Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, iki konuşmacının (Bruno Ludwig ve Pelin olarak tanımlanan) Karl Marx'ın hayatını, felsefi düşüncelerini ve marksizmin tarihsel gelişimini ele aldığı bir eğitim içeriğidir.
- Video, Marx'ın 1818'de Almanya'da doğumundan başlayarak, Hegel felsefesine ilgisinden, Engels ile tanışmasından, "Komünist Manifesto"yu yazmasından ve "Das Kapital" kitabının yayınlanmasıyla sona eren fikirsel gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır. Marksizm'ın temel kavramları (yabancılaşma, sınıf bilinci, diyalektik materyalizm), Marx'ın ekonomik teorisi ve toplumsal evrim modeli detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Marx'ın Jena Üniversitesi'ndeki erken dönemleri, Köln ve Paris'teki gazetecilik kariyeri, Brüksel ve Londra'daki yaşamı, Amerika İç Savaşı ve Fransız Devrimi gibi tarihsel olaylardaki görüşleri ve Birinci Enternasyonel'deki rolü gibi konular da incelenmektedir. Konuşmacılar, marksizmin 20. ve 21. yüzyıllarda etkileyici bir felsefe akımı olduğunu vurgularken, pratikte yaşanan komünist devletlerin başarısızlıklarından da bahsetmektedirler.
- Marksizmin Temelleri
- Marx, 18 yaşındayken Hegele'den diyalektiği alarak erken dönem marksizmin düşüncelerini oluşturmuştu.
- Marksizm, Hegele diyalektiği, Fransız ütopik sosyalistler ve İngiliz iktisatçıları etkisiyle oluşmuştur.
- Marx'ın en önemli kavramlarından biri olan "yabancılaşma" (Entfremdung) kavramı, Feuerbach'tan etkilenerek geliştirilmiştir.
- 01:00Marksizmin Önemi ve Etkisi
- Komünizm Marx ve Engels tarafından keşfedilmedi, ancak onlar tarafından sistematik hale getirilmiştir.
- Marx'ın "artı değer" kavramı, emekten elde edilen değer farkını ifade eder ve onun en önemli kavramlarından biridir.
- Marksizm, Avrupa'nın üzerinde dolaşan bir hayalet olarak tanımlanmış ve dünyayı değiştiren en büyük ideolojilerden biridir.
- 04:21Marx'ın Hayatı ve Etkisi
- Marx, 18 yaşındayken hukuk okumak için hareket ederken aslında her zaman felsefeye ilgi gösteren bir öğrenciydi.
- Marx'ı okuyanlar ve yorumlayanlar genellikle bir aktivist ve devrimci olarak yaklaşırlar.
- Marx'ın düşüncesi, herkesi etkileyen bir düşünce okulu haline gelmiştir.
- 05:24Marksizmin Tanımı ve Etkileri
- Marksizm, siyasal bir felsefe akımı, toplumu etkileyen bir sosyolojik olgu ve diyalektik materyalizm bir yaklaşım olarak tanımlanabilir.
- Marksizm, pek çok bilim dalını ve hayatı etkileyen bir yapıdadır.
- Marksizm, 21. yüzyılda bile Rusya-Ukrayna savaşını veya Nuri Bilge Ceylan'ın filmini okumak için kullanılan bir anahtar olabilir.
- 06:20Marksizm ve Dünyayı Okuma Biçimi
- Marksizm, bir şiiri veya Drakula gibi bir eseri toprak ilişkileri üzerinden okumak gibi bir dünya görüşüdür.
- Marksizm, Marx ve Engels'in insanın nasıl yaşaması ve özgürleşmesi gerektiği üzerine düşüncelerinin teorik ve pratik yönlerini içeren bir felsefe sistemidir.
- Marksizm, Marx'ın eserlerinin yanı sıra Lenin, Stalin, Mao gibi devrimcilerin bu eserleri nasıl yorumladıkları ve uyguladıklarıyla da ilgilidir.
- 08:51Marksizmin Temel İdeaları
- Marksizm, insanlık tarihini ezen-ezilen, sömürülen-sömürüyen ilişkisi üzerinden bir savaş olarak görür.
- Marksizm, bu sömürü ilişkisinin ekonomik varlıklar, üretim araçları ve artık ürünün kimin elde edileceği üzerinden olduğunu iddia eder.
