Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Arif Yıldız tarafından sunulan işletme yönetimi ve pazarlama dersinin ilk bölümüdür. Anadolu Üniversitesi Yayınları'ndan Açıköğretim Fakültesi Genel İşletme Kitabı esas alınarak hazırlanmıştır.
- Video, işletme yönetimi ve pazarlama dersinin ilk bölümünü oluşturmaktadır. İçerikte işletmelerin tanımı, temel kavramlar (iş, işgören, işveren, ihtiyaç, yönetim, yönetici), Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi, tüketim ve tüketici kavramları, üretim faktörleri (doğal kaynaklar, emek, sermaye, girişimci) ve işletmelerin sistem yaklaşımı detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Ders, yaklaşık yedi hafta işletme yönetimi ağırlıklı, ardından pazarlama konularına geçilecektir. Video, işletmelerin insan ihtiyaçlarını karşılamak için mal, hizmet veya fikir üreten ekonomik birimler olduğu, üretim faktörlerinin bir araya getirilmesi ve işletmelerin tüketici odaklı olmasının önemi gibi temel konuları açıklamaktadır.
- 00:01Dersin Genel İçeriği
- Arif Yıldız, işletme yönetimi ve pazarlama dersini birlikte işleyeceğini belirtiyor.
- İlk yaklaşık yedi hafta işletme yönetimi ağırlıklı, ardından pazarlama ve pazarlama anlayışındaki gelişmeler konuları ele alınacak.
- Bu haftaki konu başlıkları işletme kavramı, işletmenin tanımı, iş, işgören, işveren, ihtiyaç, yönetim ve yönetici kavramları olarak belirlendi.
- 00:48İşletme Kavramı
- İşletmeler insanların yaşayış biçimleri üzerinde son derece önemlidir.
- İşletme, mal veya hizmet üreten bütün ekonomik birimlerdir (bakkal, market, manav, hastane, okul, eczane, gözlük satan bayiler).
- İşletmeler ülke ekonomisi açısından ve müşterilerin istek ve ihtiyaçlarını karşılayabilmesi açısından son derece önemli kurum veya kuruluşlardır.
- 02:29İşletmelerin Amacı ve Tanımı
- İşletmelerin en temel amacı insan ihtiyaç ve isteklerini karşılayabilmek için üretim yapmak ve üretim yaparken ekonomik anlamdaki üretim faktörlerini kullanmaktır.
- İşletmenin genel anlamda tanımı: İnsan ihtiyaçlarını karşılayabilecek mal, hizmet veya fikir üreten ekonomik birimlerdir.
- İşletmeler insan yaşamını sürekli değiştiren bir faktördür.
- 03:05İş Kavramı
- İş, işletmelerde yürütülen her türlü fiziksel ve düşünsel çabalardır.
- İş kavramı birçok açıdan ele alınabilir: Ekonomik anlamda bireyin yaşamını sürdürebilmek için giriştiği çabalara iş denir ve karşılığında ücret alır.
- Psikolojik anlamda iş, bireye saygınlık ve doyum sağlayan bir kavramdır.
- 04:20İşgören Kavramı
- İşgören, işi gören yani iş yapan kişidir ve patrona veya işverene bağlı olarak çalışır.
- İşgören, işletmeye belli bir ücret karşılığında fiziksel ve düşünsel emeğini harcayan kişidir.
- İşgören sadece ücret beklemez, sosyal ve psikolojik açılardan da gereksinimlerini işletmelerde karşılamak ister ve ihtiyaçları karşılanan iş gören daha verimli çalışır.
- 05:59İşveren Kavramı
- İşveren, üretim faktörlerini bir araya getiren, işletmeyi kuran, faaliyete geçiren ve tüm faaliyetleri yerine getiren kişidir.
- İşveren yerine göre girişimci, sermaye sahibi, müteşebbis veya patron olarak adlandırılabilir.
