Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan kalıtım konusunda soy yaşları ile ilgili soru çözümlerini içeren bir eğitim içeriğidir.
- Videoda eğitmen, kalıtım konusunda soy yaşları ile ilgili toplam 17 farklı soru çözümü yapmaktadır. Sorular arasında otozomal baskın ve çekinik kalıtım, X kromozomu üzerindeki kalıtım, renk körü ve hemofili gibi konular yer almaktadır. Her soru için soy ağacı çizilerek kalıtım şeması oluşturulmakta ve olasılık hesaplamaları yapılarak doğru cevaplar bulunmaktadır.
- Video sonunda, daha fazla soru çözümü için PDF formatında indirilebilecek bir kaynak belirtilmektedir.
- 00:06Kalıtımda Soy Yaşları İçin Not
- Kalıtımda soy yaşları ile ilgili soru çözümü yapılacak.
- Otozomal baskın kalıtımında homozigot baskın (AA) ve otozomal çekinik kalıtımında homozigot çekinik (aa) gösterilir.
- X kromozomu üzerinde çekinik kalıtımında (renk körü veya hemofili) küçük harfler kullanılır, X kromozomu üzerinde baskın kalıtımında alfabenin ilk harfi kullanılır.
- Y kromozomu üzerinde baskın veya çekinik kalıtımında küçük harfler kullanılır.
- 02:29İlk Soru Çözümü
- Bir çiftin çocukları yarısı büyük-küçük, yarısı küçük-küçük olarak gözlemlenmiş.
- Erkeklerin hepsi küçük, kızların tümü büyük olduğu için bu özellik X kromozomu üzerinde taşınan bir faktördür.
- Sorunun cevabı "A ve A genleri X kromozomu aktarılır" olarak belirlenmiştir.
- 04:51İkinci Soru Çözümü
- Babası renk körü olan bir kadının renk kör bir kız çocuğu olmuştur.
- Kız çocuğunun renk körü olabilmesi için ikisinin de hastalık taşıması gerekir.
- Kadının kocası kesinlikle renk körüdür, kız çocuk ise renk körlüğü bakımından homozigottur.
- 06:05Üçüncü Soru Çözümü
- Soy ağacında belirli bir özelin kalıtımı verilmiş ve erkek çocuğun taşıyıcı olma ihtimali sorulmuştur.
- Taşıyıcılık durumunda üç tane taşıyıcılık oluşmuştur.
- Erkek çocuğun taşıyıcı olma ihtimali 2/3 olarak hesaplanmıştır.
- 07:31Dördüncü Soru Çözümü
- Soy ağacında bireylerin belli bir özellik ile ilgili gösterdiği bilgilerin kalıtımı incelenmiştir.
- X kromozomu üzerinde taşınan baskın kalıtımında taralı olan bireyler baskın olabilir.
- X kromozomu üzerinde taşınan çekinik kalıtımında da olabilir, ancak X kromozomu üzerinde taşınan çekinik kalıtımında anne renk kör ise erkek çocuk kesinlikle renk kör olmalıdır.
- 09:37Beşinci Soru Çözümü
- Babası hemofili, kendisi sağlıklı bir adamın bilinmeyen bir kadına yapacağı evlilikten hemofili kızları olma ihtimali sorulmuştur.
- Baba hasta olmadığı için kız çocuğunun hemofili olma ihtimali sıfırdır.
- 10:34Altıncı Soru Çözümü
- Hemofili bir koyu renkte gösterilmiş ve soru işareti gösteren kızın hemofili olma ihtimali sorulmuştur.
- Kız çocuğunun hemofili olma şansı %50'dir.
- 11:48Yedinci Soru Çözümü
- Soy ağacında bağlı çekilip bir gene kontrol edilen bir özellik gösterilmiştir.
- A ve B ile gösterilen çocuklarda bu özelliğin ortaya çıkma olasılığı hesaplanmıştır.
- A'nın ortaya çıkma olasılığı 1/8, B'nin ortaya çıkma olasılığı 1/4 olarak bulunmuştur.
- 15:06X Kromozomu Bağlı Çekinik Kalıtım Soruları
- Bir ailenin renk körlüğü bakımından fenotipi gösterilmiş ve soru işaretli yere çocuğun renk körü olma ihtimali sorulmuş.
- Erkek çocukların yarısı renk körü olacak, kız çocuklarının ise renk kör olma ihtimali %25'tir.
- X kromozomu bağlı çekinik kalıtımda, erkek hastalık kendini anneden alır ve annelerin erkek çocuklarında özelliğin ortaya çıkması %50'dir.
- 18:42Kalıtım Problemleri Çözümü
- Soy ağacında renk körlüğü koyu renkle gösterilmiş ve kız çocuğunun erkek çocuğun hasta olabilme şansı %50'dir.
- Hemofili bir kız çocuğu olabilmesi için baba hemofili olmak zorundadır.
- Koyu renkli gösteren bireyler dışındaki hasta birey bulunmayan bir ailede, numara 1 ve 2'nin renk körlüğü geni taşıdığı kesindir.
- 23:54Kalıtım Türleri ve İhtimal Hesaplamaları
- X kromozomu bağlı çekinik kalıtımda, erkekler çekinik özelliği gösteren çocukları olma ihtimali %25'tir.
- X kromozomu bağlı çekinik kalıtımda, anne ve baba renk körü ise hepsi renk körü olur.
- Anne ve babası normal görünüşlü, erkek kardeşi renk körü olan bir kadının renk körü bir erkekle yapacağı evlilikte renk körü kız çocukları olma ihtimali %50'dir.
- 27:10Video Kapanışı
- Kalıtımla ilgili soru çözümünün daha fazla sorusu videonun sonundaki linkten PDF şeklinde indirilebilir.
- Cevapları var olan soruları çözüp çalışmaların devam ettirilmesi önerilmiştir.