- Marx, Hegel'in diyalektik felsefesini materyalist bir şekilde ekonomik üretim ve sömürü süreci üzerine kurmuştur.
- 10:38Karl Marx'ın Hayatı
- Karl Marx 1818'de Almanya'nın Lüksemburg bölgesinde doğmuş, çok meraklı ve farklı konulara ilgi duyan bir kişiliğe sahiptir.
- Marx'ın doğduğu dönemde Fransız Devrimi ve Napolyon savaşları yeni bitmiş, Almanya işgal edilmiş durumdadır.
- Marx'ın babası eski bir Yahudi olan Heinrich Marx'tır ve ailesi Hristiyanlığa geçmiştir.
- 12:24Marx'ın Aile Hayatı ve Ekonomik Durumu
- Marx'ın eşiyi Jenny kendisinden dört yaş büyük, entelektüel bir kadındır ve onunla yedi çocukları olmuştur.
- Marx'ın dört kızı aynı isimle (Jenny) anılmıştır ve o dönemde çocuk ölüm oranı yüksek olduğu için pek çok çocukları ölmüştür.
- Marx ekonomi teorileri yapan biri olmasına rağmen sürekli borç içinde yaşamış, eşinin mücevherlerini ve çatal bıçak takımı gibi değerli eşyaları bozdurmak zorunda kalmıştır.
- 14:06Marx'ın Eğitim Hayatı ve Felsefi Etkileri
- Marx 18 yaşında hukuk okumak için Berlin'e gitmiş, ancak en büyük tutkusu felsefe olmuştur.
- Doktora tezini Epikür ve Demokritius'a yorumlamaya odaklamıştır.
- Epikür, ideal yaşamın komünlerle gerçekleştiğini, aile kavramına karşı olduğunu ve her insanın arkadaşlarıyla birlikte yaşaması gerektiğini öne sürmüştür.
- 16:34Hegel ve Genç Hegelciler
- Hegel'in metodolojik yaklaşımı çok iyi bir noktaya getiriyor ve onun düşüncesi rockstar seviyesine yükselmesini sağlıyor.
- Hegel'in yeni ölmüş olduğu dönemde, hayranları onun düşüncelerini kendi zamanlarına ve ülkelerine uygun şekilde yorumluyorlar.
- Hegel'in tarihi düşüncelerini siyasi sistemlere uygulayan genç düşünürler, Berlin'deki kafelerde ve birahanelerde toplanarak Hegele karşıt görüşler geliştiriyorlar.
- 17:54Diyalektik Felsefesi
- Diyalektik, bir tartışmadır; tez ve antitez birbirine çarpışarak sentez oluşturur.
- Hegel'e göre sentez bir noktada teze dönüşür, yeni bir antitez ortaya çıkar ve bu süreç tarihsel akış olarak devam eder.
- Marx, Hegele dayanan diyalektik felsefeyi toplumsal olaylara uygulayarak, çarpışmaların kaçınılmaz ve yeni sentezlerin doğmasına gerekli olduğunu savunuyor.
- 20:57Marx'ın Erken Dönemi
- Marx, 1842'de Köln'e gider ve orada sosyalizm ve liberal hareketlerle ilgili makaleler yazmaya başlar.
- 1843'te bir protestan aristokrat kadınla evlenen Marx, ailesini de marksist düşüncelere dönüştürür.
- Marx, gazetede yazarken hem liberallere hem de sosyalistlere sataşıyor, sürekli polemik açan bir tarz sergiliyor.
- 24:37Marx'ın Devrim Anlayışı
- Marx, teoriyi pratiğe dökmeyi savunur ancak "hadi sokağa" türünden romantik devrimi hayal etmez.
- Marx'ın devrim anlayışı materyalist ve ayakları yere basan bir yaklaşımdır; hem şeması var hem de neden devrim gerektiğini biliyor.
- 1843'te Rus Çarlığı'nın baskıları nedeniyle gazeteden atılan Marx, bir yıl sonra 1848'de 50 devrimin yaşandığı yılın öncesinde gazeteciliğinden çıkar.
- 27:18Marx'ın Paris Dönemi
- 1843'te evlenmiş olan Marx ve karısı, Prusya tarafından sürgüne gönderildikten sonra daha özgürlü olduğu düşünülen Paris'e taşınıyorlar.
