adı verildi.
- Bu yöntem günümüzün rekor kıran yapılarında da kullanılmakta ve Japon mühendisler de benzer bir yöntemle büyük asma köprüsünü inşa ettiler.
- 08:22Akashi Köprüsünün Bakımı
- Akashi Köprüsü içinde çeyrek milyon tondan fazla çelik bulunmakta, ancak çeliğin büyük sakıncası çürür olmasıdır.
- Köprüyü korumak için uzaktan kumandayla idare edilen gözcü robotlar aşınma izlerini kontrol eder ve gerekiyorsa boyacı robotlar yamalar yapar.
- Köprünün altında üç kızak vardır ve sıradan ölümlülere bakım işlemlerini yapmalarında yardımcı olur, böylece trafik akışı etkilenmez.
- 09:48Menai Boğazı Köprüsü
- 19. yüzyılda Galler'de bulunan Menai Boğazı, İrlanda'ya yolculuk eden insanların önünde bulunan büyük bir engeldi.
- Köprü yapım görevi 62 yaşında kendi kendine eğitmiş İskoç olan Thomas Telford'a verildi.
- Telford önce dökme demirden bir kemerli köprü yapmayı düşünse de, iskelelerle desteklemesi gerekeceğinden ve deniz trafiğini aksatacağından vazgeçti.
- 11:09Asma Köprü Tekniği
- Halat köprüler nehirleri geçmek için eski zamanlardan beri kullanılmaktadır ve dağcılar bugün bile bunları kullanmaktadır.
- Her türlü köprünün en önemli öğesi sabitlenme noktasıdır; ipler yükü taşırken, üstteki ipler ise tutunmak içindir.
- Platformu için kalas parçaları kullanmak köprüyü geçilmesi kolay bir araca dönüştürür, ancak platform yine de sarkmaktadır.
- 12:40Telford'un Çözümü
- Gerçek anlamda modern bir asma köprü yapmak için sarkan platformu düzeltmenin bir yolu bulunmalıydı.
- Telford'un çözümü köprüyü taş kulelerin arasına kurmaktı ve platformu hizalamak için ipler aşağı doğru uzatmaktı.
- Zincirleri boğazın her iki yanında da ağaçlar yerine taş bloklara tutturmak için kayaları delerek 18 metrelik bir tünel kazdılar ve zincirlerin ucu tünele geçerek çerçeveye civatalarla tutturuldu.
- 13:53Menai Köprüsü'nün Başarısı
- Telford'un köprü tasarımı başarıyla tamamlandı ve yeni köprü, Londra'dan Dublin'e kadar olan yolu dokuz saat azalttı.
- Sabitleme noktaları 187 metrelik platformu 180 yıldır yerinde tutmaktadır.
- Günümüzde köprü her hafta binlerce aracı taşıyor.
- 14:28Asma Köprü Teknolojisinin Gelişimine İlişkin Bilgiler
- Telferd'ın Menay Boğazı'nda inşa ettiği asma köprü, dünya tarihinde ilk modern asma köprüsü olarak kabul edilmektedir.
- Japonya'da Akashi Asma Köprüsü'nün inşaatı sırasında, zincir yerine devasa halatlar kullanılmıştır.
- Akashi Köprüsü'nün temeli için 230 bin metreküp çimento kullanılmış ve 50 metre boyunda tek bir beton kütle haline getirilmiştir.
- 16:15Niagara Şelalesi Köprüsü
- Telferd'ın Menay Boğazı'na inşa ettiği asma köprü, mühendislerin yeni bir bakış açısı kazandırmıştır.
- 1851'de Niagara Şelalesi'nde 250 metrelik vadiye bir köprü kurulmaya çalışılmıştır.
- Köprü, 300 tonluk bir treni taşıması gerektiği için uzunluk kadar sağlamlıkta önemli bir faktördü.
- 16:47Asma Köprülerde Kullanılan Malzemeler
- Asma köprülerde kullanılan dev zincirler kırılmaz görünebilirler, ancak her zincir en zayıf halkası kadar güçlüdür.
- 1845'te İngiltere'de Great Armut'taki bir asma köprüde yaşanan trajik kazada, zincir koparak 79 kişi boğularak yaşamını yitirmiştir.
- Niagara Şelalesi'ne köprü yapma görevi verilen mühendisler, demir zincirlerden daha güçlü olan uzun ve ince tel haline getirilmiş demir kullanmıştır.
- 18:13Tel Malzemesinin Gücü
- Malzemeyi esnetip onu elyaf veya tele dönüştürmek, içindeki bileşenlerin hizalanmasını sağlar.
- Metal bir çubuk yaklaşık 150 kilogramlık kuvvet altında kırılırken, aynı boyutlarda olan ve birbiri etrafına sarılmış tellerden meydana gelen metal tel yaklaşık 200 kilogramlık bir kuvvet altında kırılmaktadır.
- Niagara'da çalışan mühendisler, 3500 halatın köprüyü ve treni taşıyabilecek kuvvetli olması için çalışmıştır.
- 19:23Niagara Köprüsünün İnşaatı
- 900 tonluk halatı işçilerin taşıması çok zor olduğu için, çelik halatı bir seferde kılavuz üzerinden gönderme yöntemi kullanılmıştır.
- Mühendisler bir halatı makaraya tutturup boğazın üzerinden geçirerek diğer tarafa ulaştığında halatı sabitleyici lere bağlıyorlardı.
- 1820 seferden sonra 3640 tel kalınlığında bir demir halat ortaya çıkmış ve köprüyü ayakta tutmak için bunlardan dört tane kullanılmıştır.
- 20:38Akashi Köprüsünün Halatları
- Akashi Köprüsünün halatları 90 tane Niagara Köprüsü taşıyabilecek kadar sağlamdır.
- Akashi Köprüsü'nde kullanılan halatlardan birinin çapı bir metreden fazla ve binlerce küçük telden yapılmıştır.
- Halatların her biri 25 bin ton ağırlığında ve içindeki teller dünyayı yedi kez çevreleyebilecek uzunlukta olup, halatların daha güçlü olması mühendislerin daha uzun ve kırılmaz bir platform inşa etmelerini kolaylaştırmıştır.
- 22:06Brooklyn Köprüsü
- 1874'te Brooklyn ve Manhattan'ı birleştirmek için bir köprü inşa edilmesine karar verilmiştir.
- 19. yüzyılda New York, Amerika'nın en hızlı büyüyen şehriydi ve Manhattan adasının kullanılması gerektiğinden 600 metre genişliğindeki nehrin iki yakasını birleştirmek için bir köprü yapmaya karar verilmiştir.
- Nehir yatağında kum ve lağım tabakaları olduğu için kuleleri dikmek için suyun 24 metre altına, kayalık bölümün derinliklerine kadar inmek gerekiyordu.
- 23:48Keson Tekniği
- Mühendislerin aklına keson adı verilen ters dönmüş bir kutu kullanma fikri gelmiştir.
- Keson nehir yatağına konulduğunda 125 işçiye yetecek kadar boş alan sağlıyordu ve duvarları aşağı doğru incelerek dipteki kumlu yapıyı kesiyordu.
- Kesonlar önce kuru alanda inşa edilip sonra çekerek nehre getirilerek üzerine tonlarca ağırlığında granit bloklar konularak dibe batırılmıştır.
- 25:26Brooklyn Köprüsünün Tamamlanması
- 13 dev kompresör kesonun içine sürekli hava pompalayarak suyun dışarı atılmasını sağlamıştır.
- 24 Mayıs 1883'te Brooklyn Köprüsü açılmış ve köprünün kuleleri o dönem New York'taki binaların çoğundan yüksekti.
- Brooklyn Köprüsü Manhattan'la Brooklyn'i birleştirerek aynı zamanda metropolle işgücünü de bir araya getirip modern New York şehrinin çehresini oluşturmuştur.
- 27:18Akashi Köprüsü'nün İnşaatı
- Japonya'daki Akashi Köprüsünün yapımıyla uğraşan mühendislerin karşılaştığı engel, köprü kulelerinin temellerinin New York Doğu Nehri köprüsünden daha derine atılması gerekiyordu.
- Akashi Boğazı'nın 60 metre dibine inmek için teknolojik gelişmeler işçilerin yaşamını riske sokmadan deniz yatağını kazabilmeyi sağlamıştır.
- Japonlar yine de temel çalışmaları için 70 metre yüksekliğinde ve 80 metre genişliğinde, tahta yerine çelikten yapılan kesonlar kullanmıştır.
- 29:29Golden Gate Köprüsü'nün İnşaatı
- Kesonlar sayesinde daha derine kazı yapılarak köprülerin daha uzun olması sağlanır.
- San Francisco ile Marin Kaunti arasındaki 1,60 kilometrelik Golden Gate Boğazı, köprünün yüksekliğinin daha fazla olması gerektiğini gerektirir.
- Boğaz çetin hava koşullarıyla ünlü olmasına rağmen, feribotlar trafik artışıyla yetmiyordu.
- 30:26Asma Köprü Mühendisliği
- 1933'te dünyanın en uzun asma köprüsü tasarlandı, bu köprüde kuvvetler dengesi halatların belli bir eğim kazanmasıyla sağlanır.
- Görece kısa bir asma köprüden uzun birine geçerken, kulelerin de köprünün uzunluğuyla orantılı bir yükseklikte olması gerekir.
- 280 metrelik mesafeyi kaplamak için platformun 152 metre üzerine halat asmak gerekir, bunun için de 227 metre yüksekliğinde kuleler gerekir.
- 31:48Köprü Kuleleri İçin Çözüm
- İnce taştan yapılma kuleler bu kadar büyük bir yükü taşıyamaz, bu yüzden daha kalın kuleler inşa etmek gerekirdi.
- Taş kulenin altında yaklaşık 50 metrelik bir temel olması gerekir, bu da gemilerin geçişini engeller ve köprünün estetiğini bozar.
- Köprünün kuleleri için daha güçlü ve daha hafif bir malzeme kullanmak gerekiyordu.
- 32:14Çelik Kulelerin İnşaatı
- Müteahhitler taş bloklar yerine metal plaklar kullandı, dört plaka bir araya getirilerek 11 metre yüksekliğinde bir şaft meydana getiriyordu.
- Hücre halinde bir araya getirilen plaklar, bal peteğini andıran bir yapı oluşturuyordu.
- Çelik kulenin halattan gelen baskı altında esnemesi, kulelerin fazla geniş olmasına gerek kalmamasını sağlıyordu.
- 33:17İnşaat Sürecindeki Riskler
- Kuleler yükseldikçe risk de artıyordu, demir işçileri büyük okyanustan gelen sürekli fırtınalara maruz kalan kulelerden sarkarak yaşamlarını tehlikeye atıyorlardı.
- Belki de ilk kez köprü işçileri kask ve yüz maskesi takıp emniyet ipi kullanıyordu.
- Dev bir ağa 19 işçiyi ölümcül düşüşlerden korumayı başardı ama 11 kişi hayatını kaybetti.
- 34:20Golden Gate Köprüsü'nün Önemi
- Köprü, çeliğin sahip olduğu gücün ve mühendislerin daha yükseğe çıkabilme azminin gözler önünde yükselen bir kanıtıydı.
- Golden Gate Köprüsü'nün kuleleri, Empire State Binası gibi rekor kıran yüksekliklere sahip çelik gökdelenler görmüş bir dönemde New York'un batısında bulunan en yüksek yapılar oldu.
- Günümüzde en uzun asma köprü kuleleri Japonya'daki Akashi Köprüsünün kuleleridir, 300 metrelik boylarıyla Golden Gate Köprüsünün kulelerinden 70 metre daha uzundurlar.
- 36:59Köprülerin Rüzgarla Mücadelesi
- 1940'da Washington'da Tacoma Naroz üzerindeki bir köprünün açılışı yapıldı, ancak köprünün ölümcül bir kusuru vardı.
- İlımlı bir rüzgarda bile platform yukarı aşağı hareket ediyordu, bir gün eğilip büküldü ve çöktü.
- Mühendisler bugün bu yapının neden çöktüğünü biliyorlar: aerodinamik dengesizlik köprünün şeklinden dolayı olmuş olmalı.
- 37:41Rüzgarla Mücadele Yöntemleri
- Düz kenarlı bir köprü esen rüzgara karşı engel teşkil eder, köprüye bir yan rüzgar çarptığında hava akışı bozularak köprü altında ve üstünde anafor meydana gelir.
- Bu anaforlar değişen hava basınçları oluşturarak köprüyü yukarı çeker veya aşağı iter, platform hareket edince köprüde eğilmeye başlar.
- Takoma Naroz'da olduğu gibi, platformun kenarlarına yükselti koymak rüzgarı kesebilirdi.
- 38:38Verazana Naroz Köprüsü
- Mühendisler 1946'da benzeri bir tasarımı daha uzun bir köprüde denemeyi düşündüler, 1,60 kilometre genişliğindeki New York Harb'ın girişine Verazana Naroz üzerinde bir köprü yapılacaktı.
- Çift platformlu bir köprünün kenarlarına yükselti koymanın rüzgarı güvenli bir şekilde dağıtamayacağını biliyorlardı.
- Bu yüzden rüzgarı saptırmak yerine platformu sertleştirerek ona direnmeye karar verdiler.
- 39:39Verazana Naroz Köprüsü'nün Tasarımı
- Platformları büyük bir kutuyla çevrelemek en iyi çözüm olabilirdi, ancak iki km uzunluğundaki çelik bir kutuyu köprüdeki halatların taşıması mümkün değildi.
- Onun yerine küçük çelik çubuklar alıp bunları birleştirerek hafif bir iskelet ünitesi inşa ettiler, 75 ünite bir araya geldiğinde çelik bir kafes meydana geldi.
- Bu kafes, rüzgarın engellenmeden köprünün içinden geçip gitmesine olanak verdi ve Atlas Okyanusu fırtınalarına dayanabildi.
- 40:31Verazana Naroz Köprüsü'nün Önemi
- Çift platformlu yapısı, Brooklyn ve Queens'ten Staten Island'a ve Main Atlantic Otoyolu Sistemine günde 200 bin araç taşıyor.
- Bu köprünün o dönem en yakın rakibi olan Golden Gate'ten yüzde 70 oranında daha fazla yük taşıyabilmesi önemli bir gelişmeydi.
- 1964'te tamamlanan Verazana Naroz Köprüsü dünyanın en uzun ve ağır asma köprüsüydü.
- 42:35Japonya'daki Deprem Savunması
- Japonya, dünyanın sismik olarak en aktif bölgelerinden biri üzerine kurulmuştur, 1923'te yaşanan bir deprem Tokyo'yu yıkarak yüzbin kişinin ölümüne sebep oldu.
- Ülke her yıl yüzlerce kez sarsılır, kararsız zemin Japonya'yı dünyanın en uzun asma köprüsünü yapmak için düşünülecek en son yer haline getiriyor.
- Asma köprünün altındaki zemin bir deprem sonucunda sarsılırsa en kötü ihtimalle kulelerden biri yıkılabilir.
- 43:23Deprem Savunma Teknikleri
- Depreme karşı ilk savunma hattı köprünün kulelerinden geçiyor, kuleler esnek olmaları için çelikten yapılmış.
- Her kulenin içinde ikinci bir koruma önlemi bulunuyor: şok emici adı verilen 20 dev sarkaç.
- Bu 10 tonluk sarkaçlar, sarsıntı altındaki kule bir yana doğru yattığında tam ters tarafa doğru sallanarak kulenin
- 45:13Akashi Köprüsü'nün Deprem Testi
- 17 Ocak 1995'te 7 şiddetindeki deprem, Kobe şehriyi yıktı ve 6 bin kişi hayatını kaybetti.
- Akashi Köprüsü sarkaçları sayesinde ayakta kaldı, ancak deprem köprünün altındaki deniz yatağında bir fay kırığı oluşturarak zeminin ve kulelerin kaymasına ve köprünün bir metreden fazla esnemesine neden oldu.
- Deprem sayesinde dünyanın en uzun köprüsü biraz daha uzadı ve Akashi Köprüsü, 10 yılı aşkın bir çalışmadan sonra hala dünyanın en uzun ve en yüksek asma köprüsü olarak kalmaya devam ediyor.
- 47:19Köprü Kulelerinin İnşaatı
- Taş kulenin altında yaklaşık 50 metrelik bir temel olması gerekirdi, bu da gemilerin geçişini engelleyip köprünün estetik değerini bozardı.
- Mühendisler taş bloklar yerine metal plaklar kullandı; dört plaka bir araya getirilerek 11 metre yüksekliğinde bir şaft meydana getiriyordu.
- Bu plaklar hücre halinde bir araya getirilerek bal peteğini andıran bir yapı oluşturuyordu ve çelik kulenin halattan gelen baskı altında esnemesini sağlıyordu.
- 48:48Köprü İnşaatındaki Güvenlik Sorunları
- Kuleler yükseldikçe risk de arttı; demir işçileri, büyük okyanustan gelen sürekli fırtınalara maruz kalan kulelerden sarkarak yaşamlarını tehlikeye atıyorlardı.
- Belki de ilk kez köprü işçileri kask ve yüz maskesi takıp emniyet ipi kullanıyordu.
- Dev bir ağa 19 işçiyi ölümcül düşüşlerden korumayı başardı ama 11 kişi hayatını kaybetti.
- 49:30Köprü Kulelerinin Gücü ve Boyutları
- Kuleler körfezde ince uzun görüntüleriyle yükseliyor ve güçleri 50 bin tondan fazla yükü taşımaya yeterli.
- Akashi Köprüsü'nün kuleleri, 300 metrelik boylarıyla Golden Gate Köprüsü'nün kulelerinden 70 metre daha uzundur.
- Her bir kule 30 bölümden meydana gelir ve içerideki petek şeklindeki yapı onları hafif ve güçlü kılıyor.
- 52:30Köprülerin Aerodinamik Sorunları
- 1940'da Washington'da Tacoma Naroz üzerindeki bir köprünün açılışı yapıldı, ancak köprünün ölümcül bir kusuru vardı; ılımlı bir rüzgarda bile platform yukarı aşağı hareket ediyordu.
- Düz kenarlı bir köprü esen rüzgara karşı engel teşkil eder; köprüye yan rüzgar çarptığında hava akışı bozularak köprü altında ve üstünde anafor meydana gelir.
- Anaforlar değişen hava basınçları oluşturarak köprüyü yukarı çeker veya aşağı iter, platform hareket edince köprüde eğilmeye başlar ve rüzgarla köprünün hareketi birbiriyle etkileşime girer.
- 54:09Verazana Naroz Köprüsü'nün İnşaatı
- Mühendisler 1946'da New York Harb'ın girişinde 1,60 kilometre genişliğindeki Verazana Naroz üzerinde bir köprü inşa etmeyi planladılar.
- Çift platformlu bir köprünün kenarlarına yükselti koymanın rüzgarı güvenli bir şekilde dağıtamayacağını biliyorlardı, bu yüzden platformu sertleştirerek ona direnmeye karar verdiler.
- Bu çözüm için "keson" adı verilen ters dönmüş bir kutu kullanıldı; keso nehir yatağına konulduğunda 125 işçiye yetecek kadar boş alan sağlıyordu.
- 56:10Brooklyn Köprüsü'nün İnşaatı
- Peter Suluska, keson modelini açıklıyor: keso dibe battıktan sonra tamamen suyla dolar ve pompa sistemi havayı içeri pompalar.
- 13 dev kompresör kesonun içine sürekli hava pompalayarak suyun dışarı atılmasını sağladı.
- 24 Mayıs 1883'te Brooklyn Köprüsü doğdu; köprünün kuleleri o dönem New York'taki binaların çoğundan yüksekti ve Manhattan ile Brooklyn'i birleştirerek modern New York şehrinin çehresini oluşturdu.
- 58:41Akashi Köprüsü'nün İnşaatı
- Akashi Köprüsü'nün yapımı için kulelerin temellerinin New York Doğu Nehri'ndeki köprüye nazaran daha derine, Akashi Boğazı'nın 60 metre dibine atılması gerekiyordu.
- Japonlar keson kullanarak temel çalışmaları gerçekleştirdiler; kesonlar 70 metre yüksekliğinde ve 80 metre genişliğindeydi.
- Her bir kesonun bir dış ve bir iç duvarı vardı; aralarındaki boşluk içi hava dolu bir bölme haline dönüşerek yapının su üzerinde yüzmesini sağlıyordu.
- 1:01:25Menay Boğazı ve Köprü Tarihi
- Menay Boğazı hava koşullarıyla ünlü olup deniz ulaşımını tehlikeli kılıyor, ancak feribotlar araçları karşıya geçirmeye devam ediyor.
- Birinci Dünya Savaşı sonrası körfezdeki trafik yedi kat artınca feribotların yetersiz kalmasıyla 1933'te dünyanın en uzun asma köprüsü tasarlandı.
- Asma köprülerde kuvvetler dengesi halatların belli bir eğim kazanmasıyla sağlanır ve köprü uzunluğu arttıkça kuleler de orantılı bir şekilde yükseltilmesi gerekir.
- 1:02:36Asma Köprü Mühendisliği
- 280 metrelik mesafeyi kaplamak için platformun 152 metre üzerine halat asmak ve bunun için 227 metre yüksekliğinde kuleler gerekirken, ince taştan yapılma bu kuleler bu yükü taşıyamaz.
- Dünyanın en büyük asma köprüsü için hafif bir yapı oluşturuldu, ancak içinde 250.000 tondan fazla çelik vardı ve çeliğin çürümeye eğilimi vardı.
- Köprüyü korumak için uzaktan kumandayla idare edilen gözcü robotlar aşınma izlerini kontrol eder ve gerekiyorsa boyacı robotlar yamalama yapar.
- 1:05:16Menay Boğazı Köprüsünün İnşaatı
- 19. yüzyılda Menay Boğazı, İrlanda'ya yolculuk eden insanların önünde bulunan büyük bir engeldi ve inşaat görevi 62 yaşında kendi kendine eğitmiş İskoç Thomas Telford'a verildi.
- Telford önce dökme demirden bir kemerli köprü yapmayı düşünse de, kemeri yapımında iskelelerle desteklenmesi gerekeceği ve bu da deniz trafiğini aksatacağı için planlanmadı.
- Halat köprüler eski zamanlardan beri nehirleri geçmek için kullanılmış, Mark Hanford gibi dağcılar bugün bile bunları kullanıyor.
- 1:06:35Asma Köprü Yapım Tekniği
- Her türlü köprünün en önemli öğesi sabitlenme noktasıdır ve bu noktada ağacın sabitleyici olarak kullanılması gerekir.
- Platform için kalas parçaları kullanmak köprüyü geçilmesi kolay bir araca dönüştürür, ancak platform yine de sarkmaktadır.
- Gerçek anlamda modern bir asma köprü yapmak için sarkan platformu düzeltmek için köprüyü taş kulelerin arasına kurmak ve platformu hizalamak için ipleri aşağı doğru uzatmak gerekir.
- 1:08:12Telford'un Çözümü
- Telford'un köprü yapımındaki sorunu zincirleri boğazın her iki yanında da ağaçlar yerine taş bloklara tutturmasıydı.
- İşçiler kayaları delerek 18 metrelik bir tünel kazdılar ve tünelin sonuna güçlü demir çerçeveler oturttular.
- Zincirlerin ucu tünele geçerek çerçeveye 3 metrelik civatalarla tutturuldu ve metal kuşaklar civatalarla çerçeveyi sıkıca oya tutturdu.
- 1:09:07Köprünin Etkisi
- Yeni köprü Londra'dan Dublin'e kadar olan yolu dokuz saat azalttı ve sabitleme noktaları 180 metrelik platformu 180 yıldır yerinde tutuyor.
- Bugün köprü her hafta binlerce aracı taşıyor.
- Dünyanın ilk modern asma köprüsü olarak geleceğe ışık tutuyor.
- 1:09:51Akashi Asma Köprüsünün İnşaatı
- Japonya'da Akashi Asma Köprüsü inşa edilirken, zincir yerine devasa halatlar kullanılıyor ve sabitleme noktası sahil şeridinde yapılıyor.
- Köprünin temeli için çok büyük bir delik açılıp 230 bin metreküp çimento ile dolduruluyor ve metal çerçeveler betonun içine gömülerek halatları sabitleniyor.
- Köprünin temeli yerin 60 metre altındadır ve beton dökülürken bloklar arasında bırakılan boşluklar ısının dağılmasını kolaylaştırarak çatlamayı önlüyor.
- 1:11:27Asma Köprü Teknolojisinin Gelişimi
- Telfd'ın Mena Boğazı köprüsü mühendislere yeni bir bakış açısı kazandırdı ve 1851'de Amerikalı mühendisler Niagara Şelaleleri'ni geçecek bir köprü yapmaya çalıştı.
- Asma köprülerde kullanılan dev zincirler kırılmaz görünebilirler ama her zincir en zayıf halkası kadar güçlüdür.
- 1845'te Great Yarmud'daki bir asma köprüde 300 kişi toplanırken ani ağırlık değişimi zinciri koparmış ve 79 kişi boğularak ölmüştü.
- 1:13:08Demir Halatların Kullanımı
- Demir halatlar, uzun ve ince tel haline getirilmiş demirin daha güçlü olduğunu gösteriyor; malzemeyi esnetip içindeki bileşenlerin hizalanmasını sağlar.
- Testlerde demir çubuğu 150 kilogramlık kuvvet altında kırılırken, aynı boyutlarda tellerden oluşan metal tel 200 kilogramlık kuvvetle kırılmadı.
- Niagara köprüsünde 3500 halat kullanıldı ve 1820 seferde bir seferde kılavuz üzerinden gönderilen halatlarla 3640 tel kalınlığında bir demir halat oluşturuldu.
- 1:17:18Brooklyn Köprüsü Projesi
- 1874'te Brooklyn ve Manhattan'ı birleştirmek için bir köprü inşa edilmesine karar verildi, ancak dipte hızla akan suyun altına sabitleyici rıhtımlar dikmek zorunlu oldu.
- 19. yüzyılda New York, Amerika'nın en hızlı büyüyen şehriydi ve Manhattan adasının kullanılması için 600 metre genişliğindeki nehrin iki yakasını birleştirmek için bir köprü yapmaya karar verdiler.
- Nehir yatağında kum ve lağım tabakaları olduğu için kuleleri dikmek mümkün değildi, bu yüzden işçilerin suyun 24 metre altına, kayalık bölümün derinliklerine kadar inmeleri gerekir.
- 1:19:11Akashi Asma Köprüsü'nün Önemi
- Japonya'daki Akashi Kaiko Köprüsü dünyanın en uzun asma köprüsüdür ve 4 km genişliğindeki su yolu boyunca uzanıyor.
- Köprü, güçlü kasırgalara, tsunami ve depremlere dayanacak şekilde tasarlandı ve başarısını yedi önemli icada borçludur.
- Bu icatlar, köprü mühendisliğinin zirve noktası olan Akashi'de kullanılmış ve mühendislerin gittikçe daha büyük alanlarda çalışmasını sağlamıştır.
- 1:21:33Köprü Tasarımının Gelişimi
- Akashi Köprüsünün nasıl bu kadar uzun olabildiğini anlamak için köprü tasarımlarının tarih boyunca gösterdiği gelişime bakmak gerekir.
- 18. yüzyıl İngiltere'sinde sadece 30 metre uzunluğundaki bir köprüden başlanmıştı ve bu yeni bir malzemeyle yapılmıştı.
- Sanayi devrimi İngiltere'yi değiştirmeye başlamıştı, ancak Shropsher'daki nehir yatağına geçiş için bir çözüm aranıyordu.
- 1:23:51Dökme Demir Köprüsü
- Daha büyük ve daha iyi bir köprü yapmak için yeni bir madde kullanmak gerekliydi: taş gibi kuvvetli ama çok daha hafif bir malzeme.
- Dökme demir, demir cevherini sıvılaşıncaya kadar ısıtıp kalıba dökerek elde edilen bir malzemeydi.
- 1779'da dünyanın ilk dökme demirden yapılma köprüsünün yapımına başlandı; köprü 1750 parça demirden oluşuyordu ve ağırlığı sadece 380 tondu.
- 1:26:32Demir Yapım Tekniği
- Bu yapı büyük ölçekte ağaç işçiliğinden farksız bir yöntemle yapılmıştı.
- Kereste yerine demir kullanılmıştı ancak işe yaramıştı.
- Bu yöntem günümüzde rekor kıran yapılarında da kullanılmaktadır.