Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, stratejik yönetim konusunda eğitim içeriği sunan bir ders formatındadır. Konuşmacı, işletme dış çevre analizi konusunu detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, işletme dış çevresinin tanımı ve önemiyle başlayıp, genel dış çevre (demografik, politik-yasal, sosyokültürel, ekolojik, teknolojik, ekonomik ve uluslararası) ve yakın dış çevre (müşteriler, rakipler, tedarikçiler, ikame ve tamamlayıcı ürün üreticileri ile finansal kuruluşlar) kavramlarını ele almaktadır. Daha sonra PESTEL analizi, beş güç analizi, esas rakip analizi, stratejik grup analizi ve tahmin araçları gibi dış çevre analizinde kullanılan yöntemler adım adım açıklanmaktadır.
- Video, dış çevre analizinin stratejik yönetimin anahtar unsurlarından biri olduğunu vurgulayarak, bir sonraki programda iç çevre analizinin ele alınacağını belirterek sona ermektedir.
- 00:09Dış Çevre Kavramı
- Dış çevre, işletmenin dışında yer alan ve işletmeyi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen unsurların tamamıdır.
- İşletmenin dış çevresi, işletme tarafından kontrol altında tutulamayan unsurlardan oluşur ve işletme için fırsat ve tehditler taşır.
- Dış çevre analizi, işletmenin değişen çevrede nasıl bir pozisyon alması gerektiği konusunda bilgi sağlar.
- 00:55Çevre Kavramı ve İşletme Çevresi
- Çevre, işletme alanı bağlamında işletmenin içindeki ve dışındaki tüm unsurları kapsar ve işletmenin sürdürülebilirliğini sağlaması için yönetmesi gereken alanı ifade eder.
- İşletme çevresi genel olarak iç çevre ve dış çevre şeklinde ele alınır; iç çevre doğrudan etkisi olan faktörlerden, dış çevre ise dolaylı yoldan etkileyen faktörlerden oluşur.
- Dış çevre genel makro çevre ve yakın dış çevre (iş çevresi) olarak ikiye ayrılır.
- 01:41Genel Dış Çevre Unsurları
- Genel çevre unsurları; demografik, politik, yasal, sosyokültürel, ekolojik, teknolojik, ekonomik ve uluslararası unsurlar ve bunlara ait değişkenlerdir.
- Yakın dış çevre ise müşteriler, tedarikçiler, rakipler, işgücü piyasası, ikame ve tamamlayıcı ürün üreticileri ile finansal kuruluşlardır.
- İşletme çevresi durağan bir çevreden dinamik bir çevreye, basitten karmaşık bir yapıya, sınırlı rekabetten yoğun rekabet koşullarına kadar farklılık gösterebilir.
- 02:46İşletme Yönetiminin Dış Çevre Kontrolü
- İşletme yönetiminin dış çevre faktörlerini kontrol etme konusunda yapabilecekleri sınırlıdır; örneğin ekonomik koşullar, politik veya teknolojik gelişmeler üzerinde tam kontrol sağlamak mümkün değildir.
- Bazı işletmeler için tehdit olarak görülebilen dış çevre faktörleri başka işletmeler için fırsat olabilir.
- İşletmeler tarafından dış çevrede yer alan faktörlerin saptanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi rekabet avantajı sağlama açısından önemlidir.
- 03:41Demografik Çevre
- Demografik çevre, nüfus yapısı ile ilgilidir ve ülkenin insan sayısı, kadın-erkek oranları, yaşa göre dağılımı, nüfus artış hızı, gelire göre dağılımı ve eğitim durumu gibi değişkenlerle açıklanır.
- Nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde ürün ve hizmet talebi yüksek olduğu için işletmelerin büyümeleri kolaylaşır ve rekabet daha düşüktür.
- Nüfus artış hızının düştüğü bölgelerde ürün ve hizmetlere talep azalır veya durağanlaşır, işletmeler yeni pazar arayışına girerler.