- Paris'te Marx, sosyalist idealist yazarlarla, ekonomi ve tarih okumalarıyla Das Kapital'in altyapısını oluşturacak çalışmaları yapmaya başlıyor.
- Das Kapital'in birinci cildi Marx tarafından yazılırken, diğer iki cildi arkadaşı Engels'in notlarından Marx'ın ölümünden sonra tamamlanıyor.
- 28:01Marx'ın Felsefi Etkileri
- 1843-1845 yılları arasında Marx'ın düşüncesinin temelini oluşturan üç yapı: Hegel'in diyalektiği, Fransız ütopik sosyalistler ve İngiliz iktisatçılar.
- Marx, Fransız ütopik sosyalistlerden devrimci yönünü, İngiliz iktisatçılarından ise materyalist yaklaşımlarını alarak liberal sosyalizm gibi bir düşünce oluşturuyor.
- Paris'te gazetecilik faaliyetlerine devam eden Marx, Fransız sosyalistleriyle tanışıyor ve Prodon gibi isimlerle fikir çatışmaları yaşamıyor.
- 31:23Üretim ve Yabancılaşma Kavramı
- 1844'te Marx, "El Yazmaları" adlı eserinde yabancılaşma (Alienation) kavramını ortaya koyuyor.
- Yabancılaşma kavramı, kapitalizmin hızlandırılmış üretim formunda işçiye emeğinin değersizleşmesini ve fabrikadaki bir piyon veya çarkın parçası olarak görülmesini ifade ediyor.
- Marx, bu durumun değiştirilmesi gerektiğini ve işçilerin bu üretim tarzını değiştirmesi gerektiğini vurguluyor.
- 33:36Marx'ın Felsefi Yaklaşımı
- Marx, "Filozoflar bugüne kadar değişik yollarla sadece dünyayı yorumlamaya çalıştı. Artık onu değiştirme zamanı geldi" diyerek teoriden pratiğe geçiş gerektiğini vurguluyor.
- Yabancılaşma kavramı, işçiye ürettiği üründen ve diğer işçilerden uzaklaştırarak kendini önemli hissetme duygusunu kaybetmesine neden oluyor.
- Bu yabancılaşma, işçi birlikte örgütlenme ve kendi haklarını arama konusunda engel oluşturuyor.
- 36:59Marx'ın Etkisi
- Marx'ı pek çok günümüz tarihçisi bir felsefeci veya teorisyen değil, bir devrimci olarak görüyorlar.
- Marx'ın düşünceleri pratiğe dökülmüş olmasından dolayı farklı insanlar tarafından farklı şekilde yorumlanmış ve uygulanmış.
- Marx'ın düşünceleri, diğer çağdaşı felsefecilerin aksine, gerçek anlamda meyve vermiş ve devrimlere evrilmiş.
- 37:35Marx ve Engels'in Siyasi Hayatı
- Marx ve Engels, binsekizyüzkırksekiz'den önce işçi sınıfının haklarını koruyacak şekilde üretim sürecinin kapitalistlerden emektarlara doğru geçmesi gerektiğini realistik bir şekilde yorumlamışlardır.
- 1848'de Avrupa'nın elli yerinde devrimler patlak vermiş, Marx ve Engels bunları Londra'dan izlemiş, ancak hiçbir devrim onların tasarladığı gibi işçi haklarının gerçekleştiği bir sistem doğurmamıştır.
- Marx, Brüksel'e taşınmak zorunda kalmış ve burada Engels ile tanışmış, Engels zamanla en yakın arkadaşlarından biri olmuştur.
- 39:10Marx ve Engels'in Çalışmaları
- Engels, fabrikatör bir babanın oğlu olmasına rağmen, Marx'a maddi ve manevi destek olmuştur.
- Marx ve Engels, Manchester'da Engels'in babasının fabrikasında gözlemler yaparak işçilerin çalışma koşullarını ve saatlerini incelemiştir.
- Marx, kütüphanelerde ekonomistler üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde ekonomik teorisini geliştirmiştir.
- 42:08Alman Ideolojisi ve Komünist Manifesto
- Marx ve Engels, "Alman Ideolojisi" adlı kitaplarını yazarak materyalist bir şekilde tarihi okumaya başlamışlardır.
- "Alman Ideolojisi" kitabı 1845'te hazırlanmaya başlanmış, ancak Almanca versiyonu 1832'de yayımlanmıştır.
