Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının iş analizi ve iş tasarımı konularını detaylı şekilde anlattığı eğitim içeriğidir.
- Video, iş analizi ve iş tasarımı kavramlarını tanımlayarak başlıyor ve iş analizi sürecini sekiz adımlı bir yapıda anlatıyor. Ardından iş analizi yöntemleri (anket, gözlem, mülakat, fiziksel-kimyasal ölçümler ve fizyolojik ölçümler) inceleniyor. Son bölümde ise iş tasarımı standartları ve insana yakışır çalışma koşulları oluşturma stratejileri ele alınıyor.
- Videoda ayrıca insancıl çalışma ortamı için işin yapılabilir, zararsız, yüklenilebilir ve kişilik geliştirici özelliklere sahip olması gerektiği vurgulanıyor. Konuşmacı, konuyla ilgili daha ayrıntılı bilginin çalışma psikolojisi kitabının birinci ünitesinde yer aldığını belirtiyor.
- 00:10İş Analizi ve İş Tasarımı Kavramları
- İş tasarımı, iş-birey uyumunu sağlamaya yönelik çalışma ortamı ve görev unsurlarını yapılandırma işlemidir.
- İş analizi bilimsel bir sistemle ilerleyen bir süreçtir ve rastgele yöntemlerle yapılamaz.
- İş analizi sonuçlarına bağlı olarak yapılan sınıflandırmalar, personel seçimi ve performans değerlendirme gibi insan kaynakları fonksiyonlarının düzgün çalışması için doğru iş analizi yöntemi seçilmelidir.
- 02:01İş Analizi Yöntemleri
- İş analizinde kullanılan kuramsal yaklaşımlar: uyarı-tepki modeline dayalı davranış kuramı, bilişsel kuramlar, güdülenme kuramları, stres kuramları, bütünsel faaliyet kuramları, eylem kuramları ve sosyo-teknik sistem yaklaşımıdır.
- Uyarı-tepki modeline dayalı davranış kuramına göre davranış tamamen bir uyarıya gösterilen tepki olarak tanımlanır.
- Bilişsel kuramlar insanın enformasyon işlemi özelliğini ve zihinsel süreçlerini ön planda tutarken, güdülenme kuramları insanın belirli bir davranışa yönelme nedenlerini ve sürecini açıklamaya çalışır.
- 04:59İş Analizi Süreci
- İş analizi süreci ideal koşullarda birbiri ardından gelen sekiz adımdan oluşur: araştırma amaçlarının belirlenmesi, araştırma yöntem ve araçların seçimi, iş analizinin gerçekleştirilmesi, verilerin değerlendirilmesi, sonuçların örgüt yönetimine aktarılması, alışma süreçlerini tasarlama önlemlerinin geliştirilmesi, iş tasarımının uygulanması ve uygulanmış iş tasarımının değerlendirilmesi.
- İş analizi yöntemleri; anketler, gözlem, fiziksel-kimyasal ölçüm yöntemleri, fizyolojik ölçümler ve laboratuvar araştırmaları olmak üzere beş başlık altında sınıflandırılabilmektedir.
- Anketler uygulamada en çok kullanılan ve yapılandırılmış bir yöntemdir, yazılı ve sözlü olarak düzenlenebilirler.
- 08:06Gözlem ve Ölçüm Yöntemleri
- Gözlem, sistematik şekilde ve belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirilir, doğrudan, dolaylı veya aracılı gözlem olarak üç ayrı şekilde yapılabilir.
- Fiziksel-kimyasal ölçümlerle çalışma ortamında çalışan ve iş sonucu üzerinde etkili olan çevresel etkiler saptanır ve değerlendirilir, ölçülen başlıca ortam koşulları gürültü, ışık ve iklimdir.
- Fizyolojik ölçümler, çalışanların yüklenme karşısındaki zorlanma derecesi ile organizmanın nesnel, bedensel ve biyokimyasal tepkilerini saptamak ve değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilir.
- 10:40İş Tasarımı ve Standartları
- İş tasarımı, iş-birey uyumunu sağlamaya yönelik çalışma ortamı ve görev unsurlarını yapılandırma işlemidir.
- İnsancıl çalışma koşulları oluşturmanın üç farklı amacı vardır: düzeltici iş tasarımı, önleyici iş tasarımı ve öngörülü iş tasarımı.
- İş tasarımında genel olarak üzerinde anlaşılmış dört standart vardır: yapılabilirlik, zararsızlık, yüklenebilirlik ve kişilik yetenek geliştiricilik, çalışma mutluluğunu sağlayabilirliktir.
- 12:20İş Analizi Süreci ve Yöntemleri
- İş analizi süreci, araştırma amaçlarının belirlenmesiyle başlayıp, iş analizi sonuçlarına dayalı yeni iş tasarımının uygulanması ve değerlendirilmesiyle sona ermektedir.
- İş analizinin uygulamada en çok karşılaşılan yöntemi anketlerdir.
- Gözlem, gözlemli mülakat, fiziksel, kimyasal ölçümler, fizyolojik ölçümler ve laboratuvar araştırmaları da iş analizinde kullanılan yöntemlerdir.
- 12:50İş Tasarımı ve Amacı
- İş tasarımı, iş analizinin sonuçlarına dayanarak yapılır ve çalışma sisteminden optimum verimi almayı amaçlar.
- İş tasarımı aynı zamanda çalışan bireyin çalışma mutluluğunu artıracak insancıl çalışma ortamı ve koşullarını sağlamayı hedefler.
- İş tasarımı, saptanan eksikliklerin giderilmesi, önleyici ya da çalışanları geliştirici öngörülerle yapılabilir.
- 13:14İnsancıl Çalışma Sistemi
- Çalışma sistemlerinin insancıl olarak nitelendirilebilmesi için işin yapılabilir, zararsız, yüklenilebilir ve kişilik geliştirici özelliklere sahip olması gerekmektedir.
- Programda iş analiz süreci, kullanılan yöntemler, iş tasarımı standartları ve insana yakışır iş olgusunu yakalayabilmek için iş tasarımı konuları ele alınmıştır.
- Konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi çalışma psikolojisi kitabının birinci ünitesinde yer almaktadır.