• Buradasın

    İstanbul Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü Yaşam Becerileri Dersi

    youtube.com/watch?v=XwYlEpQcCpk

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, İstanbul Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü'nde sunulan yaşam becerileri dersinin eğitim içeriğini kapsamaktadır. Kalıcı hafıza tekniği ve anlayarak hızlı okuma tekniklerine uyarlanmış bir pekiştirme özetidir.
    • Video, yaşam becerilerinin tanımı ve özellikleri ile başlayıp, çeşitli psikolojik kuramları (Piaget, Erikson, Colberg, Bandura, Latane, Jessor) detaylı şekilde ele almaktadır. İçerik, yaşam becerilerinin teorik temelleri, gelişim süreçleri, eğitim programlarının kalite standartları ve uygulama şekilleri hakkında bilgiler sunmaktadır.
    • Video, beşinci üniteden devam eden bir eğitim içeriği olarak görünmektedir ve ilk yedi ünitenin sınavda çıkma ihtimali yüksek kısımlarını kapsamaktadır. Karar verme, problem çözme ve yaratıcı düşünme gibi temel yaşam becerileri, farklı yaş gruplarında (okul öncesi, orta çocukluk, ergenlik) gelişim süreçleri ve çeşitli kuramcılar tarafından sunulan teoriler detaylı olarak anlatılmaktadır.
    00:40Yaşam Becerileri Tanımı ve Türleri
    • Kurumlar veya örgütler tarafından ele alınan farklı yaşam becerileri değerlendirildiğinde bazı becerilerin ortak olduğu görülmektedir.
    • Yaşam becerileri, bireyin bir hedefe ulaşmak veya bir amaç doğrultusunda bilgi, beceri, davranış, değerler ve uzmanlığını kullanabilmesi şeklinde tanımlanmaktadır.
    • Teknik beceriler bir işi yapabilmek için gerekli olan teknik yetenek ve bilgiyi içerirken, teknik olmayan beceriler bireyi diğer bireylerden ayıran kişisel özelliklerdir.
    02:15Yaşam Becerilerinin Tanımları ve Bileşenleri
    • Dünya Sağlık Örgütü, yaşam becerilerini bireylerin günlük yaşamda karşılaştıkları zorluklar karşısında uyum sağlamalarını sağlayan beceriler olarak tanımlamaktadır.
    • OECD ise yaşam becerilerini sağlıklı ve üretken bir yaşama sahip olabilmesi için sahip oldukları psikososyal ve kişisel kişiler arası ilişkilerdeki beceriler olarak tanımlamaktadır.
    • Amerikan Sağlık Organizasyonuna göre yaşam becerilerinin bileşenleri arasında iletişim, uzlaşım, girişkenlik, kişiler arası ilişkiler, işbirliği ve empati bulunmaktadır.
    04:42Yaşam Becerilerinin Özellikleri
    • Yaşam becerileri, bireylerin kendilerini koruma, geliştirme, sağlıklı olma ve sosyal ilişkiler kurma gibi alanlarda yatkın olmasını sağlayan ve tüm yaşamları boyunca ihtiyaç duyacağı becerileri kapsayan becerilerdir.
    • Yaşam becerilerinin özellikleri arasında kavramsal düşünme becerisine sahip olma, çevre ile etkili bir ilişki içerisinde olma ve problem çözme gibi psikolojik ön koşullar bulunmaktadır.
    • Empati, bir kişinin karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması ve duygularını doğru olarak anlaması sürecidir.
    07:04Yaşam Becerilerinin Teorik Temelleri
    • Yaşam becerilerinin temelini oluşturan teori ve kuramlar arasında çocuk ve ergen gelişim kuramı, bilişsel problem çözme, sosyal öğrenme kuramı ve sosyal etki teorisi bulunmaktadır.
    • Ergenlik döneminde biyolojik değişimler, boy uzaması ve vücuttaki yağ oranında görülen değişikliklerle karakterize olup, bebeklikten sonra gelişimin en hızlı olduğu evredir.
    • Ergenlik, henüz sosyal açıdan yetişkin düzeyine erişilemeyen fakat fiziksel olarak yetişkin özelliklerinin görülmeye başlandığı çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemidir.