- Marx ve Engels, "Felsefenin Sefaleti" adlı eserlerini yazarak Prodon'un felsefesini eleştirmişlerdir.
- 47:04Enternasyonal ve Komünist Manifesto
- Marx ve Engels, "Adalet İçin Birlik" isimli bir örgütte güçlenmeye başlamışlardır.
- Örgüt daha sonra "Komünist Birlik" olarak ismini değiştirmiş ve daha ütopyacı olanlar organizasyondan ayrılmıştır.
- Örgüt, Marx ve Engels'e manifesto yazma görevini vermiş, böylece 1848'de "Komünist Manifesto" yazmaya başlamışlardır.
- 47:57Komünist Manifesto'nun Yayımlanması
- Avrupa'nın üzerinde komünizmin hayaleti oluşuyor ve Komünist Manifesto, ilk etapta büyük bir din eleştirisi olarak ortaya çıkıyor.
- Karl Marx ve Friedrich Engels Aralık ve Ocak ayı arasında 1847-1848 yıllarını bağlayan yılbaşı döneminde Komünist Manifesto'yu kaleme alıyorlar ve 1848'de yayınlıyorlar.
- Manifesto, insanın nasıl yaşaması gerektiği, nasıl çalışması gerektiği, ülkelerin hali ve sosyolojik, siyasi, ekonomik, toplumsal her şeyi ilgilendiren ve etkileyen bir doküman olarak tarihin kırılma noktalarından biri olarak değerlendiriliyor.
- 49:20Komünizmin Etimolojisi ve Anlamı
- Komünist kelimesi etimolojik olarak Fransızca "komün" (toplum, birliktelik, bir grup) kökenli olup, Epikür'ün komünleriyle ilişkilendirilebilir.
- Marx ve Engels komünizmi keşfetmemişler, ancak onu bir matematiğe dönüştürmüşler ve yaşam kılavuzunun ötesinde üretim ve sermayenin nasıl işlemesi gerektiğine dair bir ideoloji oluşturmuşlar.
- Komünist Manifesto, sükunetin hayale uğramasına rağmen, Marx ve Engels'in dünyayı değiştirebileceklerine inandıkları bir rehber olarak yayınlanmıştır.
- 50:46Marx'ın Görüşleri ve Pratik Yaklaşımı
- Marx'ın Marksizmi sadece komünizme ulaşmak için siyasi mücadeleyi öngörür gibi algılanması günümüzde yapılan en büyük hatalardan biridir.
- Marx aynı zamanda bir gazeteci olarak dünyanın birçok yerindeki gelişmelere dair yazılar yazmış, Osmanlı'daki anayasa mücadeleleri ve Amerika'daki iç savaş gibi konularda çalışmıştır.
- Marx ve Engels'e göre, komünist devrime götürecek bir işçi sınıfı örgütlenmesi yoksa devrimi denemek saçma olur ve devrimin kestirme yoldan gitmek gerekmediği kanısındaydılar.
- 51:26İşçi Sınıfının Bilinçlenmesi
- İşçilerin kendi hakları için mücadele edebilmesi için öncelikle neye sahip neye sahip olmadığını, nasıl sömürüldüklerini fark etmeleri gerekiyordu.
- İşverenler bazen kötü vampirler olarak değil, aşılarını yaşayabilmesini ve çocuklarını okutabilmesini sağlayan bir patron olarak görülebilirdi.
- Marx ve Engels, emeğin bir materyale dönüştüğü ve sömürüldüğü bir yerden bakmalarını sağlamayı amaçlıyorlardı.
- 53:121848 Devrimleri ve Komünist Manifesto
- 1848'deki devrimlerin çoğu ulusal mücadeleler olup, İtalyan birliğini sağlamak için yapılan mücadelelerdi.
- Komünist Manifesto'da Marx'ın tarihsel materyalizm tezi, "şimdiye kadarki bütün toplumların tarihi sınıf savaşmaları tarihidir" şeklinde net bir şekilde açıklanmıştır.
- Marx ve Engels'e göre, tarihin her döneminde ezen ve ezilen sınıflar arasında kesintisiz, bazen örtülü bazen açık bir savaş sürdürülmüş ve bu savaş ya toplumun devrimci bir yeniden kuruluşuyla ya da çatışan sınıfların birlikte mahvolmalarıyla sonuçlanmıştır.
