Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan kamu hukuku ve kamu hizmetleri konulu bir eğitim dersidir. Eğitmen, ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini çözerek konuyu pekiştirmektedir.
- Videoda kamu hizmetlerinin görülme usulleri (emanet, ruhsat, müşterek emanet, iltizam, imtiyaz, yap- işlet ve yap- işlet- devret) detaylı olarak ele alınmaktadır. Ayrıca kamu kurumlarının sınıflandırılması (idari, iktisadi, sosyal, bilimsel, kültürel, teknik hizmetler) ve idari sözleşmeler (mali iltizam, istikrar sözleşmesi, yeraltı-yerüstü servetlerinin işletilmesine ilişkin sözleşme, hizmet sözleşmesi, imtiyaz sözleşmesi ve müşterek emanet sözleşmesi) karşılaştırmalı olarak anlatılmaktadır.
- Eğitmen, her bir usulün kar-zarar dağılımını, kimin pay verdiğini, hangi kurumların bu usulleri kullandığını ve imtiyaz sözleşmelerinde emprevizyon teorisi gibi önemli konuları açıklamaktadır. Video, ÖSYM'nin sevdiği konulardan biri olan kamu hizmetleri konusunu soru çözümleriyle pekiştirmektedir.
- 00:03Kamu Hizmetleri Soru Çözümü
- Kamu hizmetleri konusu ÖSYM'nin sevdiği ve sorularla pekişecek önemli bir konudur.
- Memurlar grev yapamaz, işi yavaşlatır; doktorlar da grev yapamaz, işi yavaşlatır ve hastanenin acil servisleri hep açıktır.
- Devletin hiçbir malını hazzedemezsiniz, ancak belediye, il özel ve köy mallarında istisnalar olabilir.
- 02:06Kamu Hizmetlerinin Görülme Usulleri
- Kamu hizmetlerinin görülme usulleri arasında emanet, ruhsat, müşterek emanet, iltizam, imtiyaz, yap- işlet ve yap- işlet- devret sistemleri bulunmaktadır.
- Emanet usulünde devlet bizzat kendi hizmeti yapar, ruhsatta ise özel okul ve özel hastane gibi hizmetler için sadece izin alınır.
- Müşterek emanette kar zarar belediyede, iltizamda kar zarar özel kişiye, imtiyazda ise kar zarar özel kişiye aittir.
- 08:45İmtiyaz Sistemi
- İmtiyaz yöntemi, idare ve özel hukuk tüzel kişisi arasında yapılan sözleşme nedeniyle kar zarar özel kişiye ait olan bir sistemdir.
- Belediyeler imtiyaz yöntemiyle kırkdokuz yılı geçmeyecek şekilde imtiyaz verebilmektedir.
- İmtiyazlar Danıştay'ın görüşü ve Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığı kararıyla verilmektedir.
- 10:48Kamu Hizmetleri Türleri
- Sosyal hizmetler dört ana kategoriye ayrılır: idari hizmetler, iktisadi hizmetler, sosyal hizmetler ve bilimsel, kültürel, teknik hizmetler.
- İdari hizmetler arasında karayolları, orman genel müdürlüğü, devlet su isleri, vakıflar genel müdürlüğü, eğitim, sağlık, tapu, adalet, savunma ve nüfus işleri bulunmaktadır.
- Sosyal hizmetler arasında SGK, İŞKUR, basın ilan, OYAK gibi kurumlar yer alırken, bilimsel, kültürel ve teknik hizmetler arasında üniversiteler, TÜBİTAK, TÜBA, TRT, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Kurumu, YÖK ve Devlet Opera ve Bale bulunmaktadır.
- 13:20İmtiyaz Sözleşmeleri
- İmtiyaz sözleşmelerinde devlet tek yanlı değişiklik yapabilir veya takdir yetkisini kullanabilir, bu değişkenlik ilkesi olarak adlandırılır.
- İmtiyaz sözleşmeleri devlet adına Cumhurbaşkanı tarafından, belediyelerde ise Belediye Meclisi tarafından verilir.
- İmtiyaz sözleşmelerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kararı gereklidir ve Danıştay'ın görüşü iki ay içinde bildirilir.
- 15:40Yap-İşlet Usulü
- Yap-İşlet usulü ile ilgili yanlış ifade, hidroelektrik, nükleer santral, jeotermal ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının bu hükmü dışındadır.
- Yap-İşlet sözleşmelerine mülkiyet şirkete aittir, devlete geçmez ve sözleşme süresi maksimum yirmi yıllığına yapılabilir.
- Yap-İşlet ve Yap-İşlet-Devret sözleşmeleri imzalanana kadar ihale aşamasıdır ve bu aşamada bir arıza çıkarsa idari yargı uygulanır.
- 18:45İmtiyaz ve Yap-İşlet Usulü Karşılaştırması
- İmtiyazda kar zarar özel sektörde olup, devlet adına imtiyazı Cumhurbaşkanı verir.
- İmtiyaz sözleşmeleri yazılı şekle tabidir ve en fazla kırkdokuz yılına verilir.
- Yap-İşlet usulü ile ilgili yanlış ifade, ihale aşaması idari yargı, sözleşme imzalandıktan sonra özel hukuk sözleşmesidir.
- 21:25Kamu Hizmetleri Görülme Usulleri
- Kamu hizmetleri görülme usullerinde sözleşme yapılmaz olan usuller emanet ve ruhsattır.
- Emanet usulünde bizzat kendi yapıldığı için sözleşme yapılmaz, ruhsat usulünde ise özel okul veya hastane gibi izin alınması gerektiği için sözleşme yapılmaz.
- Diğer usullerde (müşterek emanet, iltizam, imtiyaz, yap işlet, yap işlet devret) sözleşme yapılır.
- 23:36İdari Sözleşmeler
- İdari sözleşmelerde kamu gücü vardır ve taraflardan en az birinin idare olması gerekir.
- İdari sözleşmeler hizmet yürütülmesi amacıyla yapılır ve ana başlıkları iltizam, istikrar, yeraltı-yerüstü servetlerin işletilmesi, hizmet sözleşmesi, imtiyaz ve müşterek emanet sözleşmeleridir.
- Yap işlet ve yap işlet devret özel hukuk sözleşmeleridir çünkü kamu gücü yoktur, ancak diğer idari sözleşmelerdir.
- 28:20Kamu Hizmetleri Soru Çözümü
- Yap işlet sözleşmesi özel hukuk sözleşmesidir, kamu ihale sözleşmesi de özel hukuk sözleşmesidir.
- İdari hizmet sözleşmesi ise idari bir sözleşmedir.
- Toplam yedi adet idari sözleşme ve yedi adet görülme usulü bulunmaktadır.