    08:04Çocuk ve Ergen Gelişimi
    • Yapılan çalışmalar erkek çocukların kız çocuklarına göre daha fazla depresif belirtiler gösterdiğini, kız çocukların ise ince motor, problem çözme ve kişisel sosyal becerilerde erkek çocuklarına göre daha başarılı olduğunu ortaya koymuştur.
    • Ergenlikteki değişiklik ve belirtiler kız çocuklarda 8-14 yaşlarda, erkek çocuklarda ise 9-15 yaşlarda görülmektedir.
    • Ericsson'un sosyal gelişim evreleri arasında temel güvene karşı güvensizlik, özerkliğe karşı kuşku ve utanç, girişimciliğe karşı suçluluk ve başarıya karşı aşağılık duygusu evreleri bulunmaktadır.
    09:55Bilişsel Gelişim ve Sosyal Algı
    • Yeni doğan bir bebeğin ilk sosyal çevresi ailedir, ancak yaşlanır ve ihtiyaçları değişirken okul, akran grupları ve toplum sosyal çevresini şekillendirmeye başlar.
    • Piaget'e göre bilişsel gelişim, olgunlaşma, yaşantılar uyum, örgütleme ve dengeleme ilkelerinden etkilenmektedir.
    • Sosyal algı, bireyin çevresindeki diğer kişileri, nesneleri ve durumları algılayıp tutumlar oluşturması olarak tanımlanmakta ve bu süreçte düşünce ve duygu büyük rol oynamaktadır.
    12:40Bilişsel Problem Çözme ve Ahlaki Gelişim
    • Kişilerarası bilişsel problem çözme programının amacı çocuklara ne düşüneceklerini değil, nasıl düşüneceklerini ve kendi fikirlerini nasıl değerlendirebileceklerini öğretmektir.
    • Araştırmalar, çocukların 4 yaş gibi erken bir dönemde bilişsel problem çözme becerileri kazanabilmelerini ve günlük problemlerin üstesinden gelebilmek için uygun çözüm yolları düşünebilmelerini göstermektedir.
    • Ahlaki davranışlar küçük düşme, suçluluk duygusu ve utanma gibi ahlaki duygulardan etkilenmektedir ve empati ahlaki karar verirken belirleyici bir rol oynamaktadır.
    14:31Ahlak Gelişimi Kuramları
    • Freud, ahlak gelişimi konusunda anne-baba ilişkileri, duygular ve suçluluk gibi konulara değinirken, Piaget biliş, adalet ve akran ilişkilerini inceleyerek çocukların ahlak gelişimlerinin yetişkinlerden farklılık gösterdiğini belirtmiştir.
    • Colberg, Piaget'in görüşlerinden hareketle çalışmalar yürüterek ahlak gelişimini üç düzey ve altı aşamaya ayrılmış bir kuram ortaya koymuştur.
    • Colberg'in ahlak gelişim kuramına göre üç düzey vardır: Gelenek Öncesi Düzey (ceza itaat eğitimi ve araçsal ilişkiler eğitimi), Geleneksel Düzey (kişilerarası uyum eğilimi ve kanun ve düzen eğilimi) ve Gelenek Sonrası Düzey (sosyal sözleşme eğilimi ve evrensel ahlak ilkeleri eğilimi).
    16:22Problem Çözme ve Sosyal Etki Teorisi
    • Problem çözme, karşılaşılan problem durumlarını aşmak için beynin bilişsel süreçler dahilinde ürettiği yollardır.
    • Güç, sayı ve yakınlık, bireyi etkileme potansiyelini belirleyen temel faktörlerdir.
    • Sosyal etki teorisi, Bib Latane tarafından geliştirilmiş olup, sosyal etki F = f(Güç, Yakınlık, Sayı) formülü ile açıklanmaktadır.
    17:17Sosyal Öğrenme Kuramı
    • Sosyal öğrenme kuramına göre öğrenmede dikkat etme, motivasyon ve davranış tekrarlama dört temel süreçtir.
    • Bandura, sosyal öğrenme kuramını geliştirmiş olup, bireyin çevresindekilerin davranışlarını gözlemleme yoluyla öğrenme ve bu davranışların nasıl yapıldığını zihninde kodlama sürecini vurgulamıştır.