- 56:46Londra Dönemi ve Komünist Birlik
- Komünist Manifesto'nun alkışlanmaması ve tehlikeli bir metin olarak algılanması nedeniyle Marx Brüksel'de kalamaz hale gelmiş ve Londra'ya gitmek zorunda kalmıştır.
- Londra'ya taşınan Marx ve Engels, Komünist Birliği de yanlarında götürmüş ve örgütlenme sistematiğini orada kurgulamaya başlamışlardır.
- 1849-1850 yılları arasında Komünist Birlik içinde August Belish ve Carl Shaper gibi romantik bir ayaklanma savunan radikallerle, Marx ve Engels'in olduğu ayakları yere basan kesim arasında bir kırılma yaşanmıştır.
- 58:11Marx'ın Demokrasi ve Devrim Fikirleri
- Marx, 1850 yılında özgür seçimler doğrultusunda anayasal bir cumhuriyet kurulması ve tüm erkeklere oy hakkı verilmesi için savunuyordu (kadınlar dahil edilmiyordu).
- Marx, sadece toprak sahibi veya belirli bir paraya sahip olanların oy hakkı bulunan durumun değişmesi gerektiğini savunuyordu.
- Marx ve Engels, işçi sınıfının devrimi gerçekleştirmeden önce bir burjuva devriminin oluşması gerektiğini savunuyorlardı.
- 59:08Marx'ın Londra Dönemi
- Marx her gün British Library'ye (British Museum'ın reading room'una) gidiyordu ve Londra'da yaşlanıp ölecekti.
- 1849'da Londra'ya giden Marx, 1913'te öldüğünde cenazesinde çok küçük bir kitle vardı.
- Lenin'in Kurtuluş Savaşı'ndaki rolü unutulmamalı, 1917 Ekim Devrimi olmadan Kurtuluş Savaşı daha zor olabilirdi.
- 1:01:36Olgun Marx ve Ekonomik Kriz Teorisi
- Londra'daki 1850-1860 yılları arasındaki Marx, "olgun Marx" olarak adlandırılıyor ve daha idealist genç Marx'ın yerini alıyordu.
- Marx, ekonomik bir resesyon olmadan devrim olamayacağını, çöküş olmadan yeni bir sistem kurulamayacağını savunuyordu.
- Amerika'da 1857 paniği olarak bilinen dünyanın ilk küresel ekonomik krizi gerçekleşti ve bu kriz tüm dünyayı etkiledi.
- 1:05:33Marx'ın Etkisi ve Gazetecilik Yönü
- Marx'ın teorileri hala ekonomi ve siyaset tarihinde kapitalizmi en iyi tanımlayan ve açıklayan kaynak olarak kullanılıyor.
- Marx'ın teorik tartışmalardan bazen uzaklaşabilen, gündelik siyasetin eleştirdiği veya sataştığı konulara dair farklı yorumları ve analizleri vardı.
- Marx'ın teorileri o günün şartlarına göre evrilebilen yorumlar içermekteydi.
- 1:06:40Marx'ın Amerikan İç Savaşı Hakkındaki Görüşü
- Marx, Amerikan İç Savaşı'nda Lincoln'ü desteklemiş ve köleliği sonlandırmak isteyen ilerici unsuru savunmuştur.
- Marx için önemli bir mücadele köleliğin sonlandırılmasıydı, ancak Amerika'nın devrime hazır olmadığını net bir şekilde görmüştür.
- Marx, Amerikan devrimcilerinin Fransız devrimcilerden etkilendiğini ve toplumsal sözleşmelerden alıntılar yaparak anayasalarını yazdıklarını belirtmiştir.
- 1:08:45Marx'ın Fransız Devrimi Analizi
- Marx, 1848 devrimi'nden sonra Louis Napoleon Bonapart tarafından popülist bir diktatörlüğe dönüştürüldüğünü "18 Brumaire" adlı çalışmasında eleştirmiştir.
- Marx, günümüzdeki popülistlerin kullandığı siyasi aletlerin Louis Bonapart'ın da kullandığını ve özellikle dinin popülizmdeki rolünü vurgulamıştır.