- 04:48Politik ve Yasal Çevre
- Politik ve yasal çevrede işletmenin faaliyet alanını ve uyulması gereken kuralları belirleyen kanunlar yer alır.
- İşletmeler bu unsuru değerlendirirken ticaret, iş, rekabet, vergi gibi yasal düzenlemeleri, gümrük tarifeleri, ithalat ve ihracatı kontrol eden kurallar, dış ticaret düzenlemeleri, siyasi politikalar, siyasi istikrar ve bürokrasi yapısı gibi değişkenleri dikkate almalıdır.
- Bu alanlarda yapılan düzenlemeler bazen işletmelere uluslararası alanda faaliyet gösterme kolaylığı sağlar, patent ve marka koruma gibi fırsatlar sunar, bazen de faaliyetlerine sınırlamalar getirerek tehdit oluşturabilir.
- 05:36Sosyokültürel Çevre
- İşletmeler içerisinde faaliyet gösterdikleri çevrenin sosyal ve kültürel unsurlarından da etkilenirler.
- Sosyokültürel çevredeki tüketicinin yaşam tarzı, gelenek ve görenekler, dini değerler, tüketim kalıpları gibi kültürel özellikler, toplumdaki tüketim alışkanlığını ve bireysel ihtiyaçların önem sırasını belirler.
- Kadınların işgücüne daha yoğun katılması ve bunun teşvik edilmesi, işe alım, ücret ve insan kaynakları politikalarını etkilemiş, çalışan kadınlar için yeni ürün ve hizmetler doğurmuştur.
- 06:11Ekonomik Çevre
- Ekonomik çevre, işletmenin faaliyet gösterdiği ekonomik koşulların yapısı ve eğilimi ile ilgili faktörlerden oluşur.
- Ürünlerin arz-talep durumu, gayri safi milli hasıla ve artışı, faiz, döviz, enflasyon ve işsizlik oranları gibi ekonomik faktörler ürünlerin üretim miktarını, niteliğini ve maliyetlerini etkiler.
- İşletmeler bu faktörleri ulusal, uluslararası ve sektör düzeyinde analiz ederek dalgalanma, değişim ve gelişmeleri belirlemeye ve tahmin etmeye çalışırlar.
- 06:48Ekolojik ve Teknolojik Çevre
- Ekolojik çevre, gelişmiş endüstrilerde işletme faaliyetleri sonucunda ekolojinin tehdit altında olduğu ve ekolojik kirlenmenin tüm insanlığa tehdit oluşturduğu gözlenir.
- İşletmelerin üretim sürecinde doğrudan ve dolaylı olarak çevreye zarar verdiği durumlar söz konusudur ve ekolojik problemler yerellikten öteye geçerek tüm insanlığı tehdit eder boyuta ulaşabilir.
- Teknolojik yenilikler, üretim biçimi, üretilecek ürünleri, talebin ve üretimin niteliğini etkiler; teknolojik gelişmeler ürün ve hizmetlerin üretim yöntemlerini etkilemenin yanında pazarlama süreçlerine de yenilikler getirir.
- 07:58Uluslararası Çevre
- İşletmenin uluslararası çevresi, küreselleşme ve iletişim teknolojilerindeki gelişim bağlamında ele alınır.
- Bu iki değişkendeki gelişim, üretim maliyetlerini önemli ölçüde azaltmıştır ve küresel markaların ortaya çıkışı ile dünya küresel bir pazar yeri haline gelmiştir.
- Sermayenin ve üretim faktörlerinin coğrafi sınırlara bağlı kalmadan dolaşımı ürün menşeinin niteliğini değiştirmiştir.
- 08:33Yakın Dış Çevre (İş Çevresi)
- Yakın dış çevre, işletmelerin dış genel çevresinin altında ve onun bir parçası olarak işletmelere daha yakın olan, genel çevreye göre işletmenin performansı üzerinde daha doğrudan etkiye sahip olan çevredir.
- Yakın dış çevre aktörleri; müşteriler, rakipler, tedarikçiler, ikame ve tamamlayıcı ürün üreticileri, finansal kuruluşlar ve işgücü piyasasıdır.
- Müşteriler işletmelerin üretmiş oldukları ürün veya hizmetleri satın alanlardır, rakipler aynı sektörde aynı müşteriler için benzer ürün ve hizmetler üreten diğer işletmelerdir, tedarikçiler ise işletmeye hammadde, yarı mamul, emek ve enerji gibi üretim girdilerini sağlayan kişi ya da kuruluşlardır.
- 09:43Finansal Kurumlar ve Dış Çevre Analizinde Kullanılan Araçlar
- Finansal kurumlar, temel varlıkları büyük ölçüde finansal araçlardan oluşan ve esas gelirlerini finansal araçlarla ilgili işlemlerden sağlayan kurumlardır.
- Dış çevre analizinde sıklıkla kullanılan araçlar: PESTEL analizi, beş güç analizi, esas rakip analizi, stratejik grup analizi ve tahmin araçlarıdır.
- 10:09PESTEL Analizi
- PESTEL analizi, işletmenin politik, ekonomik, sosyal, teknolojik, ekolojik ve yasal dış çevre unsurlarının analizine dayanır.
- Bu analiz sonucunda işletmeler kontrolleri dışında olan ama işletme üzerinde etkisi olan unsurların durumunu gözlemler ve stratejilerini oluştururlar.
- PESTEL analizinde süreç analiz faktörlerinin belirlenmesi, faktörlerin olası etkilerinin analizi, fırsat ve tehditlere göre sınıflandırılması, öncelikli faktörlerin belirlenmesi ve stratejik eylem planı geliştirilmesi şeklinde işler.
- 10:45Beş Güç Analizi
- Beş güç analizine göre bir işletmenin kar elde etme potansiyeli muhtemel rakiplerin pazara girişi, alıcıların pazarlık gücü, tedarikçilerin pazarlık gücü, ikame ürün ve hizmetlerin varlığı ve sektördeki rekabetin şiddetinden etkilenir.
- Rekabeti şekillendiren güçler tedarikçiler, alıcılar ve mevcut rakiplerdir, ikame ürünler ve yeni girecekler ise tehdit unsuru olup işletmenin yakın çevresi içinde yer almayan güçlerdir.
- İşletmeler gelecekle ilgili stratejilerini belirlerken bu iki unsurun her an pazara girebileceğini ve kendilerini etkileyebileceğini dikkate almalıdır.
- 11:36Esas Rakip Analizi ve Stratejik Grup Analizi
- Esas rakip analizinde işletmenin esas rakibi belirlenir ve rakibin olası davranış profili ortaya çıkarılır, işletme bu profili temel alarak kendi stratejilerini hazırlar.
- Esas rakip analizi dört basamaktan oluşur: rakibin gelecekle ilgili amaçlarının belirlenmesi, varsayımları, uyguladığı rekabet stratejileri ve sahip olduğu varlık ve yeteneklerin incelenmesi.
- Stratejik grup analizi, aynı sektörde iş modellerine sahip işletmeleri rekabet ortamında gruplamak için kullanılan bir analiz yöntemidir ve ürün çeşitliliği, hizmet, strateji, hedef kitle, marka genişliği ve fiyatlandırma politikası gibi ölçütler kullanılır.
- 12:29Tahmin Araçları
- Tahmin araçları, işletmenin dış çevresine dair gelecek dönemde meydana gelebilecek gelişmeler ve eğilimlere dair kestirimde bulunmaya yarar.
- İşletmenin dış çevre analizinde kullanılan araçlar: çevresel tarama, çevresel izleme, rekabetçi istihbarat, nicel ve nitel tahmin araçlarıdır.