    • Sosyal öğrenme kuramının temel yapısı birey, çevre ve davranış üçgeni üzerinde şekillenmektedir ve bu değişkenler birbirlerini sürekli etkilemektedir.
    17:50Yaşam Becerilerinin Temelini Oluşturan Kuramlar
    • Yaşam becerilerinin temelini oluşturan teori ve kuramlar; çocuk ve ergen gelişim kuramı, bilişsel problem çözme, sosyal öğrenme kuramı, sosyal etki teorisi, duygusal gelişim, problem davranış teorisi ve psikolojik sağlamlık teorisi olarak sıralanmaktadır.
    • Bowlby, bağlanmayı korku, yorgunluk ya da hastalık durumunda bir figürle ilişki kurmak ya da yakınlık aramak için duyulan güçlü istek olarak tanımlamaktadır.
    • Problem davranışlara antisosyal davranışlar, madde kullanımı ve erken yaşta cinsel ilişkiye girme gibi durumlar örnek verilebilir.
    21:00Problem Davranış Teorisi
    • Problem davranış teorisi, Jessor tarafından geliştirilmiş olup, bireyin sergilediği problem davranışların kişilik sistemi, algılanan çevre sistemi ve davranış sisteminden kaynaklandığına inanmaktadır.
    • Kişilik sistemi içerisinde koruyucu faktörler (sağlığa verilen değer, başarıya verilen değer, gelecek beklentisi, başarı beklentisi, yıkıcılık toleransı, okula yönelik pozitif tutumlar) ve risk faktörler (depresif duygu durumu, yabancılaşma duygusu, günlük yaşamda algılanan stres, okulu bırakma düşüncesi, risk alma eğilimi, alkol kullanma) bulunmaktadır.
    • Risk faktörleri bireyin problem davranışla ilgilenme oranını arttırırken, koruyucu faktörler bu oranın azalmasına ve riskli davranışlar sergileme durumunda yaşayacağı olumsuz sonuçların etkisini azaltmaya yardımcı olmaktadır.
    23:04Yaşam Becerileri Eğitimi Programları
    • Nelson Jowlands'ın yaşam becerileri tutum boyutu, bireyin yaşam becerilerini kazanmaya istekli olması ve yeterli motivasyona sahip olmasını vurgulamaktadır.
    • Nelson Jonas'ın yaşam becerileri beceri boyutu, bireyin bir beceriyi kazanımıyla ilgili motivasyona ve bilgiye sahip olmasının o beceriyi uygulamasını sağlamasıdır.
    • Yaşam becerileri programlarının kalite standartları; çocukların ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanması, sonuç odaklı olması, bilgi, tutum ve becerileri kazandırmayı hedeflemesi, eğitim almış eğitmenler tarafından verilmesi ve çocukların kendilerini rahat hissettikleri bir ortamda verilmesi içermektedir.
    26:51Yaşam Becerileri Eğitimi Programlarının Uygulama Yöntemleri
    • Örgün eğitim kapsamında yürütülen yaşam becerileri eğitim programları akademik ders materyali ile bütünleştirme, bağımsız ders ve tüm okul yaklaşımı olmak üzere üç şekilde düzenlenmektedir.
    • Okulların dışında yürütülen programlar, formal eğitime devam eden çocuk ve gençlere yönelik olabileceği gibi, eğitimini yarıda bırakan veya okuldan ayrılan gençlere yönelik de düzenlenebilmektedir.
    • Tüm okul yaklaşımı, okulda çalışan tüm personelin gençlerle kurduğu ilişkilerde onların yaşam becerilerini geliştirmeye yönelik davranışlar sergilemesini ve ortak bir dil kullanmasını içermektedir.
    28:42Okul Dışı Yaşam Becerileri Eğitim Programları
    • Okul dışı yaşam becerileri eğitim programları toplum merkezlerinde, belediyelere bağlı eğitim merkezlerinde veya gençlerin çalıştığı iş yerlerinde düzenlenebilmektedir.
    • Bu programlar okullarda yürütülen programlara göre daha esnek yapıda olabilir ve tek bir yaşam becerisi veya birden fazla yaşam becerisinin geliştirilmesine odaklanabilir.
    • Programların ortak noktası belirlenmiş bir hedef kitleye yönelik olmasıdır ve hedef kitle yaş, sosyoekonomik düzey ve riskli davranışlar yönünden dezavantajlı olma durumu gibi faktörlere göre belirlenmektedir.