- Marx, 1848 devriminin daha çok burjuva demokratik talepleri olan bir devrim olduğunu, ancak Bonapart'ın kriz döneminde "düzen" anlatısında bulunarak referandum ve plebisitleri kullanarak iktidara gelmesini gözlemlemiştir.
- 1:12:16Birinci Enternasyonel ve Marx'ın Amerika Yaklaşımı
- Marx 1864'te Birinci Enternasyonel (Uluslararası Emekçiler Birliği) yönetimine seçilmiş ve Lahey'de düzenlenen kongrede Bakunin ile düşünce ayrılığı yaşamıştır.
- Marx, Amerika ile tuhaf bir ilişkisi olmasına rağmen, 1872'de Enternasyonel'in New York'a çekilmesi gerektiğini iddia etmiştir.
- Marx'ın bu kararı, Amerika'daki ekonomik krizden etkilendiği ve bir kırılmadan sonra başlayabileceğini düşündüğü için kaynaklanmaktadır.
- 1:15:06Das Kapital
- Marx'ın "Das Kapital" eseri 1867'de ilk cildi yayınlanmıştır ve bu eser onun temel düşüncelerini içermektedir.
- "Das Kapital"te Marx, üretim zincirindeki emektar ve sermaye sahibi (proleterya ve burjuva) arasındaki çatışmayı ve bu çatışmadan doğan eşitsizliği ele almıştır.
- 1:15:44Das Kapital ve Marx'ın Etkisi
- Marx'ın "Das Kapital" kitabı, proletarya ile mal sahibi arasındaki sayısal farktan kaynaklanan ve sürecek olan kaçınılmaz devrimi detaylı bir şekilde ele alan bir başyapıttır.
- Kitap 1867'de Marx'ın hayatta iken yayımlanmış olup, etkisi hala devam etmekte ve modern ekonomistlerin (Thomas Piketty gibi) çalışmalarında Marx'ın düşünceleri devam etmektedir.
- Marx, Thomas Hodgskin'in "Sermayenin Taleplerinin Karşısında Emeğin Savunulması" adlı eserinden etkilenmiş ve kapitalist üretim sürecinde emeğin yabancılaştırılması kavramını bu esere dayanarak açıklamıştır.
- 1:17:10Artı Değer Kavramı
- Artı değer, Marx'ın en önemli kavramlarından biridir ve işçinin emeğinin bir sermaye olduğu fakat işçinin bunun farkında olmadığı bir durumdur.
- Çok sayıda işçi, çok az sayıda mal sahibi için çalışırken, mal sahibi işçilere verdiği cüzi maaşlarla kıyasla çok daha fazla kar eder ve bu artı değer sömürülen işgücüdür.
- Üretilen ürünün büyük bir kısmı emekçiye değil patronun cebine gider ve burjuvazi kendini yeniden üretebilirken, işçi sınıfının kendini yeniden üretebileceği kadar imkan verilmez.
- 1:18:45İşçi Sınıfının Sömürüsü
- İşçi sınıfının hayatını daha düzenlemek ve daha adil hale getirmek için teşebbüsler yapılmış olsa da, büyük bir sömürünün olduğu aşikardır.
- Marx, kendi arkadaşının fabrikasında bile işçilere yapılan sömürüyü gözlemlemiş ve Osmanlı'daki fabrikalara da bakarak sömürge ülkelerdeki işçilerin durumunu da ele almıştır.
- Marx'a göre emek bir metadır, ancak işçi bunun bir meta olduğunun farkında değildir; bu farkı ortaya koyarak işçi haklarını savunmak için harekete geçilmesi gerekir.
- 1:20:53Ekonomik Krizler ve Marx'ın Tepkisi
- Marx'ın düşüncelerinin doğruluğu, dünyadaki çeşitli ekonomik krizlerden gözlemleyerek ortaya çıkmıştır.
- 1852'de Amerika'da yaşanan ekonomik kriz ve 1857'deki büyük panik, dünyanın ilk küresel ekonomik krizi olarak görülür.
- Marx, üretim ve emek sömürüsü denkleminde krizin her zaman olacağını, bu sistemin doğasında ekonomik kriz olmak zorunda olduğunu belirtmiştir.
- 1:22:12Krizlerin Nedenleri ve Marx'ın Devrimi
- Marx, krizlerin teknolojinin sürekli gelişmesi ve ekonominin büyüme eğilimine sahip olması nedeniyle olduğunu savunmuştur.
- Ekonomi sürekli büyüdükçe bir noktada patlar ve kriz olur, sonra tekrar büyüme sürecine devam eder.
- Marx ve Darwin, kendi branşlarında devrim yapan iki düşünür olarak benzetilir; Darwin fabrikaların hava kirliliğinden dolayı kelebeklerin renk değişimini gözlemleyerek evrim teorisini geliştirmiş, Marx ise işçi sınıfının sömürüsünü gözlemleyerek teorilerini ortaya koymuştur.
- 1:23:52Devrimci Dönüşüm ve Devlet
- Marx'ın "Gota Programı Eleştirisinde" belirttiği gibi, kapitalist toplumdan komünist topluma geçişte bir devrimci dönüşüm dönemi ve siyasal geçiş dönemi vardır.
- Bu süreçte devlet, proletaryanın devrimci diktatörlüğünden başka bir şey olamaz.
- Günümüzde ABD gibi ülkelerde neo-marksizm akademik alanda yoğun bir şekilde ele alınmakta ve Marks'a bağlanmaktadır.
- 1:24:54Marx'ın Diyalektik Materyalizmi
- Marx, Hegel'in diyalektiğini materyalizm temelini oturtarak ekonomi tarihi ve emek-çıkar ilişkisine dayalı bir diyalektik materyalizm kurmuş.
- Günümüzde Marx'tan ileriye hareket ediliyor, geriye değil; Marx'ın diyalektik materyalizmi polemik noktası olarak kalıyor.
- Marx'ın çelişkilerdeki rotası ve yol planı, insan, emekçinin ve iş sahibinin ilişkilerindeki evrimleri anlatıyor.
- 1:25:37Marx'ın Toplumsal Evrim Teorisi
- Marx'ın teorisine göre ilk aşamada ilkel komünizm vardı, kabile toplulukları daha eşitlikçi bir toplumdu.
- İkinci aşamada köleci toplumlar ortaya çıktı, Yunanlılar şehir devletleri oluşturup emperyalist olmaya başladılar.
- Üçüncü aşamada feodalizm geldi, aristokrat sınıf ve toprak sahipleri güç ve parayı elde tuttu.
- Dördüncü aşamada erken kapitalizm ortaya çıktı, kapitalistler üretimde işçilere emek kiraladılar.
- Beşinci aşamada ideal olarak sosyalizm olacak, işçiler sınıf bilincine varacak, devrim yapacak ve üretim araçlarını kamulaştıracaklar.
- Son aşamada komünizm hayal ediliyor, sınıfsız ve devletsiz bir toplumda her şeyin eşit olduğu bir sistem.
- 1:29:01Das Kapital ve Marksizmin Etkisi
- Marx'ın başyapıtı Das Kapital, ilk cildi yaşamı boyunca yayımlandı, ikinci ve üçüncü cildi Engels tarafından notlarından yola çıkarak yayımlandı.
- Das Kapital, işçi sınıfı ve sermaye sahibinin ilişkisi, emek gücünün nasıl kullanıldığı ve bunun nasıl değişmesi gerektiğini anlatan bir kılavuz.
- Marx'ın düşüncesi tarihten, felsefeden ve ekonomiden beslenerek bir toplum sözleşmesinin altyapısını yaratmış.
- Marx kendi gününün siyasetini yakından takip eden bir gazeteciydi, güncel olaylardan besleniyordu.
- Günümüzde Marx'ın düşüncesi, diyalektiğinden kopartılmamış bir marksizm olarak ele alınmalı.
- 1:31:07Marksizmin Günümüzdeki Yeri
- Sağcılar ve faşistler komünizm tehlikesini sürekli olarak propaganda aracı olarak kullanıyorlar.
- Marksizm, her ülkenin dinamiğine uydurulabilecek, özünde insanın haysiyetine ve adil paylaşımın var bir düşünce.
- Teorideki sosyalizm pratiğe geçince, sosyalistlerin kapitalistlerden daha vahşi bir şekilde alttakileri sömürdükleri gözlemleniyor.
- Marksizm, 20. yüzyılda dünya savaşları, Keynesyen dönemde bile ve hatta 1991'de bile izlerini bırakmış.
- Marksizm'in bölümü bitmemiş, diğer bölümlerle iç içe geçmiş bir şekilde her yerde etkisi hissediliyor.