- İşverenler faaliyetlerinin karşılığında kar ya da zarar elde edecek olan kişilerdir ve belli bir risk alan kişilerdir.
- 07:31Yönetim ve Yönetici Kavramları
- Yönetim, başkalarına iş yaptırabilme sanatı veya belli bir amaca başkaları aracılığıyla ulaşmaktır.
- Yönetici, belli bir amaca başkaları aracılığıyla ulaşan veya başkalarına iş yaptırabilen kişidir.
- Yönetici, kar veya riski başkalarına ait olmak üzere mal ve hizmet üretmek için üretim faktörlerini bulan, bir araya getiren ve çalışanlara yön veren kişidir.
- 09:03Yönetici ve Girişimci Arasındaki Farklar
- Yönetici faaliyetlerinin karşılığında ücret alırken, girişimci faaliyetlerin karşılığında kar elde eder.
- Yönetici riski doğrudan üstlenmez, riski başkalarına ait olmak üzere üstlenir.
- Küçük işletmelerde girişimci ile yönetici aynı kişi olabilir, ancak işletmeler büyüdükçe yönetim işini profesyonelleşmiş kişilere bırakırlar.
- 10:35İyi Bir Yöneticinin Özellikleri
- İyi bir yöneticide birçok özelliğin olması gerekir.
- Yöneticiler yaptıkları işi ve işi yapan kişileri çok iyi bilmelidir.
- İyi bir yönetici kişilikleri ve davranışları ile diğer çalışanlara örnek olmalı, eğitime önem vermeli, insanlara eşit ve adil davranmalı, ekip çalışmasını bilmeli, sabırlı, kararlı ve cesur olmalıdır.
- 10:59İşletmelerde İhtiyaçların Önemi
- İşletmelerin temel noktası ihtiyaçlardır; girişimciler kazanç elde etmek için, tüketiciler ise iş ihtiyaçlarını karşılamak için işletmeleri kurarlar.
- İhtiyaç, insanların bazı gereksinimlerden kendilerini noksan hissetmesi durumudur; karşılandığında mutluluk, karşılanmadığında üzüntü hissi ortaya çıkarır.
- İşletmeler tüketicilerin ihtiyaç duyduğu ürünleri üretmelidir; "neyi üretebiliyorsam onu satarım" anlayışının yerine "müşteri ne isterse onu üretmeliyim" anlayışı benimsenmelidir.
- 13:49İşletmelerde İnsan Kaynakları ve İhtiyaçlar
- İşletmelerdeki insan kaynakları da ihtiyaçları karşıladıkları ölçüde başarılı olabilirler.
- Emeğin verimliliği için motivasyon tekniklerinin uygulanması gerekir; motivasyon, çalışanların karşılanmamış ya da az karşılanmış ihtiyaçlarının yeterince karşılanmasıyla sağlanabilir.
- İhtiyaçlar hem üretimde hem de satış ve pazarlamada iyi bilinmesi gereken konular arasındadır; ihtiyaçları iyi bilen ve analiz yapabilenler işletmenin pek çok sorununu çözebileceklerdir.
- 15:04İhtiyaçların Değişkenliği ve Hiyerarşisi
- İnsanların ihtiyaçları değişse de aynı ürün ve hizmetlerle giderilememektedir; işletmeler yenilikçi ve farklı olduklarını göstermeye çalışarak rekabette üstünlük sağlamaktadır.
- İhtiyaçlar çeşitli açılardan incelenmiş ve hiyerarşik olarak ele alınmıştır; en genel anlamda kabul görmüş olan hiyerarşi Abraham Maslow'un geliştirdiği ihtiyaçlar hiyerarşisidir.
- Maslow'un hiyerarşisinde ihtiyaçlar birincil (yemek, içmek, barınmak, uyumak), ikincil (sevme, sevilme, beğenilme) ve üst kademedeki ihtiyaçlar olarak sıralanmıştır.
- 19:39Tüketim ve Tüketici Kavramları
- Tüketim, insan ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılamak amacıyla üretilen mal, hizmet veya fikirlerin kullanımıdır; ekonomik değer taşımayan mal veya hizmetlerin kullanılmasında tüketim söz konusu olmayacaktır.
- Tüketiciler, ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılamak amacıyla mal ya da hizmetleri satın alan kişi ya da kuruluşlardır.
- Müşteri ile tüketici kavramları birbirine benzer olsa da farklıdır; müşteri genellikle marka veya işletme bağımlısı olan kişi iken, tüketici ürün veya hizmeti kullanan kişidir.
- 22:39İşletme ve Üretim Faktörleri
- İşletme, insan ihtiyaçlarını karşılayabilmek için mal, hizmet veya fikir üreten ekonomik birimlerdir.
- Üretim faktörleri; doğal kaynaklar, emek, sermaye ve girişimci olmak üzere dört temel unsurdan oluşur.
- Son zamanlarda bilgi ve teknoloji de üretim faktörleri olarak eklendiği görülmektedir.
- 23:23İş ve İşgören Kavramları
- İş, işletmelerde yürütülen her türlü fiziksel ve düşünsel çabalara verilen isimdir.
- İşgören, işletmelerde fiziksel ve düşünsel çabaları yerine getiren, işverene bağlı olarak çalışan ve ücret elde eden kişidir.
- 23:57Girişimci ve Yönetici Arasındaki Farklar
- Girişimci, üretim faktörlerini bulan ancak riski doğrudan üstlenen kişidir.
- Girişimci riske karşı doğrudan sorumlu iken, yönetici dolaylı olarak sorumludur.
- Girişimci faaliyetlerin karşılığında kar ya da zarar elde ederken, yönetici belli bir ücret alır.
- 24:42Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi
- Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinde en alt kademede temel fizyolojik ihtiyaçlardan başlayarak barınma, itibar, sevgi, saygı ve en üst kademe sevme sayılma, en üst kademede de kendini gerçekleştirmeye kadar uzanan bir hiyerarşik basamaklar dizisidir.
- 25:11Sistem Kavramı
- Sistem, belli bir amacı gerçekleştirebilmek için birlikte çalışan ve birbirlerini etkileyen parçalardan oluşmuş olan bir bütündür.
- Bir sistemden söz edebilmek için ortak bir amacın olması ve birbirleriyle etkileşim içerisinde bulunan parçalardan oluşması gerekir.
- 25:49İşletmelerin Sistem Olarak Özellikleri
- İşletmeler ortak bir amaç (kazanç sağlamak, topluma hizmet etmek) ve birbirini etkileyen parçalardan (üretim, pazarlama, muhasebe, finansman, yönetim, insan kaynakları) oluştuğu için bir sistemdir.
- İnsan vücudu ve otomobil de benzer şekilde ortak bir amaç (sağlıklı yaşamak, sağlıklı hareket etmek) ve birbirini etkileyen parçalardan oluştuğu için sistemlerdir.
- 27:27Sistem Yapısı
- Sistem, girdi, süreç ve çıktıdan oluşan bir yapıdır ve çıktı olarak elde edilen çıktılar geri besleme şeklinde tekrar kendini gösterir.
- İşletmeler üretim faktörlerini (doğal kaynaklar, hammadde, emek, sermaye) girdi olarak alır, belli bir süreçten geçirir ve nihayetinde mal veya hizmet olarak bir ürün ortaya çıkarır.
- Sistem fonksiyonları; dış çevreden girdilerin alınması, belirli yöntemler ile dönüştürülmesi ve bir ürün olarak tekrar dış çevreye verilmesini sağlar.
- 28:36İşletme Organizasyonlarının Sistem Bileşenleri
- İşletme organizasyonlarının bir sistem olarak ele alınmasında girdi, dönüşüm süreci, çıktı ve geribildirim dört bileşen vardır.
- Girdi, insan, fiziki varlıklar, bilgi kaynakları gibi üretim ve hizmet için kullanılan materyallerden oluşur.
- Dönüşüm süreci, üretim teknolojisinin girdiği çıktıya dönüştürmesidir ve çıktı örgütün ürünü veya hizmetidir.
- Geri bildirim, sonuç bilgisinin bir sonraki döngüde tekrar kullanılmasıdır.
- 29:44Üretim Faktörleri
- Bir işletmenin mal veya hizmet üretebilmesi için işletme dışından belirli girdileri sağlaması gerekir ve bunlar üretim faktörleri olarak adlandırılır.
- Üretim faktörleri dört temel çeşidi vardır: doğal kaynaklar, emek, sermaye ve girişimci.
- Bilgi ve teknoloji de üretim faktörleri olarak sınıflandırılmaktadır.
- 31:19Doğal Kaynaklar
- Doğal kaynaklar insanoğlunun ilk keşfettiği üretim faktörüdür ve temel ihtiyaçların karşılanma zorunluluğu bu üretim faktörünü en önce ortaya çıkarmaktadır.
- Doğal kaynaklar içinde üretim faktörü kapsamında hiç işlenmeden doğrudan tüketilen ürünlerin yanı sıra işlemden geçen ya da herhangi bir ürünün üretimi için kaynak olarak kullanılan girdiler de yer alabilmektedir.
- Doğal kaynaklar yenilenebilmeleri bakımından yenilenemez kaynaklar (altın, bakır, doğalgaz, petrol, kömür) ve yenilenebilir kaynaklar (rüzgar, güneş, hava) olarak ikiye ayrılır.
- Doğal kaynaklar üretim faktörünün getirisi kiradır (ranttır).
- 33:46Üretim Faktörleri
- Emek, üretim faktörü olarak işletmenin önemli kaynaklarından biridir ve hem mal hem de hizmet üretimi için gerekli bir kaynaktır.
- Emek, kas gücü ve beyin gücü olmak üzere iki türdür; kas gücü eski ekonomilerde, beyin gücü ise yeni ekonomilerde daha çok kullanılmaktadır.
- Yeni dünya düzeninde yaratıcılık, iş fikri, yenilik, inovasyon gibi konuların öne çıkması beyin gücünün önemini artırmıştır.
- 35:29Sermaye
- Sermaye, işletmenin sahip olduğu ekonomik değeri olan maddi üretim araçları, patent, lisans, marka gibi varlıklar ve hisse senedi, tahvil gibi hemen paraya çevrilebilecek değerlerdir.
- Girişimcilerin kendi tasarrufları ile biriktirdiği sermayeye özsermaye denir ve bu işletmeler krizlere karşı daha dayanıklıdır.
- İşletmeler tamamen öz sermaye ile kurulabilir veya tamamen borçlanma yoluyla kurulabilir, ancak özsermaye işletmeler için çok önemlidir.
- 36:46Girişimcilik
- Girişimcilik, doğal kaynaklar, emek ve sermaye gibi üretim faktörlerini bir araya getirerek mal veya hizmet üretmek anlamındadır.
- Girişimci, işletmenin hayata gelmesini sağlayan kimsedir ve yaratıcı bir iş fikrine ihtiyaç duyar.
- Girişimcilik ülkelerin ekonomileri açısından önemlidir; işsizlere iş yaratır, refah artırır, büyüme gerçekleşir ve toplumun ekonomik, toplumsal ve kültürel sorunlarını azaltır.
- 39:35Mal ve Hizmet
- İşletmeler üretim faktörlerini alıp belli bir süreçten geçirerek mal veya hizmet haline getirir.
- Mal, insan gereksinimlerini karşılayabilme niteliği olan somut araçlardır ve ekmek, kumaş, otomobil gibi ürünler mallara örnek olarak gösterilebilir.
- Ekonomik mallar, üretim için emek harcanan mallardır ve tüketim malları ile üretim malları olmak üzere iki grupta incelenebilir.