    31:10Karar Verme Becerisi
    • Karar verme, bireyin mevcut seçenekleri değerlendirmesi ve en uygun olanı seçmesi olarak tanımlanmaktadır.
    • Karar verme süreci altı aşamadan oluşur: durumu tanımlama, alternatif seçenekleri tanımlama, değerlendirmek, seçme, uygulama ve değerlendirme.
    • Bu süreç aktif hafıza, stres, psikoaktif maddeler, kişilik özellikleri, dürtüsellik, duygu değişkenleri ve ekonomik, psikolojik, sosyal, duygusal faktörlerden etkilenebilir.
    32:26Karar Verme Becerisinin Gelişimi
    • Okul öncesi dönemde birey benmerkezci olup, alternatif karar seçeneklerini göz önünde tutmazken, orta çocukluk döneminde birey alternatif seçenekleri tanımlayıp değerlendirir.
    • Ergenlik riskli kararlardan daha çok verildiği dönemdir ve bu kararlar okul öncesi ve orta çocukluk dönemine göre daha hayati olabilir.
    • Birçok kültürde ergenlerin erken yetişkin yaşamını düzenlemeyi kolaylaştıracak eğitim, kariyer, eş, yaşam yeri gibi konular hakkında karar vermeleri beklenmektedir.
    33:51Problem Çözme Becerisi
    • Problem çözmede işbirliği, paylaşma, yardımlaşma gibi olumlu davranışlar sergileyen çocuklar sosyal ilişkilerde daha başarılı olurken, problem durumlara saldırgan bir tutumla yaklaşan çocuklar sosyal ilişkilerinde sorun yaşar.
    • Ergenlerin karar verme süreçleri ile ilgili çalışmalar, mantıksal karar verme ile kendi karşısındakilerin duygularını anlama arasında ilişki bulunduğunu ortaya koymaktadır.
    • Problem çözme, bireyin rahatsızlık yaratan durumlardan arzu ettiği duruma ulaşabilmek için bir dizi zihinsel aktivite kullanmasıdır.
    35:00Beynin İki Yarım Küresi ve Problem Çözme
    • Sezgisel düşünme beynin sağ yarım küresinde, rasyonel bilgi ise sol yarım kürede oluşmaktadır.
    • Sağ beyni tarafından yönetilen bireyler olgulara bütünsel yaklaşıp detaylarla ilgilenmezler, bu nedenle önemli olguları kaçırıp problem çözmede zorlanabilirler.
    • Sol beyni tarafından yönetilen bireyler parçaları kolayca algılar ve daha dikkatli davranır, ancak bütüne dikkat vermeyi gerektiren durumlarda başarısız olabilirler.
    35:55Problem Çözme Becerisinin Gelişimi
    • Orta çocukluk döneminde benmerkezcilikten kurtulan çocuk, arkadaşları ve yakın çevresindeki bireylerin düşünceleri önemli rol oynamaya başlar.
    • Ergenlik dönemine gelen birey ne tam olarak bir yetişkin ne de çocuktur ve bilişsel gelişim devam eden bireyin problem durumlara daha stratejik çözümler üretmesi beklenmektedir.
    • Problem çözme becerilerini desteklemek için en sık kullanılan programlardan biri kişilerarası bilişsel problem çözme programıdır ve okul öncüsü yıllardan başlayarak farklı yaş gruplarına uygulanabilir.
    38:02Yaratıcı Düşünme
    • Yaratıcılık, sorunlara, bozukluklara, bilgi eksikliğine, kayıp ögelere, uyumsuzluğa karşı duyarlı olma, güçlüğü tanımlama, çözüm arama, tahminlerde bulunma ve sonucu ortaya koyma olarak tanımlanmaktadır.
    • Yaratıcı düşünmenin bilişsel boyutu akıcılık, esneklik, özgünlük, detaylandırma bileşenlerinden oluşur.
    • Yaratıcı düşünme ile ilgili toplum tarafından doğru kabul edilen bazı yanlış inanışlar bulunmaktadır: sadece sanat ile ilgili, sadece oyun aracılığı ile geliştirilebileceği ve doğuştan getirilen bir özellik olduğu inanışları.
    39:50Yaratıcı Düşünmenin Özellikleri
    • Yaratıcı düşünmenin ortaya çıkabilmesi için bireyin karşılaştığı problem durumunu tanıması, analiz etmesi ve sorgulayabilmesi, anlamlı sorular sorabilmesi, anlamlı ilişkiler kurabilmesi, alternatif çözüm önerileri üretebilmesi ve problem durumuna farklı açıdan bakabilmesi gerekmektedir.
    • Yaratıcı düşünme bir problem çözme sürecidir ve birey tarafından yaşamı ile ilgili her alanda kullanılabilmektedir.
    • Yaratıcılığın geliştirilebilmesi için bireye uygun ortam hazırlayan ve bu ortamda bireye rehberlik eden yetişkinlere ihtiyaç duyulmaktadır.
    42:05Erken Çocukluk Dönemi ve Öğrenme
    • Erken çocukluk döneminde çocuklar evden daha geniş sosyal ortamlara geçer, çabalama ve gayret duygusu gelişir, akranları ve yetişkinlerle işbirliği yapmayı öğrenir.
    • Ödül ve cezalar öğrenmeyi doğrudan etkiler ve öğrenmenin gerçekleşmesinde tek ve ana sebep değildir, ancak kişinin öğrendiği davranışı ne ölçüde sergileyeceğine etki eder.
    • Öğrenmede önemli olan role kişinin dikkatini vermesini sağlar ve dikkat, ödül beklentisinden etkilenir.
    43:11Modelleme Süreci ve Yaşam Becerileri
    • Colberg, kültürel faktörlerin çocukluğun ahlaki düşüncesini doğrudan şekillendirmediğini, ancak çocukların düşüncesini geliştirdiğini ileri sürmektedir.
    • Modelleme sürecinin aşamaları sırasıyla; dikkat, akılda tutma, hatırlama, taklit ve motivasyondur.
    • Yaşam becerileri demokrasi, temel eğitim, yaşam kalitesi ve barışın sağlanması alanlarında katkıda bulunur.
    43:57Sosyal Beceriler ve Öğretim Yöntemleri
    • Başkalarının duygularını tahmin etme ve yorumlama becerisi (sosyal farkındalık) ve duygularını kontrollü olarak ifade etme becerisi dört- beş yaşına kadar geliştirilmeyen becerilerdir.
    • Çocuğun yetişkinler ve akranlarla olan sosyal etkileşimi, çocuğun ahlaki gelişiminde önemli bir rol oynar.
    • Yaşam becerileri çözülemeyen çatışma ile başa çıkma, problem çözme, arkadaşlık, ilişkiler kurma, işbirliği, öz farkındalık, empati, duygularla baş etme gibi becerileri kapsamaktadır.
    45:54Erken Çocukluk Dönemi ve Öğrenme Yöntemleri
    • Psikososyal beceriler çocukları tek başına bir kitap okuyarak öğretilmez, beceriler, içerik, yöntem ve araçların sırasıyla kullanılması gerekir.
    • Beş veya altı yaşlarında çocuklar dünyayı dil, imitasyon, imge ve sembolik oyun ve çizim yoluyla anlamak için daha karmaşık araçlar geliştirirler.
    • Bandura'nın modelleme sürecinde dikkat, akılda tutma, hatırlama, taklit ve motivasyon dört koşul vardır.
    47:06Çocukluk Dönemi ve Gelişimi
    • Öykü anlatma, öğrencilerin mevcut sorunları düşünmelerine ve eleştirel düşünme becerileri geliştirmelerine yardımcı olur.
    • Çocukların bir görevi tamamlamak için zaman nasıl kullanılabileceğini öğrenmeleri için zamanlayıcı kullanılır.
    • Empati kurma çocuklarda iletişimin anlaşılması durumundan önce başlar ve yaşam boyu devam eder.
    49:11Yaşam Becerilerinin Önemi
    • Yaşam becerileri akademik performansı geliştirir, sağlıklı ve mutlu bir birey olmayı destekler.
    • Yaşam becerileri benlik saygısı, barış eğitimi ve özgüvenin geliştirilmesini sağlar.
    • Çocuktan sağlıklı yiyecekler konusunda seçim yapması istenirse, bu konuda yetişkinin seçimi olumlu model olmalıdır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor