• Buradasın

    İktisat Politikası ve İktisat Teorisi Üzerine Akademik Bir Sohbet

    youtube.com/watch?v=qbNsZlUEJas

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Hasan Elseri'nin iktisat politikası ve iktisat teorisi konusunda yaptığı akademik bir sohbeti içermektedir.
    • Videoda, iktisat politikasının iktisat teorisinden esinlenmesi, ekonometrik modellerin gelişimi ve iktisat politikası kararlarının alınma süreci ele alınmaktadır. Konuşmacı, Timbergen'in iktisat politikasına yaklaşımını, 1950'lerde ortaya çıkan genel denge yaklaşımını ve iktisat politikası kararlarının bilgi toplama, değerlendirme ve uygulama aşamalarını detaylı olarak incelemektedir.
    • Ayrıca, Türkiye'deki iktisat akademisyenleri Merih Celesu ve Timbergen'in benzerlikleri, siyasetçilerin iktisatçılardan yeterince yararlanmadığı eleştirisi ve iktisatçıların güvenilirliğinin rekabete açılarak belirlenebileceği görüşü de videoda yer almaktadır. Konuşmacı, ekonomide beklenmedik gelişmeler olduğunda eski politikaların yeniden gündeme gelmesi yerine yeni yaklaşımlara geçilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
    00:06İktisat Politikası ve İktisat Teorisi İlişkisi
    • İktisat politikası iktisat teorisinden ne kadar esinlenir sorusu iki türlü cevaplanabilir: iktisat politikası iktisat teorisinden türetilen bir şeydir veya iktisat teorisiyle ilgisi yoktur.
    • İktisat politikasının iktisat teorisinden bağımsız olarak uygulanması giderek artan bir eğilimdir ve bu durum Türkiye'de değil, deneyimli ülkelerde de görülmektedir.
    • Politikacılar ve iktisatçılar arasında farklılıklar vardır; iktisatçılar uzun vadeli düşünürken, politikacılar çabuk sonuç veren ve sakıncaları hemen ortaya çıkmayan projelere yönelir.
    04:50Jantin Bergen ve İktisat Politikası
    • Jantin Bergen, iktisat politikasının iktisat teorisinden esinleneceği fikrini sistematik olarak ilk inceleyen kişidir ve bu yaklaşımı Hollanda'da uygulamıştır.
    • Bergen'in yaklaşımı gelişmekte olan ülkelerin kalkınma sorunlarına uygulanmış ve Türkiye'ye de gelmiştir.
    • Türkiye'de bu yaklaşımın öncü akademisyeni Merih Celesu'dur ve her ikisi de ekonomiyi sadece modeller zinciri olarak anladıkları için haksızlığa uğramışlardır.
    09:28İktisat Teorisi ve Genel Denge
    • 1950'lerin başında Amerika'da ekonominin tümünde iktisadi etkinlik ve eşgüdüm problemlerinin çözülmesi için genel denge yaklaşımı ortaya atılmıştır.
    • Bu yaklaşımın ilk inceleyenleri Arrozaro, Jerr, Debru ve Mackenzie'dir; bu üç kişi ekonominin dengesinin var olabileceğini ve etkinliğinin sağlanacağını göstermiştir.
    • Debru, Nobel İktisat Ödülü'nü alırken Wall Street Journal'ın "piyasa mekanizmasının çalışabildiğini ispat eden adama Nobel ödülü verildi" yazısına karşı çıkmıştır.
    14:39Kaynak Dağıtım Mekanizmaları Teorisi
    • Merkezileşmemiş bir ekonomide etkinliği sağlamanın başka yolları olup olmadığı sorusu üzerine ileri düzey matematik gerektiren teorik katkılar 1960'larda ortaya çıkmıştır.
    • Bu yaklaşımın başını çeken kişi Leonid Hurviç'tir; Hurviç Barceloo Üniversitesi'nde hukuk tahsil etmiş ve London School'da Ekin'in derslerini dinlemiş olmasına rağmen ileri matematik kullanmıştır.
    • Avrupa'dan gelen başka bir çizgi ise 1930'lar ve 1940'larda iktisatlı olan bir gelişmeyi kullanmıştır: cam skill makro iktisat ve ekonometrik modeller.
    19:01Ekonometrik Modellerin Gelişimi
    • Timbergen ekonometrik modellerin bulucusudur ve 1933'te Amerika Geometrik Modeli, 1939'da Milletler Cemiyeti Dünya Ekonomi Modeli çalışmalarını yapmıştır.
    • Kemberg'in katkısının bir özelliği, basit hesaplanabilir modellerle çözülebilir olmasıdır ve doğrusal model kullanmıştır.
    • Ekonometrik yaklaşım yaklaşık on yıllık bir evre yaşadıktan sonra eleştiriler çıkmaya başlamıştır.
    22:04İktisat Politikası Modellerinin Gelişimi
    • Lucas iktisat politikası modelinde, politika kararları alıp uygulandıktan sonra ortaya çıkan yapının önceki modelle ifade edilemeyeceğini, çünkü insanların tedbir alacaklarını ve davranışlarının değişeceğini belirtmiştir.
    • Christopher, SMS ve Otoriogresif modellerle yapısal model dışında iktisadi süreçlerin incelenmesini içeren yaklaşımı ortaya atmıştır.
    • İktisat politikası kararının alınma süreci üç aşamadan oluşur: bilgi edinme, bilgiyi süreçleyip karara varma ve uygulama aşaması.
    24:59Bilgi Edinme ve Değerlendirme Sorunları
    • Merkeze gelen bilginin doğru olup olmadığını anlamak önemli bir sorudur; teoride Lange'nin planlama modeli bağlamında, pratikte sosyalist planlamada ve şirket yönetiminde bu konu ciddi bir konudur.
    • Bilgiyi vermenin ilgili birimin menfaatini bozmaması gerekir, bu durumda ekonomilere "decentive compatible ekonomiler" denir.
    • Gerçeğe yakın bilgilerin toplanması mümkün müdür ve hangi şartlarda mümkündür, iktisat politikasında temel soru haline gelmiştir.
    29:52Bilgi Değerlendirme ve Uygulama Süreci
    • Bilgiyi değerlendirecek olanın menfaati bu bilgiyi doğru değerlendirmekten yana mı yoksa kendine göre yontabilir mi, bu önemli bir sorudur.
    • Bilgiyi edinenlerin bundan yararlanabilecek çapta olup olmadıkları, yetişmiş insan gücü sorunu olarak ortaya çıkmaktadır.
    • İktisat politikası kararlarının uygulanmasında ikili bir süreç vardır: bir noktaya kadar iktisatçıların hakim olduğu bir mekanizma çalışır, sonra uygulama aşamasında politikacılar farklı bir yaklaşım sergiler.
    33:45İktisat Politikası Uygulamasındaki Çatışmalar
    • İktisatçılarla politikacılar arasında çözülmesi hemen hemen imkansız olan anlaşmazlıklar çıkar, özellikle Türkiye'de Hazine Müsteşarlığı ile hükümet arasında çatışmalar yaşanır.
    • Merkez Bankası ile hükümet arasında da çatışmalar olur çünkü merkez bankalarının kuruluşlarının nedeni hükümetlere olan itimatsızlıktır.
    • Son zamanlarda giderek yaygınlaşan moda, iktisat politikası uygulayıcıların iktisat politikası yapımcılarına boş vermeye başlamasıdır.
    36:30İktisadi Hayatın Karmaşıklaşması ve Çözüm Arayışı
    • İktisadi hayatın karmaşıklaşması ve hızlanması, bilgi akışının hızlanması ve müdahalelerin hızlı yapılabilir hale gelmesi, politikacıların kurumlarıyla anlaşamamasına neden olmaktadır.
    • Türkiye'de iktisadi oyuncuların alınan kararlara tepki vermelerinin süresi kısalıyor, bu olumlu bir şey çünkü dünya hızlanıyor.
    • Merkezileşmemiş ekonomide ekonomiyi etkileyen kararları firmalar ya da kişiler alır, bu konuda Türkiye'nin çok adım attığını sanılmamaktadır.
    40:33Ekonomik Sorunlarda Eski Yaklaşımların Tekrarlanması
    • Ekonomide beklenmedik gelişmeler olduğunda, eski defterler açılarak eskiden mahsurunu görüp vazgeçilen kurumlar ve mekanizmalar tekrar gündeme geliyor.
    • Türkiye'den şikayet edilen durum, ekonomide yeni şeylere sıçramamak ve eski çözümlere dönmek.
    • Amerika Birleşik Devletleri'nde de düşünülmeden kararlar alınıyor, siyasi otoriteler hızlı karar almaya çalışıyor ve kararların doğruluğu giderek az ilgilendiriyor.
    42:14İktisat Teorisi ve Siyaset Arasındaki İlişki
    • İktisat teorisinden iktisat politikası kararlarını alıp uygulayanlar yeterince yararlanmıyor, bazı konularda daha iyi, bazı konularda hiç iyi değil.
    • Siyasetçilerin iktisatçı olması gerekmez, sadece iktisatçıların söylediklerini anlayabilecek kadar Türkçe bilmeleri yeterli.
    • Şikayet edilen politikacıların zayıf olduğu değil, niyetleri yok ve iktisatçıların söylediklerini kendileri üzerine konmuş kısıt olarak alıyorlar.
    44:02İktisatçıların Güvenilirliği
    • İktisatçılara güvenebilir miyiz sorusu rekabete açılarak cevaplanabilir, farklı görüşler ortaya atılarak iyi savunanlar elemeyi kazanırsa güvenilir olurlar.
    • Mutlak güvenebilir miyiz sorusuna hayır cevabı verilir çünkü mutlak güvenilir sonuç veren bir bilim yoktur.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor