Buradasın
Katı Çözelti ile Güçlendirilmiş Ferrotik Sifero Dökme Demirler Eğitim Videosu
youtube.com/watch?v=NI5D5e8uwaQYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının katı çözelti ile güçlendirilmiş ferrotik sifero dökme demirler hakkında detaylı bilgi verdiği kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, bu malzemelerin yapısı, mekanik özellikleri ve üretim süreçleri üzerine odaklanmaktadır. İçerikte birinci ve ikinci nesil dökme demirlerin karşılaştırması, EM 1563 standardına göre verilen değerler, silisyum miktarının önemi ve döküm hataları gibi konular ele alınmaktadır. Konuşmacı, bu malzemelerin dayanım, uzama ve akma dayanımı gibi avantajlarını vurgulayarak, dökümhanelerde üretim yapmak isteyenler için faydalı bilgiler sunmaktadır.
- Video ayrıca termal analiz ve spektrometre analizi yöntemlerini, silisyum miktarının 4,20-4,30 aralığında tutulmasının önemini ve segregasyon (birikme) probleminin nasıl engellenebileceğini açıklamaktadır. Elektronik mikroskob görüntüleri üzerinden kırılma yüzeylerinin görsel olarak gösterilmesiyle desteklenen içerik, döküm hatalarına geçiş yaparak devam etmektedir.
- 00:10Katı Çözelti ile Güçlendirilmiş Ferrotik Sifero Dökme Demirler
- Katı çözelti ile güçlendirilmiş ferrotik sifero dökme demirler, nispeten yeni bir malzeme türüdür.
- Bu malzemenin üretimi, mekanik özellikleri ve döküm hataları hakkında bilgi verilecektir.
- Bu malzemeler, birinci nesil sifero dökme demirlerden farklı olarak katı çözelti sertleşmesi mekanizması kullanılarak üretilir.
- 01:02Katı Çözelti Sertleşmesi Mekanizması
- Katı çözelti sertleşmesi için çok yüksek oranda silisyum elementi eklenir, bu da ferrit yapıcı bir elementtir.
- Bu malzemelerin tamamen ferritik bir yapı sergilediği gözlemlenir, perlit kümesi bulunmaz.
- Standarda sadık kalarak maksimum yüzde beş oranında perlit oluşumuna müsaade edilir.
- 02:32Mekanik Özellikler
- Birinci nesil sifero dökme demirlerde perlit miktarı arttıkça çekme dayanımı ve akma dayanımı artarken uzama değerleri azalır.
- Katı çözelti ile güçlendirilmiş ferrotik sifero dökme demirlerde perlit olmamasına rağmen oldukça sağlam bir malzeme elde edilir.
- Bu malzemelerin uzama değerleri, perlit içeren birinci nesil sifero dökme demirlere kıyasla daha yüksektir.
- 05:22Katı Çözelti Sertleşmesi Mekanizmasının Açıklaması
- Katı çözelti sertleşmesi, demir atomlarının içine çözecek şekilde eklenen elementlerle oluşan yapıya verilen isimdir.
- Bu karışıma katı çözelti adı verilir ve malzemenin deformasyon becerisini azaltır.
- Dislokasyon hareketini engelleyerek malzemenin daha zor deforme olmasını sağlar ve bu da dayanımın artmasına neden olur.
- 08:02Standart Değerler ve Avantajlar
- EM 1563 standardına göre 450 MPa çekme dayanımı, 350 MPa akma dayanımı ve %18 uzama değerleri verilir.
- Kesit kalınlığına bağlı olarak bu değerlerde düşüş olabilir, daha kalın kesitli parçalarda azalmanın oranı alıcı ve tedarikçi arasında karar verilir.
- Katı çözelti ile güçlendirilmiş ferrotik sifero dökme demirlerde uzama değerleri artarken, akma bölü çekme dayanımı oranı da artar.
- 11:02Akma Dayanımı ve Çekme Dayanımı İlişkisi
- Akma dayanımı değeri çekme dayanımı değerini geçemez, bu nedenle akma/çekme oranı maksimum 1 olabilir.
- Birinci nesil sifero dökme demirlerde çekme dayanımı arttıkça akma dayanımı da artıyor ve oran sabit bir bant aralığında kalıyor.
- Öz temperlenmiş sifero dökme demirlerde akma/çekme oranı yukarı doğru çıkıyor, yani akma dayanımı çekme dayanımından daha hızlı artıyor.
- 12:45İkinci Nesil Dökme Demirlerin Özellikleri
- İkinci nesil dökme demirlerde çekme dayanımı 600 megapaskal'a doğru giderken akma/çekme oranı 1'e doğru yaklaşıyor.
- İkinci nesil sifero dökme demirler genellikle uzama değerleri üzerinden konuşulur, ancak akma dayanımının ciddi bir artış göstermesi en önemli özelliklerden biridir.
- Akma dayanımı, malzemenin plastik deformasyon (kalıcı şekil değişimine) girdiği noktadır ve bu değer mühendislik uygulamalarında çok önemlidir.
- 15:16Sertlik ve Dayanım İlişkisi
- Sertlik değerleri ve çekme dayanımı arasında doğrusal bir ilişki vardır, sertlik arttıkça çekme dayanımı da paralel bir şekilde artar.
- Birinci nesil sifero dökme demirlerde sertlik arttıkça çekme dayanımı da artarken, ikinci nesil katı çözelti ile güçlendirilmiş ferittik sifero dökme demirlerde sertlik artarken akma dayanımı çok daha ciddi bir şekilde artıyor.
- İkinci nesil dökme demirlerde uzama değerleri artarken çok fazla uzama kaybı görülmez ve akma dayanımı ciddi bir şekilde ilerler.
- 17:02Dökme Demirlerin Üretimi ve Kompozisyonu
- 1563 standardında üç farklı malzeme ve alaşım tanımlanıyor, ancak bu kompozisyon önerileri kısıtlama değil, sadece önerilerdir.
- Fosfor miktarı maksimum 5 oranında olmalı ve mangalında maksimum 0,5 değerinde olması öneriliyor.
- Karbon eşdeğerinin çok fazla yükselmesini istemiyoruz, tetik noktanın solunda (4,30'un altında) olması gerekir, aksi takdirde karbon yüzmesi gibi problemler ortaya çıkar.
- 19:56Dökme Demirin Soğuma Eğrileri ve Analiz Yöntemleri
- Dökme demir analizinde iki farklı yöntem kullanılabilir: hassas olan termal analiz yöntemi ve yaklaşık olan spektrometre analizi.
- Termal analiz yöntemi, dökümhaneye entegre edilebilen bir analiz yazılımı veya ekipmanı kullanarak ötektik altı alaşım dökümünde iki plato görülmesini sağlar.
- Ötektik üstü kompozisyonda sadece ötektik sıcaklığı görülür ve düz bir plato oluşur, bu istenmeyen bir durumdur.
- 21:16Ötektik Değerlerin Önemi ve Hesaplama
- Ötektik sıcaklık değeri malzemenin içerdiği alaşım elementlerine göre değişebilir, bu nedenle doğru bir şekilde belirlenmesi önemlidir.
- Spektrometre analizi kullanarak con eşdeğeri (karbon+silis+fosfor) hesaplaması yapılabilir, fosforun maksimum 5 değerinde olması gerektiğinden fosfor dikkate alınmaz.
- Silisyum miktarı arttıkça karbon değeri de artmalıdır, örneğin 450/18 dökümünde silis değeri 3,20 ise karbon değeri 3,10-3,20 aralığında olmalıdır.
- 24:28Silisyum Miktarının Mekanik Özelliklere Etkisi
- Silisyum miktarı 4,30 değerinin üzerine çıktığında çekme dayanımı azalmaya başlar, ancak akma dayanımı değişmez.
- Silisyum miktarı arttıkça malzemenin kırılganlaşması ve uzama değerlerinin azalması görülür.
- Mikro yapıda, silisyum miktarı arttıkça sinek kırılma (dimple) adı verilen çukurcuklu yapı kaybolur ve kesme bantları oluşur, bu gevrek kırılma sonucu ortaya çıkan bir kopma yüzeyidir.
- 27:18Segregasyon (Birikme) Problemi
- Dökme demire eklenen elementler homojen dağılmaz, belli konumlarda birikir ve bu birikme segregasyon olarak adlandırılır.
- Mangan, molibden gibi elementler grafit küresinden uzaklaştıkça artan bir şekilde birikir ve tane aralarında karbür oluşumuna yol açabilir.
- Silisyum negatif bir birikme eğilimi gösterir, kürenin yanında yüksek fakat küreden uzaklaştıkça azalır ve küre çevresinde 4,40-4,50 gibi değerler ortaya çıkarak gevrekleşmeyi sağlar.
- 29:51Silisyum Atomlarının Dağılımı ve Segregasyon Problemi
- Az sayıda kürenin olması durumunda silisyum atomları bu kürelerin çevresinde birikerek segregasyon problemi ortaya çıkabilir.
- Aşılama yaparak minik küreler oluşturmak, silisyum atomlarının daha iyi dağılmasını sağlayarak segregasyon problemini azaltır ve gevrek kırılma sorununu önler.
- Aşılama hakkında daha detaylı bilgi için hazırlanan eğitim videosu izlenmesi tavsiye edilmektedir.
- 30:38Chunky Grafit Problemi
- Chunky grafit, ufak solucanımsı yapıda grafit öbeklerinin oluşmasıdır ve vermiküler grafite dökme demir ile karıştırılabilir.
- Vermiküler grafite dökme demirde solucanımsı yapı bütün yapıda ortaya çıkarken, chunky grafit bazı konumlarda lokal olarak ve daha minik bir şekilde görülür.
- Chunky grafit problemi kalın kesit yavaş soğuma, seryum içeren alaşımlar ve yüksek miktarda silisyum içeren alaşımlar nedeniyle tetiklenebilir.
- 32:07Chunky Grafit Probleminin Çözümü ve Sonuç
- Chunky grafit problemi için antimon ilavesiyle veya farklı yöntemlerle çözüm yolları bulunmaktadır.
- Katı çözelti ile güçlendirilmiş feritik sifero dökme demirleri, dayanıma ek olarak uzama ve akma dayanımı açısından iyi özelliklere sahiptir.
- Bu malzeme inceltilebilir ve ağırlık azaltmasına giderilebilir, bu nedenle son yıllarda popülerleşmeye başlamıştır.